همچون مدرس، همچنان تنها

علی مطهری به معنای واقعی کلمه یک نماینده تمام‌عیار مجلس است. کسی که با ایفای نقش نمایندگی مجلس توانسته به گونه‌ای عمل کند که تبدیل به یک سمبل و الگو شود. یک نماینده مجلس باید طبق اصول و اسلوبی فعالیت کند که مهم‌ترین این اصول، رعایت دقت نظر در امور مربوط به مجلس با حفظ نگاه ملی است. نمایندگان مجلس باید برای پیشبرد امور کشور و مردم همه توان خود را صرف و با صلابت و صداقت بدون تاثیر از جریانات و فشارهای پیرامونی تلاش کنند در مسائل مهم کشور تاثیرگذار باشند. جای تاسف است که امروز در نبود احزاب قدرتمند و ریشه‌دار و باسابقه شاهد آن هستیم که برخی نمایندگان مجلس عمدتاً معیارهای جناحی را مبنای تصمیم‌گیری‌های خود قرار می‌دهند. کم‌شمارند آنهایی که منافع ملی و مباحث استراتژیک انقلاب و نظام جمهوری اسلامی، حقوق ملت و باورها و اعتقادات مردم را ملاک گیرند و وقتی پای این اصول به میان آمد نه انعطاف به خرج دهند و نه معامله کنند. نماینده‌ای که تحت تاثیر تهدیدها و فشارها قرار نگیرد و از مواضع خود عقب‌نشینی نکند کمتر داریم، اما علی مطهری به عنوان نماینده‌ای است که تهدیدات و فشارها باعث نشده از مواضعش کنار بکشد. در فضایی که به او حمله شد نه تنها عقب‌نشینی نکرد بلکه یک‌تنه به مبارزه برخاست. این حرکت او به تعبیری مدرس‌گونه بود. از آنجا که من سابقه فعالیت ۱۶‌ساله در مجلس شورای اسلامی دارم و نسبت به زوایای پیدا و پنهان مجلس آگاه هستم بسیاری از معذوریت‌ها و محدودیت‌هایی را که یک نماینده می‌تواند داشته باشد به خوبی می‌شناسم. هزاران دلیلی که یک نماینده می‌تواند برای خود داشته باشد تا حرف حقی را نزند تا مبادا گرفتار نشود هم به خوبی می‌دانم . اما می‌بینیم که مطهری با وجود تمام این معذوریت‌ها در شرایط زمانی و مکانی بسیار پیچیده‌ای اظهار نظر می‌کند. شرایطی که خواستار حضور یک فرد سیاسی مستقل نیست و حتی علاقه‌ای ندارد به اینکه کسی براساس انجام تکلیف از حق و حقیقت بگوید. در این شرایط مطهری همه سختی‌ها را به جان می‌خرد و براساس باوری که دارد سخن می‌گوید. در حال حاضر کشور در شرایط سختی به سر می‌برد. به دلیل فرهنگ عمومی حاکم، مناسبات ناسالمی میان گروه‌های سیاسی و سیاستمداران وجود دارد که باعث شکل‌گیری تنگ‌نظری‌ها شده است و عادات و توقعاتی را در این مناسبات حاکم کرده است، با این حال آقای مطهری همه این مرزها را درنوردید. بسیاری فکر می‌کنند چون دیدگاه ما اصلاح‌طلبی است، بنابراین دفاع مطهری از رفع حصر برای ما جذابیت دارد در حالی که دفاع ما از جسارت مطهری در طرح مواضع فرهنگی او بیشتر از شجاعتش در اشاره به رفع حصر است. آنجا که مطهری از رفع حصر می‌گوید در فضای روشنفکری با استقبال روبه‌رو می‌شود اما آنجا که در مورد موضوعات فرهنگی و حجاب زنان سخن می‌گوید با برخورد منفی فضای روشنفکری مواجه می‌شود. بنابراین مطهری به دنبال ایجاد جذابیت یا جلب نظر کسی نیست بلکه او به بیان باورها و حقایقی می‌پردازد که در جامعه امروز کاستی آن را احساس می‌کند. به همین دلیل است برایش مهم نیست که کدام بخش جامعه به کدام اظهارنظرش چه واکنشی نشان می‌دهد؛ او طبق تکلیفی که احساس می‌کند به بیان باورهایش می‌پردازد و در ماجرای مجلس می‌بینیم که هزینه‌اش را پرداخت می‌کند.

مطهری به دلیل روحیه‌ای که در بیان نظراتش دارد امروز پل‌های پشت‌سر خود را در اردوگاه اصولگرایی نابود کرده است. او مستقل عمل می‌کند چون نیاز جامعه را احساس می‌کند. اما بر اساس روشی که در پیش گرفته در این حوزه تنها شده است. مطهری امروز تنهاست. به همین دلیل است که به صورت مستقل در مورد مسائل اجتماعی، فرهنگی و عقیدتی بی‌پروا اظهارنظر می‌کند و این چنین حرکت کردن نیازمند صلابت و شجاعت است. او درباره مسائل سیاسی نیز براساس اعتقاد و باوری که دارد، نظر می‌دهد و عمل می‌کند و کار جایی سخت می‌شود که در همه این حوزه‌ها و اظهارنظرها تنهاست و یک‌تنه به میدان مبارزه می‌رود. هر چند در بعضی موضوعاتی که در مجلس رخ داده عده کمی از او حمایت کردند ولی برای او عِده و عُده مطرح نیست. به همین دلیل است که معتقدم ریشه این حرکت او به رفتار مدرس‌گونه‌اش برمی‌گردد. از مرحوم مدرس و امام راحل نقل شده است که «اگر می‌خواهید حلقوم شما برای دفاع از حق به راحتی کار کند، ساده‌زیست باشید و وابستگی‌تان به امور دنیا و ظواهر به حداقل برسد». به همین دلیل است که مرحوم مدرس با آن صلابتی که داشت، غذایش یک کاسه ماست و نان خشک بود. ایشان بسیار ساده‌زیست و اهل حقیقت بود. امام راحل نیز با ساده‌زیستی و بیان حق توانست حکومت شاهنشاهی پرقدرت پهلوی را که تحت حمایت آمریکا و غرب بود با کمک ملت ساقط کند.

رمز ورود به میدان حق‌طلبی حضور صادقانه و سالم است. موفقیت مطهری نیز به دلیل دوری او از مناسبات ناسالم است. او از حرکت، مشی و نوع رفتارش در زندگی مراقبت می‌کند تا در معرض شبهه و اتهام قرار نگیرد. به همین دلیل است که او می‌خواهد در معرض وابستگی به گروه‌ها قرار نگیرد و مستقل باشد زیرا مستقل بودنش یک امتیاز است. هر چند از نظر من مستقل بودن در عالم سیاست یک حسن است اما حضور احزاب قوی و ریشه‌دار نیز جزو ملزومات کار سیاسی است اما چون در کشورمان حزب ریشه‌دار وجود ندارد بنابراین حرکت‌های مستقل جایگاهی ویژه دارد. به همین دلیل دیدگاه و روش علی مطهری در فضای سیاسی امروز جایگاه ویژه‌ای دارد.

هر چند بسیاری علت رفتار حقیقت‌جویانه مطهری را به دلیل شخصیت پدر و آموزه‌های شهید مطهری می‌دانند و گرچه نقش خانواده در شکل‌گیری شخصیت فرزندان بسیار حائز اهمیت است اما اگر فرزندان خانواده جوهره‌اش را نداشته باشند نمی‌توانند به این جایگاه برسند. هزاران شخصیت علمی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و روحانی در کشور وجود دارند که فرزندان‌شان برخلاف سنت و سیره پدران حرکت کردند. بنابراین سابقه خانوادگی تنها علت انتخاب روش علی مطهری نیست. هر چند شهید مطهری انسان بزرگ و بی‌نظیری بود، زیرا پشتوانه و توان علمی بالایی داشت و از سوی دیگر روح تحقیق، پژوهش و جست‌وجوگری بسیار زیادی در دنبال کردن مسائل اجتماعی، سیاسی و مذهبی داشت به طوری که تمام عمر خود را صرف پاسخ دقیق و اقناعی نسل جوان زمان خود کرد. تمام دغدغه شهید مطهری این بود که افکار و عقاید جوانان عصر خود را بشکافد و با شناخت کامل بتواند به پرسش‌های آنان پاسخ علمی و اقناع‌کننده دهد. کتاب‌های این شهید بزرگوار همچنان سرمایه نظام اسلامی است بنابراین داشتن چنین پدری مسلماً بی‌تاثیر نیست اما نباید فراموش کنیم که این موضوع شرط لازم است اما کافی نیست، زیرا داشتن روحیه حقیقت‌جویی و حقیقت‌گویی در مطهری در جوهره فکری و عقیدتی او قرار دارد. مطهری همچون مدرس است و همچنان تنها؛ به‌واسطه شجاعت، صداقت و صلابتش قابل تحسین است و احترام. حتی اگر موضعی برخلاف نظر و رای کسی بگیرد، به‌واسطه اینکه قائل به عمل به تکلیف بوده و نه مصلحت، شجاعت بیان را فدای مصلحت سیاسی و جناحی نکرد؛ ندای درونش را بر هیاهوی بیرون ترجیح داد و گنبد مجلس را از سقف کرسی‌نشینان فراتر برد و بر فراز رای‌دهندگانی برد که صدایشان را در بهارستان بشنوند؛صدایی که از یک نماینده رساتر شنیده می‌شود.