سکوت زمستانی

  محمدحسین بابالو: بازارها وضعیتی به شدت شکننده پیدا کرده‌اند تا جایی که یکی از غیرقابل پیش‌بینی‌پذیرترین شرایط را شاهد هستیم اما هنوز هم ردپای سیگنال‌های اثرگذاری که آینده قیمت‌ها را تعیین می‌کنند، دیده می‌شود. برای بازارهای داخلی دو اهرم نوسان بهای ارز و قیمت‌های جهانی بیش از همه بازارهای کالایی را تحت تاثیر قرار می‌دهند که در نهایت خروجی آن را در صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی و سپس ارزش سهام آنها می‌توان رهگیری کرد. این در حالی است که حجم فروش در بازار داخلی و همچنین میزان صادرات برای شرکت‌های کالامحور خود یک رکن اساسی برای این شرکت‌ها به‌شمار می‌رود. از سوی دیگر وضعیت کلی حاکم بر اقتصاد و ذهنیت‌های رکود و تورم خود عوامل جانبی دیگری هستند که بر کلیت بازار سرمایه اثر گذاشته و به تغییر فاز شاخص‌های قیمتی منتهی می‌شود. اینکه برای کوتاه‌مدت شایعات و شنیده‌ها جریان قیمتی را تغییر می‌دهد یکی دیگر از نگرانی‌های پیش‌بینی قیمت‌ها در آینده است مخصوصاً اگر مردم و اهالی بازار باور داشته باشند که شایعات به وقوع می‌پیوندد یا هم‌اکنون در کمیسیون‌های مجلس چه مباحثی در مورد بودجه سال 1400 مطرح شده و اثرات آن چه خواهد بود. این موارد کلیت عدم اطمینان‌های بازار نسبت به آینده است ولی شاید بتوان به داده‌های قطعی اثرگذار بیش از پیش پرداخت. نوسان قیمت‌ها در بازارهای جهانی یکی از اهرم‌های قیمتی برای بازار داخلی است که هم‌اکنون به نسبت شرایط حاکم بر اقتصاد، در سطوح بالایی قرار دارد. در آستانه سال نو میلادی همچنین سال نو چینی اگرچه شاهد عقبگرد موضعی قیمت‌ها هستیم ولی هنوز می‌توان ادعا کرد که جریان غالب در بازارها افزایشی است اگرچه چند هفته ابهام قیمتی را به دلایل فوق تجربه خواهد کرد. اینکه حتی شیوع گونه جدید ویروس کرونا هم اثرگذاری برجسته‌ای بر بازارها نداشته و شاخص سهام در آمریکا رکوردهای جدیدی را ثبت کرده نشان می‌دهد که ترس از کرونا جای خود را به خوش‌بینی نسبت به آینده داده است. در هر حال اگرچه برخی از بازارها با رشد قیمت‌هایی فراتر از حد انتظار روبه‌رو شده‌اند و نیاز به تعدیل و تثبیت نرخ دارند ولی می‌توان یک زمستان به نظر امیدوارکننده را در بازارهای جهانی رهگیری کرد.

اما در مورد نرخ ارز داده‌ها به شدت چندگانه است و هرچه به آغاز به کار دولت جدید در آمریکا نزدیک‌تر می‌شویم انتظار برای کاهش قیمت‌ها افزایش یافته ولی چنین انتظاری محقق نشده است. این داده به مرور فاز روانی بازارها را هدف قرار داده و اگر انتظار تعدیل قیمت‌ها جای خود را به تثبیت نرخ داده و تغییری در ترازهای ارزی رخ ندهد آن زمان است که واقعیت‌های ارزی و کسری بودجه خودنمایی خواهد کرد. اما در کنار آن کاهش نسبی تقاضا و افت حجم معاملات در بازار داخلی برای برخی از گروه‌های کالایی تقویت می‌شود که در نهایت رونق صادرات همان کالاها را به همراه دارد که شاید به حمایت بیشتر از ارزآوری منتهی شود. در هر حال نگرانی‌ها از مسیر بازارهای جهانی چندان برجسته نیست ولی در بازار داخلی هنوز سایه رکود تورمی از سر بازارها برداشته نشده است که اثر آن را می‌توان در نوسان قیمت‌ها در بازار سرمایه مشاهده کرد.