هفته سبز بورس

یک هفته معاملاتی دیگر در بازارها به اتمام رسید و بازار سهام با کاهش ارتفاع شاخص کل بورس و شاخص کل فرابورس و همچنین افت شاخص هم‌وزن همراه بود. استقبال از نمادهای کوچک‌تر بازار در هفته جاری دلیل واگرایی شاخص‌ها در هفته جاری بود. همچنین قیمت نفت نیز به دنبال خوش‌بینی نسبت به کاهش تورم آمریکا و برخی داده‌های مثبت چین افزایش اندکی را تجربه کرد. همچنین دلار نیز در جریان معاملات بازار آزاد ارز از ثبات نسبی برخوردار است و بهای شاخص ارزی در هفته گذشته بین دو کانال 50 و 51 هزار تومان در حال نوسان بود. قیمت‌ها در بازار طلا و سکه نیز با توجه به ثبات اونس جهانی طلا و نرخ دلار، از محرک خاصی که قیمت‌ها را به سمت ارتفاعات بالاتر سوق دهد، محروم هستند.

بازار سهام

یک هفته معاملاتی دیگر در بورس تهران به پایان رسید و در این میان در بازار سهام اتفاقات گوناگونی حادث شد. معاملات این هفته بورس تهران با افت 83 /0درصدی شاخص کل بورس تهران همراه شد. نماگر هم‌وزن نیز در معاملات این هفته بورس تهران با رشد 48 /0درصدی مواجه شد. شاخص کل فرابورس نیز در مقیاس هفتگی، افت 11 /0درصدی را به ثبت رساند. همان‌طور که از اعداد و ارقام فوق نیز پیداست، روند حرکتی دو شاخص کل و هم‌وزن، در خلاف جهت یکدیگر بوده است که این موضوع گویای این نکته است که در هفته گذشته، اقبال به سمت نمادهای کوچک‌تر بازار سهام بیشتر بوده است و این مساله خود را در رشد بیشتر شاخص هم‌وزن نسبت به شاخص کل در جریان معاملات منعکس کرده است. افزون بر این ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز در هفته گذشته همچنان در مقادیر کمتر از پنج هزار میلیارد تومان قرار داشت و بین دو کانال سه و چهار هزار میلیارد تومان در حال نوسان و جابه‌جایی بود. به جز روز دوشنبه که ارزش معاملات خرد بازار در کانال چهار هزار میلیارد تومان قرار گرفت، در باقی روزهای معاملاتی، این متغیر آماری در کانال سه هزار میلیارد تومان قرار گرفت. نکته‌ای که از بررسی چنین ارقامی در ارزش معاملات خرد قابل استنباط است، این است که چنین ارقامی در ارزش معاملات خرد چندان ارقام دلگرم‌کننده‌ای نیستند که توان لازم را برای حمایت از قیمت‌ها برای دستیابی به ارتفاعات بالاتر داشته باشند. افزون بر این، بررسی روند ورود و خروج پول حقیقی در بازار سهام بیانگر این نکته است که در اکثر روزهای معاملاتی بازار یا با خروج پول حقیقی همراه بوده است یا در صورت اقبال حقیقی، ورود پول به جریان معاملات بسیار ناچیز بوده است. به هر روی می‌توان گفت که با توجه به ابهامات و ریسک‌های خلق‌الساعه‌ای که در بطن و متن بازار سهام وجود دارد، نقدینگی حقیقی از توان و جسارت لازم برای دل زدن به دریای خرید برخوردار نیست و معامله‌گران بازار سهام در هر لحظه، امکان ریزش قیمت‌ها در بازار سهام را با توجه به تغییراتی که در متغیرهای اثرگذار بر بازار سهام رخ می‌دهد، محتمل می‌دانند و بنابراین هیچ‌وقت در ماه‌های اخیر نتوانسته‌اند با آسودگی و آرامش خاطر به خرید سهام روی آورند. نکته بعدی این است که در شرایط کنونی قاعده بازی در سایر بازارهای موازی نیز چندان دلگرم‌کننده نیست و این بازارها نیز در رکود کامل به سر می‌برند. بازارهای مسکن و خودرو که در سال‌های اخیر در اقتصاد تورمی کشور، تغییر کاربری داده و از ماهیت مصرفی به ماهیت سرمایه‌ای تغییر پارادایم داده‌اند، در رخوت کامل قرار دارند. آرامش حاکم بر صحنه معاملات ارز در بازار آزاد نیز سبب شده تا بازارهایی مانند بازار طلا و سکه نیز از روند پرشتاب خاصی در کلیت خود برخوردار نباشند. موضوع دیگری که در معاملات این هفته مشهود بود، استقبال از نمادهای کوچک‌تر بازار سهام بود. در توصیف دلیل استقبال از نمادهای کوچک بازار سهام می‌توان این‌چنین استنباط کرد که به‌رغم اینکه نمادهای کوچک بازار ریسک بیشتری نسبت به نمادهای بزرگ دارند، گروهی از سرمایه‌گذاران راهی سهم‌های کوچک بازار شده‌اند تا به بازدهی بیشتری دست پیدا کنند. هرچند با قطعیت نمی‌توان گفت که این گروه از افراد به هدف خود دست پیدا خواهند کرد یا نه، اما بررسی اعداد و ارقام تاریخی گویای این نکته است که بازدهی سهم‌های کوچک در بورس تهران در بلندمدت از سهم‌های شاخص‌ساز و با ارزش بازار بالا، بیشتر بوده است، بنابراین مجموعه این عوامل سبب شده تا جریان تقاضا در بورس تهران در روزهای فعلی روانه سهم‌های کوچک‌تر بازار سهام شود و این موضوع خود را در رشد بیشتر شاخص هم‌وزن نسبت به شاخص‌کل نشان دهد، بنابراین می‌توان گفت اولین دلیل استقبال از سهام کوچک بازار به سابقه تاریخی این نمادها در کسب بازدهی بالا و دومین مورد نیز به دخالت‌های دولتی در سهم‌های بزرگ برمی‌گردد. معمولاً برای مقاصدی مانند شاخص‌سازی یا کنترل کلیت بازار سهام از نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز بازار که بر روی شاخص‌ها اثرگذاری قابل‌ توجهی دارند استفاده می‌شود، بنابراین گروهی از سرمایه‌گذاران با اتکا به همین قضیه، سعی می‌کنند از نمادهای شاخص‌ساز دوری گزینند که این موضوع سبب شده نماگر هم‌وزن نسبت به شاخص کل عملکرد بهتری را ثبت کند. دومین مورد هم به ریسک‌های قانونگذاری در سهام بزرگ بازار برمی‌گردد، با اینکه سایه ریسک‌های قانونگذاری در حوالی کلیه صنایع بورس تهران قدرت‌نمایی می‌کند، اما ریسک‌ها و خطراتی که پیرامون سهم‌های کوچک وجود دارد، در قیاس با سهام بزرگ بازار کمتر است و همین موضوع دومین دلیل استقبال از سهام کوچک بازار است. به هر روی به نظر می‌رسد که بورس تهران همچنان در کلیت خود از داشتن محرکی که قیمت‌ها را به سمت ارتفاعات بالاتر سوق دهد، محروم است و محرک‌هایی مانند زدوده شدن ریسک‌های قانونگذاری از سر بازار سهام و رشد نرخ ارز می‌تواند وضعیت بازار سهام را دگرگون سازد.

بازار ارز

معاملات بازار ارز در هفته گذشته نیز با ثبات و آرامش خاصی دنبال شد. بعد از ظهور شعله‌های آتش جنگ میان رژیم صهیونیستی و فلسطین اشغالی، دلار در معاملات بازار آزاد ارز با یک واکنش احساسی و هیجانی به سرعت خود را از کانال 49 هزار تومان جدا کرد و حتی تا قیمت 53 هزار و 650 تومان نیز پیشروی داشت. چنین نوسانی در قیمت دلار سبب شد تا بسیاری، مجدداً سخن از قیمت‌های فضایی نرخ دلار به میان آورند. اما هرچه جلوتر رفتیم، مشخص شد که شعله‌های آتش جنگ خاورمیانه به مرزهای دیگر کشورها متمایل نخواهد شد و این موضوع سبب شد تا ریسک و خطر ناشی از این جنگ و واکنش‌های هیجانی به آن، رفته‌رفته تعدیل شود و کمرنگ و کمرنگ‌تر شود. به هر روی دلار پس از تجربه سقف ماه‌های اخیر خود در قیمت 53 هزار و 650 تومان، نتوانست به حرکت خود در مسیر صعودی ادامه دهد و به سمت کانال 51 هزار تومان و 50 هزار تومان متمایل شد و می‌توان گفت که فزونی منابع در دسترس بانک مرکزی در مقطع اخیر و همچنین کاهش نرخ رشد نقدینگی و فروکش کردن تب التهابات و انتظارات تورمی از عواملی است که سبب شده تا بازار ارز در مقطع فعلی از آرامش برخوردار باشد. به هر روی می‌توان گفت تا زمانی که تعادل و آرامش در بازار ارز برقرار باشد، سایر بازارهای دارایی نیز از آرامش برخوردار خواهند بود و نمی‌توان روند خاصی را در کلیت آنها متصور شد. بازار ارز نیز در ادامه مسیر معاملات به شدت به تغییر مناسبات در سطح بین‌المللی توجه نشان خواهد داد و باید دید که جریان روابط خارجی کشور چه روندی را برای بازار ارز به ارمغان خواهد آورد.

بازار طلا و سکه

با توجه به آرامش حاکم بر معاملات بازار ارز و همچنین افت بهای اونس در بازارهای جهانی، قیمت‌ها در بازار طلا و سکه نیز در هفته گذشته، افزایش یا کاهش خاصی را به خود ندیدند و معاملات در این بازار در یک دامنه محدود پیگیری شد. سکه رفاه در بورس کالا در جریان معاملات روز چهارشنبه به قیمت 29 میلیون و 123 هزار تومان میان خریداران و فروشندگان دست‌به‌دست شد. نیم‌سکه نیز در جریان معاملات روز چهارشنبه 15 میلیون و 310 هزار تومان قیمت‌گذاری شد. افزون بر این، ربع‌سکه که در بین سایر قطعات خانواده سکه طلا از حباب بیشتری برخوردار است، به قیمت 10 میلیون و 290 هزار تومان ارزش‌گذاری شد. هر گرم طلای 18 عیار نیز در جریان معاملات، به قیمت دو میلیون و 433 هزار تومان دست‌به‌دست می‌شد. بعد از شروع جنگ در غزه، هم اونس جهانی طلا و هم نرخ دلار در داخل، با افزایش قابل توجهی همراه شدند. این موضوع موجبات افزایش قیمت‌ها را در بازار طلا و سکه فراهم کرد. اما بعد از اینکه دلار در مدار نزولی قرار گرفت و اونس جهانی طلا کانال 2000 دلار را از دست داد، شاهد عقب‌نشینی و تضعیف تقاضا در این بازار و افزایش عرضه‌ها بودیم که نهایتاً بعد از ثبات اونس و قیمت دلار، وضعیت قیمت‌ها در این بازار به یک تعادل نسبی رسیده است.

بازار نفت

قیمت نفت در معاملات آسیایی روز چهارشنبه به دنبال خوش‌بینی نسبت به کاهش تورم آمریکا و برخی داده‌های مثبت چین افزایش یافت و اکنون تمرکز بر نشانه‌هایی از افزایش احتمالی ذخایر نفت خام آمریکاست. پس از آنکه داده‌های روز سه‌شنبه نشان داد تورم مصرف‌کننده در آمریکا در ماه اکتبر کاهش بیشتری پیدا کرده، افت شاخص دلار منبع اصلی حمایت از بازارهای نفت در این هفته بود. این موضوع امیدها را افزایش داد که فدرال‌رزرو انگیزه کمی برای افزایش بیشتر نرخ بهره خواهد داشت. 

همچنین پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه درباره تقاضا از سوی سازمان کشورهای صادرکننده نفت و آژانس بین‌المللی انرژی نیز باعث افزایش قیمت نفت خام شد، هر دو آژانس پیش‌بینی می‌کنند که تقاضای نفت آمریکا و چین در سال آینده قوی باقی بماند. به علاوه، خوانش‌های مثبت اقتصادی از چین به این تصور اضافه شد، زیرا داده‌های روز چهارشنبه نشان داد که تولید صنعتی و خرده‌فروشی در ماه اکتبر بیش از حد انتظار رشد کرده است. معاملات آتی نفت برنت با 3 /0 درصد افزایش به 61 /82 دلار در هر بشکه رسید، در حالی که قیمت نفت خام وست تگزاس اینترمدییت با 2 /0 درصد افزایش به 36 /78 دلار در هر بشکه رسید. بروز نشانه‌هایی از بدتر شدن شرایط اقتصادی در سایر نقاط جهان باعث شد تا رشد نفت محدود شود. داده‌های منتشرشده در این هفته نشان داد که اقتصاد ژاپن در سه‌ماهه سوم بسیار بیشتر از حد انتظار کوچک شده، در حالی که منطقه یورو در همان دوره وارد رکود تکنیکی شده است. همچنین درگیری اسرائیل و حماس همچنان به نقطه تمرکز بازارهای نفت خام تبدیل شده است، زیرا نیروهای اسرائیلی به تهاجم خود در غزه ادامه می‌دهند. اما با توجه به اینکه این درگیری نتوانسته عرضه خاورمیانه را به‌طور معناداری مختل کند، بازارها به‌طور پیوسته با ریسک کمتری بر قیمت نفت، قیمت‌گذاری می‌کنند.