صرفه صادرات

بهاره چراغی: اواسط مردادماه امسال، اسحاق جهانگیری از تاثیر سیاست‌های ارزی جدید بر روند صادرات سخن به میان آورد. معاون اول رئیس‌جمهوری با دفاع از بسته ارزی جدید دولت دوازدهم، از نشانه‌هایی خبر داد که نشان می‌دهد صادرات کشور به‌شدت اقتصادی و مقرون به صرفه شده است و صادرکنندگان باید از این فرصت برای توسعه بازارهای صادراتی‌شان استفاده کنند. اظهارنظری که خیلی به مذاق فعالان اقتصادی و صادرکنندگانی که در دریای پرتلاطم این روزهای اقتصاد کشور پارو می‌زنند، خوش نیامد. به اعتقاد آنها بسته ارزی دولت زمانی برای رشد صادرات پلکان خواهد شد که همزمان با افزایش نرخ ارز، فنر جهش تورم رها نشود. این در حالی است که طی سالیان گذشته، متولیان و تصمیم‌سازان کشور به جای اینکه مطابق با فرمول ارزی، نرخ ارز را به‌صورت تدریجی واقعی کنند، در مقاطعی با تزریق ارزهای نفتی از آزادسازی نرخ ارز در کشور جلوگیری کرده‌اند. سریال دنباله‌دار تثبیت نرخ ارز در کشور در حالی همچنان در دولت دوازدهم ادامه یافته که نه‌تنها این فرآیند این روزها به ایجاد فضای بحرانی در کشور دامن زده، بلکه باعث شده قیمت سایر کالاها به‌طور افسارگسیخته‌ای افزایش پیدا کند. به این ترتیب نرخ کالاهای صادراتی به‌خصوص کالاهایی که به مواد اولیه نیاز دارند با تبعیت از روند صعودی نرخ ارز، افزایش یافته و مابه‌التفاوتی را که می‌توانست برای صادرکنندگان، سودی به ارمغان بیاورد به حاشیه رانده است. در این میان فعالان اقتصادی بر این باورند، زمانی سخنان معاون اول رئیس‌جمهوری رنگ واقعیت به خود خواهد گرفت که نرخ ارز به تدریج افزایش یابد و دولت از اتخاذ تصمیمات شتاب‌زده بپرهیزد. به اعتقاد آنها التهاب در بازار ارز علاوه بر اینکه فعالان اقتصادی را برای سرمایه‌گذاری می‌ترساند، شوک‌های متعددی به تولیدکنندگان و در نهایت مصرف‌کنندگان وارد خواهد کرد. آرامش و ثبات نسخه‌ای است که بخش خصوصی برای رشد و ترقی صادرات می‌پیچد. اما در آن سوی گود، تحریم‌های جدید هستند که در معاملات و کسب‌وکار تجار کشور سایه خود را افکنده‌اند؛ به‌گونه‌ای که صادرکنندگان بسیاری از بازارهای هدف‌شان را از کف داده‌اند. فشار تحریم‌ها در حالی در لایه‌های اقتصاد ایران به چشم می‌خورد که به اعتقاد فعالان بازار، این خود تحریمی‌ها و سیاست‌های غیرکارشناسانه دولت است که صادرکنندگان را از گود رقابت و رشد عقب انداخته است. «تجارت فردا» به بهانه سخنان اسحاق جهانگیری که صادرات را برای صادرکنندگان اقتصادی و مقرون به‌صرفه می‌داند، در پرونده پیش‌رو این موضوع را بررسی کرده که تا چه اندازه این حرف با واقعیت منطبق است و آیا واقعاً در شرایط فعلی جهش صادراتی امکان‌پذیر است یا خیر؟ همچنین در این پرونده به این سوال پاسخ داده شده است که آیا برای توسعه صادرات تنها ارز گران نیاز است یا پای پارامترهای دیگری نیز در میان است و اینکه آیا سایر شرایط اقتصاد ایران برای جهش صادراتی آماده است. در پایان هم به این پرسش پاسخ داده شده است که صادرکنندگان در برابر دشواری‌های تحریم چه سازوکاری را باید در دستور کار قرار دهند.