شناسه خبر : 345 لینک کوتاه

جنگ ارزها

شاخص بیگ‌مک

جهان امور مالی در حال تجزیه است. جنگ ارزها در پیش روست. به گفته رئیس بانک مرکزی آلمان تلاش‌های بانک مرکزی برای تجدید حیات اقتصادها می‌تواند به سیاسی‌سازی نرخ ارز منجر شود.

ترجمه‌ جواد طهماسبی

جهان امور مالی در حال تجزیه است. جنگ ارزها در پیش روست. به گفته رئیس بانک مرکزی آلمان تلاش‌های بانک مرکزی برای تجدید حیات اقتصادها می‌تواند به سیاسی‌سازی نرخ ارز منجر شود. به عقیده کارشناسان جهان در حال ورود به حلقه‌ای رقابتی برای کاهش ارزش پول است که دهه 1930 را به یادها می‌آورد. اقتصادهایی که در آرزوی رشد هستند تلاش می‌کنند ارزش پول خود را پایین بیاورند تا بتوانند اقتصاد خود را رونق دهند. شاخص بیگ‌مک نشانگر تحلیلی نشریه اکونومیست در مورد نرخ مبادله ارزهای خارجی است. نظریه زیربنای آن برابری قدرت خرید است که بر اساس آن می‌توان نرخ‌های تبدیل ارز را در درازمدت تطبیق داد، به طوری که سبد یکسانی از کالاهای قابل خرید و فروش ارزش مشابهی در کشورهای مختلف داشته باشد. سبد کالای اکونومیست فقط یک قلم جنس دارد: بیگ‌مک. و بر این حقیقت اتکا دارد که مک‌دونالد در سراسر جهان (به استثنای هند) از یک نوع ماده برای ساخت محصول خود استفاده می‌کند. با نرخ مبادله‌ای بازار هر همبرگر در کانادا 39/5 دلار قیمت دارد. میانگین قیمت این کالا در ایالات متحده 37/4 دلار است. با این وجود ارزش دلار کانادا 24 درصد از دلار آمریکا بیشتر است. در مقابل قیمت یک بیگ‌مک در مکزیک 90/2 دلار با نرخ مبادله‌ای بازار است. یعنی پزو در مقایسه با دلار 33 درصد ارزش کمتری دارد. با هر دلار می‌توان بیگ‌مک بیشتری خرید. شاخص بیگ‌مک نشان می‌دهد ارزش پول در نروژ، سوئیس و برزیل بسیار بالاست. افزایش قدرت رئال برزیل باعث نگرانی گیدو مونته‌گا وزیر دارایی برزیل شده است که اولین بار در سال 2010 شیپور جنگ‌ ارزها را به صدا در آورد. برزیل مبارزه متقابل خود را با افزایش مالیات برای خرید اوراق بهادار برزیل توسط خارجیان شروع کرد اما باز هم ارزش پول آنها بالا بود. با کاهش صادرات کشور در ماه دسامبر گذشته کسری حساب جاری برزیل به حد بی‌‌سابقه‌ای رسید و چشم‌انداز رشد اقتصادی را تیره کرد. سوئیس با اتصال فرانک خود به یورو در سال 2011 از افزایش شدید ارزش پول خود جلوگیری کرد. این کار باعث شد ارزش فرانک در مقابل یورو بیشتر نشود اما فرانک باز هم در مقابل دلار باارزش باقی ماند. با مقیاس بیگ‌مک ارزش پول اقتصادهای نوظهور مانند روسیه، چین و هند در مقایسه با دلار بسیار پایین است. منتقدان این شاخص می‌گویند به خاطر ارزانی نیروی کار در کشورهای فقیر طبیعی است که قیمت‌ها در مقایسه با کشورهای ثروتمند پایین باشند. باید گفت برابری قدرت خرید نشان می‌دهد در درازمدت نرخ مبادله ارز به چه سمتی پیش می‌رود نه این که اکنون قیمت‌ها باید در چه نقطه‌ای باشند. به عنوان مثال کشور چین در حال ثروتمند‌تر شدن است. اما شاخص بیگ‌مک نشان می‌دهد ارزش یوان بیشتر نشده است. به عقیده برخی این پدیده به این دلیل اتفاق می‌افتد که افرادی با دخالت در امور بانک خلق چین ارزش یوان را پایین نگه می‌دارند چرا که رشد پایدار اقتصاد چین به صادرات وابسته است. به خاطر رشد 14 درصدی سالانه صادرات چین مازاد تجاری این کشور در ماه دسامبر گذشته به مقدار غیرمنتظره 1/36 میلیارد دلار رسید. ژاپن بیشترین سهم را در نبرد اخیر ارزها داشته است. برنامه جدید دولت برای متورم ساختن اقتصاد از طریق محرک‌های مالی و پولی ارزش ین را در چند ماه گذشته پایین آورده است. شاخص بیگ‌مک در ماه جولای ارزش ین را معادل دلار نشان می‌دهد. اکنون ارزش ین 19 درصد کمتر شده است. این کاهش می‌تواند خبر خوبی برای صادرکنندگان ژاپنی باشد اما برای رقیبان خبر خوبی نیست. اروپاییان هم احساس خوبی ندارند. طبق شاخص بیگ‌مک ارزش یورو 12 درصد از دلار بیشتر است. در تابستان سال 2012 این دو واحد پولی به هم نزدیک شده بودند. تقویت یورو در ماه‌های اخیر به خاطر نگرانی از شکاف در منطقه بود اما بسیاری از اروپاییان دستکاری در نرخ ارز را عامل آن می‌دانند. بانک مرکزی اروپا برای تقویت اقتصاد بیمار منطقه یورو کار مفیدی انجام نداده است. در مقابل بانک‌های مرکزی کشورهای دیگر و فدرال‌رزرو و بانک انگلستان به سرعت و شدت وارد عمل شده‌اند تا به اقتصاد خود کمک کنند. اگر ارزش واحد پولی مشترک اروپا رو به افزایش باشد صادرکنندگان منطقه یورو دچار مشکل خواهند شد.

دراین پرونده بخوانید ...

دیدگاه تان را بنویسید

 

پربیننده ترین اخبار این شماره

پربیننده ترین اخبار تمام شماره ها