مشکل آواربرداری

شهر قدیمی موصل همانند بسیاری از دیگر شهرهای بزرگ و کوچک درگیر جنگ در عراق و سوریه اکنون به زمین بایر تبدیل شده است. شهر حلب در سوریه در دوران جنگ خونین داخلی بارها مورد حمله هواپیماهای روسی و سوری قرار گرفت. میزان تکه‌های سیمان و آهن‌پاره‌ها در این شهر آنقدر زیاد است که بنابر برآورد بانک جهانی آواربرداری حداقل شش سال به طول خواهد انجامید. در واقع وظیفه بسیار دشوار پاکسازی ویرانی‌های جنگ یکی از بزرگ‌ترین موانع بر سر راه ترمیم شهرهای ویران است. بخشی از مشکل به آن دلیل است که آوار بر جا‌مانده حاوی بمب‌های عمل‌نکرده، فلزات سنگین مانند جیوه و سایر مواد سمی است که باید با دقت و احتیاط کامل به آنها رسیدگی شود. بخش دیگر مشکل بزرگی و زیادی بیش از حد آوار است. 

هزینه 250 میلیون دلاری

فقط حمل کامیونی آوار به 10 کیلومتر خارج از شهر موصل 250 میلیون دلار هزینه دارد. با بودجه اندکی که هم‌اکنون در دسترس است، فقط می‌توان آوار را جمع‌آوری و در مسیر رودخانه‌های فصلی خالی کرد که خود خطر بروز سیل و آب‌گرفتگی در فصل بارندگی را به همراه دارد. مقداری از آوار برای پر کردن تونل‌هایی به کار می‌رود که جهادی‌های داعش در زیر شهر حفر کرده‌اند. خطر آلاینده‌ها و مواد سمی موجود در آوار تا دهه‌ها باقی می‌ماند. عبدالستار، شهردار موصل می‌گوید مقدار زباله‌های سیمانی بسیار زیاد است در حالی که ما حتی پول خرید یک بیل را هم نداریم. 

یک راه‌حل آن است که بخشی از آوار را به مصالح ساختمانی جدید تبدیل کنند. این کار در مقایسه با حمل کامیونی آوار هزینه بسیار کمتری دارد و علاوه بر این، در شهرهایی که اشتغال‌زایی بسیار دشوار است هزاران فرصت شغلی ایجاد می‌کند. با این حال این کار تنها بخش کوچکی از فاجعه زیست‌محیطی در این منطقه جنگ‌زده را برطرف می‌سازد. چاه‌های نفتی بمباران یا به آتش کشیده شده‌اند و پوششی از دوده سمی بر زمین‌ها، انسان‌ها و حیوانات نشانده‌اند. داعش توده‌ای از گوگرد را در جنوب موصل آتش زد و باعث شد به اندازه فوران یک آتشفشان کوچک دی‌اکسید گوگرد وارد جو شود.

50 هزار پالایشگاه نفت در سوریه کشور را آلوده می‌کنند. نفت به آب‌ها و زمین‌ها نفوذ کرده و سلامت مردم و کودکان را به خطر انداخته است. ویرانی بیمارستان‌ها، کارخانه‌های مهمات، کارخانه‌های صنعتی و نیروگاه‌ها انبوهی از مواد شیمیایی سمی، فلزات سنگین و دیگر زباله‌ها را بر جا گذاشته است. پاکسازی این حجم عظیم زباله به همراه آلودگی‌هایی که از سالیان قبل به جا مانده‌اند سال‌ها و احتمالاً دهه‌ها طول خواهد کشید.