عقبگرد طلای سیاه
بهای طلا در داخل و خارج کشور دو مسیر متفاوت را طی کرد
در حالی که در بازارهای جهانی، به دلیل تقویت دلار جهانی و تقویت اوراق خزانه آمریکا تقاضا برای طلا کاهش یافته، اما در بازارهای داخلی، به دلیل وجود ریسک‌های سیاسی و کاهش ثبات شاخص‌ها، تقاضا برای خرید طلا و سکه بالا بوده و این روند حتی با عرضه سکه‌های جدید نیز آرام نگرفته است.
مجید حیدری: در حالی که در بازارهای جهانی، به دلیل تقویت دلار جهانی و تقویت اوراق خزانه آمریکا تقاضا برای طلا کاهش یافته، اما در بازارهای داخلی، به دلیل وجود ریسک‌های سیاسی و کاهش ثبات شاخص‌ها، تقاضا برای خرید طلا و سکه بالا بوده و این روند حتی با عرضه سکه‌های جدید نیز آرام نگرفته است. بنابراین در شرایطی که قیمت طلا در بازارهای جهانی روند نزولی را طی کرده است، سطح قیمت‌های فلز زرد در بازار داخل همچنان افزایشی است. در بازار جهانی، قیمت نفت نیز به دلیل بازگشت عرضه لیبی و افزایش تولید آمریکا روند نزولی را طی کرده است و از کانال 80دلاری فاصله گرفته است.
عقب‌نشینی قیمت نفت
نفت که خود را برای ورود به کانال 80دلاری آماده می‌کرد، در هفته گذشته به دلیل برخی از عوامل تغییر مسیر داده و حالا بیشتر از روند نزولی آن، صحبت می‌شود. قیمت نفت برنت و نفت آمریکا که در ماه‌های گذشته به شکل پلکانی افزایش یافته بود، حال تغییر مسیر داده و با افت قابل توجهی روبه‌رو است. به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه، به دلیل بازگشایی بنادر نفت لیبی، احتمال افزایش عرضه نفت توسط روسیه و سایر کشورها و نگرانی‌ها پیرامون کاهش رشد تولید ناخالص داخلی چین در فصل دوم سال جاری، بهای نفت بیش از چهار درصد کاهش یافت. به دلیل تلاش مقامات چینی برای کاهش اهرم‌های بدهی، سرعت رشد اقتصاد این کشور کاهش یافته است. همچنین، به موجب بروز علائم نگران‌کننده پیرامون سرمایه‌گذاری و صادرکنندگان چین به دلیل تشدید جنگ تجاری، تولیدات کارخانه‌ای این کشور در ماه ژوئن به کمترین سطح دو سال اخیر افت کرد. روز شنبه، شرکت ملی نفت لیبی اعلام کرد؛ به دلیل ربوده شدن دو کارگر منطقه نفتی شرارا توسط گروهی ناشناس، پیش‌بینی می‌شود تولید نفت این منطقه به 160 هزار بشکه در روز کاهش یابد. روز دوشنبه، اعتصاب کارگران نفت و گاز منطقه فرامرزی نروژ شدت گرفت. در این روز، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت؛ این کشور قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند. پیش‌بینی می‌شود؛ وی برای مذاکره در خصوص تحریم‌های این کشور علیه ایران، به هند (خریدار عمده نفت ایران) سفر می‌کند. همچنین، مقامات هند اعلام کرده‌اند؛ خرید نفت از ایران را کاهش خواهند داد. در معاملات پایانی روز دوشنبه، بهای نفت برنت و آمریکا به ترتیب 63 /4 و 15 /4 درصد کاهش یافت.
آمریکا در تلاش است که با کنترل سمت عرضه بازار نفت، حذف ایران از بازار را ساده‌تر و با تبعات کمتری همراه کند. دولت آمریکا ابتدا با عربستان و متحدانش برای افزایش تولید رایزنی کرد و عربستان نیز تاکنون با حداکثر توان به این درخواست ترامپ پاسخ مثبت داده است. عربستان به مشتریان نفت خود در بازار آسیا پیشنهاد داده محموله‌های بیشتری ارسال کنند؛ این به معنای تلاش بیشتر سعودی‌ها برای جایگزین شدن در بازارهای صادراتی نفت ایران است. از سوی دیگر آمریکا در حال متقاعد کردن روسیه برای همراهی بیشتر در بازار نفت علیه ایران است، در هفته گذشته، در آستانه دیدار پوتین و ترامپ در هلسینکی این گمانه مطرح شد که «دادن امتیازاتی از سوی ترامپ به روسیه در قبال افزایش تولید نفت این کشور» می‌تواند یکی از محورهای این مذاکرات باشد. ترامپ حتی قصد دارد از ذخایر استراتژیک آمریکا نیز در راستای ساده کردن تحریم ایران استفاده کند و دولت او در حال بررسی گزینه آزادسازی بخشی از این ذخایر است. هفته گذشته بانک آمریکایی گلدمن ساکس در تازه‌ترین گزارش خود بر تحلیل‌هایی که سیاست‌های آمریکا را عامل اصلی ایجاد تنش در بازار نفت معرفی می‌کرد، مهر تایید زد. طبق گزارش گلدمن ساکس، تصمیمات سیاسی دولت آمریکا به نوسانات بازار نفت دامن زده و چشم‌انداز قیمت‌ها را تیره و تار کرده است. به این ترتیب اختلالات تولید و عرضه در بازار نفت که تحت تاثیر تصمیمات سیاسی آمریکا در سراسر دنیا ایجاد شده است، می‌تواند با وجود اصرار ترامپ به کاهش قیمت نفت، قیمت‌ها را بار دیگر به ۸۰ دلار بر بشکه برساند.
روز سه‌شنبه، در پی تغییر تمرکز بازار بر افت ذخایر نفت آمریکا و محدودیت‌های بیشتر تولید نفت ونزوئلا و لیبی، بهای نفت قراردادهای آتی تثبیت شد. به دلیل آغاز عملیات تعمیر و نگهداری چهار حوزه نفتی ارتقادهنده تولیدات نفتی ونزوئلا طی چند هفته آینده، اختلالات روند تولید نفت این کشور در اولویت قرار گرفت. این واحدها توانایی فرآوری ترکیبی 700 هزار بشکه در روز را دارا بوده و در جهت آماده‌سازی نفت فوق سنگین برای صادرات به کار برده می‌شوند. پس از انتشار گزارش موسسه نفت آمریکا پیرامون افزایش 415 هزار بشکه‌ای ذخایر نفت این کشور در هفته منتهی به 13 ژوئیه، قیمت‌های نفت در معاملات بعد از تعطیلی بازار کاهش داشت. پیش‌بینی‌های تحلیلگران حاکی از کاهش 4 /3 میلیون بشکه‌ای این ذخایر بود. به دلیل بازگشایی مجدد پایانه‌های صادرات نفت لیبی و افزایش صادرات نفت کشورهای عضو اوپک و روسیه، قیمت نفت طی هفته گذشته حدود 10 درصد تضعیف شده است. بر اساس گزارش روز دوشنبه اداره اطلاعات انرژی آمریکا؛ انتظار می‌رود میزان تولید نفت شیل این کشور از هفت حوزه اصلی نفتی با 143 هزار بشکه افزایش در روز، به بالاترین سطح تاریخی در ماه آگوست افزایش یابد. بر اساس پیش‌بینی کارشناسان، نوسانات قیمت نفت همچنان در سطحی بالا تداوم یافته و موجب حفظ بهای نفت برنت در محدوده 70 تا 80 دلار در هر بشکه خواهد شد.
در روز چهارشنبه، قیمت نفت به روند نزولی خود ادامه داد و قیمت نفت برنت به کمترین مقدار در سه ماه اخیر رسید. سه دلیل مهم کاهش قیمت نفت در این روز، افزایش موجودی نفت آمریکا و بالا رفتن میزان عرضه نفت و همچنین نگرانی‌ها نسبت به ضعیف بودن تقاضای جهانی عنوان شده است. کارستن فریچ، تحلیلگر کالای کامرز بانک، گفت که با اخبار مربوط به اختلالات چندین تولیدکننده نفت چشم‌انداز روشنی از عرضه نفت وجود ندارد، اما عربستان سعودی و روسیه به بازار یادآوری کرده‌اند که در صورت نیاز آنها تصمیم به افزایش تولید دارند. فریچ گفت: «گفته‌های نواک نشان می‌دهد که روسیه و عربستان سعودی می‌توانند در صورت نیاز به سرعت تولید خود را افزایش دهند.»
تقاضای ضعیف برای طلا
به گزارش بانک مرکزی، در ابتدای هفته گذشته، در پی تعدیل موقعیت‌های خرید دلار توسط سرمایه‌گذاران و توازن مجدد آنها پیش از اولین اظهارات جرومی پاول، رئیس فدرال‌رزرو، در کنگره آمریکا، شاخص دلار تضعیف شد. بر اساس اظهار نظر تحلیلگران؛ پاول قبل از برگزاری نشست کمیته بانکی سنای آمریکا در روز سه‌شنبه، پیرامون اقتصاد و سیاست پولی در کنگره سخنرانی کرد. همچنین، وی روز چهارشنبه در کمیته خدمات مالی مجلس نمایندگان نیز سخنرانی کرد. تحلیلگران معتقدند؛ گرچه هرگونه هشدار در مورد تجارت می‌تواند ریسک‌پذیری بازار را افزایش دهد، اما وی تمایل به تاکید بر سیاست پولی انقباضی تدریجی فدرال‌رزرو دارد. آخرین آمار هفتگی منتشره نشانگر افزایش مجدد موقعیت‌های خرید دلار بوده و گمانه‌زنی‌ها پیرامون تقویت دلار در بالاترین سطوح از مارس 2017 است. به دلیل افزایش مخارج خانوارهای آمریکایی روی خودرو و سایر کالاها، خرده‌فروشی این کشور در ماه ژوئن 5 /0 درصد افزایش یافت. این امر از کاهش شاخص دلار در این روز تا حدی کاست. در روز دوشنبه، ضعف تقاضای فیزیکی طلا در بزرگ‌ترین منطقه مصرف‌کننده طلای جهان و فشار ناشی از تقویت انتظارات پیرامون افزایش نرخ‌های بهره آمریکا، به ترتیب موجب کاهش 2 /0 و 1 /0درصدی بهای نقدی طلا و طلای قراردادهای آتی آمریکا تحویل ماه آگوست شد. همچنین تضعیف روپیه موجب افزایش قیمت محلی طلا در هند به بالاترین سطح در حدود 21 ماه گذشته شده است. در نتیجه؛ کاهش تقاضای فیزیکی منجر به افت واردات طلای این کشور به 44 تن در ماه ژوئن (ششمین افت متوالی ماهانه) شد. روز دوشنبه، صندوق بین‌المللی پول هشدار داد؛ افزایش و تداوم اختلافات تجاری پس از وضع تعرفه توسط آمریکا، تهدیدی برای تغییر روند بهبود اقتصاد دنیا بوده و تضعیف چشم‌انداز رشد اقتصادی در میان‌مدت را در پی خواهد داشت. در این روز، پس از اعلام جزئیات دقیق آخرین موانع مجلس برای برنامه‌های برگزیت توسط ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس، نرخ پوند در برابر دلار 33 /0 درصد تضعیف شد. روز سه‌شنبه، رئیس فدرال‌رزرو با کم‌اهمیت جلوه دادن اثر تنش‌های تجاری جهانی اخیر بر چشم‌انداز سیاست پولی انقباضی این کشور؛ ارزیابی مثبتی از اقتصاد آمریکا ارائه کرد. در نتیجه، شاخص دلار با 46 /0 درصد افزایش به 945 /95 رسید. شاخص مذکور طی سه ماه گذشته بیش از 9 درصد رشد کرده است. روز سه‌شنبه، به دلیل تقویت شاخص دلار در خلال سخنرانی جرمی پاول، رئیس فدرال‌رزرو در کنگره آمریکا، بهای طلا بیش از یک درصد تضعیف شد. در این روز، بهای نقدی طلا پس از افت به کمترین سطح از ژوئیه سال گذشته، در نهایت 1 /1 درصد تضعیف شد. بهای طلا در سال جاری تاکنون بیش از پنج درصد افت داشته است.
عرضه سکه، قیمت را آرام نکرد
هفته گذشته، موعد سکه‌های پیش‌فروش‌شده فرا رسید، اما این موضوع نیز باعث کاهش قیمت سکه نشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد روز شنبه، مسیر قیمتی سکه و دلار تغییر کرد. در اولین روز هفته، سکه به کانال دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بازگشت و قیمت دلار در بازار آزاد نیز به مرز هشت هزارتومانی نزدیک‌تر شد. به گفته فعالان، جوسازی معامله‌گران پیرامون اظهارات سخنگوی شورای نگهبان در مورد لایحه اصلاح قانون مبارزه با پولشویی منجر به چرخش قیمتی در بازار سکه و دلار شد. روز یکشنبه روند افزایشی به دلیل این اظهارات در بازار طلا و ارز ادامه یافت، اما در روز دوشنبه، قیمت ارز و طلا پس از دو روز افزایشی اصلاح شد. در این روز، دلار در بازار غیررسمی تا مرز هشت هزارتومانی عقب‌نشینی کرد و سکه تمام بهار آزادی نیز با ۹۰ هزار تومان کاهش به کانال دو میلیون و ۷۸۰ هزار تومان رفت. در روز سه‌شنبه، اما اتفاقی غیرمنتظره در بازار رخ داد، در حالی که معامله‌گران انتظار داشتند، با آغاز دور دوم تحویل سکه‌های پیش‌فروش روند این فلز گران‌بها کاهشی شود، سکه افزایش قیمت را تجربه کرد. برخی معامله‌گران باور داشتند، عدم ورود سکه‌های پیش‌فروش به بازار مهم‌ترین عامل افزایش قیمت بود. روز چهارشنبه، سکه تمام بهار آزادی افزایش دیگری را تجربه کرد و در آستانه کانال دو میلیون و 900 هزارتومانی به کار خود پایان داد. در پنجمین روز هفته، سکه با 60 هزار تومان افزایش به قیمت دو میلیون و 880 هزار تومان رسید. یکی از عوامل بنیادی در رشد سکه، افزایش قیمت دلار تا محدوده هشت هزار و 130 تومان بود. صحبت‌های برخی از خریداران سکه پیش‌فروش نشان می‌دهد که ترجیح می‌دهند سکه خود را به بازار عرضه نکنند؛ برخی عنوان می‌کنند، سکه را به منظور پوشش قدرت خرید خود تهیه کرده‌اند و تا زمانی که سیگنال‌های باثباتی نسبت به آینده دریافت نکنند، ترجیح می‌دهند سکه‌ها را نگه دارند. در شرایطی که برخی عدم ورود سکه‌های پیش‌فروش به بازار را عامل افزایش قیمت سکه دانستند، گروه دیگری اخبار روزهای اخیر پیرامون FATF را عاملی دانستند که منجر به رفتارهای هیجانی و محرک معامله‌گران شده است. به گفته یکی از بازیگران ارزی، تصویب لوایح مورد نیاز برای خروج از لیست سیاه FATF بیش از گذشته برای بازار اهمیت پیدا کرده است. این موضوع باعث شده که حتی اخبار مثبت منتشرشده از سوی طرف‌های اروپایی در خصوص حفظ برجام نیز اثر مثبتی در بازار نداشته باشد.
بازگشت بورس به کانال 107 هزارتایی
شاخص بورس تهران در هفته منتهی به 27 تیرماه سال جاری بازدهی منفی 6 /1 درصد را ثبت کرد و به سطح 107 هزار و 776 واحد رسید. با افت 5 /1728 واحدی شاخص کل، بازدهی بازار از ابتدای سال تا تاریخ مذکور به حدود 12 درصد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز در مدت مورد بررسی منفی 2 /0 درصد کاهش یافت. علاوه براین، در هفته گذشته شاخص کل فرابورس نیز بازدهی منفی 2 /1 درصد را به دست آورد. بازدهی منفی در هر سه شاخص مهم بازار سرمایه به دلیل افت قیمت جهانی فلزات اساسی، کاهش امیدواری به سودآوری شرکت‌ها و نبود چشم‌انداز قابل‌اطمینان در حوزه سیاست خارجی و نوسان ارزهای غیررسمی بوده است. علاوه بر اینکه در ماه مجامع بورسی قرار داریم و نماد شرکت‌ها یکی پس از دیگری به دلیل برگزاری مجمع بسته می‌شود و البته خبرهای خوبی نیز از این مجامع شنیده نمی‌شود. این در حالی است که پتروشیمی پارس که عرضه اولیه آن به تازگی صورت گرفته در هفته گذشته یکه‌تاز بازار بود و بازدهی حدود 20 درصد را برای سهامداران خود رقم زد.
هفته‌های پایانی تیرماه، به طور معمول به برگزاری مجامع عمومی سالانه اختصاص دارد. در این روزها تعداد بالای نمادهایی که برای برگزاری مجمع عمومی بسته می‌شوند یکی از عوامل منفی شدن شاخص‌های بازار است. اگرچه تقسیم سود از جذابیت‌های مجامع بنگاه‌های بورسی به شمار می‌رود، با این حال احتمالاً برخی سهامداران تمایلی برای حضور در مجامع ندارند و قبل از برگزاری مجمع از جایگاه سهامداری خارج می‌شوند.
تعدیل منفی در سه نماد بانکی
شاخص گروه بانکی در هفته منتهی به 27 تیرماه حدود 8 /1 درصد مثبت بود. این در حالی است که در هفته گذشته سه گروه بانکی از تعدیل منفی در صورت مالی‌های خود خبر دادند. در گروه بانکی بانک دی که با زیان انباشته ۴ / ۴ هزار میلیاردتومانی سال مالی قبل را بست، مجمع سالانه یکشنبه آینده را لغو کرد. در این گروه همچنین بانک انصار که با سرمایه یک هزار میلیارد تومانی در بورس حضور دارد، از تعدیل منفی 6 /15درصدی پیش‌بینی سود سال مالی اسفند ۹۶ به دلیل اعمال ذخیره مطالبات غیرجاری توسط بانک مرکزی خبر داد.
علاوه براین، بانک حکمت ایرانیان درباره تغییرات با اهمیت پیش‌بینی سود توضیح داد. «حکمت» در ساعت ابتدایی معاملات روز یکشنبه به دلیل افشای اطلاعات بااهمیت متوقف شد. نماد این شرکت با انتشار اطلاعیه شفاف‌سازی در روز بعد به صورت حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی شد. براین اساس «حکمت»، سود خالص پیش‌بینی‌شده قبلی خود را ۱۹ میلیارد تومان اعلام کرده بود که این رقم به زیان حدود 30 میلیارد تومان تبدیل شده است. شرکت دلیل آن را منتفی شدن مبایعه‌نامه با موضوع فروش زمین پاسداران به شرکت بیمه حکمت صبا اعلام کرد. بر همین اساس به دلیل عدم ایفای تعهدات طرفین فروش این زمین منتفی و از این محل مبلغ 39 میلیارد تومان زیان شناسایی شده است. در پایان این گزارش تاکید شده با توجه به نظر حسابرس مستقل، این رقم به‌عنوان آثار تعدیلی رویدادهای بعد از تایخ ترازنامه در صورت‌های مالی سال منتهی به پایان اسفند ۹۶ منظور شده است.
در هفته گذشته در گروه هلدینگی، مجمع سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی با تقسیم ۵۰۰ ریال سود به ازای هر سهم به پایان رسید و عملکرد سال مالی قبل و برنامه‌های مهم شرکت نیز در جلسه ارائه شد. «و بانک» توانست طی سال مالی گذشته، ۵۷۸ ریال سود به ازای هر سهم در شرکت اصلی و ۵۶۹ ریال به ازای هر سهم در اطلاعات تلفیقی به دست آورد. بر همین اساس در مجمع این شرکت با تقسیم ۵۰۰ ریال به ازای هر سهم معادل ۸۷ درصد سود محقق‌شده موافقت شد.
درج «غپونه» در بازار پایه
در هفته گذشته در گروه غذایی، شرکت نوش پونه مشهد در فهرست نرخ‌های بازار پایه فرابورس درج شد. شرکت نوش پونه مشهد که هلدینگ غذایی تبرک مالک 99 /8درصدی آن محسوب می‌شود، با نماد معاملاتی «غپونه» در گروه محصولات غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر و زیرگروه سایر محصولات غذایی به عنوان دویست و بیست و هفتمین نماد معاملاتی در فهرست نرخ‌های بازار پایه فرابورس درج شد. این شرکت یک میلیارد و ۶۴ میلیون‌تومانی هفته گذشته صورت‌های مالی دوره سه ماه نخست سال جاری (حسابرسی نشده) را منتشر کرد. مطابق صورت مالی منتشر شده، شرکت توانسته است طی دوره مزبور ۱۱۰ ریال سود محقق کند که نسبت به سود ۷۱ ریالی در مدت مشابه سال گذشته افزایش ۵۵درصدی داشته است. همچنین «غپونه» ۸۷۶۹ تن انواع محصولات در این مدت تولید کرده که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۱ درصد کاهش داشته و بیش از ۱۰ هزار تن از انواع محصولات را نیز به فروش رسانده که نسبت به سه ماه نخست سال ۹۶ دارای تغییر مثبت پنج‌درصدی است. مبلغ درآمد فروش در سه ماه سال جاری 52 /7 میلیارد تومان بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حکایت از افزایش ۳۴درصدی درآمد دارد.
تازه‌وارد فرابورسی
طی معاملات روز دوشنبه عرضه اولیه شرکت کشت و دام قیام اصفهان انجام شد. این نماد به دلیل نزدیکی به پایان زمان برگزاری مجامع به زودی متوقف می‌شود. «زقیام» با سرمایه ۳۵ میلیاردتومانی و به عنوان ششمین شرکت بورسی فعال در صنعت دامپروری طی عملکرد سال مالی ۹۶، به ازای هر سهم ۲۴۲ ریال سود خالص محقق کرد که در مقایسه با سال مالی قبل از آن با کاهش ۵۸درصدی مواجه بوده است. این شرکت در حالی سهامداران خود را برای ۳۱ تیرماه امسال به مجمع عادی سالانه فراخوانده که بنا دارد حدود ۱۱ درصد از سود خالص به ازای هر سهم را برای تقسیم میان سهامداران به مجمع پیشنهاد دهد.
