اینترنت و غذا
تاثیر رسانه‌های اجتماعی بر عادات غذایی
آنها ابتدا به سراغ تخم‌مرغ آمدند، سپس پنیر فتا، خاویار و خیار. در برخی کشورها این مواد به‌طور کامل فروخته شدند. خیار در ایسلند کمیاب شد و پنیر فتا برای مدت کوتاهی در قفسه فروشگاه‌ها دیده نمی‌شد. دلیل این امر؟ طرفداران سرسخت آشپزی آنلاین تصمیم گرفتند ویدئوهای جدیدی بسازند که در آن این مواد غذایی جزو اقلام اصلی بودند.
هیچ موضوعی به اندازه آشپزی -به‌ویژه در تعطیلات- برای طرفداران اینترنت جذاب نیست. غذا پس از فیلم، موسیقی و تلفن چهارمین موضوع پرطرفدار در اینترنت است، در حالی که در سال 2009 رتبه هفدهم را داشت. هیچ موضوع دیگری به‌جز ورزش در 15 سال گذشته تا این اندازه سریع رشد نکرده بود (هرچند غذا طرفداران بیشتری از ورزش دارد).
فراوانی محتوای غذایی آنلاین در زمانی که یک ویدئو وایرال می‌شود ممکن است به کمبود برخی مواد غذایی بینجامد، اما همزمان جنبه اجتماعی‌تری به آشپزی می‌دهد. ویدئوهای غذایی تیک‌تاک ده‌ها میلیون بیننده را جذب می‌کند. ویدئوهای موک بانگ (Mukbang) که در آن افراد در جلوی دوربین غذا می‌خورند و نظرات بینندگان را می‌گیرند در کره جنوبی گسترش یافت و اکنون در سطح جهان پرطرفدار شده است.
اینترنت باعث شد افرادی که رستوران یا سابقه تحریر کتاب آشپزی ندارند هم به آشپزهایی معروف تبدیل شوند. به عنوان مثال، حدود 21 میلیون نفر عضو کانال یوتیوب نیک دی‌جیوانی، دانش‌آموخته 28ساله هاروارد هستند و گوردون رمزی، آشپز مشهور بریتانیایی هم همین تعداد طرفدار را جذب کرده است.
این حقیقت که رسانه‌های اجتماعی علاقه‌مندی به غذا را به سرعت بالا بردند شگفت‌آور نیست. همه انسان‌ها غذا می‌خورند و غذا خوردن یک سرگرمی مشترک است. ویدئوها نیز ابزار کارآمد آموزشی هستند و در بسیاری جهات از کلمات مکتوب بهتر عمل می‌کنند. آمریکایی‌هایی که به تازگی بوقلمون روز شکرگزاری را پخته‌اند می‌توانند شهادت دهند که «قهوه‌ای طلایی» مورد نظر یک آشپز در نظر دیگری «نیم‌پز» و در نظر آشپز سوم «سوخته» معنی می‌دهد. تصاویر ویدئویی این ابهام را بهتر برطرف می‌کند.
کسانی که آشپزی را در آشپزخانه یا از طریق کتاب‌ها آموخته‌اند از گسترش ویدئوهای آشپزی آنلاین رضایت ندارند. اما آشپزهای بزرگ از مدت‌ها قبل از فناوری‌ها برای آموزش، به اشتراک گذاشتن دیدگاه‌ها و توسعه حرفه خودشان استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، ماری آنتوان کریم، آشپز پاکستانی که برای رهبرانی مانند تزار الکساندر اول روسیه غذا می‌پخت در اوایل قرن 19 مجموعه مصور زیبایی از کتاب‌های آشپزی را به نگارش درآورد و دستور پخت‌ها را ساده‌تر کرد. جولیا چایلد در دهه‌های 1970-1960 با استفاده از تلویزیون غذاهای فرانسوی را برای کسانی که در خانه آشپزی می‌کنند به نمایش گذاشت. او به پیدایش و رسمی شدن بازاری کمک کرد که در آن آشپزی به جای کار خانه به فعالیتی لذت‌بخش تبدیل شد و غذای خارجی چیزی بود که می‌شد آن را در خانه پخت.
شخصیت‌های غذایی آنلاین واقعاً قصد دارند به نیازهای خاص بینندگان پاسخ دهند. برخی بینندگان به دنبال سرگرمی هستند. دیگران می‌خواهند یاد بگیرند، مسافرت کنند یا با افرادی ماجراجوتر از خودشان غذا بخورند. آشپزهای آنلاین یک سبک زندگی می‌فروشند؛ «شما همان چیزی هستید که می‌خورید، چگونگی خوردن آن و موضوع غذایی هستید که تماشا می‌کنید».
برخلاف کتاب‌های آشپزی و نمایش‌های تلویزیونی ورود به فضای آشپزی آنلاین دشواری زیادی ندارد. افرادی که فکر می‌کنند نظریه برجسته‌ای دارند نیازی نیست که ناشران، ویراستاران یا مدیران شبکه تلویزیونی را قانع کنند. آنها فقط یک ویدئوی کوتاه با تلفن خودشان می‌سازند و سپس منتظر بازخوردها می‌مانند. بنابراین فرصت‌های ورود فراوان‌اند.
برخی محتوای آنلاین ساده، مبتنی بر دستور پخت و شبیه همان‌هایی هستند که احتمالاً در یک برنامه تلویزیونی می‌بینید. برخی دیگر بینندگان را به سمت غذاهای بومی می‌کشانند و به آنها نشان می‌دهند که چگونه می‌توان نودل چینی یا کباب ترکی تهیه کرد. دانشجویان کم‌بضاعت می‌توانند رشته فرنگی ژاپنی بپزند و آشپزهای ماهر قادرند با تهیه ساندویچ‌های مرغ ملوان زبل دوستانشان را تحت تاثیر قرار دهند.
دستور پخت موفقیت
شرکت‌های پرسابقه رسانه‌ای هم وارد میدان شده‌اند. آنها ویدئوهایی را در فضای آنلاین پخش کرده‌اند که به بینندگان سرتاسر جهان نشان می‌دهند چگونه آشپزهای ازبک 350 کیلو پلوگوشت تهیه می‌کنند، یا رانندگان تاکسی نیویورک در کجا غذا می‌خورند. اما اینترنت معمولاً محتواهای کوتاه‌تری دارد. غذاهای ساده طرفداران بیشتری دارند. یک دلیل محبوبیت پاستای پنیر و سالاد خیار آن است که ذوب پنیر و برش خیار آسان است و تصاویر آن هم جذابیت بصری زیادی دارد. ویدئوهای پرطرفدار بافت و خوشمزگی غذا را به تصویر می‌کشند. گاهی اوقات خالقان محتوا از اینکه برخی ویدئوهایشان پرطرفدار شده‌اند غافلگیر می‌شوند. آقای دی‌جیوانی، اولین ویدئوی پرطرفدارش را به خاطر می‌آورد که در آن یک قالب شکلات را از دانه‌های کاکائو تهیه می‌کند. آن ویدئو تصویربرداری و نورپردازی ضعیفی داشت، اما 14 میلیون بیننده را جذب کرد. امروزه آقای دی‌جیوانی ده‌ها نفر را در استخدام دارد و می‌تواند برای هر ویدئو بیش از 50 هزار دلار هزینه کند. درآمد او از تبلیغات در یوتیوب به دست می‌آید و او همانند بسیاری از دیگر خالقان محتوا چیزهایی را به بینندگان نشان می‌دهد که در جای دیگر نمی‌توانستند شاهد آن باشند. همزمان او از کارش لذت می‌برد.
این امر ما را به جنبه مهم فرهنگ غذای آنلاین، یعنی سرگرمی می‌کشاند. بدون تردید جولیا چایلد، استاد آشپزی فرانسوی است و افرادی که دستور پخت او را دنبال می‌کنند از کارشان لذت می‌برند، اما او خود اعتقاد دارد که جنبه «لذت‌بخشی» در برنامه «آشپزی لذت‌بخش» او پررنگ‌تر است. در جهان محتواهای آنلاین لذت ارزشی بیشتر از آموزش، تجربه یا سابقه خانوادگی دارد. مهم آن است که یک ویدئو شما را تشویق کند که آستین بالا بزنید و آشپزی کنید.
