بنبست نوآوری
عواقب محروم کردن جامعه از فناوریهای مدرن چیست؟
عاطفه چوپان: تکنولوژی یک مفهوم پرسرعت است. پیشرفت آن هیچگاه معطل چیزی نمیماند. نمیتوان جلوی آن را گرفت، نمیتوان در برابر آن مقاومت کرد و گرچه مفهومی منفی برای انسانها نیست اما نمیتوان از آن در امان ماند. بنابراین در طول تاریخ تمامی دولتهایی که برای محدودیت مردم از تکنولوژیهای جدید و کاهش دسترسی آنها به اطلاعات روز و دانش و فناوری تلاش کردند محکوم به شکست بودند. از نظر کارشناسان مقاومت دولتها در برابر تکنولوژی از ضعف آنها سرچشمه میگیرد، دولتی که نتواند از فناوری به عنوان یک ابزار برای پیشرفت جامعه و اقتصاد استفاده کند از آن خواهد ترسید اما دود این آتش به چشم چه کسانی میرود. ترس برخی از دولتها از جمله ایران از سرعت رشد تکنولوژی و وضع قوانین محدودکننده و فیلترینگ مداوم چه تبعاتی خواهد داشت؟ تجربه ثابت کرده مردم همیشه راهی برای دسترسی به آنچه میخواهند پیدا میکنند. مردم ایران در طول تاریخ به تکنولوژی علاقه داشتند. هر زمان ابزار و امکان جدیدی در دنیا عرضه شده، تجار ایرانی جزو اولین تجاری بودند که آن را وارد کرده و به صورت عمومی عرضه کردهاند و مردم ایران نیز جزو اولین خریداران آن ابزارها بودهاند. اقلام زیادی را میتوان به عنوان مثال نام برد؛ از جمله خودرو، تلویزیون، یخچال، تلفن همراه و... که مردم خودشان وارد کرده و به وسیله آن رفاه خود را افزایش دادهاند. به طور مثال ایرانیان جزو اولین ملتهای خاورمیانه بودند که از فناوری جیاسام استفاده کردند. مثالهای زیادی در این خصوص وجود دارد. مثلاً ما جزو اولین کشورهایی بودیم که از خودپرداز بانکی بهره بردیم. در تمام این مدت دولتها معمولاً با اینکه مردم برای استفاده شخصی خود تکنولوژی وارد کنند کنار آمدهاند یا دستکم مانعی برای آن ایجاد نکردهاند. این رویه اخیراً معکوس شده و دولتها خیلی بیشتر از گذشته با ورود تکنولوژی و ابزارهای مدرن و جدید مخالفت کردهاند. معمولاً مخالفت دولتها برای ورود این اقلام یا بهانه امنیتی و نظامی داشته یا به خاطر این بوده که زیرساختها فراهم نبوده است. بهطور مثال استفاده از گوشی آیفون 14 در ایران ممنوع است. همچنین دولت اجازه نمیدهد از وب 3 استفاده کنیم. همچنین برای استفاده از هوش مصنوعی مانع ایجاد کرده، برای استفاده از بلاکچین هم مشکل داریم و خلاصه اینکه به نظر میرسد سیاست دولت این است که با مظاهر جدید فناوری و تکنولوژی مخالفت کند. این در حالی است که ناظران هشدار میدهند که این سیاست هم رفاه جامعه را کم میکند و هم از نظر اینترنت بهره هوشی کاربر ایرانی را کاهش میدهد. در این پرونده میخواهیم ببینیم زمینه مخالفت دولت با استفاده از تکنولوژیهای جدید چیست؟