تروریست در برابر تروریست

امضا محفوظ/سایت وترانز تودی

داعش، در حال گسترش نفوذ خود در عراق و سوریه است و همچنین در جذب شبکه‌های تروریستی مانند بوکوحرام موفق عمل کرده است. در واقع تنها گروه تروریستی شبیه داعش که هنوز پیوستن به این گروه را رد می‌کند، طالبان است. ورود داعش به خاک افغانستان، به نوعی ورود به قلمرو طالبان محسوب شده و بنابراین عجیب نیست که جنگ‌های خونینی بین اعضای دو گروه رخ دهد. جنگ بین دو گروه از آن هنگام بالا گرفت که سرکرده داعش، ابوبکر بغدادی، فرمانده ارشد طالبان را «جنگجوی احمق و بی‌سواد» خواند.
داعش برای اولین بار، 26 ژانویه سال گذشته میلادی و پس از نفوذ در خط فرماندهان طالبان، وارد خاک افغانستان شد. بسیاری از فرماندهان و جنگجویان طالبان که به داعش پیوستند، مخالف رهبر این گروه، ملاعمر بودند. با فاش شدن مرگ ملا‌عمر، چنددستگی خصوصاً در زمینه جانشینی او پیش آمد. بخشی از نیروهای طالبان، ملامنصور را به عنوان رهبر جدید پذیرفتند و بخشی دیگر به داعش ملحق شدند. مرگ ملاعمر و بحران جانشینی او، در حقیقت آغاز ریشه‌دار شدن داعش در افغانستان بود، تا حدی که گاهی این شک پیدا می‌شود که شاید مرگ ملاعمر توسط نفوذی‌های داعش در طالبان آشکار شد تا به نفوذ در خاک افغانستان کمک کند.
در ابتدا، نیروهای طالبان بر داعش در افغانستان برتری داشتند و دلیل آن هم تنها یک موضوع بود. داعش نیروی بیگانه‌ای بود که نه منطقه را می‌شناخت و نه توان عملیات در یک سرزمین بیگانه را داشت، در حالی که طالبان از همین منطقه سر برآورده و جهت‌ها و زمین را به خوبی می‌شناسد. اما حالا و با تداوم حضور داعش در افغانستان که نه‌تنها مرتباً عملیات‌هایی را اجرا می‌کند، که این عملیات‌ها موفق هم هستند، این شک ایجاد می‌شود که آیا واقعاً این جنگجویان، از اعضای اصلی داعش هستند و از سوریه و عراق به افغانستان آمده‌اند، یا تنها جنگجویان سابق طالبان و افغان‌هایی هستند که تحت نام داعش می‌جنگند؟
مهم‌ترین وجه تمایز طالبان و داعش که باعث تفاوت موقعیت کنونی آنها شده است، هدف این دو گروه است. داعش، حداقل فعلاً درصدد است نقشی فراتر از یک کشور و منطقه ایفا کند و تمام برنامه‌های این گروه برای دستیابی به این هدف تنظیم شده است. از سر راه برداشتن گروهی مانند طالبان که صرفاً به نقش خود در افغانستان بسنده کرده بود، تنها بخشی کوچک از این نقشه است. به هر حال، مهم این است که قدرت، حتی بین گروه‌های تروریستی هم جابه‌جا می‌شود. افکار عمومی جهان دیگر از طالبان نمی‌ترسد. آنها به نظر گروهی تاریخ گذشته هستند که باید عقب‌نشینی کنند تا داعش زمام امور را در دست بگیرد. گزارشی که سازمان ملل در اواخر سال گذشته میلادی منتشر کرد، نشان می‌دهد حداقل 10 درصد اعضای طالبان علاقه دارند به داعش بپیوندند. حتی تعداد مردم عادی که اظهار وفاداری یا علاقه به داعش می‌کنند هم در ایالت‌های این کشور در حال افزایش است. اما همچنان، شهرت داعش به خشونت، که بسیار بیشتر از شهرت طالبان به این موضوع است، ترس را نیز در دل‌ها ایجاد کرده است. خبر نفوذ داعش در افغانستان، عامل موج مهاجرت اخیر از این کشور بود. مردمی که با هدف فرار از خشونت و مرگ، همراه با پناهنده‌های سوری به سمت اروپا می‌رفتند. اگر داعش بتواند نفوذ خود را بر افغانستان کامل کند، احتمالاً مردم این کشور و شاید همه جهان، حسرت روزهایی را بخورند که ملاعمر زنده بود.‌