بنگاههای فناوری و ادارات
چگونگی کار در آینده
از فراز طبقه 62 برج سلز فورس با ارتفاع 920پایی، سایر بناهای یادبود سانفرانسیسکو ناچیز و کماهمیت جلوه میکنند.
از فراز طبقه 62 برج سلز فورس با ارتفاع 920پایی، سایر بناهای یادبود سانفرانسیسکو ناچیز و کماهمیت جلوه میکنند. ساختمانهای بیبریج، برج کوات و کاخ هنرهای زیبا همگی تحت تاثیر عظمت ادارات مرکزی ساختهشده از فولاد و شیشه قرار میگیرند. این ادارات پس از تکمیل در سال جاری محل استقرار یک شرکت نرمافزاری خواهند بود. ساختمان وضعیتی بسیار پیشرفته دارد. سلز فورس قصد دارد هر شب برنامه نورافشانی اجرا کند. ساختمان جدید از فاصله 30مایلی قابل رویت است. اما این تنها شرکت فناوری نیست که برای خود بارگاه میسازد. کارمندان شرکت اپل بهتازگی به مقر جدید خود در کوپر تینو منتقل شدهاند؛ مکانی که استیو جابز بنیانگذار فقید شرکت طرح آن را داده بود. این ساختمان چهار طبقه حلقهایشکل همانند صفحه گرد یک آیپد (یا شکل یک دونات) است که اندازهای برابر با پنتاگون دارد. قیمت آن به پنج میلیارد دلار میرسد که گرانترین مقر شرکتی است که تا به حال ساخته شده است. شرکت اپل اوج تکامل محصولاتش را در آن به کار برد. گفته میشود دفترچه راهنما برای چوبهایی که در آنجا به کار رفته است 30 صفحه دارد.
بنگاههای ثروتمند فناوری در سراسر سانفرانسیسکو و سیلیکونولی ادارات بزرگ و آیندهنگرانهای میسازند که برندهایشان را به کارمندان و مشتریان القا میکنند. نمونه دیگر شرکت خدمات تاکسیرانی اوبر است که قصد دارد با طراحی و ساخت یک اداره کاملاً شفاف و شیشهای اعتبار خود را برای رقابتپذیری و شفافیت در عمل از نو زنده کند. انتظار میرود فضاهای داخلی این ساختمان و پارک داخل آن به روی عموم باز باشد. نمای خارجی ساختمانها بیشترین توجه را جلب میکنند اما فضای داخلی وقت بیشتری میطلبد. تازهترین ساختمانها از جمله ساختمان اپل هنوز وضعیت شفافی ندارند اما انتظار میرود طراحی داخلی بسیار نوآورانهای داشته باشند. عدم شفافیت کنونی به دلیل رقابت شدیدی است که بر سر بهترین مهندسیها و استعدادها در صنعت فناوری دیده میشود. بنگاهها علاقه زیادی دارند تا محیطی جذاب و با بهرهوری بالا فراهم کنند. همزمان این فضای جدید اداری نشان میدهد چگونگی انجام کارها تا چه اندازه متحول خواهد شد. شرکتهای فناوری با ابداع ایمیل، جستوجوی آنلاین و ابزارهای کار جمعی مانند اسلک (Slack) نحوه کار و رفتار افراد در ادارات را متحول کردهاند. آنها اکنون همان تحول را در فضای فیزیکی به وجود میآورند. بزرگترین طرحی که این صنعت پرچمدار آن است، مفهوم کار در جاهای مختلف یک دفتر کار است به جای آنکه فرد در یک مکان ثابت باشد. سایر صنایع رویکرد «کار مبتنی بر فعالیت» را امتحان کردهاند اما فناوری همچنان پیشرو است. شاید کارمندان هنوز یک میز داشته باشند اما موظف نیستند آنجا بنشینند. آنها اغلب به جاهای مختلف میروند و وظایف مختلفی را انجام میدهند. آنها میتوانند در کتابخانه و در سکوت کار خود را انجام دهند و برای جلسات یا مکالمات تلفنی به کافیشاپ و فضاهای بیرون بروند. به عنوان مثال دو طبقه آخر برج سلزفورس برای دفاتر مدیران اجرایی طراحی نشده است بلکه یک سالن بزرگ برای گردهمایی کارمندان است که در آنجا به صورت جمعی کار کنند و هنگام صرف قهوه از تماشای مناظر لذت ببرند. هدف از محیط کاری سیال آن است که برخوردهای تصادفی بین افراد بیشتر شود، نظرات و دیدگاههای جدید جرقه بزند و زمینه برای همکاریهای از قبل تعییننشده فراهم شود. ساختمان مرکزی فیسبوک بزرگترین اداره با طراحی باز است و به این منظور طراحی شد تا کارکنان در فضای عمومی و در باغ پشتبام آن به مساحت 9 هکتار با یکدیگر ملاقات کنند. فضاهای جمعی حالتی غیررسمی و آرام دارند. جان شوتلر، مدیر واحد املاک شرکت آمازون، میگوید قصد دارد این فضاها را به «محیطی شبیه اتاق نشیمن» تبدیل کند اما برای اینکه احساس در خانه بودن به فرد دست دهد لازم است از طراحان و معماران منازل مسکونی در ساخت این فضاها استفاده شود. مکانهای عمومی ساختمان شرکت تلویزیون، کاناپه و قفسه کتاب دارند. تصویر قابگرفته کارکنان بر دیوارها تاثیر آرامشبخش فضا را تقویت میکند.
نوع جدیدی از کار در منزل
برای افرادی که مزایای فضای محصور را قبول ندارند، خبرهای خوبی در راه است. عدم نیاز به مکانی ثابت برای کار کردن باعث میشود لازم نباشد فضای باارزش را به کارمندان داد و آنها هم احساس کنند در تنگنا قرار دارند. طبق گزارش یک بنگاه طراحی و معماری، شرکتهای فناوری برای هر کارمند حدود 14 مترمربع فضا در نظر میگیرند که در مقایسه با دیگر صنایع حدود یکچهارم کمتر است. از آنجا که فضای آزاد یادآور دوران درس و سکونت در دانشگاه است، چنین تصور میشود که جوانان در آن بهرهوری بیشتری دارند. یکی از نقاط منفی این دیدگاه آن است که پیدا کردن همکاران دشوار میشود. کارمندان باید از طریق پیامک یا دیگر ابزارها مکان یکدیگر را پیدا کنند. لویی مازینگو، استاد معماری دانشگاه کالیفرنیا عقیده دارد فضاهای جمعی باعث بروز تنشهای بیننسلی میشود. کارمندان مسن (بالای 40 سال) به سختی میتوانند با شرایط حرکت در طول روز و مزاحمتهای موجود در فضای باز کنار بیایند. بسیاری از کارکنان فیسبوک به خاطر سروصداها از فضای کاری خود رضایت ندارند و برخی کارکنان اپل به همین دلیل در مورد رفتن به اداره جدید مردد هستند. بسیاری دیگر به خاطر اینکه مجبورند مسافتهای زیادی را پیاده بروند، ابراز نارضایتی میکنند. اما اینها تنها عوامل نگرانی کارکنان نیستند. شرکتهای فناوری بهشدت علاقهمندند محصولاتشان را در ادارات خود به کار برند. آقای هوانگ مدیرعامل بنگاه تراشهسازی نویدیا که تراشههای پردازش گرافیکی آن در برنامههای هوش مصنوعی بهطور گستردهای استفاده میشوند، میگوید بنگاهش قصد دارد در محل ورودی ساختمان جدید از فناوری شناسایی چهره استفاده کند. ساختمان جدید اواخر امسال مورد بهرهبرداری قرار خواهد گرفت. همچنین نویدیا دوربینهایی را نصب میکند که میتوانند تشخیص دهند افراد چه غذایی را از غذاخوری برمیدارند و سپس بهای آن را به حساب فرد میگذارد. به این ترتیب به صندوقدار و صف مقابل او نیازی نخواهد بود. یک وسیله نقلیه خودران بین مکانهای مختلف سازمان حرکت میکند. سامانه هوش مصنوعی نویدیا ورود و خروج کارکنان را پایش و سامانههای گرمایش و سرمایش ساختمان را بر اساس آن تنظیم میکند. بنگاهها میتوانند درباره رفتوآمدها و فعالیتهای کارکنان دادههای دقیقتری گردآوری کنند. تلفنهای همراهی که بنگاه برای کارکنان تهیه میکند، میتواند روش دیگری برای پایش باشد. به این ترتیب هر کارمند ابزار رهگیری خود را دارد. بنگاههای فناوری به زودی از این مزیت استفاده خواهند کرد. البته بنگاهها تمایلی ندارند جزئیات برنامههای آینده را افشا کنند. اما برخی نشانهها پرده از برنامهها برمیدارند. به عنوان مثال سازندگان مبلمان اداری در حال آزمایش حسگرهایی هستند که در میزها و صندلیها نصب میشوند تا بنگاهها بتوانند بفهمند کارکنان چه موقع سر کار هستند. چنین دادههایی را میتوان به صورتی تنظیم کرد که حریم خصوصی افراد رعایت شود. همچنین این دادهها در کاهش مصرف برق یا پیدا کردن اتاقی برای برگزاری جلسه به کارکنان کمک میکنند اما نمیتوان تصور کرد کارکنان بپذیرند همواره زیر نظر باشند.
اتاق آواز و چادر عشایری
روند غیرعادی دیگری در فضای درونی ادارات در جریان است. این روند میتواند شرکتها را در ذهن کارکنان با یکدیگر متمایز سازد و به کارکنان دلیلی بدهد که به جای کار در منزل به اداره بروند. این نوع ادارات در شرکتهایی که محصولات فیزیکی ندارند، یادآور فرهنگ و مقاصد خواهد بود. به عنوان مثال سال گذشته شرکت لینکدین ساختمان جدیدی را در سانفرانسیسکو افتتاح کرد که در آن فضایی برای کار در شبکه و گوش دادن به موسیقی با هدفون تعبیه شده است. اتاقهای جلسات در شرکت اجاره منزل ایر بیانبی (Air bnb) به شکل فضاهایی است که قرار است اجاره داده شوند و برخی مانند چادرهای عشایری در مراکش طراحی شدهاند. اینگونه فضای کار به کارمندان یادآور میشود که آنها نهتنها یک کارفرما بلکه یک سبک زندگی را انتخاب میکنند. شرکتها اکنون بر تسهیلاتی متمرکز میشوند که در وقت کارکنان صرفهجویی کنند. شرکتهای بزرگ خدماتی مانند پیدا کردن منزل مسکونی، نحوه نگهداری از حیوانات خانگی و مراقبتهای پزشکی در محل کار ارائه میدهند. در نتیجه یک دفتر کار معمولی در شرکتهای فناوری شبیه یک روستای پیشرفته است و کارکنان دلیلی برای خروج از آن پیدا نمیکنند. عاقلانه آن است که صنایع دیگر وقت بگذارند و بررسی کنند چگونه بنگاههای فناوری محیط کاری خود را تجدید ساختار میکنند. این فرصتی است که آنها بتوانند از به کار بردن محصولاتشان برای پایش کارکنان دوری کنند. شاید کارکنان از ناهار مجانی و سایر مزایای صنعت فناوری راضی باشند اما راضی نمیشوند حریم خصوصیشان را بهطور کامل واگذار کنند.