عامل کاهش هیجان ارزی
سیاست تحریمی آمریکا، قیمت نفت را افزایش داد
بازار ارز هفته گذشته، با یک رویداد مهم روبه‌رو شد که باعث کاهش هیجان در بازار ارز شد. مسوولان دولتی با ایجاد بازار دوم ارزی موافقت کردند.
مجید حیدری: بازار ارز هفته گذشته، با یک رویداد مهم روبه‌رو شد که باعث کاهش هیجان در بازار ارز شد. مسوولان دولتی با ایجاد بازار دوم ارزی موافقت کردند. در حالی که پیش از این اصرار برای معاملات ارزی در نرخ چهار هزار و 200 تومان، عرضه بازار را کاهش داده بود، مسوولان دولتی تصمیم گرفتند برخی از گروه‌های کالایی وارداتی که به دسته سوم مشهور شده‌اند، ارز خود را با قیمت توافقی تامین کنند. این موضوع باعث می‌شود که عرضه برخی از صادرکنندگان بر پایه غیرنفتی در بازار افزایش یابد، در نتیجه این رویداد باعث کاهش نرخ در بازار غیررسمی شد و کمی از هیجان ارزی در هفته گذشته کاسته شد. در بازار جهانی و در بازار نفت، سیاست‌های جدید آمریکا مبنی بر اعمال فشار بر خریداران نفت ایران باعث رشد قیمتی طلای سیاه شد. برخی از کارشناسان معتقدند که قیمت نفت به سطح 80دلاری صعود خواهد کرد.
اثر فشار آمریکا در بازار نفت
مسوولان سیاسی آمریکا کشورهای خریدار نفت ایران را برای متوقف کردن این معاملات تحت فشار گذاشته‌اند، این موضوع در شرایط کنونی موجب رشد بهای نفت شده است. در این شرایط برخی پیش‌بینی کردند، قیمت نفت پتانسیل رسیدن به کانال 80دلاری را دارد.
به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه، در پی توافق اوپک پیرامون افزایش تولید نفت، سرمایه‌گذاران خود را برای عرضه اضافی (حدود یک‌میلیون بشکه در روز) به بازار مهیا کردند. این امر همزمان با افت شاخص‌های بازار سهام آمریکا به دلیل نگرانی‌ها از جنگ تجاری، منجر به کاهش بهای نفت شد. احتمال تداوم توقف تولید 360 هزار بشکه در روز از شن‌های آغشته به نفت میدان نفتی سینکرود کانادا تا ماه ژوئیه، افت بهای نفت آمریکا را محدود کرد. بدین ترتیب، شکاف قیمتی شاخص‌های نفت آمریکا و برنت از 57 /11 در اول ژوئن به 78 /4 دلار در هر بشکه تقلیل پیدا کرد. در حالی که گلدمن ساکس، کسری عرضه بازار نفت را پیش‌بینی کرده؛ رئیس شرکت نفتی آرامکو عربستان سعودی اعلام کرد؛ به منظور تامین تقاضای اضافی نفت در صورت اخلال در عرضه، این شرکت ظرفیت تولید بیشتر تا سقف دو میلیون بشکه در روز را داراست. در این روز، ریک پری، وزیر انرژی آمریکا گفت: «پرواضح است ما با بازاری مواجه هستیم که از لحاظ عرضه تحت فشار بوده و توافق اخیر ممکن است کافی نباشد.» در معاملات پایانی روز دوشنبه، بهای نفت برنت و نفت آمریکا به ترتیب 82 و 50 سنت تضعیف شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد بازار نفت در تقابل نیروهای منفی و مثبت قرار دارد. از سویی انتظاراتی برای کاهش عرضه ایران و ونزوئلا در ماه‌های باقی‌مانده تا پایان سال وجود دارد و از سوی دیگر شاهد گمانه‌زنی‌ها بر سر میزان افزایش تولید عربستان و روسیه هستیم. در این میان اما انتشار اخباری از اختلال در عرضه نفت که حداقل در کوتاه‌مدت بازار را تحت تاثیر قرار خواهد داد، بازار نفت را با سردرگمی بیشتری مواجه کرده است. ابهام در آینده عرضه موجب شده بازار نفت روزهای نوسانی را بگذراند.
روز سه‌شنبه، احتمال کاهش عرضه جهانی نفت به دلیل فشارهای آمریکا بر متحدانش (به ویژه چین و هند) برای توقف خرید نفت از ایران (تا ماه نوامبر)، موجب شد بهای قراردادهای آتی نفت بیش از دو درصد و بهای نفت آمریکا به بیش از 70 دلار (برای نخستین بار طی دو ماه اخیر) افزایش یابد. آمار موسسه نفت آمریکا مبنی بر افت بالاتر از انتظار ذخایر نفت این کشور (2 /9 میلیون بشکه)، موجب ادامه رشد بهای نفت در معاملات پس از پایان وقت بازار شد. همچنین، موسسه مذکور از افزایش ذخایر بنزین و سوخت دیزلی خبر داد. صادرات نفت ایران در ماه‌های می و آوریل به ترتیب از 38 /2 و 58 /2 میلیون بشکه در روز به 93 /1 میلیون بشکه در روز در ماه ژوئن کاهش یافته است. در معاملات پایانی روز دوشنبه، بهای نفت برنت و نفت آمریکا به ترتیب 58 /1 و 45 /2 دلار افزایش یافت. روز چهارشنبه، یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا در راستای وارد آوردن فشار بیشتر به سایر کشورها در جهت عدم سرمایه‌گذاری در ایران گفت که ایالات‌متحده به کشورهای جهان گفته است که تمام واردات نفت خود از ایران را از ماه نوامبر متوقف کنند و بعید به نظر می‌رسد که در این امر کشوری را معاف کند. این روند باعث افزایش در حوزه نفت شد. هنگامی‌که از این مقام ارشد پرسیده شد که آیا آمریکا به متحدان خود، از جمله چین و هند، فشاری برای رساندن واردات خود تا ماه نوامبر به صفر وارد ساخته یا خیر، او پاسخ داد: «بله، ما از آ‌نها می‌خواهیم واردات خود را به صفر برسانند.» این مقام ارشد گفت: یک هیات آمریکایی هفته جاری به خاورمیانه می‌آید تا با تولیدکنندگان حاشیه خلیج‌فارس، برای تامین نیاز جهانی نفت هنگامی‌که آمریکا تحریم‌های خود را علیه ایران از چهارم نوامبر اعمال می‌کند، مذاکره کند.
تداوم مسیر صعودی
بازار در دو روز ابتدایی هفته گذشته، مانند روزهای قبل از آن در مسیر صعودی حرکت کرد. گزارش‌ها حاکی از آن است که در اولین روز هفته جو متغیری بر بازار ارز و سکه حاکم بود؛ جابه‌جایی قیمت در هر دو بازار زیاد بود و روند قیمت سکه و دلار حالت رفت و برگشتی داشت. روز شنبه، دلار در همان ساعات ابتدای روز به سرعت توانست به یک مرز روانی مهم برسد؛ با این حال، با برخورد به این نقطه معامله‌گران از موقعیت خرید خارج شدند و فروش‌های ارزی را افزایش دادند. در انتهای این روز بهای ارز در بازار غیررسمی حدود هفت هزار و 700 تومان معامله می‌شد. سکه نیز در معاملات نقدی بازار بین دو مرز دو میلیون و ۶۰۰ و دو میلیون و ۷۰۰ هزار تومان نوسانات خود را ثبت کرد.
روز دوم بازار، قیمت جدیدی در معاملات غیررسمی ثبت شد. در این روز، دلار و سکه به سطوح مقاومتی کم‌توجهی کردند و سقف‌های جدیدی را در بازار به ثبت رساندند. در دومین روز هفته، دلار به راحتی از مرز مقاومتی هشت هزارتومانی عبور کرد و با ادامه روند افزایشی، بالای دیگر سطح مقاومتی یعنی عدد هشت هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد. بازار سکه نیز نتوانست از دو کانال دو میلیون و ۷۰۰ و دو میلیون و ۸۰۰ هزارتومانی حمایت کند و قیمت این فلز گران‌بها بعدازظهر در روز یکشنبه روی عدد دو میلیون و ۸۴۰ هزار تومان قرار گرفت.
تغییر مسیر دلار
اما مسیر بازار از روز سوم تغییر کرد. در سومین روز هفته، دلار نتوانست از مرز ۹ هزارتومانی عبور کند و در مسیر نزولی قرار گرفت. سکه تمام بهار آزادی نیز که پس از ساعت ۴ بعدازظهر روز یکشنبه توانسته بود به مرز سه میلیون تومانی برود، روز دوشنبه را همچون دلار با کاهش قیمت آغاز کرد. برخی فعالان، اعلام خبر تشکیل بازار دوم ارز را که در آن صادرکنندگان می‌توانند ارز را به نرخ توافقی به واردکنندگان بفروشند، در تغییر روند قیمتی بازار موثر دانستند. در این میان، عده دیگری سه دلیل را برای توقف روند افزایشی دلار برشمردند. گروهی، افت دلار را تنها اصلاح قیمتی پس از دو روز افزایش دانستند؛ دو دسته دیگر، شایعه عرضه ارز در بازار را به عنوان یک عامل کاهنده مطرح کردند؛ هرچند که عده زیادی از بازیگران ارزی آن را تکذیب کردند.
دلار و سکه در روز سه‌شنبه از سطح روانی فاصله گرفتند. در چهارمین روز هفته، دلار در بازار غیررسمی از مرز هشت هزار و ۵۰۰ تومان دور شد. نزول بهای دلار به زیر مرز هشت هزارتومانی، در شرایطی رخ داد که برخی معامله‌گران تا بعد از ظهر روز سه‌شنبه حاضر به فروش دلار با قیمت هشت هزار و ۱۰۰ تومان بودند و برخی اقدام به عرضه با قیمت هشت هزار تومان کردند. به این ترتیب، کاهش رویکرد هیجانی در هر دو طرف عرضه و تقاضا منجر به افت حجم معاملات، پایان نوسانات اول هفته و نزول قیمت به زیر سطح هشت هزارتومانی شد.
روند چگونگی فروش ارز توسط شرکت‌های پتروشیمی در روزهای آینده می‌تواند مسیر قیمتی دلار را تا حدی تحت تاثیر قرار دهد. همسو با نزول قیمت دلار، در بازار سکه نیز قیمت‌ها رویه کاهشی به خود گرفتند. روز سه‌شنبه، سکه تمام بهار آزادی ۷۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به قیمت دو میلیون و ۸۳۰ هزار تومان رسید. نرخ حواله درهم یکی از عوامل مهمی بود که در روزهای ابتدایی هفته قیمت دلار را در مسیر رکوردشکنی قرار داد؛ ولی در دو روز گذشته روند این ارز تغییر کرد تا قیمت دلار نیز نیروی کاهشی بیشتری به خود بگیرد. محدودیت ایجادشده در مورد انجام مبادلات درهمی در دوبی یکی از عوامل اثرگذار در رشد قیمت بود؛ با این حال، کاهش خریدها و اصلاح قیمت زمینه‌ساز افت شد. همزمان با افت نرخ حواله درهم، ارزش دلار در بازارهای مرزی نیز کاهش قابل‌توجهی را ثبت کرد.
روز چهارشنبه، دلار از مرزی پایین رفت که از روز ابتدایی هفته به آن وارد شده بود. در پنجمین روز هفته کف انتظاری برخی معامله‌گران شکسته شد و دلار به سوی میانه سطح هفت هزار و 700 تومان قدم برداشت. در حالی که شکسته شدن کف انتظاری، تصورات کاهشی را در بازار تقویت کرده است، عده دیگری باور دارند، بازار در حال نزدیک شدن به نقطه‌ای است که پنجشنبه گذشته در آن قرار داشت و باید دید در این شرایط چه واکنشی را از خود نشان خواهد داد. گروهی باور دارند، دلار با نزدیک شدن به نقاطی که هفته گذشته در آن قرار داشت، اصلاح قیمتی خود را تقریباً تکمیل خواهد کرد و پس از آن بار دیگر خریداران ارزی وارد بازار خواهند شد. این در حالی است که دسته دیگری همچنان انتظار افت شاخص ارزی را دارند. برخی برقراری شرایط امنیتی در بازار را عاملی دانسته‌اند که زمینه‌ساز کاهش حجم معاملات شده است و در فضایی که خرید و فروش کمی صورت می‌گیرد، قیمت توان ماندن در نرخ‌های بالا را از خود نشان نداده است.
افت طلا به کف شش‌ماهه
هفته گذشته روند نزولی قیمت در طلای جهانی نیز تداوم یافت. در حالی که بازارهای جهانی سهام درگیر نوسانات شدید شده‌اند و جنگ تجاری میان ایالات‌متحده و چین روز به روز وخیم‌تر می‌شود، فلز گران‌بها به پایین‌ترین بهای شش ماه اخیر رسیده و ظرف یک سال گذشته چهار درصد ارزش خود را از دست داده است. تحلیلگران، علت اصلی افت قیمت طلا در هفته گذشته را تقویت شاخص دلار آمریکا معرفی می‌کنند؛ اما روند بازدهی ین ژاپن در همین دوره زمانی، فضای بازارهای جهانی را مبهم کرده است. ین و طلا در اکثر مواقع مسیر مشابهی دارند، اما ارز ژاپنی برخلاف فلز گران‌بها در روزهای اخیر نسبت به دلار آمریکا بازدهی بهتری را به ثبت می‌رساند. با توجه به اینکه، طلا در کوتاه‌مدت تحت فشار شاخص دلار باقی خواهد ماند، دلیل جدایی مسیر آن از این بیشتر به وضعیت تقاضا در بازار ذخایر امن مربوط می‌شود.
پیش‌بینی‌های تحلیلگران پیش از این اعلام کرده بودند در صورتی که روند رشد ارزش دلار پایان پذیرد از شدت فشار وارده بر اونس کاسته خواهد شد و تقاضا برای طلا افزایش می‌یابد؛ اما نه‌تنها این سناریو محقق نشد، بلکه تقاضای سرمایه‌گذاری در بازار فلز گران‌بها رویه کاهشی را تجربه کرد. حجم مبادلات آتی طلا در بازار Comex نیویورک که تعداد قراردادهای آتی را مشخص می‌کند از سال 2016 میلادی به پایین‌ترین سطح خود رسیده که بیانگر افت قابل توجه تقاضا در این بازار است.
برای سرمایه‌گذاران فعال در بازار طلا، کاتالیزگرهای اندکی برای چشم‌انداز مثبت این فلز در سال جاری میلادی مطرح شده است. بنابراین سیگنال خرید جذابی به رشد تقاضا کمک نکرد و پیشروی شاخص دلار نیز مزید بر این وضعیت شد. علاوه بر این، نرخ بهره هدف فدرال‌رزرو در سال جاری میلادی دو نوبت افزایشی را پشت سر گذاشته و نرخ بازدهی اوراق خزانه با سررسید سه‌ماهه به 92 /1 درصد صعود کرده که نگهداری طلا را بدون بازدهی کافی نشان می‌دهد. این دو عامل، رویکرد بلندمدت تورم در آمریکا را نیز کنترل‌شده بروز داده‌اند؛ بنابراین، صرفه سرمایه‌گذاری در بازار فلز زرد به عنوان محافظ در مقابل تورم نیز تضعیف شده است.
عقب‌نشینی بازارسرمایه
در هفته نخست تیرماه، شاخص بازار سرمایه تهران با رشد 3 /2درصدی به سطح 111 هزار و 8 /324 واحد رسید. این در حالی است که بازدهی شاخص کل بازار اوراق بهادار تهران از ابتدای سال به بیش از 15 درصد رسیده است. شاخص کل هم‌وزن نیز در هفته گذشته با رشد یک‌درصدی روبه‌رو شد. در بازار فرابورس نیز شاخص کل 2 /2 درصد مثبت بود و به سطح 5 /1269 واحد رسید.
افزایش نقدینگی جدید در بازار سرمایه از یک‌سو و بازدهی بازار ارز و سکه در هفته گذشته از سوی دیگر محرک‌های رشد بازار در هفته گذشته بودند. البته ریسک بازگشت تحریم‌ها و کاهش قیمت جهانی مواد خام در کنار شناسایی سود برخی فعالان بازار سبب شد تا دو روز آخر هفته دماسنج بازار کاهشی باشد. علاوه براین زمزمه تشکیل بازار دوم برای خرید و فروش ارز صادرکنندگان سبب آرام شدن بازار ارز و کاهشی شدن قیمت دلار و سکه در بازار غیررسمی بر نزولی شدن شاخص بازار سرمایه بی‌تاثیر نبوده است.
شاخص کل بورس بهادار تهران اولین روز هفته گذشته خود را با سطح 109 هزار و 4 /401 واحد آغاز کرد و تا نیمه هفته با افزایش 5773 واحدی سکوی 115 هزار و 5 /174 واحد را فتح کرد که قله تاریخی این شاخص به حساب می‌آید. اما از روز سه‌شنبه بازار برگشت و روند نزولی گرفته به طوری که 8 /1646 واحد از ارزش شاخص کاسته شد. در آخرین روز کاری هفته گذشته نیز شاخص 9 /1 درصد منفی شد. در واقع شاخص کل بورس تهران در دو روز آخر هفته 7 /3849 واحد افت کرد.
اخبار مجامع
در گروه بیمه‌ای مجمع «بیمه پاسارگاد» در هفته گذشته برگزار شد و این شرکت ۱۳ تومان سود نقدی به سهامداران تخصیص داد. علاوه براین، در گروه تجهیزات مجمع «تراکتورسازی ایران» با تقسیم ۹۴ درصد سود به هر سهم ۴۰ تومان سود داد.
شرکت سیمان دشتستان نیز در هفته گذشته در خصوص علت کاهش 100درصدی سود هر سهم به صفر ریال شفاف‌سازی کرد. بر اساس اعلام این شرکت، کاهش 16درصدی مقدار کل فروش محصولات شرکت به میزان بیش از 191 تن به دلیل اعتصاب کامیون‌داران جهت افزایش هزینه‌های حمل و همچنین به دلیل کاهش مقدار تقاضا در کنار افزایش چهاردرصدی نرخ فروش محصولات داخلی و صادراتی به دلیل کاهش تخفیفات محصولات داخلی سبب کاهش 13درصدی مبلغ فروش در پیش‌بینی جدید به نسبت پیش‌بینی قبلی شده است. برخلاف رشد بازار در هفته گذشته، بازدهی شاخص گروه سیمان در هفته گذشته منفی 2 /0 درصد بوده است.
در هفته گذشته، در گروه معدنی نماد کاما پس از برگزاری مجامع عادی سالانه تقسیم سود نقدی ۱۰۰تومانی و فوق‌العاده تصمیم‌گیری درباره افزایش سرمایه ۲۰۰درصدی و اصلاح اساسنامه، با رشد ۵ /۱۶درصدی مورد بازگشایی قرار گرفت؛ اما در نهایت تن به صف فروش ناشی از ضعف بازار جهانی داد.
در گروه دارویی شرکت گروه دارویی برکت درباره تغییر بااهمیت پیش‌بینی درآمد هر سهم توضیح داد. شرکت گروه دارویی برکت با سرمایه سه هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال برای سال مالی منتهی به پایان اسفند ۹۷ شفاف‌سازی اعلام کرد. این شرکت بورسی درباره کاهش ۱۹۴ هزار و ۷۴ میلیون ریالی هر سهم این شرکت در سال مالی منتهی به پایان اسفند ۹۷ توضیح داد. «برکت»، سود خالص پیش‌بینی‌شده قبلی شرکت را ۸۱۳ هزار و ۳۹۵ میلیون ریال اعلام کرده بود که در گزارش جدید این رقم با کاهش ۲۳درصدی مواجه شده است. سود خالص پیش‌بینی‌شده فعلی این شرکت ۶۱۹ هزار و ۳۲۱ میلیون ریال اعلام شده است. گروه دارویی برکت علت تغییر بااهمیت پیش‌بینی درآمد هر سهم را کاهش سود شرکت عمدتاً ناشی از کاهش سود شرکت‌های فرعی و افزایش هزینه مالی اعلام کرده است. شاخص گروه دارویی در هفته منتهی به شش تیرماه سال جاری رشد 1 /1درصدی را ثبت کرده است.
گواهی سپرده سکه در بورس قابل معامله شد
در آخرین روز هفته گذشته خبری مبتنی بر قابل معامله شدن گواهی سپرده سکه در بورس منتشر شد. بر اساس این خبر، با هماهنگی بانک مرکزی و سازمان بورس اوراق بهادار، گواهی سکه‌های پیش‌فروش‌شده از طریق بورس قابل معامله شد. این اوراق در قالب اوراق گواهی سپرده کالایی قابل خریدوفروش خواهند بود. بر اساس آمار منتشرشده تاکنون بیش از هفت میلیون قطعه سکه بهار آزادی به متقاضیان پیش‌فروش شده که بخشی از این سکه‌ها پیش از این در سررسید تحویل شده است. گواهی‌های باقی‌مانده این اوراق، در 22 سررسید مشخص با نماد «عسکه» تجمیع شده و در بورس قابل معامله خواهد بود. گفتنی است اوراق گواهی سپرده سکه قابل معامله در بورس کالا حکم سکه فیزیکی را دارد و همه مردم به راحتی می‌توانند آن را بدون محدودیت خریدوفروش کنند. بانک مرکزی به دنبال آن است تا با کمک عرضه این اوراق در بورس به‌صورت بلندمدت و مستمر در بازار حضور پیدا کرده و تعادل موجود در روند معاملات و میزان عرضه و تقاضا را حفظ کند.
