غم نان

  محبوبه فکوری: آتش جنگ زبانه می‌کشد و هر روز، بازارهای بسیاری زیر شعله‌های آن قرار می‌گیرند. جنگی که دیگر مربوط به تنها دو منطقه محدود جغرافیایی در دنیا نیست و گویی تمامی کشورهای جهان را درگیر کرده است. آتشی که به ظاهر میان روسیه و اوکراین است؛ اما دامنه آن کیلومترها آن‌طرف‌تر را هم در نوردیده است.

حالا شعله‌های جنگ روسیه و اوکراین بسیاری از بازارهای جهانی را متاثر کرده و تنها بازارهایی را دربر نگرفته که صرفاً مربوط به کالاهای صنعتی و تکنولوژیک است؛ بلکه بدتر از همه تبعات آن، سبد غذایی روزانه بسیاری از مردم دنیا را متاثر کرده است؛ شاید به همین خاطر باشد که جنگ در اوکراین که سبد نان اروپا نام گرفته است، اثرات بزرگ و تهدیدات عمیقی برای امنیت غذایی جهان به حساب می‌آید.

در واقع، کمبود عرضه و رشد قیمت مواد غذایی حالا می‌تواند همچون بنزینی بر آتش این جنگ ریخته شود و زمینه‌ای را برای نزاع‌های فراگیر در دنیا ایجاد کند؛ به‌خصوص اینکه روسیه و اوکراین هر دو کشورهای بزرگ صادرکننده غلات در جهان به‌شمار می‌آیند و خروج هر یک از آنها از صحنه می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری را برای دنیا رقم زند.

موضوع از زمانی رنگ و بوی جدی‌تری به خود می‌گیرد که پیش از جنگ روسیه و اوکراین به عنوان تامین‌کنندگان اصلی غذا در دنیا، جهان با کمبود مواد غذایی مواجه بود و به نوعی امنیت غذایی در آن با تهدیدهای جدی دست‌وپنجه نرم می‌کرد؛ تا جایی که در سال 2020 میلادی، مطابق با آمارهای رسمی منتشرشده از سوی مراجع بین‌المللی، بین ۷۲۰ میلیون تا ۸۱۱ میلیون نفر در جهان با گرسنگی دست‌وپنجه نرم می‌کردند و اکنون احتمالاً این رقم سر به فلک خواهد زد.

در این میان کارشناسان هشدار می‌دهند که سیستم جهانی تولید و تامین غذا، ممکن است در اثر جنگ در اوکراین دچار مشکلات عمیق و بلندمدت شود و این خود به معنای آن است که ده‌ها میلیون نفر دیگر به جمعیت عظیمی که از پیش با مشکل گرسنگی روبه‌رو بوده‌اند، افزوده خواهد شد؛ این در حالی است که موضوع همه‌گیری کرونا را هم باید به این جنجال امنیت غذایی اضافه کرد؛ به این معنا که همه‌گیری کرونا از پیش به افزایش قیمت مواد غذایی منجر شده بود.

از آنجا که اوکراین و روسیه بیش از یک‌چهارم فروش سالانه گندم در جهان را به خود اختصاص می‌دهند، جنگ به افزایش قابل توجه قیمت گندم، جو، ذرت، روغن و نهاده‌های دیگر کشاورزی منجر شده است. حالا باید دید که جنگ این دو کشور، چه بر سر تامین امنیت غذایی خواهد آورد؟