یک رشد کوچولو
آیا علائم خروج از رکود مشاهده میشود؟
مجید حیدری: رئیس کل بانک مرکزی در پست اینستاگرامی خود آمار رشد اقتصادی را در سه ماه اول سال 98، بخش غیرنفتی معادل 4 /0 درصد اعلام کرد. عبدالناصر همتی در این نوشته خود تاکید کرد که هرچند این رشد کمتر از توان بالقوه است ولی با توجه به رشد منفی سه فصل قبل از آن و در کنار شروع کاهش تورم، امیدوارکننده است. این تنها آماری نبود که از زبان سیاسیون جاری شد، علی ربیعی، سخنگوی دولت، در توضیح رشد اقتصادی بهار عنوان کرد: در بهار امسال بخش کشاورزی رشد بسیار خوب ۵ /۶درصدی داشته است. در بخش صنعت و معدن نیز خوشبختانه از رشد منفی خارج شدیم و درست است که در حال حاضر صفر است اما از حالت منفی خارج شده است.
البته در این اظهارنظرها اثری از آمار کلی رشد اقتصادی دیده نمیشود و به نظر میرسد که رقم رشد اقتصادی با احتساب درآمدهای نفتی در فصل بهار نیز منفی محاسبه شده است. البته در حال حاضر تنها مرکز آمار ایران است که آمارهای رشد اقتصادی را اعلام میکند و بانک مرکزی انتشار آمار رشد اقتصادی و نرخ تورم را متوقف کرده است. اما شاید اعلام رشد مثبت و کاهش نرخ تورم، باعث شود که از این پس، بانک مرکزی نیز آمارهای بایگانیشده خود را در اختیار کارشناسان قرار دهد تا بتوان تحلیل دقیقتری از آمارها ارائه کرد.
اما جزئیات رشد اقتصادی در بهار به چه شکل بوده است؟به نظر میرسد که با توجه به منفی شدن رشد اقتصادی در سال 97، آمارهای جدید نشان میدهد که از شدت رشد منفی صنایع یا بخش کشاورزی در سال قبل کاسته شده است. به ویژه اینکه در سال جاری با توجه به بارشهای صورتگرفته، تولید محصولات کشاورزی در سطح بالایی قرار داشته است. به همین دلیل رشد این بخش 5 /6 درصد اعلام شده است و در نتیجه مثبت شدن رشد اقتصادی بهار در بخش غیرنفتی عمدتاً به دلیل آمار بخش کشاورزی است. اما بعید است که این روند در پاییز سال جاری نیز ادامه داشته باشد. به نظر میرسد که در سال جاری تولید ناخالص داخلی از بخش نفت، منتفع نخواهد شد و بخش قابل توجهی از رشد ایجادشده در بخش کشاورزی، صنعت و خدمات خواهد بود. بخش مهم دیگر که باید مورد توجه قرار گیرد، صنایع و معادن است. عمدتاً سیاستگذاری برای ایجاد رونق اقتصادی در این بخش، منعکس میشود، زیرا بخش قابل توجهی از اشتغالزایی نیز در این بخش است. رشد بخش صنایع و معادن که نیمه دوم سال گذشته وارد ارقام منفی شده بود، در اولین فصل امسال از مدار منفی خارج شد و به صفر رسید. این آماری است که در بخش صنعت به صورت غیررسمی اعلام شده است. به نظر میرسد که افزایش نرخ ارز، در مثبت شدن رشد بخش صنعت اثرگذار بوده است. از سوی دیگر، بررسیها نشان میدهد که در فصل بهار جاری نیز از سطح منفی خارج شده و افزایشی در سطح محدود را تجربه کرده است. این آمارها حاکی از آن است که رشد اقتصادی، از یخزدگی فاصله گرفته، اما تا سرسبزی اقتصاد، راه زیادی وجود دارد.