داعش دولتی به‌غایت خونخوار

داعش...
گروهکی مخوف، با قوانین عصر حجری و عجیب، از القاعده منشعب شده‌اند و داعیه تشکیل حکومت اسلامی در منطقه‌ای مشتمل بر اردن تا سوریه و عراق را دارند؛ محدوده‌ای که برای این افراد یادآور قرن اول و دوم هجری است.
پرچم این گروه به سبک و سیاق القاعده پرچمی سیاه است و اندیشه‌شان سلفی یا به قول خودشان جهادی. هر چند تندروی بیش از حد تشکیلات دولت اسلامی عراق و شام که اختصاراً داعش خوانده می‌شود به حدی است که القاعده نیز از این جماعت اظهار برائت کرده و از این گذشته ورود این گروهک به بحران سوریه باعث وقوع درگیری‌های عمیق بین معارضین و مخالفان سوری شده است.

اختلافات بنیادین داعش با دیگر گروه‌های معارض
اختلافات عمیق جبهه النصره و ارتش آزاد سوریه با داعش به حدی است که در بخش عمده‌ای از مناطق تحت اشغال معارضین درگیری اصلی نه بین ارتش سوریه و معارضین بلکه بین گروه‌های مخالف است به شکلی که هرازگاهی اخبار مختلفی از اعدام گروهی اعضای النصره یا قتل اعضای داعش توسط دیگر گروه‌ها به گوش می‌رسد. انفجار عضو داعش در جریان مذاکره با رهبران النصره تنها یکی از اقدامات عجیب اعضای این گروهک است که روز به روز به خاطر اقداماتی از این دست شهرت بیشتری برای خود دست و پا می‌کنند؛ شهرتی که البته در دنیای بیرون از دایره افکار تکفیری و سلفی تنها نفرت را از این جریانات بر جای می‌گذارد.
اما در سوریه در حالی که در آغاز بحران برخی از مردم این کشور اعتراضاتی نسبت به نحوه اداره کشور توسط بشار اسد داشتند ورود برخی نیروهای مسلح خارجی اوضاع این کشور را به ناآرامی کشاند و در همین اوضاع نیروهای تکفیری وابسته به داعش با برخی اقدامات از جمله رفتارهای وحشیانه و غیرانسانی و ارتکاب قتل‌های فجیع شرایط را به‌گونه‌ای رقم زدند تا همگرایی و وحدت نسبی در بین مردم سوریه برای مقابله با این جریانات حاصل شود، همچنان که هم‌اکنون شرایط مشابهی در عراق ایجاد شده است و گروه‌های مختلف شامل کرد و سنی و جریانات مختلف شیعی که بعضاً اختلافاتی با هم داشتند در مقابله با داعش در یک صف قرار گرفته‌اند.

داعش در سوریه
داعش در سوریه به خاطر درگیری‌های داخلی با دیگر معارضین و البته جنگیدن در چند جبهه مختلف چندان موفقیتی نداشته و بعد از گذشت قریب چهار سال تنها در استان رقه توانسته است برای خود تشکیلاتی مستقر کند.
یک راننده سوری در دمشق که اتفاقاً اهل سنت هم بود روایتی تلخ از اقدامات داعش دارد که می‌گوید بوته‌هایی در اطراف دمشق بود که صدها سال قدمت داشته اما داعشی‌ها مدت‌ها با کمین کردن بین آن صدها نفر از مردم دمشق را کشتند. این راننده با حسرت مناطقی را نشان می‌دهد که تبدیل به بیابان شده و کل منطقه جنگلی به خاطر اقدامات داعش از بین رفته است.
جوان دیگری از ارتش جدیدالتاسیس سوریه موسوم به جیش مدنی، روایتی دیگر از درگیری‌های تن به تن با داعشی‌ها را بیان می‌کند؛ نقشه‌های پیچیده‌ای که نشانگر آموزش‌های ویژه آنان است، کمین در مناطق مسطح و دشت با فرورفتن در بین خاک و بوته‌ها و به هنگام عبور نیروهای ارتش خارج شدن و به رگبار بستن، و با این ترفند ده‌ها نفر از نیروهای نظامی کشته شدند؛ نقشه‌ای که البته به گفته این مجاهد سوری به سرعت نقش بر آب شد به این شکل که با استفاده از همین راهبرد با خارج شدن داعشی‌ها از زیر خاک خط اول نیروهای ارتش به سرعت کنار رفته و خط دوم که مجهز به دوشکا و سلاح‌های خودکار بودند وارد نبرد می‌شدند.
در حال حاضر هم بخش‌هایی از شهر حلب در اختیار نیروهای مسلح معارض است که البته در همان 40‌درصدی که در تسلط ارتش سوریه نیست نبردهای بسیار شدیدی بین نیروهای داعش با النصره و ... در جریان است. خبر انفجار یک عضو داعش در جریان مذاکره با النصره اگرچه به طنز شباهت دارد اما واقعیتی است که مدت‌هاست در سوریه در حال رخ دادن است.
نیروهای داعش با تفکر تکفیری از همان مقطع ورود به سوریه تخریب و نبش اماکن مقدسه را جزو برنامه‌های اصلی خود عنوان کردند و به همین دلیل تدابیر فوق‌العاده امنیتی هم‌اکنون در محدوده اماکن مقدسه اجرا می‌شود.
البته این تدابیر فقط محدود به اماکن مقدسه اسلامی نیست چرا که به دلیل حملاتی که داعشی‌ها به کلیساها و کنیسه‌های اقلیت‌های دینی دیگر داشتند هم‌اکنون حفاظت و امنیت اکثر اماکن مذهبی در سوریه اعم از حرم حضرت زینب، حضرت رقیه، حضرت سکینه ، کلیساها و ... بر عهده نیروهای حزب‌الله لبنان است.

تاکتیک‌های جنگی داعشی‌ها
داعشی‌ها در مواجهه با نیروهای ارتش سوریه از شیوه‌های خاص خود استفاده می‌کنند. یکی از نیروهای ارتش سوریه در این باره می‌گوید نیروهای داعش کاملاً با نقشه و آموزش اقدام می‌کنند و کاملاً به عملیات پارتیزانی و جنگ شهری آشنایی دارند به همین خاطر مبارزه با آنان چندان آسان نیست. در برخی شرایط پیشروی‌ها بسیار کند صورت می‌گیرد و چه‌بسا بارها منطقه‌ای به وسعت صد متر بین طرفین دست به دست می‌شود چون با هر قدم پیشروی نیروهای ارتش، نیروهای داعش متفرق و با دور زدن مجدد از موضعی دیگر وارد معرکه می‌شوند.
از سوی دیگر نیروهای داعش با دسترسی به سلاح‌های فوق پیشرفته دوربین‌دار معمولاً علاوه بر روش‌های مرسوم‌شان که بیشتر به وسیله خودرو انفجاری و شلیک خمپاره دنبال می‌شود اقدام به هدف قرار دادن نیروهای سوری می‌کنند.
نیروهای داعش نه‌تنها در حوزه نبرد میدانی بلکه در زمینه جنگ الکترونیک، ساخت بمب، خمپاره و ... آموزش‌ دیده و پشتیبانی می‌شوند. در این رابطه یکی از خادمان حرم حضرت زینب(س) قسمتی از گنبد را نشان می‌دهد که آثار برخورد ترکش‌های خمپاره بر آن باقی‌مانده؛ خمپاره‌هایی که به گفته وی دست‌ساز است.
او به اقدام تروریست‌ها در اوایل بحران اشاره می‌کند و می‌گوید: تروریست‌ها آن اوایل به عنوان نذری برای زوار مرغ می‌آوردند؛ در حالی که داخل آن مواد منفجره گذاشته‌ شده بود و تعداد زیادی از زوار به این شکل به شهادت می‌رسیدند.
این خادم حرم اضافه می‌کند: در روزهای سخت بحران روزی 50 تا 60 خمپاره به سمت حرم شلیک می‌کردند.
داعشی‌ها در حالی موضوعات طایفه‌ای را مطرح می‌کنند و با اقدامات وحشیانه نسبت به شیعیان رفتار می‌کنند که مردم سوریه همچنان که اشاره شد مردمی کاملاً اهل تساهل دینی و مدارا بوده و همیشه در حرم افرادی از اهل سنت دیده می‌شوند که در حال نماز خواندن هستند.
این خادم حرم همچنین در این باره می‌افزاید: مردم سوریه هیچ مشکل طایفه‌ای یا مذهبی با هم ندارند. در حرم همیشه برخی افراد هستند که به سبک اهل تسنن در حال نماز خواندن هستند؛ ما در حرم دو بار اذان داریم؛ یکی از گلدسته‌ها اذان برای اهل سنت پخش می‌کند و چند دقیقه بعد اذان شیعیان از گلدسته دیگر حرم پخش می‌شود.
از او سوال می‌کنم در بین مدافعان افاغنه هم هستند؟ جواب می‌دهد: مدافعان افاغنه تحت عنوان فاطمیون معروف هستند؛ عراقی‌ها لواء‌اباالفضل‌اند.
درباره خبری مبنی بر اصابت ترکش به گنبد مطهر که چند ماه قبل منتشر شد نیز از این فرد می‌پرسم که جواب می‌دهد آن هم از معجزات بود. سپس به چند ده متر دورتر اشاره می‌کند و می‌گوید خمپاره دست‌ساز به طرف گنبد در حال حرکت بود اما در آسمان منفجر شد و فقط ترکشی از آن به حرم اصابت کرد.
یکی دیگر از مدافعان حرم که در روند این گفت‌وگو حضور داشت هم مشکلات طایفه‌ای را دروغ و پوشش داعش عنوان و اظهار می‌کند: تکفیری‌ها هیچ اصل انسانی را قبول ندارند؛ ما همه اینجاییم تا نگذاریم گزندی به حریم دختر امیر‌المومنین برسد.
او درباره وضعیت میدانی امنیت حرم هم این‌طور می‌گوید: الحمدلله بچه‌های ما هستند؛ همه‌جا هستند، کل منطقه در دست ما‌ست و اشرار به دورترین نقاط فرار کرده‌اند.
با این حال محمد رئوف‌شیبانی سفیر ایران در سوریه با بیان اینکه دفاع از حرم مقدس حضرت زینب توسط جوانان داوطلب سوری در مقابله با جریانات تکفیری تروریستی صورت می‌گیرد، اظهار می‌دارد: این حرکت در چارچوب بحران سوریه به یک الگوی قابل‌ اتکا در صحنه میدانی دیگر، برای سوریه تبدیل شد. به‌گونه‌ای که جریانات مردمی در دفاع از کشور با استناد به الگوی دفاع از حرم حضرت زینب شکل گرفت.
وی خاطرنشان می‌کند: عملاً بعد از چند ماه از شروع بحران در سوریه موازنه قوا در میدان نبرد به نفع مردم، دولت و ارتش سوریه تغییر یافته است، این الگو برگرفته از فکر شکل‌گیری بسیج مردمی در جمهوری اسلامی ایران بود و در طول بیش از دو سال بحران شکل‌گیری این نیرو تاثیرگذاری بالای خود را در صحنه نبرد به منصه ظهور رسانده است.
سفیر ایران تاکید می‌کند: در حال حاضر شاهدیم در کنار ارتش سوریه سیل داوطلبان جوان سوری به عنوان نیروهای مردمی در صحنه نبرد حضور دارند و عملاً در برابر سیل هجمه جریانات تکفیری مقابله می‌کنند.
علاءالدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس که در قالب هیات پارلمانی ایران به سوریه سفر کرده است هم با اشاره به اینکه تفکر منحط وهابیت پدیده استعماری است که امروز در سوریه دنبال می‌شود، بیان می‌دارد: افراد ناآگاه متاسفانه در این مسیر قرار می‌گیرند و اقدامات بی‌شرمانه‌ای علیه اماکن اسلامی صورت می‌دهند و به همین دلیل شیعیان مخلص از همه کشورها برای دفاع از حرم حضرت زینب به سوریه رفته‌اند تا مانع صدمه دیدن به این بقعه مقدس شوند.

داعیه تشکیل دولت اسلامی عراق و شام
به نظر می‌رسد داعشی‌ها درصدد هستند با همکاری برخی قبایل، منطقه دیر الزور و مرزهای عراق و سوریه را به کنترل خود درآورند تا یک حکومت اسلامی شامل مناطق سنی‌نشین عراق و سوریه تا شهر حلب، تاسیس کنند. آنها قصد داشتند در همان نخستین مهروموم‌های تشکیل خود، تاسیس حکومت متبوع‌شان را اعلام کنند تا معادلات را بر هم زده و واقعیت تازه‌ای را بر مرزهای عراق و سوریه حاکم گردانند. هرچند که این تفکر با مقاومت مردم سوریه راهی از پیش نبرد.
یکی دیگر از اهداف این گروه آن است که یک حکومت اسلامی در عراق و سوریه به راه اندازد. با این توجیه که 9 میلیون سنی در عراق و 11 میلیون سنی در شامات زندگی می‌کنند و این جمعیت بزرگ سنی‌مذهب، بزرگ‌ترین قدرت خاورمیانه را تشکیل می‌دهند و باید در مقابل 13 میلیون شیعه عراقی، علوی سوری و لبنانی قرار گیرند.
داعش را باید نسل دوم سلفی‌های هزاره سوم میلادی به حساب آورد، سلفی‌هایی که یک‌بار در سال‌های اول قرن 21، امارت اسلامی را در افغانستان تشکیل دادند و حالا قصد دارند، زمینه‌های ایجاد امارتی سلفی از عراق تا شام و لبنان را فراهم کنند. اهداف و سازمان تشکیلاتی داعش از این منظر با گروهی مانند جبهه النصره متفاوت است. جبهه النصره و داعش هر دو از دل تحولات سوریه بیرون آمدند و هر دو خط‌مشی سلفی دارند ولی اهداف‌شان به‌ گونه‌ای ظریف، متفاوت است. جبهه النصره خود را گروهی در بین دیگر گروهای معارض سوری قلمداد کرده و می‌کند که همگی خواستار سرنگونی حکومت سوریه بودند. داعش پیش و قبل از آنکه به دنبال سرنگون کردن حکومت اسد باشد، سودای ایجاد امارت خودمختار اسلامی از عراق تا سوریه را در سر می‌پروراند. در آوریل 2012، زمانی که داعش تشکیل شد، ابوبکر البغدادی رهبر این گروه، به طور یک‌جانبه ادغام جبهه النصره در داعش را اعلام کرد ولی ابومحمد الجولانی، مرد شماره یک جبهه النصره، زیر بار چنین سناریویی نرفت. در ژوئن 2013، ایمن الظواهری با صدور بیانیه‌ای، اعلام کرد با ادغام این دو گروه مخالف است و به عنوان رهبر القاعده، یک میانجی برای حل مسائل دو گروه تعیین کرد. البغدادی همان زمان، حکم الظواهری را هم نپذیرفت و اعلام کرد روند ادغام سازمانی با جبهه النصره را پیش خواهد برد. درباره گستره سازمانی داعش، آمار و ارقام متفاوتی منتشر شده است. برآورد سال 2007 اداره اطلاعات و پژوهش‌های آمریکا‌ نشان می‌دهد که جبهه اسلامی عراق بیش از هزار نفر هسته مرکزی دارد و 15 درصد اقدامات تروریستی در عراق را انجام می‌دهد. دولت عراق تجربه موفق «شوراهای بیداری» را با هدف مقابله با این گروه در استان الانبار به وجود آورد، شوراهایی که شمار کادرهای آن 85 هزار نفر نیز برآورد شده است. طی ماه‌های اخیر، بعد از تشدید فعالیت‌های داعش در سوریه، دیده‌بان حقوق بشر سوریه، داعش را قدرتمند‌ترین گروه معارضین در شمال این کشور ارزیابی کرده است. با این حال، اکثر سوری‌ها به داعش نگاه مطلوبی ندارند و داعش را به چشم نیرویی اشغالگر نگاه می‌کنند.

داعش در عراق
داعشی‌ها اگر تا دیروز سوریه را جولانگاه تحرکات پارتیزانی خود قرار داده بودند این روزها در عراق هستند و تلاش می‌کنند با یارگیری از مخالفان دولت این کشور، نقشه‌های وحشیانه خود را در عراق هم اجرا کنند. تحولات منطقه به خصوص پیشروی‌های ارتش در سوریه، تثبیت حاکمیت دولت بشار اسد و همچنین پیروزی احزاب نزدیک به دولت نوری‌ المالکی در عراق از جمله تحولاتی است که با ناخشنودی کشورهای ارتجاعی منطقه و غرب همراه بوده است و آنها برای انتقام گرفتن از این تحولات مجدداً سایه داعش را در منطقه تقویت کرده‌اند.