مردگان متحرک
آیا فقر به خودکشی منجر میشود؟
عاطفه چوپان: فکر و ذکرمان شد کسب آبرو، چه آبرویی، مملکت رو تعطیل کنید، دارالایتام دایر کنید درستتره. مردم نان شب ندارند، شراب از فرانسه میآید، قحطی است، دوا نیست، مرض بیداد میکند، نفوس حقالنفس میدهند، باران رحمت از دولتی سر قبله عالم است و سیل و زلزله از معصیت مردم. میرغضب بیشتر داریم تا سلمانی. سر بریدن از ختنه سهلتر. ریخت مردم از آدمیزاد برگشته، سالک بر پیشانی همه مهر نکبت زده، چشمها خمار از تراخم است، چهرهها تکیده از تریاک. خلق خدا به چه روز افتادند از تدبیر ما... چه انتظاری از این دودمان با آن سرسلسله آخته؟ حقیقتاً ما تمدنی کهن داریم یا کهنه! [حاجیواشنگتن- علی حاتمی]
اخیراً مهدی روشنفکر نماینده شهرستانهای سهگانه سردسیری استان کهگیلویه و بویراحمد در نشستی در ارتباط با آمار تاسفبار خودکشی گفته آمار این استان در خودکشی بسیار بالاست بهگونهای که در یکی از مناطق، طی سه سال شاهد خودکشی ۶۰ جوان به دلایل فقر، اعتیاد، بیکاری و کمبود امکانات هستیم.
بررسی آمار فلاکت و همچنین خودکشی در بین استانهای کشور رابطه معناداری را میان این دو پدیده نشان میدهد. اما فقر چگونه به خودکشی میانجامد؟ جامعهشناسان خودکشی را پدیدهای اجتماعی دانسته و آمار «اقدام به خودکشی» را برای بررسی ارجح میدانند. در این میان فقر بیش از آنکه پدیدهای اقتصادی باشد از بعد اجتماعی اهمیت پیدا میکند. فقر که امروز نماینده یکی از استانها آن را در سرلیست دلایل خودکشی مطرح میکند پدیده جدید یا منحصربهفردی نیست، ایرانیها با نداری ناآشنا نیستند اما آنچه امروز این موضوع را به یکی از دلایل اقدام به خودکشی تبدیل کرده نابرابری شدیدی است که در پی آن میآید. مردم امروز در برخورداری از فرصتها برابر نیستند، از حداقلهای آموزشی، بهداشتی، امنیتی، ارتباطی و... محروماند و چون هرچه بیشتر تلاش میکنند کمتر توفیقی در رهایی از این باتلاق مییابند احساس سرخوردگی میکنند.
بنابراین فقر در صورتی افراد را وادار میکند به زندگی خود خاتمه دهند که امیدی برای خلاص شدن از وضعیتی که به آن دچار هستند نداشته باشند. آنچه شاید امروز فقر را به یکی از دلایل اقدام به خودکشی تبدیل کرده در واقع تله یا بنبست فقر است؛ مانند هر کدام از دلایلی که برای خودکشی عنوان میشود فقر نیز زمانی که به بنبست تبدیل شود افراد را به مردههای متحرکی تبدیل میکند که نفس میکشند، تنفسی زجرآور که گاه نبودنش راحتتر به نظر میرسد.