تجارت برق

سیاستمداران نروژ گرفتار یک تکانه شدند. دریای پرتلاطم شمال آرام گرفته بود و کشورهای همسایه که به برق بادی متکی هستند به واردات برق از نروژ روی آوردند و در نتیجه بهای کلی‌فروشی برق اوج گرفت. احزاب سیاسی بزرگ ناگهان با این دیدگاه که نروژ باید مقداری از برق آبی فراوانش را صادر کند به‌شدت مخالفت کردند. چند حزب خواستار آن شدند که جریان برق در کابل‌های منتهی به خارج از کشور قطع شود. حزب ترقی که جایگاه اول را در نظرسنجی‌ها دارد می‌خواهد که یارانه‌های سخاوتمندانه برق خانگی باز هم افزایش یابد. به نظر می‌رسد که به بهانه کاهش بهای برق داخلی، صادرکنندگان پس از انتخابات اواخر امسال با محدودیت‌هایی روبه‌رو شوند. 

چنین اقدامی به ضرر نروژ تمام خواهد شد. شبکه انتقال برق آن هم برای خود کشور و هم برای اروپا و سیاره زمین سودمند است. کابل‌های بین‌المللی برق را ارزان‌تر، سبزتر و قابل اتکاتر می‌کنند. هم‌اکنون در کل جهان کمتر از سه درصد برق تولیدی از مرزها عبور می‌کند. برخی کشورها از قبیل بنگلادش و سنگاپور تلاش می‌کنند برق بیشتری وارد کنند. دیگر کشورها هم باید همین رویه را در پیش گیرند. 

اتصال شبکه‌های برق چندین مزیت دارد. کشورها دیگر به نیروگاه‌های مازاد اضطراری نیاز نخواهند داشت. این نیروگاه‌ها فقط در زمانی به کار می‌روند که تقاضا اوج می‌گیرد یا تولید در دیگر نیروگاه‌ها متوقف می‌شود. مازاد عرضه را می‌توان از طریق کابل‌ها انتقال داد. این امر هزینه تولید برق در هر دو انتهای کابل را پایین می‌آورد. همچنین افزایش شبکه‌ها به کاهش تصاعد گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند. شبکه‌هایی که برق بادی و خورشیدی زیادی دارند به خاطر شرایط آب‌وهوایی تلاطم زیادی دارند. اگر بتوان در زمان فراوانی به جای اتلاف برق آن را صادر کرد سرمایه‌گذاری در برق تجدیدپذیر جذابیت بیشتری پیدا می‌کند. وقتی برق در یک نقطه کمیاب شود می‌توان آن را از مناطق دوردستی که هنوز وزش باد و نور آفتاب دارند انتقال داد. 

به این ترتیب ما همیشه در یک انتهای کابل شاهد صرفه‌جویی خواهیم بود، بسته به اینکه در هر زمان قیمت‌ها در کدام بازار بالاتر رفته‌اند. برق از منطقه ارزان به منطقه گران‌تر جریان پیدا می‌کند، در نتیجه هزینه‌های کلی متعادل می‌شوند. البته، بهای برق در بازارهای ارزان بالا می‌رود و همین امر باعث نارضایتی‌ها در نروژ شد، اما مردم نروژ نباید فراموش کنند که برق تولید داخل همیشه ارزان‌تر نیست. هرگاه برق شبکه به سمت نروژ جریان پیدا می‌کند بهای برق داخلی پایین می‌آید. به خاطر اینکه صادرات برق نروژ از واردات آن بیشتر است تولیدکنندگان داخلی رضایتمندی بیشتری دارند. نیروگاه‌های دولتی برق از این فرصت بهره می‌برند، به همین دلیل دولت می‌تواند یارانه برق خانگی را بپردازد.

شاید دولت‌ها نگران‌ آن باشند که دولت دیگر جریان برق را قطع کند یا در شبکه خرابکاری صورت گیرد؛ درست مانند اتفاقی که در شبکه مخابراتی زیر دریا در این ماه در تایوان رخ داد. چنین رویدادهایی محتمل هستند اما بهترین رویکرد دفاعی آن است که تعداد زیادی کابل به تعداد زیادی از کشورها متصل باشند. متنوع‌سازی منابع عرضه مزایای اقتصادی را چند برابر می‌کند و همزمان وابستگی به یک عرضه‌کننده را کاهش می‌دهد. 

در واقع، شبکه‌های بین‌‌المللی می‌توانند از کشورها در برابر حوادث پیش‌بینی‌نشده محافظت کنند. به‌عنوان مثال، بریتانیا عمدتاً یک واردکننده برق است، اما زمانی که جنگ روسیه و اوکراین بهای گاز (در نتیجه بهای برق گازی) را در اتحادیه اروپا بالا ببرد، بریتانیا به صادرکننده برق تبدیل شد. همچنین، فرانسه معمولاً یک صادرکننده بزرگ برق است، اما زمانی که بسیاری از نیروگاه‌های هسته‌ای آن به خاطر عملیات نگهداری از شبکه خارج شدند به واردات نیاز پیدا کرد. چه کسی می‌داند، شاید روزی سطح آب سدهای نروژ آنقدر پایین بیاید که این کشور هم به کابل‌های انتقال بیشتری نیازمند شود.