اقتصاد همدلی

وقتی جو بایدن جنت یلن را به عنوان گزینه خود برای وزارت خزانه‌داری معرفی کرد، لحظه اوج یک زندگی پرفرازونشیب بود. یلن نخستین زنی است که مقامی را که الکساندر همیلتون برای اولین‌بار بیش از دو قرن پیش بر عهده داشت، به دست می‌آورد. اما این تنها نکته مهم این انتصاب نبود. وی نه‌تنها اولین زن در تاریخ بیش از دو قرنی این دفتر است، بلکه اولین فردی است که هر سه شغل اصلی سیاست اقتصادی ایالات‌متحده را بر عهده داشته است. یلن پیش از اینکه در سمت وزیر خزانه‌داری معرفی شود، در مقام رئیس فدرال‌رزرو و رئیس شورای مشاوران اقتصادی رئیس‌جمهور خدمت کرده است و با این انتصاب او تنها فردی محسوب می‌شود که در هر سه پست فعالیت داشته است. به طور خلاصه، او حرفه‌ای داشته است که هر کسی با هر هویت جنسیتی به آن افتخار می‌کند. علاوه بر این موضوع تنها به این انتصابات محدود نمی‌شود و کار یلن از دهه 1990 برای رونق اقتصادی آمریکا حیاتی بوده است، و معروف است به اینکه به تاثیر کارش بر عموم مردم به اندازه «وال‌استریت» ارزش قائل است.

کتاب دوم روزنامه‌نگار اوون اولمان، «اقتصاد همدلی»، یک بیوگرافی کامل و کاملاً مستند از زندگی و حرفه جنت یلن است. اولمان سردبیر اجرایی مجله بین‌المللی اقتصاد است و به عنوان روزنامه‌نگار برای نشریات مختلف از جمله یو‌اس‌ای تودی و آسوشیتدپرس کار کرده است. اولمان، برای نوشتن این کتاب از 150 مصاحبه با یلن، همسرش جرج آکرلوف اقتصاددان و برنده جایزه نوبل و پسر آنها، استاد اقتصاد رابرت آکرلوف استفاده می‌کند. علاوه بر این بسیاری از دوستان و همکاران یلن برای خلق پرتره‌ای تحسین‌برانگیز از زنی که او و بسیاری دیگر آن را با روت بادر گینزبورگ (قاضی دیوان عالی) مقایسه می‌کنند به وی کمک کرده‌اند.

از طریق پرتره صمیمی اوون اولمان، ما دو جنبه قابل توجه از رویکرد یلن به اقتصاد را مشاهده می‌کنیم: اول، تعهد او به قرار دادن افرادی که در نیمه پایینی نردبان اقتصادی در مرکز سیاست اقتصادی قرار دارند در مرکز توجه سیاست‌گذاری و به‌کارگیری ایده‌های آینده‌نگر برای استفاده از قدرت دولت برای ایجاد زندگی مرفه‌تر و پربارتر برای همه اقشار جامعه و دوم، توانایی او برای حفظ انسانیت در دنیای سیاست واشنگتن که در آن نبردهای سیاسی شدید دیگران را در یک دنیای دوقطبی به دو دسته دوست و دشمن تقسیم می‌کند. مردانی که از زمانی که سیستم بانک مرکزی کشور از سوی کنگره ایالات‌متحده در سال 1913 تاسیس شد، هیات‌مدیره فدرال‌رزرو را رهبری می‌کردند، همیشه تمرکز خود را بر نیازهای وال‌استریت و صنعت مالی حفظ کرده بودند؛ احتمالاً با این توجیه که بهتر شدن وضعیت این عده در نهایت به بهبود وضعیت عامه خواهد انجامید. اما هنگامی که جنت لوئیز یلن اولین رئیس زن این نهاد قدرتمند در فوریه 2014 شد، مصمم بود نشان دهد که این نهاد منافع اقتصادی همه آمریکایی‌ها را نمایندگی می‌کند. برای تاکید بر این تعهد، او تصمیم گرفت اولین سخنرانی خود را در خارج از شهر به عنوان رئیس در کنفرانس سرمایه‌گذاری مجدد جامعه در 31 مارس 2014 در شیکاگو انجام دهد. یلن از این انجمن برای برجسته کردن مشکلات میلیون‌ها نفری استفاده کرد که در طول رکود بزرگ 2009-2007 شغل خود را از دست داده بودند. یلن به حضار گفت: «شش سال گذشته برای بسیاری از آمریکایی‌ها سخت بوده است، اما سختی‌هایی که برخی از آنها با آن مواجه شده‌اند زندگی و خانواده‌ها را متلاشی کرده است. بسیاری از مردم از نزدیک می‌دانند که از دست دادن شغلی که در آن موفق بوده‌اید چقدر ویرانگر است و مشکل بزرگ‌تر این است که نتوانید شغل دیگری پیدا کنید. مجبور شوید هزینه‌های زندگی را از پس‌انداز خود بپردازید و حتی خانه خود را از دست بدهید، زیرا ماه‌ها و گاهی سال‌ها به‌رغم تلاش زیاد نمی‌توانید شغل جدیدی پیدا کنید. احساس کنید که ازدواج و سایر روابط شما به دلیل مشکلات مالی متشنج و شکسته شده است. با این حال بسیاری از کسانی که بیشترین رنج را متحمل شده‌اند، اراده ادامه تلاش را پیدا می‌کنند.»

یلن که در سال 1946 متولد شد، دختر یک پزشک است. اخلاق و سخاوت پدرش تاثیری ماندگار بر یلن گذاشت. اولمان می‌نویسد: «فکر کردن به وضعیت اسفبار بیکاران، درد آنها، ناامنی اقتصادی و احساسی که باید داشته باشند، بخشی از اخلاق یلن و مربوط به زمانی بوده است که پدرش بسیاری از بیماران فقیر و دچار مشکلات اقتصادی را درمان کرده است.» همان‌طور که نویسنده در سرتاسر کتاب نشان می‌دهد، «همدلی» افکار او را در مورد مسائلی مانند نرخ بهره، مقررات بانکی، بیکاری، نابرابری و تعصب جنسیتی آگاه می‌کند. یلن در زمینه‌ای که مردان بر آن تسلط داشتند، در شش سال تدریس خود در هاروارد آشکارا با تبعیض جنسی مواجه شد. یلن پس از تحصیلات تکمیلی در ییل، هاروارد را سرد و متخاصم دید. او با خوشحالی در سال 1977 برای یک موقعیت به عنوان اقتصاددان کارکنان به بخش بین‌المللی فدرال‌رزرو رفت. پس از ازدواج با آکرلوف در سال بعد، این زوج در مدرسه اقتصاد لندن و سپس در برکلی تدریس کردند. یلن به دلیل اینکه یک استاد بسیار باسواد و قابل دسترس برای دانشجویان بود، مورد تحسین قرار گرفت و فعالیت 23ساله او در دانشگاه زمانی به پایان رسید که رئیس‌جمهور بیل کلینتون او را به هیات حکام فدرال‌رزرو در سال 1994 و به سمت رئیس شورای مشاوران اقتصادی در سال 1997 منصوب کرد. یلن که در محیط به‌طور سنتی مردانه کاخ سفید کلینتون غوغا می‌کرد، به سرعت به ‌عنوان فردی جدی، فداکار، بی‌ادعا، صادق و صریح برجسته شد. همه این ویژگی‌ها زمانی که جانشین بن برنانکی، رئیس فدرال‌رزرو شد و اخیراً به عنوان اولین وزیر زن خزانه‌داری منصوب شد، به او کمک کرد. اولمان به روشنی بحران‌های اقتصادی، تصمیم‌گیری‌ها و بحث‌هایی را توضیح می‌دهد که به زندگی حرفه‌ای یلن جهت داده‌اند.

اولمان بر این باور است که  چند بینش کلیدی در مورد یلن می‌تواند در شناخت وی به ما کمک کند: اول اینکه تقاضا برای پیشرفت حرفه‌ای ویژگی بود که خانواده یلن در وی ایجاد کردند. یلن از اوایل کودکی‌اش که در بروکلین به عنوان بخشی از موج اول بیبی بومرهای پس از جنگ جهانی دوم بزرگ شد، به سمت رسیدن به کمال سوق داده شد. این هدفی بود که مادری دوست‌داشتنی اما پرتوقع وی را با آن بزرگ کرد. مادرش، روث، معلم مدرسه ابتدایی بود که شغل خود را رها کرد تا جنت و برادرش جان را بزرگ کند.

روث بسیار تاکید داشت که فرزندانش درست صحبت کنند، مناسب لباس بپوشند، نمرات بالا بگیرند، آرزوی مشاغل حرفه‌ای داشته باشند و در تعطیلات تابستانی خانوادگی در سفرهای دریایی بین‌المللی در مورد جهان گسترده‌تر بیاموزند. روث بر اهمیت سازماندهی و آماده بودن تاکید کرد؛ هر دو ویژگی شخصیتی که یلن به طور مشهود آنها را دارد و در پیشبرد کار به وی بسیار کمک کرده است. دستیاران به شوخی می‌گویند که یلن همیشه اصرار دارد دو ساعت زودتر به فرودگاه برسد و مشهور است که او ساعت‌ها سخنرانی‌های خود را اصلاح و تمرین می‌کند. یلن که اکنون 76 سال دارد، واقعاً دختر مادرش است. او در هر شغلی با عزم راسخ و با ذوق تمام تلاش خود را به خرج داده است. به همین دلیل است که او در سخت‌ترین جایگاه‌ها موفق بوده است. البته همان‌طور که یلن به خوبی می‌داند، هیچ‌کس کامل نیست. هنگامی که او در کاری کوتاهی کرده یا شکست خورده است، که در طول زندگی حرفه‌ای او اتفاق افتاده است، بدون هیچ بهانه‌ای به‌راحتی آن را می‌پذیرد. به عنوان مثال در مصاحبه اخیر با سی‌ا‌ن‌ان او اعتراف کرد که در پیش‌بینی اینکه تورم یک مشکل زودگذر است، اشتباه کرده است. این صداقت صریح که در واشنگتن نادر است، یکی از نقاط قوت اوست. ویژگی دیگری که اولمان بر آن تاکید می‌کند همدلی او با همه اقشار جامعه است که در تعیین مسیر حرفه‌ای یلن نقش مهمی بازی کرده است. جنت یلن واقعاً می‌تواند خود را به جای دیگران بگذارد و درد و ناامیدی آنها را احساس کند. این ویژگی‌ است که او از پدرش، جولیوس، یک پزشک خانواده که بیماران را در زیرزمین خانه درمان می‌کرد، به ارث برده است. جنت جوان، همسایه‌هایی را که بیکار بودند، در حالی که به دفتر پدرش می‌رفتند، نگاه می‌کرد، جایی که پدر با مهربانی از آنها مراقبت می‌کرد. او هرگز کسی را که قادر به پرداخت نبود، رد نکرد و هر پرداختی را که بیمار در توان داشت قبول کرد. او ناراحتی را در چهره آنها و شرمساری کسانی را که بیکار بودند مشاهده کرد که باعث شد در دوران حرفه‌ای موضوع اشتغال به یکی از اولویت‌های سیاست‌گذاری‌اش تبدیل شود. این دوران باعث شد جنت جوان اهمیت شغل را به ‌عنوان وسیله‌ای برای بقای مالی و همچنین وسیله‌ای برای تقویت حس احترام به خود و موفقیت درک کند. آن چهره‌ها همیشه در ذهن یلن حضور داشتند و او را به سمت حرفه‌ای در اقتصاد سوق دادند. هدف او ساده بود: او می‌خواست از آموزش خود برای ایجاد یک اقتصاد سالم استفاده کند که در آن همه بتوانند شغلی با درآمد مناسب پیدا کنند و زندگی راحتی داشته باشند. این ستاره شمالی و راهنمای او و خاطره تلخی است که وی اغلب در سخنرانی‌های امروزی آن را به یاد می‌آورد. تحقیقات یلن عمدتاً بر روی راه‌هایی برای افزایش دستمزد و اشتغال متمرکز شده است. در مناصب مختلف در واشنگتن، دستیابی به اشتغال کامل اولویت اصلی اوست. در سمت یکی از اعضای شورای حکام فدرال‌رزرو در دهه 1990 و در جایگاه رئیس فدرال‌رزرو دو دهه بعد، او در مورد سیاست‌هایی بحث کرد که نرخ بیکاری را کاهش دهد و به کارگران با دستمزد کمتر کمک کند تا درآمد بیشتری کسب کنند. او حتی اهمیت یافتن شغل برای مجرمان سابق را با جدیت پیگیری می‌کند؛ گروهی که اغلب با بزرگ‌ترین موانع برای اشتغال روبه‌رو می‌شوند. یلن همچنین به ‌عنوان وزیر خزانه‌داری، برای سرمایه‌گذاری بیشتر بر روی افراد به منظور تحصیل بهتر، ماهرتر و مولدتر کردن نیروی کار آمریکا بحث کرده است. مردم و رفاه آنها همیشه در مرکز سیاست‌های او قرار دارد. سومین ویژگی مهم یلن از نظر نویسنده استقامت و بی‌توجهی وی در برابر تبعیض‌ها به خصوص تبعیض‌های جنسیتی بوده است. یلن بارها در مسیر حرفه‌ای خود سقف‌های شیشه‌ای را که برای زنان در دنیای سیاست واشنگتن وجود داشته شکست، اما هیچ‌گاه بر آن تاکید یا در مورد آن صحبتی نکرد. برای دستیابی جنت یلن به دستاوردهای تاریخی بیش از هوش به تلاش سخت نیاز بود. او همچنین باید برای موفقیت در حرفه‌ای که در آن مردان تسلط دارند، استقامت نشان می‌داد، به ویژه مردانی که در دانشگاه‌ها و تالارهای قدرت واشنگتن حکومت می‌کنند. یلن چه در مدرسه و چه دانشگاه با تبعیض جنسیتی مواجه بود، اما همچنان تاکید دارد نه به عنوان یک زن و به خاطر تلاش مضاعفش برای کسب موفقیت که به عنوان یک انسان فارغ از جنسیت مورد قضاوت قرار گیرد. اما در عین حال این تجربه باعث شده تا وی به اقلیت‌ها و مشکلات آنها توجهی ویژه‌ داشته باشد. علاوه بر این وی درباره موضوع نابرابری نیز موضع دقیق و مشخصی دارد و تلاش می‌کند درباره آن راهکارهای عملی بیابد. یلن در طول 18 ماه اول حضورش در وزارت خزانه‌داری با گروه‌هایی از جوامع سیاه‌پوست، لاتین‌تبار و بومیان آمریکا ملاقات و دفاتری را ایجاد کرده است که به نیازهای آنها پرداخته است. اخیراً، او اولین وزیر خزانه‌داری بود که از یک منطقه اقامت سرخپوستان بازدید و در آنجا در مورد مشکلات اقتصادی بومیان آمریکا صحبت کرد. او از این سفر تاریخی استفاده کرد تا اشاره کند اقتصاد امروز اقلیت‌های زیادی را پشت سر گذاشته است. او همچنین با گروه‌هایی از زنان با هر پیشینه‌ای ملاقات کرده و از آن مناسبت‌ها برای تاکید بر لزوم ایجاد برابری زنان با مردان در نیروی کار بهره برده است. او همچنین اقداماتی را برای کمک به زنان و اقلیت‌ها انجام داده است تا مشاغل پردرآمد داشته باشند و وام‌هایی برای ایجاد کسب‌وکار دریافت کنند. مشکلی که پیشینیان او هرگز توجه چندانی به آن نداشتند. یلن در تمام تجربیات و تحقیقات سیاست‌گذاری خود در سمت یک دانشگاهی، بر راه‌هایی تمرکز کرده است که باعث می‌شود اقتصاد آمریکا رونق خود را به همه بخش‌های جامعه تسری دهد. در طول چهار دهه گذشته، با رشد کیک اقتصاد، افراد مرفه تکه‌های بزرگ‌تری برداشته‌اند و برش‌هایی برای نیمه پایین باقی مانده است. از سال 1979، دستمزدهای تعدیل‌شده بر اساس تورم برای کارگران متوسط به سختی رشد کرده است. با این حال، صاحبان سهام پس از تعدیل تورم، شاهد رشد 2800درصدی پورتفوی خود بوده‌اند. یلن در سمت رئیس فدرال‌رزرو و اکنون به عنوان وزیر خزانه‌داری، زمینه جدیدی را در هشدار درباره بی‌ثباتی سیاسی و اجتماعی ناشی از نابرابری اقتصادی فزاینده ایجاد کرده است که وجه تمایز دیگری بین وی و سیاست‌گذاران قبلی است.

«اقتصاد همدلی» شاید یکی از خواندنی‌ترین زندگینامه‌هایی باشد که در سال‌های اخیر چاپ شده است و شما حتی اگر به اقتصاد هیچ علاقه‌ای هم نداشته باشید آن را خواندنی و برانگیزاننده خواهید یافت و همین دلیل می‌تواند به تنهایی برای خواندن آن کافی باشد.