اصلاح قانون مهاجرت

همه می‌دانند نظام مهاجرت آمریکا مشکلات زیادی دارد. این نظام افراد مفید زیادی از دانشمندان و مهندسان ماهر گرفته تا کارگران بخش کشاورزی را رد می‌کند. از طرف دیگر 11 میلیون مهاجر غیرقانونی هستند که سال‌ها در آمریکا کار کرده‌اند و همواره نگران آن هستند که پلیس زنگ خانه آنها را به صدا درآورد و حکم اخراج از کشور را به دست آنها بدهد. آنها درون مرزهای آمریکا اما در سایه زندگی می‌کنند. باراک اوباما در اولین دوره ریاست‌جمهوری خود قول داد تا اصلاحات جامعی انجام دهد اما بارها و بارها از آن طفره رفت. چشم‌انداز سیاسی کنونی تغییر کرده است. در 28 ژانویه گذشته گروهی هشت‌نفره از سناتورهای دو حزب طرح اصلاحات خود را ارائه دادند و اکنون تلاش دارند آن را به یک لایحه تبدیل کنند. چند روز بعد باراک اوباما در یک سخنرانی رئوس طرح خود را بیان و تهدید کرد در صورت عدم اقدام سریع لایحه خود را به کنگره بفرستد. هم سناتورها و هم آقای اوباما در طرح‌های خود فهمیده‌اند که یک کار باید انجام گیرد: راهی پیدا شود تا به اکثریت 11 میلیون مهاجر غیرقانونی حق شهروندی داده شود. منتقدان می‌گویند این کار به معنای پناه دادن به مجرمان است. اما به هر حال بهتر از آن است که گروه زیادی از افراد مطیع قانون در شرایط دائمی بدون قانون زندگی کنند. این عفو عمومی بدون قید و شرط هم نخواهد بود: مهاجران غیرقانونی باید جریمه سنگینی بپردازند و برای دریافت حق شهروندی مدتی صبر کنند. اما همزمان آنها از خطر اخراج از کشور مصون می‌مانند و می‌توانند به طور قانونی کار کنند و مالیات بپردازند. زمان‌بندی مشکل این طرح‌هاست. گروه هشت‌نفره سناتورها که قصد دارند جمهوریخواهان را سر کار نگه دارند، اصرار می‌کنند قبل از شروع طرح قانونمندی اقامت 11 میلیون مهاجر شرایط امنیت مرزها تقویت شود. اما مرزها هیچ‌گاه کاملاً بسته نخواهد شد و اگر اصرار بیش از حدی در این مورد صورت بگیرد، این خطر وجود دارد که اصلاحات هرگز انجام نشوند. در حقیقت به خاطر مراقبت‌های بیشتر و بازرسی‌های کارگاه‌ها (و البته رکود اقتصادی) ورود غیرقانونی از مرزها به پایین‌ترین سطح خود رسیده است. می‌توان نظارت بر کارگاه‌ها و سایر ابزارها را تقویت کرد. اما همزمان باید اصلاحات را انجام داد. این همان چیزی است که آقای اوباما خواهان آن است و البته حق با اوست.

جذب مغزها

جنبه دیگر طیف اصلاحات چندان مورد مناقشه نیست. هر چند نه سناتورها و نه آقای اوباما جزییات کافی درباره آن ارائه نداده‌اند. لازم است تا آمریکا شمار افراد حرفه‌ای را تحت برنامه‌ای که توسط کارفرمایان پشتیبانی می‌شود، افزایش دهد. هم‌اکنون این برنامه سالانه 65 هزار نفر را جذب می‌کند که این ظرفیت بسیار اندک بوده و ظرف چند هفته و گاهی چند روز پر می‌شود. دانشگاه‌های آمریکا به ده‌ها هزار دانشجوی خارجی آموزش می‌دهند که مایل هستند پس از فارغ‌التحصیل ‌شدن در آمریکا بمانند. اما در عوض مهارت خود را به کشور خود می‌برند. هم سناتورها و هم اوباما می‌گویند قصد دارند شمار جذب نخبگان را بالا ببرند. طبق طرح آنها هر کس بتواند در رشته‌های علوم، فناوری، مهندسی و یا ریاضیات از دانشگاه‌های آمریکا مدرک کارشناسی ارشد و یا دکترا بگیرد به طور خودکار کارت سبز اقامت دریافت می‌کند. این اقدام می‌تواند گامی مثبت برای شروع طرح باشد. قبلاً جمهوریخواهان به‌رغم ادعاهای خود در زمینه تجارت و مبادلات آزاد از اجرای این طرح‌ها جلوگیری می‌کردند. اما امروز هر جمهوریخواهی عدد 27 را در ذهن دارد. این عدد درصد آرای مهاجرانی بود که جمهوریخواهان در انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر گذشته به خود اختصاص داده بودند. دموکرات‌ها به این گروه امیدوار نیستند اما دقیقاً به خاطر اینکه انجام اصلاحات مهاجرت در گذشته غیرممکن بود، اکنون زمان مناسب برای اجرای آن است. بزرگ‌ترین اشتباه آن خواهد بود که این 11 میلیون نفر در سایه نگه داشته شوند.