ترمز معاملات در بازار مسکن

محبوبه فکوری: بازار مسکن برای خود حکایت جالبی دارد. معاملات کم شده، اما روند رو به رشدش به شدت برقرار است. آن‌گونه که گزارش رسمی بانک مرکزی می‌گوید، حجم معاملات مسکن در حالی با کاهش مواجه شده که قیمت نسبت به سال گذشته 50 درصد افزایش را تجربه می‌کند. محاسباتی که از سوی بانک مرکزی منتشر شده، به خوبی به این نکته اشاره دارد که در تیرماه سال 97، تعداد معاملات آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به 13 هزار و 500 واحد مسکونی رسیده که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتیب 2 /9 و 7 درصد کاهش را نشان می‌دهد و این در حالی است که در همین ماه، متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله‌شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی شهر تهران، شش میلیون و 970 هزار تومان بوده است. این اعداد و ارقام البته رشدی معادل 1 /7 درصد نسبت به خردادماه امسال و 2 /54 درصد نسبت به تیرماه سال 96 را از خود نشان می‌دهد. آن‌گونه که این گزارش نشان می‌دهد، بیشترین رشد متوسط قیمت در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، به منطقه 5 تهران و کمترین میزان رشد به منطقه 12 تهران تعلق دارد. بر اساس آمارها، تعداد معاملات واحدهای مسکونی در تیرماه سال 96 معادل 14 هزار و 533 واحد، خرداد 97 معادل 14 هزار و 886 واحد و تیرماه سال 97 به میزان 13 هزار و 514 واحد بوده است؛ در حالی که متوسط قیمت هر مترمربع مسکن در تیرماه سال 96، چهار میلیون و 521 هزار تومان، در خرداد سال جاری شش میلیون و 510 هزار تومان و در تیرماه 97 نیز شش میلیون و 872 هزار تومان بوده است. با این همه کارشناسان و تحلیلگران حوزه مسکن بر این باورند که بخشی از افزایش قیمت متاثر از نوسانات در بازارهای موازی از جمله طلا و ارز بوده و کاهش معاملات نیز، به دلیل جذاب بودن همین بازارها برای ورود نقدینگی کشور است؛ به این معنا که اکنون رابطه الاکلنگی میان نقدینگی وارده به بازار طلا و ارز با بازار مسکن پیدا شده و درست در مقاطعی قیمت مسکن با افزایش مواجه بوده است که بازار طلا و ارز، اوضاع آرام‌تری را تجربه کرده است؛ اما اکنون با آشفتگی‌ای که در بازار ارز وجود دارد، سرمایه‌های سرگردان و البته بخشی از پس‌اندازها را به خاطر حفظ قدرت خود، جذب کرده و همین امر مانع از ورود آنها به بازار مسکن شده است؛ اما اگر فضا تلطیف شود، شاید بتوان دوباره شاهد ورود نقدینگی به بازار مسکن هم بود؛ اگرچه دیگر نباید انتظار داشت که رشد 50درصدی قیمت، مجدد رقم بخورد؛ اما پیش‌بینی‌ها رقم 10 تا 20درصدی را نشان می‌دهد. یعنی در صورتی که نقدینگی به سمت بازار مسکن بیاید، آنگاه رشد قیمت 10 تا 20 درصد خواهد بود، در غیر این صورت باید منتظر رکود عمیقی در بازار مسکن باشیم. نکته حائز اهمیت در این میان، سخت بودن پیش‌بینی دقیق از بازار مسکن است؛ چراکه اکنون بازار ارز سایه سنگین خود را بر همه بخش‌های اقتصادی از جمله مسکن گسترانده است و نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی را برای این بازار همانند سایر بازارها صورت داد. به هر حال همه‌چیز بستگی به مدیریت دولت دارد که در بازار ارز، چه سیاستی را در پیش خواهد گرفت تا بتوان راحت‌تر نسبت به بازارهای موازی و آینده قیمتی آنها قضاوت کرد.