تابستان طلایی

سایه فتحی: بورس تهران در دو هفته اخیر تحت تاثیر اخبار بسته جدید ارزی دولت با درخشش سهام شرکت‌های بزرگ و ارزآور، رکوردهای عجیب و غریبی بر جای گذاشته است. نقطه اوج آن نیز در روز دوشنبه هفته گذشته پس از رونمایی از این بسته اتفاق افتاد. شاخص بورس تهران در این روز با جهش ۴۸۸۰واحدی رکورد تاریخی جدیدی را به ثبت رساند. علاوه بر این در همان روز ارزش معاملات بازار به حدود یک هزار و ۳۷۰ میلیارد تومان رسید که گویای رکوردشکنی تاریخی دیگری بود. در مجموع بروز این تحولات در بازار سرمایه باعث شد تا بازدهی این بازار از ابتدای سال به حدود 38 درصد برسد. به هر ترتیب در روزهایی که بازارهای موازی چون ارز و سکه در پی خوش‌بینی به سیاست‌های ارزی دولت با افت محسوسی مواجه شده‌اند بورس تهران یکی از تابستان‌های طلایی خود را در تاریخ 50‌ساله‌اش می‌گذراند و رشد حدود 23درصدی شاخص بورس فقط در 8 روز کاری پیاپی خود گواه این موضوع است. در این میان تصحیح سیاست‌های ارزی دولت، تزریق ارز صادرکنندگان غیرنفتی به بازار ثانویه و پذیرش نرخ تعادلی بازار باعث شده تا علاوه بر کاهش التهابات در بازارهای ارز و سکه، چشم‌انداز سودآوری سهام شرکت‌های صادراتی بورس تهران نیز مثبت شود. 

از سوی دیگر در این شرایط به نظر می‌رسد؛ پول‌های تازه هم مسیر خود را از سمت بازارهای دلالی چون ارز و سکه کج کرده‌اند و راهی بازار سرمایه شده‌اند. گرچه شاخص بورس روز پایانی معاملات هفته گذشته وارد فاز اصلاح شد. با این حال آیا این تاثیرات در بلندمدت هم ادامه خواهد داشت؟ با توجه به وضعیت دیگر بازارهای موازی در شرایطی که دور جدید تحریم‌ها آغاز شده روند ورود نقدینگی به بازار سرمایه چقدر تداوم می‌یابد؟ این بازار تا چه میزان کشش و ظرفیت جذب نقدینگی را خواهد داشت؟ در این شرایط چگونه سیاستگذار می‌تواند از این فرصت برای هدایت نقدینگی سرگردان به سمت بخش مولد استفاده کند؟ در شرایط فعلی اقتصاد ایران بورس تهران تحت تاثیر ریسک‌ها و شوک‌هایی چون تحریم‌ها و مساله نقدینگی قرار دارد. 

اگرچه رالی صعودی بورس تهران با سوخت ارزی ناشی از سیاست‌های ارزی دولت و نمایان شدن آثار افزایش نرخ ارز بر سهام شرکت‌های صادراتی با سرعت بیشتری اوج گرفته و عوامل بنیادی بازار نیز حکایت از آماده بودن شرایط برای تداوم روند صعودی دارد اما نباید از اثر شوک‌های سیاسی چون بازگشت تحریم‌ها، آثار بحران بانکی و مداخله‌های دولت برای کنترل قیمت‌ها در بازارها، بر بازار سرمایه غافل بود. 

به‌زعم کارشناسان منافع خرید سهام برخلاف ارز و سکه از سودآوری آتی فعالیت اقتصادی ناشی می‌شود و خریدار سهام در واقع بخشی از سود شرکت در آینده را خریداری می‌کند. در این صورت هر عامل یا سیاستی اعم از سیاست داخلی، خارجی و اقتصادی شرایط کسب‌وکار را به خطر بیندازد و سودآوری شرکت‌ها را تهدید کند می‌تواند باعث دلسرد شدن سهامداران و تلاش آنها برای خروج از این بازار شود.