رکوردشکنی شاخص بورس

 مجید حیدری: شاخص بازار سرمایه هفته گذشته یک درصد رشد داشت تا به بیشترین مقدار طی یک سال و نیم اخیر برسد. گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها و رشد قیمت‌های جهانی برخی کالاها مانند نفت، اثر مثبتی در شاخص داشته است. هفته گذشته بازار ارز نوسان زیادی نداشت، اما روند افزایشی آن تداوم یافت و نرخ آن طی هفته 27 تومان افزایش یافت. در بازار جهانی، قیمت نفت به دلیل امکان تمدید توافق و تحولات عراق افزایشی ثبت شد. در هفته گذشته، قدرت‌نمایی دلار در بازار جهانی، مانع افزایش بهای طلا شد.

سه عامل اثرگذار در بازار نفت

تحولات عراق، اظهار نظر وزیر انرژی عربستان سعودی و پیش‌بینی افت ذخایر آمریکا سه عامل اثرگذار بر قیمت نفت در هفته گذشته بود. به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه، کاهش عرضه نفت در عراق، به صادرات این کشور (دومین تولیدکننده بزرگ عضو اوپک) خلل وارد کرد. این امر به همراه کاهش نرخ حفاری در آمریکا، موجب شد تا بهای نفت در این روز تغییرات اندکی را تجربه کند. یک منبع آگاه گفت؛ میزان صادرات نفت بعدازظهر روز دوشنبه، از طریق خط لوله تحت کنترل کردستان عراق به بندر جیهان ترکیه از 255 هزار بشکه به 288 هزار بشکه در روز افزایش یافت. با وجود این، میزان صادرات همچنان کمتر از نصف ظرفیت صادرات عادی این منطقه است. روز جمعه دو هفته قبل، شرکت خدمات انرژی بیکرهیوز اعلام کرد، در هفته منتهی به 20 اکتبر تعداد سکوهای حفاری نفتی در آمریکا با هفت مورد کاهش به 736 سکو رسیده که پایین‌ترین رقم از ماه ژوئن محسوب می‌شود. فعالان بازار در انتظار انتشار آمار موسسه نفت آمریکا و اداره اطلاعات انرژی این کشور در اواخر هفته (آخر شب روز چهارشنبه) هستند تا نشانه‌هایی از سرعت ایجاد توازن مجدد در بازار نفت را دریافت کنند. طبق یک نظرسنجی اولیه در روز دوشنبه، احتمال دارد ذخایر نفت آمریکا برای پنجمین هفته متوالی کاهش یابد. در پایان وقت معاملات این روز، بهای نفت برنت 38 سنت کاهش و بهای نفت آمریکا شش سنت افزایش داشت. ویلیام او لافلین، تحلیلگر سرمایه‌گذاری در موسسه ریوکین سکیوریتیز گفت: «قیمت نفت به راحتی می‌تواند بالای ۵۰ دلار بر بشکه باقی بماند زیرا نگرانی‌ها از احتمال اختلال در عرضه نفت کردستان عراق همچنان وجود دارد.»

او لافلین افزود: «تولید نفت آمریکا نیز اخیراً برای دومین بار از وقوع توفان متاثر شده و تعداد سکوهای حفاری نفتی برای سومین هفته متوالی کاهش یافته است.» موسسه بیکرهیوز در آخرین گزارش خود اعلام کرده است همچنین در بازارهای اصلی نفت آسیا، میزان تقاضا به‌ویژه در چین و هند به‌عنوان اولین و سومین واردکننده بزرگ نفت جهان همچنان قوی گزارش شده است. میزان تقاضای نفت چین در بازه زمانی ژانویه تا سپتامبر به‌طور متوسط ۵ /۸ میلیون بشکه در روز بوده است. بانک بارکلیز انگلیس در گزارشی نوشت، از مهم‌ترین عوامل افزایش اشتهای چین برای خرید نفت می‌توان به کاهش تولید داخلی، افزایش دسترسی پالایشگاه‌های مستقل به واردات و صادرات و بالا بردن ذخایر نفتی استراتژیک این کشور اشاره کرد. عطش هند برای خرید نفت نیز در حال افزایش است. این کشور در حال توسعه در ماه سپتامبر به رکورد واردات روزانه ۸۳ /۴ میلیون بشکه در روز رسید. این میزان واردات نسبت به بازه زمانی مشابه در سال گذشته رشدی ۲ /۴درصدی داشته و نسبت به ماه قبل (آگوست) ۱۹ درصد رشد را به ثبت رسانده است.

طولانی شدن توافق نفتی؟

روز سه‌شنبه، وزیر انرژی عربستان سعودی در یک کنفرانس خبری به رویترز گفت: تمرکز ما روی کاهش ذخایر نفت کشورهای صنعتی به سطح میانگین پنج‌ساله است. این اظهارات چشم‌انداز طولانی‌تر شدن مدت‌زمان توافق کاهش تولید اوپک را افزایش داد. وی افزود: به‌رغم فشارهای بین‌المللی به استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی نفت تا سال 2050 حدود 45 درصد افزایش یابد. این اظهارات به همراه پیش‌بینی افت 5 /2 میلیون بشکه‌ای ذخایر نفت خام آمریکا طی هفته گذشته و نگرانی‌ها پیرامون درگیری‌های کردستان عراق، موجب تقویت بهای نفت شد. در معاملات پایانی روز، بهای نفت برنت و آمریکا به ترتیب 96 و 57 سنت افزایش یافت. پس از پایان وقت بازار، موسسه نفت آمریکا اعلام کرد؛ طی هفته گذشته به دلیل کاهش تولید محصولات پالایشی، ذخایر نفت خام این کشور 519 هزار بشکه افزایش یافته است. این امر موجب شد، در معاملات پس از پایان وقت بازار، بهای نفت پیش از تثبیت، تقویت روزانه خود را به طور موقت از دست بدهد.

روز چهارشنبه، پس از آنکه عربستان اعلام کرد مصمم است به مازاد عرضه در بازار نفت پایان دهد، قیمت نفت در روز چهارشنبه نیز روند صعودی داشت، اگرچه این روند با نوساناتی همراه شد. سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و دیگر تولیدکنندگان از جمله روسیه از ماه ژانویه روزانه حدود 8 /1 میلیون بشکه از تولید خود کاسته‌اند. این توافق در مارس 2018 منقضی می‌شود، اما تولیدکنندگان در حال بررسی تمدید این توافق هستند. تونی نونان، تحلیلگر موسسه میتسوبیشی در توکیو گفت: «اوپک کاهش تولید را ادامه می‌دهد. با وجود اینکه میزان تولید نفت شیل آمریکا در حال ترمیم است، میزان ذخایر نفتی در حال کاهش است و این در حالی است که ما اکنون در حال حرکت به سمت فصل سرما هستیم که تقاضا در بازار بالا می‌رود.»

اثر مولفه‌های تکراری در بازار طلا

در هفته مورد بررسی طلا حرکت خود را کاهشی آغاز کرد تا اونس فلز زرد در روز دوشنبه کف ۱۲۷۲دلاری را نیز لمس کند. چشم‌انداز مثبت نسبت به شاخص دلار دلیل عمده افت ارزش فلز براق است. کارشناسان که به درستی ابتدای هفته طلا را کاهشی پیش‌بینی کرده بودند، این کانال کاهشی را تا مرز ۱۲۷۰دلاری ادامه‌دار می‌دانند. تحلیلگران رسیدن به قیمت ۱۲۶۹ دلار را همراه با حمایت از طلا دانسته‌اند. معنای مرز حمایتی این است که برخورد طلا با این کف در ادامه به افزایش ارزش فلز گرانبها و چرخش بازار اونس منتهی می‌شود.

شاخص دلار روز دوشنبه در ۸۲ /۹۳ باز شد و تا عصر این روز به مرز ۹۴واحدی نیز رسید. چشم‌انداز مثبت دلار در هفته اخیر در حالی که دونالد ترامپ و جمهوری‌خواهان گام کوچکی در مسیر تصویب برنامه کاهش مالیات برداشته‌اند، دلار را افزایشی نگه داشت. سهام وال‌استریت نیز در ادامه اندکی تقویت شد و سود اوراق را بالا برد. نرخ برابری دلار به ین تا ۹۹ /۱۱۳ نیز رسید که بیشترین سطح آن از اواسط ماه جولای سال جاری میلادی است. ین در پی انتخابات پارلمانی ژاپن و پیروزی حزب حاکم، به‌ دلیل سیاست کاهشی نسبت به ارز ژاپنی تضعیف شد. ین حتی در برابر یورو نیز که خود به علت افزایش تنش‌ها بین دولت اسپانیا و ایالت کاتالونیا دچار مشکل شده است افت کرد. دولت اسپانیا از کاتالان‌ها خواسته است رهبران تجزیه‌طلب خود را برکنار و کنترل این منطقه را به دولت واگذار کنند. در همین حال با افزایش بحران حکومتی اسپانیا و بالا رفتن میزان نگرانی‌ها در مورد اتحاد در منطقه اروپا، یورو افت کرد.

قیمت اونس طلا طی ریباند خود در قیمت ۱۲۸۲دلاری بسته شد و با آغاز بازار آسیایی، روز سه‌شنبه در همین قیمت باز شد. تقویت ناگهانی و شبانه طلا علاوه بر پتانسیل ریباند قیمت، به کاهش موقت اثر انتخابات ژاپن بر نرخ برابری ین به دلار نیز مربوط بود. دلار که صبح روز دوشنبه، با واکنش به انتخابات پارلمانی ژاپن تقویت شده بود؛ اما با نزدیک شدن بازار به ساعات پایانی معاملات، اثر ژاپنی‌ها ساعاتی متوقف شد و شاخص دلار افت موقتی تجربه کرد. تجدید دوره نخست‌وزیری شینزو آبه برای بازار به معنای تداوم کنترل کاهشی ارزش اسکناس ژاپنی و به تبع آن رشد دلار تلقی می‌شد. فلز گرانبها در ادامه با مقاومت دلار روبه‌رو شد تا پس از تقویت موقت، باز هم کاهشی شود.

اونس طلا پرونده روز سه‌شنبه خود را با ثبت افت 5 /0درصدی مختومه کرد. این فلز با پایان روز کاری بازار سه‌شنبه نیویورک در قیمت 1276دلاری بسته شد. همزمان با آغاز به کار بازارهای آسیا-اقیانوسیه در روز چهارشنبه، اونس فلز براق در قیمت مشابهی باز شد. طلا روند کاهشی پیش‌بینی‌شده خود را با افت چهاردلاری صبح روز سه‌شنبه ادامه داد و شاخص دلار نیز تداوم نوسان خود را حول محور 9 /93واحدی ثبت کرد. شاخص دلار که ارزش اسکناس آمریکایی را نسبت به شش ارز رایج دیگر می‌سنجد، روز سه‌شنبه تنها  03 /0 درصد رشد کرده بود. اگرچه این شاخص در طول 45 روز گذشته بیش از دو درصد رشد داشته، اما این رشد با روند مدت‌دار و قابل اتکایی برای معامله‌گران توام نبوده است. اونس طلا نیز، که به طور طبیعی با تقویت دلار کاهشی می‌شود، به‌‌رغم افت محسوسی که در مدت مشابه داشته، همانند اسکناس پشت‌سبز، پیش‌بینی‌پذیری مطمئنی برای بازاری‌ها بروز نداده است. شرایط فلز زرد و اسکناس پشت‌سبز در هفته‌های اخیر علاوه بر مولفه‌های تکراری مانند سیاست‌های ترامپ، گزینه‌های ریاست فدرال رزرو و اجماع جمهوری‌خواهان برای به تصویب رساندن طرح کاهش مالیات، به گزارش‌های حاکی از تقویت فعالیت‌های اقتصادی، تثبیت دیدگاه خوش‌بینانه نسبت به رشد اقتصادی آمریکا و همچنین گزارش نرخ رشد خالص سفارش‌های ثبت‌شده کالاهای بادوام نیز مربوط می‌شود.

افزایشی، اما کم‌نوسان

هفته گذشته، دلار حرکت افزایشی را ثبت کرد، اما این حرکت افزایشی نوسان قابل توجهی طی یک روز نداشت. در ابتدای هفته بهای دلار در سطح چهار هزار و 12 تومان ثبت شده بود، که این رقم تا روز چهارشنبه به سطح چهار هزار و 27 تومان رسید. اگر چه طی شش روز ابتدایی هفته، 15 تومان به بهای دلار افزوده شد، اما این نوسان به شکلی نبود که فضای بازار را ملتهب کند. شاخص ارزی در روز شنبه، با افت هشت‌تومانی کار خود را آغاز کرد. به گفته فعالان، غافلگیری معامله‌گران ارزی از رفتار بازارساز، کاهش تقاضا در انتهای ماه و احتمال افت تقاضا به دلیل برداشته شدن هزینه دلاری ویزای اربعین از جمله عوامل مهمی بودند که زمینه کاهش قیمت و نوسان را فراهم کردند.

روز یکشنبه، دلار و سکه نوسان خاصی را تجربه نکردند تا بازارها پایان آرامی را در ماه پرنوسان مهر تجربه کنند. در سی‌امین روز مهرماه، شاخص بازار ارز با تنها یک تومان افزایش به بهای چهار هزار و ۱۳ تومان و سکه با هزار تومان افت به بهای یک میلیون و ۲۹۶ هزار تومان رسید. دلار در شرایطی روز یکشنبه تنها یک تومان افزایش را به ثبت رساند که میزان بازدهی ماهانه آن به بالاترین سطح از آذر سال ۹۵ رسید.

روند صعودی در روزهای دوشنبه، سه‌شنبه و چهارشنبه نیز تداوم یافت. در روز سه‌شنبه، شاخص بازار ارز هفت تومان افزایش قیمت را تجربه کرد و به بهای چهار هزار و ۲۳ تومان رسید. به گفته بازیگران باتجربه بازار، روز سه‌شنبه بازارساز تا ساعت ۲ بعدازظهر دلاری را به بازار عرضه نکرد؛ این موضوع موجب می‌شد معامله‌گران فردایی تلاش بیشتری برای بالا بردن قیمت دلار انجام دهند. روز چهارشنبه نیز، شاخص بازار ارز چهار تومان رشد را به ثبت رساند و به بهای چهار هزار و 27 تومان رسید. به گفته فعالان، عوامل متعددی در شکل‌گیری روند افزایشی بازار نقش داشتند که رشد نرخ حواله درهم، ورود سکه‌بازان به بازار ارز، افزایش تقاضا در ابتدای ماه و کاهش عرضه بازارساز نقش مهم‌تری داشتند.

شاخص بورس بر قله سه و نیم سال گذشته

در هفته منتهی به 3 آبان سال جاری، شاخص کل بورس تهران با رشد یک‌درصدی به بیشینه مقدار خود در 5 /3 سال اخیر رسید. به نظر می‌رسد رشد بازار به دلیل گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها بوده است. پوشش‌های مناسب و قابل توجه پتروشیمی‌ها که ناشی از رشد قیمت‌های جهانی و رشد قیمت دلار در بازار آزاد بوده همچنین جهش‌های سود پیش‌بینی‌شده شرکت‌ها در بودجه به خصوص مبارکه اصفهان از مهم‌ترین اتفاقات هفته گذشته معاملات بورس اوراق بهادار تهران بوده‌اند.

در هفته نخست آبان ماه، شاخص کل بورس تهران با رشد هفتگی یک‌درصدی به سطح 86 هزار و 636 واحد رسید که بیشترین مقدار آن در 5 /3ساله اخیر است. شاخص کل فرابورس نیز با افزایش 9 /1درصدی در هفته مورد بررسی به 6 /946 واحد دست یافته است. این در حالی است که شاخص کل هم‌وزن در هفته مذکور با افت 1 /0درصدی روبه‌رو بوده است که نشان‌دهنده کاهش تقاضا در نمادهای کوچک بورسی است.

در هفته منتهی به 3 آبان‌ماه، در میان صنایع فعال در بازار سرمایه، گروه فلزات اساسی با رشد شاخص 3 /4درصدی بهترین عملکرد هفتگی را ثبت کرده است. فولاد مبارکه اصفهان با تعدیل مثبت قابل توجه 78درصدی سود جدید هر سهم سال مالی 96 را 538 ریال تخمین زده که یکی از بهترین گزارش‌های شش‌ماهه شرکت‌ها محسوب می‌شود. فولاد مبارکه در معاملات این هفته رشد بیش از 11درصدی را ثبت کرده و نقش اصلی را در صدرنشینی گروه فلزات اساسی به عهده داشته است.

همچنین در هفته گذشته، گروه قند و شکر نیز با رشد قابل توجهی همراه بود و شاخص این گروه 6 /3 درصد مثبت شد و در جایگاه دوم قرار گرفت. گروه استخراج نفت نیز در هفته مورد بررسی رشد 5 /3درصدی را ثبت کرد و در لیست بهترین عملکرد هفتگی جایگاه سوم را به‌دست آورد.

در مقابل، گروه لاستیک با افت 5 /5درصدی بدترین گروه در هفته گذشته بود. خودروسازان نیز همچنان با عدم استقبال بازار مواجه بوده و لیدر این گروه یعنی سایپا با تعدیل منفی 20درصدی خود به افت بیشتر این گروه دامن زد. سایپا در آخرین پیش‌بینی خود سود هر سهم را 113 ریال عنوان کرد که نسبت به پیش‌بینی قبلی 28 ریال کاهش یافته است. علاوه بر این، نماد سایپا برای شش‌ماهه نخست امسال به‌رغم پیش‌بینی، زیانی 24ریالی را به سهامدارانش تحمیل کرد. گروه خودرو در هفته مورد بررسی، افت هفتگی 4 /5درصدی داشته است. شاخص گروه زغال‌سنگ نیز در هفته گذشته 4 /4 درصد منفی شد و در لیست بدترین عملکرد هفتگی جایگاه سوم را به‌دست آورد.

در هفته منتهی به 3 آبان ماه در میان شرکت‌های فعال در بازار سرمایه، شرکت قند شیرین خراسان در نماد معاملاتی «قشرین» با رشد قیمتی حدود 8 /26درصدی بیشترین سود را نصیب سهامداران خود کرد. علاوه‌بر این، شرکت دوده صنعتی پارس نیز در نماد «شدوص» که در بازار دوم بورس و در گروه محصولات شیمیایی قرار دارد، 4 /17 درصد رشد هفتگی را ثبت کرد. شرکت افرا نت از گروه رایانه نیز 2 /17 درصد مثبت بود و در گروه بهترین بازدهی هفتگی جایگاه سوم را به‌دست آورد. در بازار پایه نیز شرکت لوله و تجهیزات سدید در نماد معاملاتی «فسدید» 4 /68 درصد بر ارزشش افزوده شد و بهترین بازدهی هفتگی را به خود اختصاص داد. پس از آن شرکت ایرانیت در نماد «سایرا» از گروه سایر محصولات کانی غیرفلزی قرار گرفت که 3 /33 درصد بازدهی مثبت داشت و در جایگاه دوم قرار گرفت. سومین نماد برتر هفته گذشته، در بازار پایه تولید سموم علف‌کش در نماد معاملاتی «شسم» بود که 9 /22 درصد رشد قیمتی را ثبت کرده است.

 از سوی دیگر، در هفته منتهی به 3 آبان، شرکت حمل‌ونقل بین‌المللی خلیج فارس در نماد معاملاتی «حفارس» 8 /16 درصد از ارزش خود را از دست داد و بدترین بازدهی هفتگی را ثبت کرد. «حفارس» بعد از برگزاری مجمع سالانه، هفته گذشته به بورس بازگشت که در روز بازگشایی با کاهش 20درصدی قیمت به 313 تومان رسید.

پس از آن شرکت مهندسی ساختمان تاسیسات راه‌آهن در نماد معاملاتی «بالاس» 6 /12 درصد افت هفتگی را تجربه کرد. شرکت معدنی دماوند در نماد «کدما» نیز در هفته گذشته افت قیمت داشت و حدود 2 /10 درصد ضرر را نصیب سهامداران خود کرد. در بازار پایه نیز در هفته گذشته مجتمع معادن مس تکنار از گروه استخراج کانه‌های فلزی 7 /13 درصد کاهش ارزش را ثبت کرد. شرکت پتروشیمی اصفهان نیز در نماد «شصفها» و از گروه محصولات شیمیایی 2 /11 درصد از قیمت خود را از دست داد و در لیست بدترین بازدهی هفتگی بازار پایه قرار گرفت.

درج نماد نودمین شرکت فرابورسی

شرکت راه‌آهن حمل‌ونقل با سرمایه ۶۰ میلیارد‌تومانی به عنوان نودمین شرکت در بازار دوم معاملات فرابورس درج نماد شد تا پس از معرفی از سوی مدیران، آماده عرضه اولیه 10 درصدی سهام باشد. شرکت راه‌آهن حمل‌ونقل با سرمایه 60 میلیاردتومانی و نماد «حرآهن» به عنوان نودمین شرکت در بازار دوم معاملات فرابورس در گروه حمل‌ونقل، انبارداری و اطلاعات و صنعت حمل‌ونقل ریلی درج شد تا پس از معرفی از سوی مدیران، آماده عرضه اولیه 10درصدی سهام باشد. در هفته منتهی به 3 آبان ماه سال جاری، معاون وزیر صنعت از یارانه سه‌دلاری برای صادرات هر تن سیمان به شرکت‌های صادراتی خبر داده است. این در حالی است که این خبر موجب اقبال معامله‌گران به نمادهای گروه سیمانی در هفته گذشته نشده است و شاخص گروه سیمان 9 /0 درصد منفی بود. علاوه بر این، مدیرعامل یک هلدینگ سیمانی با ارسال نامه‌ای به وزیر صنعت خواستار عرضه سیمان در بورس کالا و قطع عرضه سوخت کارخانه‌های سیمان طی سه ماه زمستان شد تا کارخانه‌ها برای تولید سیمان از انباشت کلینکرهای موجود خود استفاده کنند.

بر اساس اخبار منتشرشده، مدیرعامل شرکت تجارت الکترونیک پارسیان اعلام کرده است که «مسوولان بانک مرکزی معتقدند شرکت‌های پی‌اس‌پی در حال حاضر با حداقل میزان کارمزد در حال فعالیت هستند و نباید در روند اصلاح نظام کارمزد ضرر ببینند.» پیشتر خبری منتشر شده بود که ممکن است کارمزدهای این صنعت کاهش داشته باشد.