پرواز بورس، سردرگمی دلار

 مجید حیدری: هفته گذشته بهای نفت در بازارهای جهانی به روند صعودی خود ادامه داد تا بهای هر بشکه نفت برنت آماده ورود به کانال 80‌دلاری شود، اگرچه تا لحظه تنظیم این گزارش این صعود محقق نشده، اما نشانه‌هایی نظیر اعمال تحریم‌های نفتی علیه ایران و کاهش ذخایر آمریکا باعث شد که کارشناسان تحقق این موضوع را محتمل بدانند. هفته گذشته بازار بورس بازدهی 6 /12‌درصدی را طی هفته ثبت کرد، اما بازار ارز روند پرنوسان را طی کرد به نوعی که قیمت دلار در ابتدا و انتهای هفته تقریباً در یک محدوده قرار گیرد.

پیش‌بینی افزایش قیمت نفت

هفته گذشته، قیمت نفت روند افزایشی خود را حفظ کرد. به گزارش بانک مرکزی روز دوشنبه، در پی پیش‌بینی کاهش ذخایر نفت آمریکا توسط موسسه اطلاعات انرژی جن اسکیپ، گزارش کاهش حفاری‌های این کشور و پیش‌بینی کاهش عرضه نفت با شروع تحریم‌های نفتی ایران از ماه نوامبر، بهای نفت طی معاملات اولیه تقویت شد. اما پس از انتشار آمار بلومبرگ مبنی بر افزایش ذخایر نفتی آمریکا، بهای نفت اندکی از تقویت اولیه عقب‌نشینی کرد. موسسه بیکر هیوز اعلام کرد: تعداد چاه‌های نفتی آمریکا با دو حلقه کاهش به 860 حلقه رسیده است. در معاملات پایانی روز دوشنبه، بهای نفت برنت 54 سنت افزایش و بهای نفت آمریکا 21 سنت کاهش یافت.

در حالی برآوردها از رشد قیمت نفت خبر می‌دهند که دولت ترامپ نگران افزایش قیمت نفت است. درست چند روز بعد از پایان ضرب‌الاجل دولت آمریکا به مشتریان نفت ایران برای توقف خریدشان، انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس آمریکا برگزار می‌شود. آمریکا نگران است با شروع تحریم‌ها قیمت نفت افزایش یابد و این موجب رشد قیمت بنزین در این کشور شود. بهای بنزین امسال به دلیل رشد قیمت نفت، رشد قابل‌ توجهی یافت و به کاهش تقاضا برای این سوخت در آمریکا منجر شد. رشد بیشتر قیمت‌ها می‌تواند نارضایتی از عملکرد دولت ترامپ را افزایش دهد و موجب شود که در انتخابات پیش رو مردم آمریکا به حزب مخالف ترامپ یعنی به دموکرات‌ها رای بیشتری دهند. در صورتی که چنین اتفاقی بیفتد، حزب جمهوریخواه حداکثر کرسی‌ها در دو مجلس نمایندگان و سنا آمریکا را از دست خواهد داد و این می‌تواند تهدید استیضاح ترامپ را جدی‌تر از قبل کند.

در این خصوص فریدون فشارکی، موسس و رئیس شرکت مشاور فکتس گلوبال انرژی، به سی‌ان‌بی‌سی گفت: اگر به خاطر این تحریم‌ها نبود، قیمت‌ها به ۷۰ دلار یا کمی پایین‌تر می‌رسید؛ اما حالا که تهدید تحریم‌ها جدی است و کمتر از دو ماه برای اجرایی شدن آن فرصت باقی است، بازارها به سوی قیمت‌های خیلی بالاتری حرکت خواهند کرد. او گفت: تنها مقصر قیمت‌های بالاتر نفت، دولت ترامپ خواهد بود؛ بنابراین اگر تحریم‌ها آغاز شده و به طور کامل اجرا شوند، کاری از دست کسی برنمی‌آید.

به گزارش رویترز، به علت انتشار گزارشی در مورد کاهش ذخایر نفت خام آمریکا و همچنین نزدیک شدن تحریم‌های ایران که انتظار می‌رود عرضه در بازار کم شود، قیمت نفت روز چهارشنبه به بالای 79 دلار رسید. در عین حال، روسیه نیز نسبت به یک بازار شکننده در جهان هشدار داده است. برنت برای چهارمین جلسه کاری افزایش داشته و روز سه‌شنبه نیز 2 /2 درصد افزایش ارزش را ثبت کرده است. ویلیام اُ لافلینگ، تحلیلگر بازار گفت: «قیمت نفت به علت گزارش امریکن پترولیوم در مورد ذخایر آمریکا که یک کاهش بزرگ را نشان داد، طی یک شب جهش کرد.» موسسه امریکن پترولیوم اعلام کرد، ذخایر نفت آمریکا در هفته منتهی به 7 سپتامبر 6 /8 میلیون بشکه کاهش یافت و به 9 /395 میلیون بشکه رسید. خارج آمریکا، تاجران بر اثر تحریم‌های ایران بر بازار تمرکز کرده‌اند. در عین حال، الکساندر نوآک وزیر انرژی روسیه نسبت به تاثیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران بر بازار نفت هشدار داد و گفت: «این یک بی‌ثباتی بزرگ برای بازار است. اینکه کشورهایی که تاکنون تقریباً روزانه دو میلیون بشکه نفت ایران را می‌خریدند، چگونه رفتار خواهند کرد. این وضعیت باید به دقت رصد شود؛ تصمیم درست باید گرفته شود.» او گفت بازارهای جهانی نفتی به علت ریسک‌های ژئوپولتیک و اختلال در عرضه «شکننده» است. بازارها همچنین در بحبوحه افزایش تقاضا برای بنزین و دیزل، به نظاره طوفان فلورانس در آمریکا نشستند. انتظار می‌رود این طوفان سواحل شرقی آمریکا را درنوردد و باعث کمبود سوخت در شرایطی شود که میلیون‌ها خانه و شرکت این منطقه تخلیه شده‌اند.

افت طلا به کف دوهفته‌ای

در روز دوشنبه امیدها پیرامون حصول سریع توافق خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، موجب تقویت پوند و یورو در برابر دلار و به‌تبع آن ارزان شدن شمش طلا برای خریداران بریتانیا و حوزه یورو شد. در نتیجه؛ بهای طلای نقدی 1 /0 درصد تقویت شد. با وجود این، بهای طلای قراردادهای آتی آمریکا تحویل ماه دسامبر 1 /0 درصد تضعیف شد. با توجه به افزایش خالص موقعیت‌های فروش طلا در بازار قراردادهای طلای کومکس (بیشترین تعداد از سال 2006) به نظر می‌رسد بدبینی معامله‌گران نسبت به بهای آتی این فلز قیمتی افزایش یافته است. قیمت طلا که روز سه‌شنبه به پایین‌ترین سطح خود در دو هفته اخیر رسیده بود، چهارشنبه نیز بار دیگر با کاهش روبه‌رو شده است. تشدید تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین تاثیر منفی زیادی بر قیمت جهانی طلا داشته است. بر اساس گزارش رویترز، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا تهدید کرده است که موضع تجاری سختی را علیه چین اتخاذ خواهد کرد. تشدید تنش‌های تجاری بین آمریکا و چین به نفع ارزش دلار بوده است. ترامپ گفته است که آمریکا برای اعمال تعرفه علیه همه واردات چین آماده است. چین از سازمان تجارت جهانی خواسته است تا سالانه هفت میلیارد دلار تحریم علیه واردات کالاهای آمریکایی اعمال کند. قیمت طلا نسبت به ماه آوریل بیش از 12 درصد کاهش داشته است. به اعتقاد تحلیلگران اقتصادی، گمانه‌زنی‌های مربوط به افزایش نرخ بهره فدرال‌رزرو آمریکا فشار زیادی را بر قیمت طلا وارد خواهد کرد. موسسه سوسیته ژنرال پیش‌بینی کرده است که قیمت هر اونس طلا تا شش ماه آینده به 1275 دلار خواهد رسید.

نوسان بی‌فایده

هفته گذشته، اگرچه طی هفته قیمت دلار نوسان‌ها زیادی را تجربه کرد، اما تقریباً قیمت‌های ابتدا و انتهای هفته در یک محدوده قرار داشت، تا بازار یک روند مشخصی را نداشته باشد. اولین روز هفته، فروش سکه و دلار در بازار افزایش پیدا کرد تا قیمت هر دو دارایی در مسیر کاهشی قرار بگیرد. روز شنبه، دلار ۵۰۰ تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۱۳ هزار و ۲۰۰ تومان رسید. سکه تمام بهار آزادی نیز با افت ۱۵۰ هزارتومانی به قیمت چهار میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسید.

در دومین روز هفته، کف و سقف جدیدی برای دلار رقم خورد. دلار در ابتدای روز مسیر کاهشی را طی کرد تا به نقطه ۱۲ هزار و ۴۰۰ تومان رسید. معامله‌گران در آن نقطه از این ارز حمایت کردند و آن را تا سقف ۱۳ هزارتومانی بالا آوردند. در این روز، دلار از مرز یادشده فراتر نرفت و بازیگران در مرز ۱۳ هزارتومانی فروشنده شدند. روز یکشنبه آزمون کف و سقف قیمت دلار بود؛ افزایش ورود اسکناس به بازار زمینه‌ساز کاهش قیمت شد و معامله‌گرانی که تصور می‌کردند قیمت به کف خورده است، عامل اصلی افزایش قیمت بودند. به گفته فعالان، عوامل مختلفی دست به دست هم دادند تا شاخص ارزی در مسیر کاهشی قرار بگیرد؛ با این حال، مهم‌ترین عامل را می‌توان افزایش حجم اسکناس در بازار عنوان کرد. برخی باور داشتند دلار توسط بانک مرکزی به بازار تزریق شده است؛ حال آنکه دسته دیگری باور داشتند صرافی‌ها از کشورهای همسایه دلار را وارد کرده‌اند. در این میان، دسته دیگری از بازیگران حضور داشتند که باور داشتند عوامل درون بازاری زمینه‌ساز افت قیمت دلار شده است.

در سومین روز هفته، دلار و سکه افزایش قیمت را تجربه کردند؛ روز دوشنبه، دلار در ابتدای مرز ۱۳ هزارتومانی معاملات خود را آغاز کرد ولی به سرعت راه افزایشی را در پیش گرفت. قیمت دلار در حجم عمده تا محدوده ۱۳ هزار و ۶۰۰ تومان رشد کرد و در حجم خرد این ارز محدوده ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومان را نیز به خود دید. از نظر برخی بازیگران ارزی، افزایش دلار دو علت مشخص داشت. اولی، اعلام خبری مبنی بر قطع واردات نفت کره جنوبی از ایران بود و دومی جوسازی و خبرسازی هیجانی پیرامون FATF.

در ابتدای روز سه‌شنبه، قیمت‌های فروش بالای مرز ۱۴ هزار و ۵۰۰ تومان قرار گرفت، به گونه‌ای که تعداد زیادی از بازیگران بازار از این نوسان جا خوردند. خریداری در بازار برای دلار در این قیمت‌ها وجود نداشت. اما زمانی که موج نزولی به بازار وارد شد قیمت را تا محدوده ۱۳ هزار و ۶۰۰ تومان پایین برد؛ با این حال، در این نقطه مقاومت معامله‌گران بالا رفت و افزایش خریدها موجب بازگشت دلار به مرز ۱۴ هزارتومانی شد. همسو با رشد قیمت دلار در بازار آزاد، در این روز سکه تمام بهار آزادی نیز راه صعودی را در پیش گرفت و توانست با ۱۳۰ هزار تومان افزایش به قیمت چهار میلیون و ۴۳۰ هزار تومان برسد.

در پنجمین روز هفته، دلار روندی رفت و برگشتی داشت، اتفاقی که در روزهای اخیر به‌کرات در بازار تکرار شده است. روز چهارشنبه، دلار معاملات خود را در محدوده 13 هزار و 700 تومان آغاز کرد؛ مدت کوتاهی از آغاز معاملات نگذشته بود که بهای این ارز تا مرز 13 هزار و 500 تومان پایین رفت و حتی فشار فروش موجب شد که در مقطع کوتاهی این ارز در محدوده 13 هزار و 400 تومان نیز نوسان کند. در این روز، سکه نیز نوسانات رفت و برگشتی زیادی را تجربه کرد، البته تمام این تغییرات قیمتی در دامنه محدود چهار میلیون و 300 تا چهار میلیون و 400 هزار تومان صورت گرفت.

قیمت‌ها در بازار دوم

هفته گذشته بانک مرکزی نیز آمارهایی را از مبادلات بازار دوم، ارائه کرد. این بازار نشان می‌دهد که قیمت‌های مبادله‌شده، نسبت به قیمت‌های بازار آزاد یا بازار سوم، تفاوت قابل توجهی را ثبت کرده است. در روز شنبه نرخ یورو در سامانه نیما به میزان هشت هزار و 972 تومان گزارش شد، که این رقم تا روز سه‌شنبه به سطح 9 هزار و 146 تومان رسید. نرخ سنا که برآیند نرخ نقدی اسکناس در صرافی‌ها و سامانه نیماست، در روز شنبه برای یورو معادل 9 هزار و 859 تومان ثبت شد که تا پایان روز سه‌شنبه، این نرخ به 9 هزار و 604 تومان کاهش یافت. بر اساس آمارهای بانک مرکزی مجموع فروش ارز حاصل از صادرات از تاریخ 16 مرداد تا 20 شهریورماه به یک میلیارد و 589 میلیون یورو و مجموع تامین ارز برای واردات در این زمان به یک میلیارد و 318 میلیون یورو رسید. در انتهای هفته گذشته، یک نرخ جدید نیز معرفی شد و آن قیمت دلار برای زائران اربعین بود. برخی خبرگزاری‌ها عنوان کردند که به زائران اربعین دلار هفت هزارتومانی اختصاص می‌یابد. اما یک منبع آگاه در بانک مرکزی به ماجرای اختصاص دلار هفت هزارتومانی به زائران اربعین واکنش نشان داد.‌ به گزارش خبرگزاری «انتخاب» به نقل از این منبع آگاه، این مبلغ به صورت اسکناس پرداخت نمی‌شود بلکه حواله‌ای از نیما با نرخ نیما اختصاص می‌یابد؛ حال نرخ دلار در سامانه نیما هرچقدر باشد، با همان نرخ محاسبه خواهد شد. در حال حاضر نیز نرخ دلار در سامانه نیما 7600 تومان است.

پرواز شاخص به کانال 155 هزارتایی

در هفته منتهی به 21 شهریورماه، شاخص کل بورس تهران با رشد بی‌سابقه رشد هفتگی 6 /12‌درصدی را ثبت کرد و پس از کانال‌شکنی‌های پی‌درپی در سطح 155 هزار و 61 واحد قرار گرفت. در هفته گذشته شاخص کل فرابورس نیز همسو با شاخص کل 1 /12 درصد رشد را تجربه کرد و به سطح 17 هزار و 71 واحد رسید. شاخص کل هم‌وزن نیز در مدت مذکور بازدهی مثبت 2 /14 درصد را کسب کرد.

شاخص کل بورس اوراق بهادار در هفته گذشته بیش از 1540 واحد افزایش را تجربه کرد که جهش بی‌سابقه شش هزار و 483 واحدی آن در آخرین روز کاری بازار اتفاق افتاد و شاخص را وارد کانال 155 هزارتایی کرد. حذف سقف رقابت قیمتی در طیف وسیعی از محصولات در بورس کالا شامل محصولات فرعی پالایشگاه‌ها و مهم‌تر از آن مصنوعات فولادی، مهم‌ترین دلیل جهش شاخص بورس تهران در هفته گذشته بود. بنابراین برخی کارشناسان معتقدند با تکرار محتمل اتفاق مشابه در مورد محصولات پتروشیمی عرضه‌شده در بورس کالا در هفته‌های آتی، تقریباً کل بازار سهام از موج سیاست‌های دستوری در زمینه قیمت‌گذاری رها می‌شود. از این‌رو، پس از یک دوره سیاست‌های ناموفق در زمینه قیمت‌گذاری کالاها، می‌توان گفت دولت به منطق حاکمیت بازار بازگشته است و رشدهای اخیر بورس تهران نیز با اجرایی شدن این تصمیم در عمل واجد منطق بنیادی بوده است.

عملکرد هفتگی صنایع

در هفته گذشته در میان صنایع فعال در بازار سرمایه، گروه استخراج نفت با بازدهی هفتگی 9 /28 درصد بهترین عملکرد هفتگی را به خود اختصاص داد. این گروه که شامل تک‌سهم حفاری شمال است در هفته گذشته پس از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه بازگشایی شد و در روز بازگشایی حدود 24 درصد افزایش قیمت داشت.

گروه وسایل ارتباطی نیز در هفته گذشته رشد 5 /27‌درصدی را تجربه کرد و جایگاه دوم را در میان بهترین عملکرد هفتگی صنایع به خود اختصاص داد. این گروه نیز شامل تک سهم پارس الکتریک با نماد معاملاتی «لپارس» است. این نماد معاملاتی که در هفته گذشته به دلیل افزایش قیمت بیش از 20 درصد بر اساس پیغام ناظر بازار بسته شده بود، با انتشار نامه شفاف‌سازی شرکت مبنی بر اینکه در وضعیت مالی شرکت تغییر قابل توجهی نداشته است مجدداً بازگشایی شد و در روز بازگشایی 10 درصد بر قیمت آن افزوده شد.

سومین گروه در میان صنایع با بهترین عملکرد، گروه فنی و مهندسی بوده که شاخص آن در هفته گذشته افزایش 5 /24‌درصدی را ثبت کرده است. در این گروه دو شرکت گروه مپنا با نماد معاملاتی «رمپنا» و شرکت کنترل خوردگی تکین نو با نماد معاملاتی «رتکو» فعال هستند که گروه مپنا عملکرد هفتگی مناسبی داشته است.

نکته قابل توجه در مورد صنایع کم‌بازده هفته منتهی به 21 شهریورماه، اینکه هیچ‌کدام از صنایع بازدهی منفی نداشته‌اند. اما در میان صنایع فعال در بازار سرمایه گروه چرمی با رشد 2 /0‌درصدی کمترین افزایش را در میان گروه‌های فعال به خود اختصاص داده است. این گروه شامل تک‌سهم گروه صنعتی ملی با نماد معاملاتی «وملی» است که در هفته گذشته چندان پربازده نبوده است. علاوه براین، شاخص گروه منسوجات نیز در هفته مذکور رشد 3 /1‌درصدی را کسب کرد و در دسته صنایع کم‌بازده هفته گذشته قرار گرفت. در این گروه شرکت تازه‌وارد «نطرین» قرار دارد. گروه اطلاعات و ارتباطات نیز با رشد 5 /2 درصد جایگاه سوم را به خود اختصاص داد.

اخبار صنایع

در بازار هفته گذشته با انتشار برخی اخبار در خصوص برنامه افزایش سرمایه شرکت‌ها، هیات‌مدیره فرآورده‌های غذایی و قند تربت‌جام پیشنهاد افزایش سرمایه ۶۰‌درصدی این شرکت از محل آورده نقدی سهامداران و مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها را به مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام ارائه کرد. به این ترتیب «قجام» در نظر دارد سرمایه اسمی خود را از ۳۱۲ میلیارد ریال به ۵۰۰ میلیارد تومان برساند. سیمان مجد خواف نیز پیشنهاد افزایش سرمایه چهار‌درصدی خود را ارائه کرد. بر اساس این پیشنهاد، «سخواف» در نظر دارد سرمایه خود را از محل مطالبات و آورده نقدی از ۵۳۰ میلیارد ریال به ۵۵۲ میلیارد ریال افزایش دهد.

در گروه ساختمانی، هفته گذشته ساختمانی قزوین گزارش توجیهی هیات‌مدیره به منظور پیشنهاد افزایش سرمایه از مبلغ هشت میلیارد‌تومانی به ۲۰ میلیارد‌تومانی از محل آورده نقدی سهامداران به منظور تامین مالی پروژه‌ها و سرمایه در گردش در تاریخ ۳۱ خرداد ۹۷ را ارائه کرد که به تصویب هیات‌مدیره رسید و جهت اظهارنظر به حسابرس و بازرس قانونی ارسال شد. در گروه غذایی، قیمت هر کیلوگرم شکر در سال ۱۳۹۷ درب کارخانه ۳۰ هزار ریال به‌صورت یکپارچه تعیین شد که در سال ۱۳۹۶ معادل ۲۹ هزار ریال بوده که نسبت به سال قبل ۴ /‌۳ درصد افزایش دارد. شایان ذکر است قیمت سال ۱۳۹۶ درب کارخانه ۲۷ هزار و ۲۲۰ ریال بوده که مبلغ ۱۷۸۰ ریال آن به‌صورت یارانه دولتی بوده است.

در گروه شوینده نیز اعلام شد که ساینا نیز افزایش نرخ دریافت کرده است. بر اساس اعلام، کلیه محصولات تولیدی این شرکت، شامل انواع مایع ظرفشویی، مایع نرم‌کننده لباس، مایع لباسشویی، مایع شیشه‌شوی، انواع مایعات سپیدکننده، مایع چندمنظوره، مایع و ژل توالت‌شوی و لوله‌بازکن معادل ۲۰ تا ۲۵ درصد نرخ فروش قبلی افزایش نرخ گرفته‌اند. شرکت پاکشو نیز اعلام کرد نرخ فروش محصولات نهایی داخلی شرکت به میزان ۱۸ تا ۲۵ درصد افزایش خواهد یافت.