منابع، بی‌نهایت نیست

محیط زیست ستون فقرات بقا و حیات ماست و بدون آن زنده نمی‌مانیم. در این یادداشت چند فعال محیط زیست معرفی شده‌اند که خود را وقف این کار کرده‌اند و تلاش می‌کنند تا ببینند تعاملات انسانی، به صورت دلخواه و مطابق با ذات انسان، باقی می‌ماند.در حالی که تعداد زیادی از انسان‌ها نسبت به همه چیز بی‌توجه هستند، گروهی از مردم وجود دارند که به پدیده‌ها، همان‌طور که هستند نگاه می‌کنند: مانند اینکه منابع محیط زیست، بی‌نهایت نیست.منابع رایگانی که هر روز از آنها لذت می‌بریم، مانند هوای پاک، آب، جنگل‌ها و جانوران، به آسانی می‌توانند از بین بروند. در واقع، عواقب کارهای غیرمسوولانه ما در طبیعت، در تغییرات اقلیمی و تخریب محیط زیست نمود پیدا کرده است. به همین دلیل است که بعضی افراد این مسوولیت را پذیرفته‌اند که آگاهی ایجاد کرده و حفظ و نگهداری از محیط‌زیست را ترویج کنند. این افراد هم اقدامات ساده و هم کارهای خارق‌العاده‌ای انجام می‌دهند تا انسان‌ها را به داشتن احساس مسوولیت ترغیب کنند.در این شماره، با بعضی از معروف‌ترین فعالان محیط‌زیست در سراسر دنیا آشنا می‌شویم؛ افرادی که با اقداماتشان در حال دگرگون کردن سیاره زمین هستند.

1- جین گودال (Jane Goodall)

وقتی صحبت از حفظ محیط‌زیست و حفاظت از حیات وحش می‌شود، این نام ناآشنا نیست. زمانی که جین جوان بود، به تانزانیا سفر کرد، جایی که او به‌محض رسیدن، شروع به تحقیق درباره شامپانزه‌ها کرد، که تا الان هم ادامه دارد.او به کمک یک دوربین دوچشمی ساده، یک خودکار و یک دفترچه، پژوهش‌های خود را در مورد این گونه آغاز کرد، که از آن زمان به میراث او تبدیل شده است. پژوهش‌های او و رابطه‌اش با این جانوران، نحوه نگاه و زندگی مردم با حیوانات را به شدت تغییر داده است.در سال 1977، جین موسسه «جین گودال» را تاسیس کرد؛ یک سازمان غیرانتفاعی که او از آن، برای پیشبرد پژوهش‌های خود و گسترش آگاهی نسبت به حفاظت از محیط زیست استفاده می‌کند. بعد از آن، او «Jane Goodall Roots and Shoots» را بنیاد گذاشت که هدفش قدرت دادن به جوانان است تا آرزوهایشان را دنبال کنند. اکنون، جین تنها یک پژوهشگر در مورد شامپانزه‌ها در تانزانیا نیست. او به کل دنیا سفر می‌کند تا از یک محیط زیست سبزتر طرفداری کرده و جوانان را تشویق کند در زمینه حفاظت از محیط زیست، فعال باشند. او در میان معدود فعالانِ زنِ محیط زیست است که اشتیاق و علاقه‌شان به محیط زیست در سراسر دنیا احساس می‌شود.

2- دیوید آور (David Orr)

وقتی صحبت از طبیعت و حفظ آن به میان می‌آید، دیوید آور هم کسی است که نمی‌توانیم او را در فهرستمان از قلم بیندازیم. پروفسور مشهور کالج اوبرلین یک دوستدار محیط زیست به تمام معناست. به واسطه نوشتن کتاب‌های متعدد، سفر در کشور و صحبت درباره بحران اقلیمی، دیوید بدون شک یکی از اندیشمندترین فعالان زیست‌محیطی است که امروزه می‌شناسیم. بینش او درباره محافظت از محیط زیست و پایداری، او را به سمت ساخت «مرکز مطالعات محیط زیستی آدام جوزف لوئیس» سوق داد. این یکی از سبزترین ساختمان‌ها در آمریکای شمالی است که در کالج اوبرلین واقع شده است (ساختمان‌های سبز، ساختمان‌هایی هستند که علاوه بر کارآمدی منابع در طول چرخه حیاتشان، برای محیط زیست نیز مفید هستند). ایده کلی این پروژه این بود که هم کالج و هم اوبرلین را به یکی از جوامع دوستدار محیط زیست تبدیل کند. 

3- گرتا تونبرگ (Greta Thunberg)

برای این فعال محیط زیست جوان سوئدی، سن همواره فقط یک عدد بوده است. این دختر 17ساله، با جنبش معروف خود با عنوان «جمعه‌ها برای آینده»، خبرساز شد. گرتا در سطح جهان به دلیل شجاعتش شناخته‌شده است، مخصوصاً وقتی صحبت از مسائل محیط زیستی به میان می‌آید. او بدون هیچ ترسی، رهبران جهان را به چالش کشیده است که مسوولیت مواجهه با تهدید تغییرات اقلیمی را بر عهده بگیرند، و آنها را به خاطر شکست‌هایشان در این زمینه نقد کرده است. فعالیت او از خانه‌اش شروع شد، زمانی که پدر و مادرش را متقاعد کرد در سبک زندگی‌شان تغییراتی بدهند و از محصولات پایدار شامل کیسه‌های قابل استفاده مجدد و کیسه‌های زباله سازگار با محیط زیست استفاده کنند، و بیشتر در تلاش بود ردپای کربن آنها را کاهش دهد. از آن زمان، گرتا حتی در سن پایین، به یکی از معروف‌ترین فعالان زن محیط زیست تبدیل شد. 

4- هانس کازماس نگوتیا (Hans Cosmas Ngoteya)

حامی محیط زیست تانزانیایی که در ابتدا آرزو داشت یک جنگلبان یا راهنمای تور شود، اکنون یکی از فعالان معروف محیط زیست در سرتاسر جهان است. نگوتیا علاوه بر علاقه داشتن به عکاسی و فیلمبرداری، یک فعالِ علاقه‌مند در زمینه محافظت از محیط زیست و زندگی پایدار است.

او یکی از بنیانگذاران NGO معروف «مربیان چشم‌انداز و محافظت» (Landscape and Conservation Mentors) است. هدف این NGO ترویج، حمایت و توانمندسازی جوامع برای افزایش درآمدشان از طریق کارهای مختلف زیست‌محیطی پایدار است. نگوتیا به دلیل زندگی در سرنگتی از زمان کودکی، همیشه علاقه زیادی به حیات وحش و طبیعت داشته است. او به جای تبدیل شدن به یک جنگلبان یا راهنمای تور، هدف والاترِ حفاظت از محیط زیست و حیات وحش را انتخاب کرد. هانس به وسیله نقشش به عنوان «سفیری برای استفاده پایدار از منابع طبیعی به نفع همگان»، به حمایت از حفظ محیط زیست به طرق مختلف ادامه می‌دهد. «جوانان و محیط زیست» یکی از پروژه‌هایی است که او برای آموزش جوانان تانزانیایی طراحی کرده است ، تا به آنها بیاموزد چگونه مسوولانه از منابعی که در اختیار دارند، در عین حفظ محیط زیست استفاده کنند.

5- مالایکا واز (Malaika Vaz)

او یکی دیگر از خانم‌های جوانی است که ثابت کرده عشق به محیط زیست فراتر از محدودیت‌های سنی است. مالایکای 23ساله مجری حیات وحش، فیلمساز، ماجراجو و حامی محیط زیست است. او معتقد است که نسل او، با یک معضل منحصربه‌فرد روبه‌رو است. به باور او، این نسل، اولین نسلی است که به‌طور مستقیم، ویرانی ناشی از تغییرات اقلیمی را مشاهده می‌کند. اگرچه او همچنین اشاره می‌کند که اگر تغییر مثبتی بخواهد در این وضعیت رخ دهد، این نسلی است که قدرت انجام آن را دارد. به همین دلیل، او تمام تلاش خود را انجام می‌دهد تا مطمئن شود صدایش در مورد مسائل محیط زیستی شنیده می‌شود. در سال 2018، مالایکا یک سریال تلویزیونی با عنوان «On The Brink» به کانال‌های Discovery و Animal Planet ارائه داد. این سریال تلویزیونی گونه‌های در حال انقراض هند را کشف می‌کند و شامل داستان‌های چالش‌برانگیز دانشمندان و پژوهشگرانی است که زندگی خود را وقف حفاظت از این گونه‌ها کرده‌اند. علاوه بر این، این فعال جوان در حال ساخت مستندی درباره قاچاق سفره‌ماهی در سراسر آسیای جنوب شرقی است.

6- جیمز هانسن (James Hansen)

دکتر جیمز هانسن که در سال 1941 در خانواده جیمز و گِلَدیس هنسن متولد شد، یکی از دانشمندان مشهور محیط زیست با سوابق منحصربه‌فرد است. با داشتن مدرک دکترای فیزیک، او یکی از افراد باهوش و روشنفکری است که مدت‌ها پیش، نیاز به حفظ و پایداری محیط زیست را احساس می‌کرد. برای مدتی طولاتی، او جو زمین را بررسی کرده و چگونگی تاثیر گازهای موجود در هوا را بر آب‌وهوای زمین ارزیابی کرده است. استفاده از الگوهای اقلیمی جهانی او موجب درک بیشتری از اقلیم و چگونگی تاثیرپذیری آن از عوامل مختلف می‌شود. در حالی که او از سال 1962 تا 1966 یک کارآموز فارغ‌التحصیل ناسا بود، بین سال‌های 1981 تا 2013 مدیر «موسسه مطالعات فضایی ناسا گودارد در نیویورک‌سیتی» شد. او به دلیل پژوهش‌ها و کارهایش در زمینه اقلیم‌شناسی و همچنین به خاطر بیانیه‌اش در کمیته تغییرات اقلیمی کنگره در سال 1988 مشهور است. او با تجزیه و تحلیل داده‌های هواشناسی سال‌های 1880 تا 1985 توانست مشخص کند که دمای کره زمین در قرن گذشته 5 /0 تا 7 /0 درجه سانتی‌گراد افزایش یافته است. به‌روزرسانی او در سال 2006 به این نتیجه رسید که کره زمین 8 /0 درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از قرن قبل است.

7- پل هاوکن (Paul Hawken)

این کارآفرین، نویسنده، فعال محیط زیست و فعال آمریکایی، نمونه کاملی از رهبران محیط زیست جهان است که دیدگاه آنها درباره آینده‌ای سبزتر ممکن است سیاره زمین را نجات دهد. او نویسنده چندین کتاب عالی، به‌خصوص در زمینه رابطه میان تجارت و طبیعت است؛ مانند کتاب‌های «بوم‌شناسی تجارت» و «سرمایه‌داری طبیعی». کار و فعالیت اصلی او در زمینه حفظ محیط زیست عبارت است از: ایجاد مشاغل زیست‌محیطی؛ نوشتن مشتاقانه درباره اثرات تجارت بر طبیعت؛ و مشاوره در زمینه بوم‌شناسی صنعتی، توسعه اقتصادی و سیاست‌های زیست‌محیطی. او یکی از بنیانگذاران و مدیر اجرایی فعلی یک سازمان غیرانتفاعی به نام «Project Drawdown» است. هدف اصلی این سازمان، ایجاد آگاهی در مورد گرمایش جهانی و تلاش برای ایجاد راه‌هایی برای معکوس کردن آن است. این پروژه کاملاً بلندپروازانه است و دانشمندان و پژوهشگران برتر جهانی گرد هم آمده‌اند تا 100 راه‌حل برتر و عملی برای مهار گرمایش جهانی را شناسایی کنند. هدف آنها این است که این بحران جهانی را معکوس کنند.

8- لنوکس یروود جونیور (Lennox Yearwood Jr.)

کشیشِ سبک هیپ‌هاپ، همان‌طور که در مستندی به وسیله «دیسکاوری کامیونیکیشن» به تصویر کشیده شده است، نه‌تنها موسیقی را دوست دارد، بلکه به طبیعت نیز عشق می‌ورزد. این کشیش 51ساله یک فعال پرشور است که جنبش‌های اجتماعی برای جوانان و جوامع اقلیت راه می‌اندازد. هدف از این جنبش‌ها رسیدگی به مسائل مربوط به رأی دادن، برابری و حفظ محیط زیست است. وی که در لوئیزیانا به دنیا آمده، بنیانگذار و رئیس گروه هیپ‌هاپ است. او قبل از آن، در نیروی هوایی ایالات متحده خدمت می‌کرد. فعالیت او در زمینه تغییرات اقلیمی پس از طوفان ویرانگر کاترینا شروع شد. او در بیانیه خود اظهار کرد که طوفان کاترینا هشدار در مورد ویرانی‌هایی است که جهان می‌تواند به دلیل آب‌وهوای بد ناشی از تغییرات اقلیمی ناگهانی متحمل شود. او بر این باور بود که تغییرات اقلیمی زمانی اهمیت پیدا می‌کند که فقط دغدغه فعالان محیط زیستی نباشد، بلکه مورد پذیرش همه قرار بگیرد. لنوکس به عنوان عضو هیات مشاورتی بسیج آب‌وهوا، خواستار احیای اقتصاد ایالات متحده و اعلام «انتشار گازهای گلخانه‌ای خالص صفر تا سال 2025» شد.

9- کاترین هیهو (Katharine Hayoe)

کاترین یک دانشمند جوّی 46ساله مسیحی است که فعالیت‌هایش، نور جدیدی به کمپین‌های حفاظت از محیط زیست می‌تاباند. او به عنوان یک مسیحی پروتستان و دانشمند، نشان داده است که علم و ایمان می‌توانند دست‌به‌دست هم بدهند- یعنی الزاماً مقابل یکدیگر نیستند. او به همراه همسرش که کشیش و زبان‌شناس است، کتابی درباره تغییرات اقلیمی منتشر کرده‌اند. این کتاب که مخاطبان مسیحی را هدف قرار می‌دهد، کاترین را به یک سخنران مشهور و پرطرفدار در زمینه ادغام علم و دین تبدیل کرد. او بر این باور است که کسانی که از ویرانی ناشی از تغییرات اقلیمی رنج می‌برند، همان افرادی هستند که کتاب مقدس، ما را برای کمک به آنها فراخوانده است. اینها نیازمند، فقیر و دارای کمبود منابع ضروری هستند. کاترین می‌گوید: تغییرات اقلیمی منشأ تمام مسائل زیست‌محیطی است که منابع طبیعی و اقتصادی و امنیت جهانی را به خطر می‌اندازد. ما نمی‌توانیم مسائل مربوط به گرسنگی، خشکسالی، فقر، آلودگی و تخریب محیط زیست را بدون مقابله با تغییرات اقلیمی حل کنیم. او یکی از رهبران زن مشهور محیط زیست است که اقداماتش بر پیر و جوان تاثیر می‌گذارد.

10- الکس هانولد (Alex Honnold)

صخره‌نورد مشهور آمریکایی، مورد دیگری را خطرناک‌تر از بالا رفتن از صخره‌ها بدون طناب می‌داند: تغییر آب‌وهوا. هانولد پس از یکی از تورهای کوهنوردی اکتشافی خود در چاد، می‌گوید که برای نخستین‌بار با فقر شدید مواجه شده است. در آنجا او زندگی در مکانی بدون جاده، مدرسه یا هر نوع زیرساختی را تجربه کرد. این مواجهه برای او بسیار تاثیرگذار بود و در نهایت او را به سمت تاسیس «بنیاد هانولد» سوق داد. هدف او حمایت از پروژه‌های دوستدار محیط زیست و افزایش معیشت مردم و جوامع مختلف بود. او جدا از استفاده از شهرت خود برای حمایت از اقدامات مقابله با تغییرات اقلیمی، پروژه‌های مختلفی را از طریق بنیاد خود، تامین مالی کرد، از جمله: شبکه‌های جایگزین که انرژی خورشیدی و فرصت‌های شغلی را برای جوامع شایسته آمریکا به ارمغان می‌آورد؛ و کمک‌های خورشیدی که انرژی خورشیدی را برای جوامع فقیر آفریقا فراهم می‌کند. او امیدوار است بتواند آگاهی بیشتری در مورد تاثیر تغییرات اقلیمی ایجاد کند و مردم بیشتری را به زندگی دوستدار محیط زیست ترغیب کند.

11- جولیا لورین هیل (Julia Lorraine Hill)

این فعال زیست‌محیطی آمریکایی که با نام جولیا «پروانه» هیل شناخته می‌شود، بین سال‌های 1997 تا 1999 تیتر خبرها بود؛ زیرا تصمیم گرفته بود برای بیش از دو سال -به‌طور دقیق 738 روز- بالای یک درخت قرمز 180 فوتی زندگی کند. این تصمیم به آن دلیل بود که مانع از قطع این درخت حدود 1500ساله توسط چوب‌بُرانِ شرکت الوار اقیانوس آرام شود. همه اینها شجاعت و فداکاری او را نسبت به حفاظت از طبیعت نشان می‌داد. او به عنوان یکی از متعهدترین فعالان محیط زیست معاصر شناخته می‌شود و مبارزه خود را به شیوه‌های بهتری ادامه می‌دهد. او چندین کتاب در زمینه محیط زیست نوشته، از جمله: «میراث لونا، درخت معروف»، «یک نفر تفاوت ایجاد می‌کند» و «بنیاد حلقه زندگی». این علاقه به محیط زیست پس از تجربه نزدیک به مرگ او در یک تصادف در سال 1996 آغاز شد. او از آن زمان به عنوان یک مدافع بزرگ برای محیط زیست و زیستگاه‌های طبیعی فعالیت کرده است. در سال 2012، هیل به دلیل اعتراض به خط لوله نفت که قرار بود از جنگلی بکر و پر از پرندگان کمیاب در کیتو، اکوادور عبور کند، دستگیر و زندانی شد.