ازدیاد اقبال

در جریان معاملات هفته منتهی به 10 اسفندماه بورس اوراق بهادار تهران رشد چشمگیری را شاهد بود. به‌طوری که نماگر اصلی بازار سهام کار خود را با عملکرد مثبت 10درصدی در سطح یک میلیون و 821 هزار واحد به پایان رساند. بازدهی نماگر هم‌وزن بازار نیز طی هفته اخیر با افزایش 6 /8درصدی همراه شد که معاملات نماگر یادشده نهایتاً در محدوده 537 هزار و 871 واحد به کار خود پایان داد.

شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در معاملات شنبه با رشد فوق‌العاده ۸۲ هزارواحدی که معادل ۹۶ /۴‌ درصد بود، به سطح یک میلیون و ۷۳۸ هزارواحدی رسید. این سومین رشد تاریخی شاخص کل بورس تهران از ابتدای محاسبه آن است. بیشترین رشد درصدی شاخص کل بورس در ۴ شهریور سال ۸۸ تجربه شد که شاخص مذکور، با رشد ۴ /۵‌درصدی مواجه شده بود. پیش از آن بیشترین رشد تاریخی بازار سهام در ۱۳خرداد سال۸۲ تجربه شد که شاخص کل با رشد ۲۲ /۵درصدی روبه‌رو شد.

نماگر هم‌وزن نیز که نشانی از اثرگذاری یکسان تمامی نمادهای بازار است، در روز شنبه هفته اخیر با ثبت افزایش ۴۶ /۴درصدی، به محدوده ۵۲۵‌ هزار و ۶۶۳ واحد رسید. این میزان رشد درصدی در مقیاس روزانه از ابتدای محاسبه شاخص هم‌وزن یعنی سال ۹۳ بی‌سابقه بوده است. پیش از این نماگر هم‌وزن، فقط چهاربار در طول تاریخ خود موفق به رشد بیش از چهار درصد در مقیاس روزانه شده بود که سه‌بار آن در سال ۹۹ و یک‌بار آن در سال ‌۹۸ رخ داده بود. علاوه بر این، پیش از این بیشترین رشد روزانه نماگر یادشده، در ۱۳ اردیبهشت سال۹۹ ثبت شد که این نماگر با رشد ۳۰ /۴ درصد همراه شده بود.

این در حالی است که در روز یادشده خالص تغییر مالکیت از پورتفوی حقوقی‌ها به سبد حقیقی‌ها هزار و ۲۳۹‌ میلیارد تومان بود که این میزان تزریق پول از سوی سهامداران خرد، از ۲۵ بهمن سال ۹۹ بی‌سابقه بوده است. ارزش معاملات خرد در بورس تهران نیز در روز مذکور شش هزار و 374 میلیارد تومان گزارش شد که نسبت به اواخر بهمن‌ماه بهبود یافته است.

شاخص کل بورس تهران در دومین روز معاملاتی از هفته اخیر با رشد 77 /3درصدی توانست به کانال یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد برسد. این در حالی است که در ابتدای معاملات بازار سهام در روز یادشده بازار با تقاضای بالا روبه‌رو شده بود و صف‌های خرید مستحکمی در کلیت بازار به چشم می‌خورد، اما با گذر زمان شدت عرضه‌ها بیشتر شد و صف خرید سهم‌هایی همچون «فولاد»، «شستا» و «شپنا» عرضه شد و کمی فشار فروش روی سهام کوچک‌تر بازار بیشتر شد. شاخص کل هم‌وزن نیز در این روز با رشد 04 /2درصدی روبه‌رو شد و توانست از سقف تاریخی خود عبور کند و رکورد جدیدی را با رسیدن به سطح ۵۳۶ هزارواحدی به ثبت برساند.

ارزش معاملات خرد بازار سهام همچنان رو به بالا حرکت می‌کند و امروز با جهشی حیرت‌انگیز نسبت به روزهای قبل به عدد ۱۶۹۰۰ میلیارد تومان رسید که از این مقدار ۱۰۴۰۰ میلیارد تومان متعلق به بورس، ۳۴۰۰ میلیارد تومان متعلق به فرابورس و ۳۱۰۰ میلیارد تومان متعلق به صندوق‌های سهامی بوده است. همچنین در میان صنایع بازار سهام بیشترین ارزش معاملات متعلق به گروه فلزات اساسی و شیمیایی بوده است که این متغیر تاییدی بر وابستگی نرخ دلار به بازار سهام است.

بورس تهران در ادامه حرکت صعودی خود، در سومین روز معاملاتی هفته گذشته شاهد افت‌وخیزهای متعددی بود و تقابل خریداران و فروشندگان به رفت و برگشت‌های تکراری در این شاخص منجر شد. نماگر اصلی تالار شیشه‌ای در روز مذکور، تحت تاثیر عرضه‌های صبحگاهی فروشندگان، عقب‌نشینی کرد و ابرکانال یک میلیون و ۸۰۰ هزارواحدی را که تنها یک روز از فتح آن می‌گذشت، مجدداً واگذار کرد. نهایتاً نماگر یادشده با رشد اندک ۲۷ /۰درصدی، پرونده معاملاتی خود را در معاملات روز دوشنبه هفته گذشته بست. برخلاف شاخص کل، نماگر هم‌وزن اما در معاملات روز دوشنبه وضعیت سخت‌تری را تجربه کرد و فشار عرضه در کل بازار و به‌خصوص نمادهای کوچک‌تر بازار سبب شد که شاخص هم‌وزن با افت ۳۶ /0 واحددرصدی همراه شود.

در این روز، معامله‌گران حقیقی بازار برای دومین روز متوالی، بیشتر در جایگاه فروشنده قرار گرفتند و خالص تغییر مالکیت از پورتفوی حقیقی‌ها به سبد حقیقی‌ها منفی بود. براین اساس در روزی که گذشت، ۴۴۶‌ میلیارد تومان از سوی حقیقی‌ها از بازار سهام خارج شد تا فرآیند شناسایی سود از سوی این گروه از بازیگران بازار سهام، همچنان ادامه‌دار باشد. همچنین ارزش معاملات خرد نیز در کانال هفت هزار میلیارد تومان قرار گرفت و با ثبت عدد هفت هزار و ۸۹۵ میلیارد تومان، این پارامتر آماری کار خود را به اتمام رساند.

شاخص کل بورس تهران در معاملات روز سه‌شنبه هفته اخیر با افزایش 29‌ هزارواحدی خود را به محدوده یک میلیون و 838 هزارواحدی رساند. دماسنج اصلی تالار شیشه‌ای با ثبت رشد 61 /1درصدی در روز یادشده خود را به سطحی رساند که از 25 مرداد 99 به بعد هرگز موفق به رسیدن به آن نشده بود. نماگر هم‌وزن نیز پس از شکستن سقف تاریخی خود در روزهای قبل به حرکت خود در مسیر صعودی ادامه داد و با ثبت رشد 81 /0‌درصدی خود را به سطح 539 هزار واحد رساند. شاخص کل فرابورس نیز در معاملات روز مذکور با افزایش 326واحدی مواجه شد و در محدوده 23 هزار و 40واحدی کار خود را به اتمام رساند. نمادهای کگل، کچاد و فارس نیز به‌عنوان نمادهایی شناخته شدند که بیشترین تاثیر مثبت را بر روی شاخص کل داشتند. همچنین سه نماد «وپاسار»، «فخوز» و «خودرو» نیز سه نمادی بودند که بیشترین اثر منفی را بر روی نماگر اصلی بازار سهام داشتند. جدال خریداران و فروشندگان در معاملات روز سه‌شنبه هفته اخیر سبب شد تا 114 میلیارد تومان پول از سوی حقیقی‌ها از بازار خارج شود تا برای سومین روز متوالی معاملاتی، سهامداران خرد در مقابله با سهامداران عمده و حقوقی بازار، خالص فروش بیشتری را به ثبت برسانند. ارزش معاملات خرد سهام نیز که شامل سهام و حق تقدم می‌شود در این روز موفق به ثبت رقم پنج هزار و 765 میلیارد تومان شد.

نهایتاً در جریان دادوستدهای آخرین روز از هفته، بورس تهران در ابتدا، معاملات پرعرضه‌ای را دنبال کرد اما با عبور از ۳۰ دقیقه ابتدایی معاملات تقاضا برای مدتی در بازار افزایش یافت و حتی سهام شاخص‌ساز نیز مانند «شپنا» در محدوده مثبت معامله شدند اما با کاهش نرخ دلار در بازار آزاد و همزمان با خبر قیمت‌گذاری خودروهای پیش‌فروش‌شده از سوی شورای رقابت فشار فروش شدیدی بر بازار سهام حاکم شد و گروه خودرویی یکدست قرمزرنگ شد و در نهایت شاخص کل کاهش 89 /0درصدی را ثبت کرد و به سطح یک میلیون و ۸۲۰ هزارواحدی رسید. که نمادهای «فولاد» و «شستا» بیشترین تاثیر منفی بر روی شاخص و «کچاد» و «رمپنا» بیشترین تاثیر مثبت را بر روی شاخص داشتند. ارزش معاملات خرد بازار نیز طی معاملات روز یادشده، به شش هزار و 514 واحد رسید. در ادامه روند خروج سرمایه از بورس تهران به‌طور میانگین روزانه حدود 813 میلیارد تومان نقدینگی از بازار خارج شد.

چشم‌انداز دلار و سکه

در جریان معاملات هفته گذشته، بازدهی دلار غیررسمی تا لحظه نگارش این گزارش (ساعت 16 روز چهارشنبه 10 اسفندماه 1401) حدود 11 /4 درصد افزایش به ثبت رساند و کار خود را در محدوده قیمتی 55 هزار و تومان خاتمه داد. سکه طلا نیز طی معاملات هفته اخیر همانند تغییرات نرخ دلار در بازار عملکردی مثبت داشت. به‌طوری که هر قطعه سکه امامی با قرار گرفتن در مدار صعودی مجدداً با تاثیرپذیری از قیمت دلار آزاد در قیمت 31 میلیون و 70 هزار تومان مورد معامله قرار گرفت. بر این اساس تا لحظه نگارش این گزارش عملکرد هفتگی مثبت معادل 12 /36 درصد را به ثبت رساند.

برخی از کارشناسان این بازار بر این باورند که احتمال سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌تواند به صورت موقت خریداران را تا حدودی عقب براند. براین اساس احتمال می‌رود که با خروج خریداران، عرضه بازارساز اثر بیشتری بر نرخ دلار داشته باشد و احتمالاً در صورت افت قیمت دلار، می‌توان شاهد افزایش فروش در بازار طلا و سکه نیز بود. علاوه بر این گفته می‌شود که با ایجاد هراس در میان معامله‌گران، بازار ارز و به‌تبع آن بازار طلا و سکه نیز با افت نسبی هیجانات خرید همراه بودند.

تمایلات صعودی نفت

قیمت نفت در روز چهارشنبه هفته گذشته برای دومین روز متوالی افزایش یافت. زیرا به نظر می‌رسد گزارش‌ها از افزایش فعالیت‌های تولیدی در چین، بزرگ‌ترین واردکننده نفت خام جهان، چشم‌انداز تقاضای جهانی سوخت را تقویت کرد. نفت خام برنت با 24 سنت و افزایش 3 /0درصدی به 83 دلار و 15 سنت در هر بشکه رسید. نفت خام وست تگزاس (WTI) نیز، با 31 سنت یا 3 /0 درصد افزایش به 76 دلار و 60 سنت در هر بشکه رسید.

قیمت نفت همچنان با انتظارات برای بازگشت قوی تقاضا در چین، دومین مصرف‌کننده بزرگ نفت خام جهان، حمایت می‌شود. این انتظارات بیشتر با داده‌هایی که نشان می‌دهد فعالیت کارخانه‌های چین برای اولین‌بار در هفت ماه گذشته در ماه فوریه افزایش یافته است، حمایت می‌شود.

با این حال، سیگنال قوی تقاضا با نشانه‌هایی از افزایش ذخایر نفت خام در ایالات متحده، بزرگ‌ترین مصرف‌کننده و تولیدکننده نفت در جهان، خنثی شد. به گفته منابع بازار با استناد به آمار موسسه امریکن پترولیوم (API) در روز سه‌شنبه، ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به 24 فوریه 2 /6 میلیون بشکه افزایش یافت.

نرخ نفت در سال ۲۰۲۳

این در حالی است که مدیرعامل ویتول گروپ بزرگ‌ترین شرکت تجارت نفت مستقل جهان پیش‌بینی کرده است که قیمت جهانی نفت در شش ماه دوم امسال میلادی به بیش از 90 تا 100 دلار در هر بشکه افزایش خواهد یافت.

 چشم‌انداز بالاتر رفتن قیمت نفت در شش ماه دوم امسال، محدوده‌ای بین 90 تا 100 دلار در هر بشکه، یک احتمال واقعی است. رشد فزاینده تقاضا از یک‌سو و محدودیت عرضه از سوی دیگر، مهم‌ترین عامل افزایش قیمت نفت در ماه‌های آینده خواهد بود.

 بر این اساس، تقاضای جهانی نفت در سال 2023 نسبت به سال گذشته احتمالاً 2 /2 میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت که علت اصلی آن رشد تقاضای نفتا، ال‌پی‌جی و دیزل خواهد بود. از این‌رو، انتظار می‌رود تقاضای جهانی نفت تا پایان دهه جاری به اوج خود برسد، آن هم به دلیل تلاش‌های صورت‌گرفته برای کربن‌زدایی، ولی سرمایه‌گذاری در تولید نفت همچنان لازم و ضروری خواهد بود.

چشم‌انداز گاز جهانی

پس از کاهش 5 /1درصدی قیمت گاز در سال 2022، انتظار می‌رود تقاضای جهانی گاز در سال 2023 ثابت بماند و اروپا، اوراسیا و آمریکای شمالی همگی برای کاهش بیشتر آماده باشند.  بیشتر رشد تقاضا در چین و خاورمیانه غنی از گاز متمرکز شده است.

بر این اساس، انتظار می‌رود قیمت گاز نسبت به رکوردهای سال 2022 کاهش می‌یابد، اما همچنان انتظار می‌رود که تقریباً سه برابر بالاتر از میانگین تاریخی خود در بازارهای اصلی واردات آسیا و اروپا باقی بماند که برای ایجاد تعادل مجدد زمان لازم است.

از طرفی، انتظار می‌رود عرضه جهانی LNG تنها چهار درصد (یا 23 میلیارد مترمکعب) افزایش یابد. زیرا سال 2023 یکی از ضعیف‌ترین سال‌ها از نظر افزایش ظرفیت مایع سازی LNG است. سطح ذخیره‌سازی گاز بسیار بالاتر از میانگین تاریخی خود در تمام بازارهای کلیدی گاز است و 50 درصد بالاتر از میانگین پنج‌ساله خود در اتحادیه اروپا قرار دارد. حفظ ذخیره‌سازی گاز یک عامل کلیدی برای داشتن بازار تابستانی گاز متعادل‌تر و با فشار کمتر است.

پیش‌بینی فعلی با طیف گسترده‌ای از ریسک و عدم قطعیت‌ها همراه است.  روسیه ممکن است عرضه گاز بیشتری را کاهش دهد، امکان دارد LNG کمتری در دسترس باشد و آب‌وهوا ممکن است سردتر از حد معمول در سه‌ ماه چهارم 2023 شود.