پناهگاه امن سرمایه‌گذاران

  محمد علی‌نژاد: بازار طلای جهانی در سال 2020 عملکرد پرنوسانی داشته است، به طوری که اگر‌چه این فلز گرانبها در ماه مارس به پایین‌ترین سطح هفت ماه اخیر خود رسیده بود، اما در ماه آگوست بالاترین سقف تاریخی خود را لمس کرد و به 2060 دلار به ازای هر اونس نیز رسید.

پاندمی کووید 19 جهانی، دوشنبه و سه‌شنبه سیاه تاریخی بازار سهام، جنگ نفتی عربستان و روسیه، ادامه‌دار شدن روند برگزیت و انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، همه این اتفاقات در یک سال نشان از پرنوسان بودن بازارها در سال 2020 دارد.

با توجه به افزایش نااطمینانی اقتصادی و سیاسی، طلا به یک دارایی امن برای بسیاری از سرمایه‌گذارانی تبدیل شد که به دنبال کاهش ریسک و متنوع‌سازی پورتفوی سرمایه‌گذاری خود بودند. اما پرسشی که حالا مطرح است این است که بعد از ثبت رکوردی تازه در سال جاری، آیا قیمت اونس در آینده نزدیک بار دیگر از مرز دو هزار دلار عبور خواهد کرد؟ آیا باید منتظر اوج‌گیری قیمت این فلز گرانبها در سال 2021 باشیم؟

طلا در سال 2020

بعد از اینکه اونس در سال 2018 زیر 1200 دلار هم معامله شد، در سال 2019 شاهد بهبود قیمتی این فلز زرد بودیم به‌طوری‌که در پایان سال 2019 هر اونس طلا نسبت به کف قیمتی رشدی 20درصدی را تجربه کرد و به 1519 دلار رسید. این روند صعودی همراستا با رشد کالاهای اساسی در سال جاری نیز ادامه پیدا کرد و اونس در فوریه 2020 به 1672 دلار معامله شد.

در میانه‌های ماه مارس، فروش سرمایه‌گذاران در بازار موجب شد تا قیمت اونس به 1477 دلار برسد ولی پس از اعلام نرخ بهره پایین و محرک‎های اقتصادی بی‌سابقه که موجب تقویت تمایل سرمایه‌گذاران به این دارایی امن شد، قیمت طلا مجدداً وارد فاز صعودی شده و وارد کانال 1700دلاری شد.

با آغاز حرکت صعودی طلا، این فلز در ماه سپتامبر بین 1900 تا 1950 دلار معامله شد و بعد از افت به سطح 1865دلاری در اواخر اکتبر، در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا قیمت این کالای اساسی به 1960 دلار به ازای هر اونس رسید. با وجود این اعلام کشف واکسن کووید‌ 19 از سوی شرکت فایزر موجب شد تا این فلز گرانبها مجددا به زیر سطح 1900دلاری عقب‌نشینی کند.

عوامل موثر بر بازار طلا در هفته‌های آتی

جای هیچ شکی نیست که قیمت طلا با افزایش نااطمینانی‌ها روند صعودی به خود می‌گیرد و فرقی نمی‌کند که این نااطمینانی‌ها اقتصادی باشند یا سیاسی. امسال نیز از این قاعده مستثنی نبود. به منظور کاهش زیان پورتفو، سرمایه‌گذاران به طلا روی می‌آورند و آن را به انواع دارایی‌های خود اضافه می‌کنند، از شمش گرفته تا صندوق‌های سرمایه‌گذاری پشتوانه طلا یا حتی زیورآلات.

در میان مسائل مختلف، تورم یکی از بزرگ‌ترین ترس‌های بازار در سال 2020 بود. در حالی که دولت‌ها در سراسر دنیا به دنبال جبران آسیب کرونا بودند، از طریق بسته‌های محرک مالی و تسهیلات کمی، میلیاردها هزار دلار به اقتصاد جهانی پول پمپاژ کردند. بر اساس پژوهش انجام‌شده توسط مک‌کینزی، بسته‌های محرک امسال حتی از اقدامات محرک بحران مالی 2009-2008 نیز بیشتر بود.

در دوران تسهیل پولی، سرمایه‌گذاران تمایل دارند تا نقدینگی دلاری خود را به طلا تبدیل کنند تا از این طریق سدی برابر تورم بزنند و این موضوع موجب ارزشمندتر شدن این فلز گرانبها می‌شود.

یکی از عوامل مهم دیگری که روی قیمت طلا در آینده کوتاه‌مدت تعیین‌کننده است، ویروس کروناست. موج دوم همین حالا به جهان ضربه زده است و با توجه به موارد ابتلای روزانه، بسیاری از دولت‌ها مجدداً مجبور به اعمال قرنطینه شده‌اند و این موضوع روی اقتصادهای دنیا تاثیر منفی گذاشته است. اگر دولت‌ها تصمیم به اعمال بسته‌های محرک پولی و مالی جدید بگیرند، قیمت طلا مجدداً روندی صعودی در پیش خواهد گرفت و به بزر‌گ‌ترین برنده بحران کووید 19 تبدیل خواهد شد.

اگر اقتصاد جهانی به دلیل پاندمی کرونا همچنان به رکود و درجا زدن ادامه دهد و تنش‌های ژئوپولتیک همچنان به مبادلات تجاری جهان ضربه بزند، احتمالاً شاهد افزایش قیمت طلا و شکستن رکوردهای جدیدی از سوی این فلز زرد خواهیم بود.

چشم‌انداز طلا در سال 2021

بسیاری از تحلیلگران معتقدند هرچه قیمت طلا بالاتر رود نشان از افزایش چالش‌های اقتصادی دارد و سال 2020 نیز همین موضوع را نشان داد. در حالی که کووید 19 ممکن است دیگر نقش کاتالیزور را برای رشد طلا ایفا نکند، اعلام کشف واکسن از سوی شرکت‌های داروسازی روی روند صعودی این دارایی امن تاثیرگذار بوده است. به طوری که در هفته‌ اعلام کشف واکسن، قیمت طلا بیش از شش درصد افت کرد. همین موضوع نشان می‌دهد در صورتی که توزیع و تزریق واکسن سریع‌تر از انتظارات باشد، قیمت طلا وارد فاز نزولی شود. با این حال برخی از تحلیلگران معتقدند این شوک‌های منفی، شوک‌هایی موقت بوده و روند کلی این فلز گرانبها در سال آینده صعودی خواهد بود.

با وجود این در حال حاضر خوش‌بینی بی‌موردی در خصوص واکسن وجود دارد که کمی دور از واقعیت است. واکسن و واکسیناسیون جلوی پاندمی را نخواهد گرفت و کل فرآیند واکسیناسیون زمانبر خواهد بود بنابراین در نیمه نخست سال 2021 بازار طلا احتمالاً همچنان تحت تاثیر پاندمی کرونا خواهد بود. با این حال تحلیلگران معتقدند در صورتی که توزیع و تزریق واکسن کرونا موفقیت‌آمیز بوده و روند صعودی نرخ مبتلایان کاهش یابد، احتمالاً رشد قیمت طلا نیز متوقف خواهد شد.

در حالی که قیمت طلا در سال 2020 روندی صعودی داشته، جریان ورودی به صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) پشتوانه طلا نیز اندکی افزایش یافته است به طوری که سرمایه‌گذاران این صندوق‌ها بهترین عملکرد تاریخی خود را در سال 2020 به ثبت رساندند. تا اوایل دسامبر ورود طلا به ETF‌های طلای جهانی بیش از 1022 تن بوده که نسبت به رکورد سال 2009 رشد قابل توجهی داشته است.

رشد ثابت تقاضای سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها به این دلیل اتفاق افتاده که به دلیل تورم سرمایه‌گذاران به دنبال تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری خود بودند. از سال 2000، قیمت طلا رشدی 80‌درصدی داشته به طوری که بازدهی طلا تقریباً سه برابر شاخص اس‌اندپی500 نیز بوده است.

یکی از عوامل تاثیرگذار دیگر بر طلا در سال 2020، بخش تولید بوده که در سراسر جهان با تعطیلی گسترده مواجه بوده است. بزرگ‌ترین آسیب این تعطیلی‌ها در نیمه نخست سال 2020 احساس شد اما همین موضوع کافی بود تا تولید ناخالص جهانی نزدیک پنج درصد افت داشته باشد. با شیوع ویروس کرونا، معادن و جوامع محلی با مشکلات فراوانی در عملیات خود مواجه شدند ولی این اختلالات در نیمه دوم سال کاهش یافت. همین موضوع باعث شد تا میزان تولید جهانی طلا در سال 2020 حدود 6 /4 درصد نسبت به سال 2019 کاهش پیدا کند.

بر اساس تحلیل شرکت متال فوکوس، پس از شروع توزیع واکسن، بازار فلزات گرانبها دوباره تحت فشارهای قابل توجهی قرار گرفته است. اما به نظر نمی‌رسد این فشار پایدار باشد. فراهم کردن گسترده واکسن در سطح سراسری مدت طولانی زمان می‌برد. و انتظار می‌رود که تا اواسط سال ۲۰۲۱ شرایط به حالت عادی برگردد.

تحلیلگران متال فوکوس معتقدند که بازار طلا همچنان از اقدامات محرک بیشتر، بازدهی پایین اوراق قرضه و افزایش فشار تورم سود خواهد برد. در عین حال، این شرکت پتانسیل جذب سرمایه‌گذاران به پناهگاه امن طلا را مناسب می‌بیند.

این شرکت معتقد است «‌در دولت بایدن، رابطه آمریکا و چین به احتمال زیاد همچنان چالش‌برانگیز باقی خواهد ماند و خطرات ژئوپولتیک هنوز در جای دیگری وجود دارد. تمام این عوامل همراه با افزایش انتظارات تورمی، زیربنای سرمایه‌گذاری طلا را ارتقا می‌دهند و انتظار می‌رود قیمت طلا در سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰ دلار بالا رود».

با ورود به سال 2021، سرمایه‌گذاران طلا به رصد محرک‌های پولی و همچنین عملکرد دلار ادامه خواهند داد. پیش‌بینی می‌شود دولت بایدن هزینه‌های دولتی بیشتری را صرف کرده و موجب تقویت تقاضای داخلی و رشد اقتصادی شود. فشار تورمی و همچنین موضع پولی فوق‌تطبیقی فدرال‌رزرو احتمالاً موجب روند صعودی طلا تا سال 2023 خواهد شد.

از سوی دیگر برخی تحلیلگران دیگر نیز معتقدند که رشد طلا به طور مستقیم با سطوح نقدینگی در ارتباط است. با این حال میزان نقدینگی به دلیل عوامل مشخصی نظیر توزیع واکسن کرونا ممکن است کاهش یابد. با این حال تصور اینکه بانک‌های مرکزی جهانی شرایط سخت‌تری را در سال 2021 متحمل شوند، کمی دشوار است. با این حال موفقیت واکسن می‌تواند موجب بازگشت سریع رونق اقتصادی شود.

عامل دیگر تاثیرگذار بر قیمت طلا، بازارهای موازی نظیر بازار سهام است. همچنین روند صعودی بازار سهام نیز می‌تواند موجب تضعیف طلا شود و برخی از سرمایه‌گذاران از بازار طلا به بازار سهم ورود کنند.

با این حال همه تحلیلگران نسبت به آینده طلا در سال 2021 چندان خوشبین نیستند. درحالی که بسیاری از شرکت‌های مالی دیگر مانند پیش‌بینی گلدمن ساکس چشم‌انداز طلا را حتی در شرایط بهبود اقتصادی به سبب ایجاد احتمالی تورم، مثبت می‌بینند، شرکت مکواری چنین نظری را قبول ندارد.

به گفته شرکت خدمات مالی مکواری، بزرگ‌ترین ارائه‌کننده خدمات بانکداری  و مدیریت سرمایه‌گذاری در کشور استرالیا ، افت قیمت این دو هفته، پایان تاثیر واکسن کرونا بر بازار طلا نیست. این شرکت پیش‌بینی می‌کند قیمت طلا در سال آینده 17 درصد سقوط ‌کند و در حدود 1550 دلار قرار ‌گیرد.