حرکت ناهمسو در بازار سهام و ارز

بررسی‌ها در هفته گذشته نشان می‌دهد که نرخ دلار در بازار تهران روند صعودی داشته و به سطح 3760 تومان رسیده است. از سوی دیگر در هفته گذشته بازار بورس پنجمین هفته کاهشی را پشت سر گذاشت تا سطح شاخص به رقم 78 هزار و 700 واحد برسد. هفته گذشته بانک مرکزی آخرین تحولات قیمتی و معاملاتی در بازار مسکن را نیز منتشر کرد. بر این اساس سطح متوسط قیمت آپارتمان نسبت به مدت مشابه سال قبل 4 /5 درصد رشد کرده است. در بازار نفت، افزایش تولید در آمریکا باعث شده که بهای نفت به کمترین میزان طی 10 ماه اخیر برسد.

کمرنگ شدن تلاش اوپک

گزارش‌ها حاکی از آن است که بهای نفت در نیمه نخست سال 2017 حدود 20 درصد کاهش قیمت داشته است. بهای نفت برنت با ثبت قیمت 44 دلار در هر بشکه در ابتدای آخرین هفته از ماه ژوئن، به کمترین میزان طی 10 ماه گذشته رسیده است. به دلیل تداوم وضعیت اشباع جهانی نفت و به‌رغم کاهش تولید نفت کشورهای عضو و غیرعضو اوپک، ارزیابی بازار از قیمت طلای سیاه، همچنان تداوم روند پایدار و حتی نزولی است. با انتشار آمار موسسه بیکرهیوز مبنی بر حفر 11 حلقه چاه نفتی در آمریکا طی هفته گذشته (بالاترین تعداد سه هفته اخیر) بهای نفت فشار نزولی را باز احساس کرد. به دلیل حفر چاه‌های نفت شیل طی سال‌های گذشته، تولید نفت آمریکا طی یک سال اخیر بیش از 10 درصد رشد داشته و به 35 /9 میلیون بشکه در روز (نزدیک به سطوح تولیدی روسیه و عربستان سعودی) رسیده است. برخلاف روند کاهشی دو هفته قبل، روز سه‌شنبه هفته گذشته، به دلیل تضعیف شاخص دلار، اتخاذ موقعیت‌های فروش و انتظارات پیرامون کاهش ذخایر نفت آمریکا برای سومین هفته متوالی، بهای نفت حدود دو درصد تقویت شد. به گزارش بانک مرکزی، پس از آنکه پالایشگاه پیونیر (تولیدکننده نفت شیل آمریکا) اعلام کرد؛ عربستان سعودی قصد دارد برای تامین مالی پروژه‌های خود، قیمت نفت را افزایش دهد، بهای نفت تقویت شد. اما در پی انتشار آمارهای موسسه نفت آمریکا تقویت اولیه را از دست داد. نمایندگان اوپک اظهار داشتند، این سازمان عجله‌ای برای کاهش بیشتر تولید و لغو معافیت برخی از کشورهای عضو ندارد. قیمت نفت پس از کاهش حدوداً 20‌درصدی از اواسط ماه می به این طرف، طی هفته گذشته تا حدودی ‌ترمیم شده بود، اما گزارش انستیتو نفت آمریکا نشان داد، میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به 23 ژوئن 851 هزار بشکه افزایش یافته و به 5 /509 میلیون رسیده است. این در حالی است که تحلیلگران انتظار داشتند میزان ذخایر نفت آمریکا در این هفته کاهشی 6 /2 میلیون بشکه‌ای داشته باشد. به‌رغم اینکه چندهفته‌ای از شروع سفرهای تابستانی آمریکا می‌گذرد، میزان ذخایر بنزین این کشور نیز 4 /1 میلیون بشکه افزایش یافته است. افزایش میزان ذخایر نفت و فرآورده‌های نفتی آمریکا نشان می‌دهد، به‌رغم تلاش‌های اوپک برای کاهش میزان عرضه در بازار، همچنان مقدار زیادی نفت در بازار وجود دارد. ایان تایلور، رئیس موسسه تجارت نفتی ویتول گفت، قیمت نفت طی 10، 12 ماه آینده در سطح 40 تا 55 دلار باقی خواهد ماند، زیرا افزایش میزان تولید آمریکا روند برقراری توازن مجدد در بازار را کند کرده است. تایلور افزود: همه انتظار داشتند، روند کاهش میزان ذخایر نفت جهان در نیمه دوم سال آغاز شود، اما تاکنون این اتفاق رخ نداده است. برخی دیگر از تحلیلگران معتقدند قیمت نفت احتمالاً به کف خود رسیده و از این پس افزایش خواهد یافت، اما آمارهای روزهای اخیر این موضوع را تایید نمی‌کند. در عصر چهارشنبه هر بشکه نفت برنت در بازار معادل 46 دلار و 61سنت معامله شد.

نوسان در میانه کانال 1200 دلار

هفته گذشته نوسان در بازار طلای جهانی نیز کم‌دامنه بود. اونس طلا که در هفته‌های اول و دوم ماه جاری میلادی افت حدوداً یک‌درصدی را تحمل کرده بود، در هفته سوم با رشد چهاردلاری به مرز 1260 دلار نزدیک شد. با این همه، در اولین روز هفته جدید در دوشنبه هفته گذشته، با سقوطی 13دلاری به کف پنج‌هفته‌ای رفت. عمده‌ترین دلیل این افت، افزایش ریسک‌پذیری در بازارهای جهانی بود. دلیل مهم دیگر، رشد شاخص دلار بود. این شاخص که هفته گذشته روی عدد 26 /97 واحد ایستاده بود، دوشنبه تا عدد 42 /97 واحد رشد کرد. در این روز، همزمان با کاهش خرید طلا به‌عنوان سرمایه امن، بهای نقره هم به کف شش‌هفته‌ای رفت. دوشنبه، انتشار داده‌های بد از میزان سفارش‌های کالاهای بادوام آمریکا باعث شد اونس تا کف 1234 دلار هم برود؛ اما در ادامه روز افزایش خریدها در قیمت‌های پایین‌تر و افزایش ریسک‌پذیری به دلیل عملکرد بهتر بازارهای سهام، ورق را برگرداند. بر اساس گزارش‌ها، میزان سفارش‌های کالاهای بادوام آمریکا در ماه می نسبت به ماه آوریل 1 /1 درصد کاهش داشته است. این داده‌ها به افت شاخص دلار از اوج روزانه انجامید که این امر هم به طلا کمک کرد. پایگاه اینترنتی کیتکو در گزارش جمع‌بندی روز دوشنبه خود نوشت: «آرامش نسبی جبهه ژئوپولتیک اخیراً عاملی کاهشی در بازار طلا بوده است. با این همه، وضعیت می‌تواند به سرعت تغییر کند.» به گزارش «دنیای اقتصاد» اونس روز سه‌شنبه را با قیمت 1245 دلار آغاز کرد اما به سرعت به سوی میانه کانال حرکت کرد. روند شاخص دلار صبح سه‌شنبه، تا حدی تعدیل شد تا اونس برای رشد جا داشته باشد. همزمان،‌ انتظار بازارهای سهام برای انتشار داده‌های جدید، روند آنها را هم به نفع طلا شکل داد. دیگر خبری که سه‌شنبه خرید طلا را افزایش داد سخنان یکی از مقام‌های بانکی آمریکا بود. به گفته رئیس فدرال‌رزرو سانفرانسیسکو، بانک‌های مرکزی ایالات متحده و دیگر اقتصادهای پیشرفته همچنان درگیر رشد کند اقتصادی خواهند بود؛ مگر اینکه مقام‌های مالی بتوانند قاطعانه عمل کنند. این گفته با افزایش اخیر نرخ‌های بهره در آمریکا در تضاد است؛ چرا که انقباض پولی عموماً نشانه خوش‌بینی به روند اقتصادی است. جان ویلیامز در صحبت‌های خود به این خوش‌بینی کوتاه‌مدت اشاره کرده، اما گفته که در درازمدت، وضعیت متفاوت است. شاخص دلار صبح چهارشنبه به افت خود ادامه داد و بازارهای سهام آسیا هم تحت تاثیر روند آمریکایی سه‌شنبه‌شب با افت مواجه شدند. با همه اینها، اونس صبح روز چهارشنبه هم چندان تقویت نشد. اونس در اولین ساعات روز چهارشنبه توانست خود را به محدوده 1250 دلار بازگرداند، اما افزایش قیمت، افزایش فروش را هم در پی داشت. افت ابتدای روز چهارشنبه دلار هم ناشی از تحولات سیاسی آمریکا و هم ناشی از ادامه تقویت یورو بود. از سوی دیگر، بازار سهام آسیا با دنبال کردن وال‌استریت که از به تعویق افتادن رای رهبران جمهوریخواه سنای آمریکا درباره اصلاحات بهداشت و درمان تا ماه آینده، لطمه دید، در معاملات روز چهارشنبه عقب‌نشینی کردند. سرمایه‌گذاران نسبت به توانایی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای اجرای وعده‌های اقتصادی شامل کاهش نرخ مالیات و تسهیل مقررات نگران هستند و این مساله ریسک‌گریزی آنها را تشدید می‌کند.

سه رویداد در بازار پول

هفته گذشته سه خبر مهم در بازار خودرو منتشر شد. خبر نخست مربوط به جلسه شورای رقابت در تاریخ 12 تیرماه سال جاری است که در این جلسه به بررسی قیمت‌گذاری خودرو می‌پردازد. در این بررسی احتمال دارد که قیمت برخی از خودروهای ساخت داخل را افزایش دهد، این جلسه در ماه دوم سال گذشته برگزار و باعث افزایش قیمت خودروهای داخلی شد. دیگر خبر مهم، در خصوص آمار تولیدی شرکت ایران‌خودرو است. شرکت ایران‌خودرو در سه ماه نخست امسال 144 هزار و 667 دستگاه انواع خودرو سواری تولید کرد که 125 هزار و 787 دستگاه از آن روانه بازار شد. طبق اعلام ایران‌خودرو، این شرکت در سه‌ماهه اول سال جاری ۱۴۴ هزار و ۶۶۷ دستگاه انواع خودرو سواری تولید کرد که نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد هشت‌درصدی را نشان می‌دهد. فروش ایران‌خودرو نیز در سه‌ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد 5 /8‌درصدی را نشان می‌دهد. این شرکت در سه‌ماهه اول سال جاری ۱۲۵ هزار و ۷۸۷ دستگاه انواع خودرو سواری روانه بازار کرد، در حالی که در سه‌ماهه اول سال گذشته ۱۱۵ هزار و ۸۹۶ دستگاه خودرو به بازار عرضه کرده بود. لازم به ذکر است که در اواخر اردیبهشت‌ماه امسال یکی از شرکت‌های تامین‌کننده قطعات ایران‌خودرو دچار آتش‌سوزی شده بود. خبر سوم نیز در خصوص قیمت‌گذاری خودرو پژو 2008 است. در هفته گذشته، برخی شایعات در خصوص قیمت 120 میلیون تومانی این خودرو منتشر شد. با این حال یک منبع آگاه در ایران‌خودرو تاکید کرد: افزایش قیمت پژو 2008 به 120 میلیون تومان واقعیت نداشته و قیمت فعلی این محصول، همان 98 میلیون و 900 هزار تومان است. به گفته وی، قیمت قطعی پژو 2008 بستگی مستقیم به نرخ ارز دارد؛ بنابراین این محصول در هر دوره‌ای از تحویل، با توجه به نوسان ارزی قیمت‌گذاری خواهد شد.

تحولات مسکن در انتهای بهار

هفته گذشته بانک مرکزی گزارش مربوط به تحولات بازار مسکن شهر تهران در خردادماه سال 1396 را منتشر کرد. این گزارش، برگرفته از آمارهای خام سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور است و از سوی اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی تهیه و منتشر شده است. در خرداد سال 1396، تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به 4 /15 هزار واحد مسکونی رسید که نسبت به ماه مشابه سال قبل 8 /0 درصد کاهش نشان می‌دهد. توزیع تعداد معاملات انجام‌شده بر حسب مناطق مختلف شهر تهران در خردادماه سال 1396 نشان می‌دهد که از میان مناطق 22گانه تهران، منطقه 5 با سهم 2 /16‌درصدی از کل معاملات، بیشترین تعداد قراردادهای مبایعه‌نامه را به خود اختصاص داده است. در مجموع 5 /72 درصد از کل تعداد معاملات انجام‌شده در شهر تهران مربوط به 10 منطقه (به ترتیب بیشترین فراوانی شامل مناطق 5، 4، 2، 14، 8، 15، 10، 7، 1 و 11) بوده و 12 منطقه باقی‌مانده 5 /27 درصد از معاملات را به خود اختصاص داده‌اند.  در ماه مورد گزارش، متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله‌شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران چهار میلیون و 560 هزار تومان بوده که نسبت به ماه مشابه سال قبل 4 /5 درصد افزایش یافته است. این افزایش قیمت نسبت به ماه قبل 7 /0 درصد بوده است. بر اساس آمارهای این گزارش، بیشترین رشد متوسط قیمت در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل به منطقه 20 (معادل 6 /9 درصد) و کمترین میزان رشد به منطقه 12 (معادل 1 /1 درصد) تعلق دارد. همچنین در میان مناطق 22گانه، بیشترین متوسط قیمت یک مترمربع زیربنای مسکونی معامله‌شده معادل 9 /9 میلیون تومان بوده که مربوط به منطقه یک بوده و کمترین آن معادل 3 /2 میلیون تومان به منطقه 18 تعلق داشته است. رشد قیمت در منطقه یک نسبت به سال قبل معادل دو درصد و رشد قیمت در منطقه 18 نسبت به مدت مشابه سال قبل معادل هشت درصد بوده است.

روند صعودی بهای دلار

هفته گذشته به دلیل تعطیلی وسط هفته، بازار ارز و طلا تقریباً با عرضه و تقاضای کم به کار خود ادامه می‌داد. دلار در هفته گذشته در ادامه روند صعودی خود یک کانال بالا رفت و در انتهای هفته به سطح قیمتی 3760 تومان رسید. به گفته فعالان، رکوردزنی این ارز بیشتر ناشی از تحرکات معامله‌گران فردایی و افزایش خریدهای ارزی بخشی از معامله‌گران فنی بازار بود. این افزایش قیمت باعث شد سطح دلار به بیشترین مقدار از اواخر اردیبهشت‌ماه برسد. دلار در اولین روز هفته با 13 تومان افزایش از مرز 3750 تومان عبور کرد و به قیمت 3758 تومان رسید. پس از این رشد، فضای بازار ارز در دومین روز هفته آرام‌تر شد تا این ارز با رشد محدودتر یک‌تومانی به قیمت 3759 تومان برسد. روزهای دوشنبه و سه‌شنبه بازار رسمی تعطیل بود و معامله خاصی صورت نمی‌گرفت. البته معامله‌گران فردایی در معاملات پشت خطی تلاش می‌کردند که قیمت را وارد محدوده 3760 تومان کنند. این دسته اعتقاد داشتند که نقطه 3760 تومان اهمیت زیادی دارد و عبور از آن می‌تواند منجر به ادامه افزایش و بیشتر شدن دامنه نوسان شود. روز چهارشنبه دلار از همان ابتدای روز از محدوده 3750 تومان خارج شد و به محدوده 3760 تومان قدم گذاشت، ولی قیمت این ارز دچار هیجان خاصی نشد.

پنجمین کاهش متوالی

در هفته منتهی به 7 تیرماه سال جاری، شاخص کل بورس با 32 واحد کاهش برای پنجمین هفته متوالی کاهش یافت. تداوم کاهش شاخص در حالی رقم خورده که رشد بهای کالاها در بازار جهانی موجب رشد تولیدکنندگان فلزات اساسی و کانه‌های فلزی شده و این موضوع در کنار افزایش جزئی قیمت نفت خام، سرعت افت شاخص کل را کاهش داده است. روند رو به رشد آمار تجارت خارجی ایران با سایر کشورها و تعلیق مجدد محدودیت‌های اقتصادی برای مراودات اقتصادی ایران با دیگر کشورها از سوی گروه بین‌المللی اقدام مالی (FATF)، که به کاهش ریسک سیستماتیک بازار منجر می‌شود، می‌تواند چشم‌انداز مثبتی را برای سرمایه‌گذاران بازار سرمایه فراهم کند.

شاخص کل بورس تهران برای پنجمین هفته متوالی کاهش یافت. در هفته مذکور دماسنج تهران 04 /0 درصد کاهش را تجربه کرد و به سطح 78704 واحد رسید. اما از سوی دیگر، شاخص کل فرابورس با رشد 8 /0‌درصدی روبه‌رو بود و از سطح 910 واحد عبور کرد. شاخص کل هم‌وزن نیز در هفته مورد بررسی 9 /0 درصد رشد داشت. به نظر می‌رسد انتشار اخبار مثبت اقتصادی از فعالیت کارخانه‌های حوزه یورو از یک‌سو و کاهش ارزش دلار در بازارهای جهانی از سوی دیگر سبب رشد بهای کالاهای اساسی و بهای نفت خام در بازار جهانی شده است. بدین ترتیب رشد شاخص دو گروه تولیدکنندگان فلزات اساسی و کانه‌های فلزی بیشترین تاثیر را بر شاخص کل داشته است و از ریزش بیشتر آن جلوگیری کرده است. این موضوع در کنار تعطیلات دوروزه بازار موجب کاهش سرعت افت شاخص کل شده است.

نوسانات تک‌سهم‌های بازار

هفته گذشته، در میان صنایع فعال در بازار سرمایه کشور، صنعت زغال‌سنگ با رشد شاخص 6 /3 درصد بهترین بازدهی را به خود اختصاص داد. این گروه که تک‌سهم زغال‌سنگ نگین طبس با نماد معاملاتی «کطبس» را در خود دارد، از ابتدای سال تا پایان هفته منتهی به 7 تیرماه، بازدهی 9 /2‌درصدی داشته است. همچنین، شاخص گروه استخراج نفت نیز 7 /2 درصد مثبت بود و در لیست صنایع پربازده قرار گرفت. این صنعت نیز تنها سهم حفاری شمال را در پرتفوی خود دارد. سومین صنعت پربازده هفته گذشته، گروه انبوه‌سازان بود که شاخص آن 1 /2 درصد رشد هفتگی را ثبت کرد. اما از سوی دیگر، در میان صنایع، شاخص گروه سایر معادن در هفته مورد بررسی 2 /4 درصد کاهش یافت و بدترین عملکرد را در میان صنایع به خود اختصاص داد. این گروه شامل تک‌سهم تامین ماسه ریخته‌گری است که با نماد معاملاتی «کماسه» در بازار دوم بورس معامله می‌شود. بعد از آن گروه فنی و مهندسی قرار دارد که در هفته گذشته 8 /2 درصد افت را تجربه کرد و در جایگاه دوم بدترین بازدهی هفتگی قرار گرفت. گروه محصولات چوبی نیز با 7 /2 درصد افت شاخص، در جایگاه سوم ضعیف‌ترین بازدهی قرار گرفت. این گروه نیز تک‌سهم فیبر ایران با نماد معاملاتی «چفیبر» را در لیست خود دارد که در هفتم تیرماه آگهی ثبت افزایش سرمایه آن بر روی سایت کدال آمده است. بر اساس این آگهی «چفیبر» سرمایه خود را از هفت میلیارد تومان به 10 میلیارد تومان از محل مطالبات و آورده نقدی افزایش داده است. در هفته منتهی به 7 تیرماه سال جاری، شرکت معدنی دماوند، در نماد «کدما» از گروه استخراج کانه‌های فلزی با رشد قیمتی 9 /19 درصد بیشترین بازدهی هفتگی را در میان شرکت‌های فعال در بازار سرمایه به دست آورد و در هفته گذشته بیشترین سود را نصیب سهامداران خود کرد. این نماد در اولین روز هفته گذشته پس از برگزاری مجمع عمومی سالانه، بدون تقسیم سود نقدی، بازگشایی شد. البته این نماد در روز اول کشف قیمت نشد و در نهایت یکشنبه هفته گذشته، با 17 /14 درصد افزایش قیمت به تابلوی بازار دوم بورس بازگشت. این سهم در آخرین روز هفته نیز با استقبال معامله‌گران همراه بود و با صف خرید اندک بسته شد. دومین نماد پرسود هفته گذشته، به دو شرکت فرآوری مواد معدنی ایران و توسعه معادن روی ایران اختصاص یافت که هر دو 6 /15 درصد افزایش قیمت را ثبت کردند و هر دو با صف خرید جزئی بسته شدند. شرکت قند شیرین خراسان در نماد معاملاتی «قشرین» نیز با 4 /15 درصد رشد قیمت، جایگاه سوم را به دست آورد. این نماد به گروه قند و شکر تعلق دارد که در هفته گذشته 9 /1 درصد رشد شاخص هفتگی را ثبت کرده است. در مقابل، بدترین‌های هفته گذشته سه شرکت گسترش صنایع و خدمات کشاورزی، گروه صنایع بهشهر ایران و بیمه سامان بودند که بیشترین ضرر را نصیب سهامداران خود کردند. بدین ترتیب، شرکت گسترش صنایع و خدمات کشاورزی در نماد «تکشا» 1 /10 درصد افت قیمت را تجربه کرد. این نماد معاملاتی که در گروه ماشین‌آلات و تجهیزات قرار دارد، در بازار دوم بورس فعال است و از هفته آخر خردادماه سیر نزولی داشته است. گروه صنایع بهشهر ایران در نماد معاملاتی «وصنا» نیز 7 /9 درصد کاهش قیمت را تجربه کرد. وصنا که در گروه سرمایه‌گذاری‌ها فعال است از ابتدای سال تاکنون بازدهی منفی 4 /15 درصد را ثبت کرده است. بیمه سامان نیز در هفته گذشته بازدهی منفی 9 /8 درصد را ثبت کرده است. این در حالی است که «بساما» در 12 روز معاملاتی خود، تنها دو روز اول هفته گذشته منفی معامله شده است و حتی در چهارشنبه هفته گذشته نیز با صف خرید جزئی بسته شده است.

تحولات صنایع

هفته گذشته، شرکت مواد ویژه لیا، که نماد آن پس از حدود پنج ماه بازگشایی شده، معاملات پرحجمی را سپری کرد و بیشترین ارزش معاملات را داشته است. همچنین انجام معامله بلوکی 10 میلیون سهمی در نماد ثاژن (سخت آژند) میان معامله‌گران حقیقی، موجب افزایش ارزش معاملات این نماد شده است. علاوه بر این، بر اساس صورت‌های مالی حسابرسی‌نشده، مهندسی نصیر ماشین در سال 1395 به ازای هر سهم 432 ریال سود محقق کرده که نسبت به سال قبل از آن 147 درصد رشد داشته است. همچنین، بانک حکمت در اولین پیش‌بینی برای سال مالی منتهی به اسفندماه 1396، درآمد هر سهم را با سرمایه جدید 160 ریال اعلام کرده است. سود خالص پیش‌بینی‌شده این بانک برای سال 1396 نسبت به آخرین پیش‌بینی سال 1395، بیش از 60 درصد تعدیل مثبت داشته است. بر اساس آمارهای منتشرشده، گروه بانک در هفته گذشته 6 /0 درصد افت شاخص داشته است.