ناتو

روسیه روزبه‌روز خطرناک‌تر می‌شود، به آمریکا نمی‌توان اتکا کرد و اروپا هنوز آماده نیست. این مسئله خیلی ساده است اما اندازه راه‌حل آن را نمی‌توان درک کرد. ترتیبات امنیتی متکی بر ناتو که از جنگ جهانی دوم پدیدار شدند چنان در تاروپود اروپا تنیده شده‌اند که بازسازی آنها وظیفه‌ای بسیار عظیم خواهد بود. رهبران اروپا باید به سرعت خودشیفتگی پس از جنگ را کنار گذارند. آنها باید هزینه‌کرد دفاعی را به سطحی برسانند که در چند دهه اخیر بی‌سابقه بوده است، سنت‌های فراموش‌شده نظامی اروپا را احیا کنند، صنایع تسلیحاتی آن را از نو بسازند و برای جنگی احتمالی آماده شوند. اما چنین کاری هنوز آغاز نشده است. قتل الکسی ناوالنی مهم‌ترین رهبر مخالف روسیه در 16 فوریه تمام توهمات خوش‌بینانه باقی‌مانده مربوط به بی‌رحمی و خشونت ولادیمیر پوتین را از بین برد. با ورود جنگ به سومین سال، نشانه‌هایی از پیروزی روسیه در اوکراین دیده می‌شود. رئیس‌جمهور روسیه اقتصاد را در وضعیت جنگی اداره می‌کند و 1 /7 درصد از تولید ناخالص داخلی را به دفاع اختصاص داده است. وزیر دفاع دانمارک می‌گوید، پوتین ظرف سه تا پنج سال و احتمالاً با انجام عملیات ترکیبی علیه یکی از دولت‌های بالتیک، ناتو را به چالش خواهد کشید. هدفش آن است که تعهد ناتو برای کمک به کشور عضوی را که مورد حمله قرار می‌گیرد بشکند.  در حالی که تهدید روسیه شدیدتر می‌شود بازدارندگی غرب روبه‌ ضعف گذاشته است. بخشی از این ضعف به کاهش حمایت آمریکا از اوکراین مربوط می‌شود. اما بخش دیگر به این خاطر است که دونالد ترامپ تردیدهایی را درباره حمایت از اروپا در مقابل حمله احتمالی روسیه ایجاد کرده است. حزب جمهوریخواه و بخش‌هایی از سازمان امنیت تعهد کمتری به اروپا دارند. رویکرد دفاعی آمریکا روزبه‌روز بر اقیانوس آرام متمرکزتر می‌شود. حتی اگر جو بایدن دوباره انتخاب شود احتمالاً آخرین رئیس‌جمهوری خواهد بود که طبق غریزه به اقیانوس اطلس توجه دارد. اثرات چنین دیدگاهی وحشتناک هستند. اروپا به شدت به برتری نظامی ناتو اتکا دارد. یکی از ژنرال‌های آمریکایی به تازگی از این شکایت کرده بود که بسیاری از ارتش‌های اروپا حتی نمی‌توانند یک تیپ چندهزارنفری با توان کامل تشکیل دهند. بریتانیا در سال‌های 2023-2015 پنج گردان جنگی را از دست داد. بسیاری از کشورها فاقد قابلیت‌هایی از قبیل هواپیماهای حمل‌ونقل، سامانه فرماندهی و کنترل و ماهواره هستند. لهستان می‌تواند سامانه توپ‌های موشکی هیمارس (HIMARS) را نصب کند اما برای پیدا کردن اهداف دور به آمریکا وابسته است. پیشرفت سریع روسیه و اوکراین در زمینه پهپادهایی که هر روز در میدان جنگ آزمایش می‌شوند خطر عقب افتادن ناتو را تشدید می‌کند. از آنجا که برنامه‌ریزی‌های نظامی فرآیندی طولانی‌مدت دارند اروپا باید همین امروز کار را آغاز کند و اولویتش را تقویت توان جنگی خود قرار دهد. این کار باید با برنامه‌ گسترده استخدام و تربیت نیرو آغاز شود. سربازگیری پرهزینه و بی‌اثر است اما اروپا می‌تواند از کشورهای اسکاندیناوی یاد بگیرد که نیروهای ذخیره زیادی دارند. ارتش‌های اروپایی تلاش می‌کنند سفارش تجهیزات را تجمیع کنند اما کشورهایی که صنایع دفاعی دارند اغلب خواستار آن‌اند که شرکت‌هایشان سهم عادلانه‌ای از این تجارت ببرند. فرانسه از این خشمگین است که کشورهای اروپایی سامانه‌هایی دفاعی را می‌خرند که از پرتابگرهای آمریکایی و اسرائیلی استفاده می‌کنند. آنها باید در بده‌بستان مربوط به بهبود سریع توان جنگی سربازان و ساخت آهسته صنایع خودشان اولی را انتخاب کنند. این کارها ارزان نخواهند بود. ناتوی اروپایی امسال 380 میلیارد دلار به امور دفاعی اختصاص می‌دهد. این مبلغ با شاخص برابری قدرت خرید معادل هزینه‌کرد دفاعی روسیه خواهد بود اما اروپا نتیجه کمتری می‌گیرد. تفرقه یکی از دلایل این امر است. دلیل دیگر به خساست آنها در مورد تجهیزات بازمی‌گردد. ناتو از اعضایش می‌خواهد که 20 درصد از بودجه‌هایشان را به تسلیحات اختصاص دهند. کسری پولی کشورهای ناتوی اروپایی (به علاوه نروژ) از سال 1991 تاکنون به 557 میلیارد یورو (600 میلیارد دلار) بالغ شده است. این شکاف به آسانی پر نمی‌شود. در سال 2022 و پس از هشت سال افزایش هزینه دفاعی که به خاطر الحاق کریمه به روسیه اتفاق افتاد باز هم مجموع هزینه‌کرد اعضای اروپایی ناتو بر مبنای واقعی از مقدار آن در سال 1990 بیشتر نشد. هزینه‌کرد اجتماعی بیش از دو برابر شد. بحث‌های مربوط به بودجه ناتو اغلب به این ختم می‌شوند که آیا هر کشور دو درصد از GDP خود را به دفاع اختصاص می‌دهد یا خیر. چگونگی خرج پول نیز اهمیت دارد. اما حتی با افزایش کارآمدی‌ها هم دو درصد کافی نخواهد بود. اگر رهبران اروپا بخواهند منابع دفاعی را از طریق کاهش هزینه دیگر خدمات یا افزایش مالیات یا بدهی تامین کنند باید رای‌دهندگان را توجیه کنند که چنین کاری ارزش انجام را دارد. در آلمان که احتمالاً بالاترین هزینه‌کرد نظامی را در اروپا خواهد داشت رهبران باید محدودیت کسری بودجه ذکرشده در قانون را تغییر دهند. برنامه کمیسیون اروپا برای هماهنگ‌سازی خرید تسلیحات با انتقاد کشورهای عضو مواجه شد، شاید به این دلیل که این برنامه جلوی لابی‌گری صنایع بزرگ را می‌گیرد. بسیاری از رهبران اروپا که دهه‌ها به آمریکا متکی بوده‌اند و چیزی به جز صلح ندیده‌اند اکنون از زیر بار تصمیم‌گیری‌های دشوار شانه خالی می‌کنند. این تصمیمات سخت به تسلیحات هسته‌ای هم تسری می‌یابند. پوتین تهدید کرد در صورتی که غرب سلاح‌های متعارف پیشرفته به اوکراین بدهد تنش‌ها تشدید خواهند شد. شرق اروپا بدون بازدارندگی هسته‌ای آمریکا آسیب‌پذیر می‌شود. آیا کشورهای بریتانیا و فرانسه که توان نظامی هسته‌ای دارند می‌توانند به جای آمریکا تضمین بدهند؟ و آیا در صورت چنین کاری آقای پوتین حرف آنها را باور می‌کند؟ خطر آنجاست که اروپا دست‌وپای خود را با ایدئولوژی نهادی خود ببندد. برخی کشورها به ویژه فرانسه اصرار دارند که این قاره باید به سریع‌ترین شکل ممکن در پی خودمختاری راهبردی از آمریکا باشد و این کار را از طریق اتحادیه اروپا انجام دهد. اما کار بهتر آن است که اروپا بر ناتو تمرکز کند. این پیمان در مقایسه با نظام امنیتی نوپای اروپا قابلیت بیشتری برای توسعه و تقویت دارد. تقویت نقش اروپا در ناتو منطقی‌تر است چون ساختارهای نظامی لازم برای آن از قبل وجود دارند. همچنین این پیمان کشورهای متحد غیرعضو اتحادیه اروپا را به دفاع از اروپا ملزم می‌کند. بریتانیا بیشترین هزینه‌کرد دفاعی را در اروپا دارد؛ نروژ با روسیه هم‌مرز است و ایسلند اقیانوس اطلس شمالی را کنترل می‌کند. افزایش وزن اروپا در ناتو این مزیت را دارد که نشان می‌دهد این قاره حاضر است کار بیشتری انجام دهد تا آمریکا در پیمان باقی بماند و همزمان، اروپا خود را برای احتمال عدم حمایت آمریکا آماده می‌کند. روسیه در مقایسه با اروپا هم فقیرتر و هم پرجمعیت‌تر است. اقدامات خصمانه پوتین هم آن را ضعیف‌تر می‌کند. اما این خرس هنوز می‌تواند ویرانی و فلاکت به بار آورد. اوکراین بهترین مکان برای توقف پوتین است. اما حتی با وجود چنین موفقیتی اروپا باید در مورد دفاعی بازاندیشی کند. اروپا باید هم‌اکنون دست به کار شود.