تعادل جدید بازار پول
آیا نرخ سود بالای 20 درصد دوباره همه‌گیر می‌شود؟
بررسی‌ها از بازار پول حاکی از آن است که پس از انتشار اوراق 20درصدی از سوی بانک مرکزی، مردم انتظار دارند که نرخ سود به سطح سود بالا بازگردد و در حقیقت انتظارات مردم با نرخ سود بالا گره خورده است. به همین دلیل تقاضا برای نرخ سود 15 درصد بسیار پایین است و این موضوع باعث شده که برخی از بانک‌ها تمایل داشته باشند، نرخ سودی بالاتر از نرخ بخشنامه‌ای پیشنهاد دهند.
مجید حیدری: بررسی‌ها از بازار پول حاکی از آن است که پس از انتشار اوراق 20درصدی از سوی بانک مرکزی، مردم انتظار دارند که نرخ سود به سطح سود بالا بازگردد و در حقیقت انتظارات مردم با نرخ سود بالا گره خورده است. به همین دلیل تقاضا برای نرخ سود 15 درصد بسیار پایین است و این موضوع باعث شده که برخی از بانک‌ها تمایل داشته باشند، نرخ سودی بالاتر از نرخ بخشنامه‌ای پیشنهاد دهند. بررسی‌های میدانی «ایسنا» از شعب بانک‌ها در روزهای ابتدایی سال جدید نشان می‌دهد که با وجود اینکه در حال حاضر در بسیاری از بانک‌ها همچنان نرخ‌های مصوب اجرا می‌شود، ولی در این میان برخی از بانک‌هایی که کمتر به ضوابط سود توجه داشته و معمولاً نرخ‌های بالاتری پرداخت می‌کردند اما بعد از ابلاغ بخشنامه شهریورماه در چارچوب قوانین حرکت کردند این روزها بار دیگر نرخ‌های سود بالا را به ویترین خود برگردانده‌اند به گونه‌ای که به راحتی به مشتری پیشنهاد افتتاح حساب سپرده با سود ۲۱ درصد را می‌دهند. در این میان با توجه به اینکه در بخشنامه سود تاکید شده بود هر‌گونه واریزی به حساب مدت‌دار ممنوع و برداشت از آن با جریمه مواجه می‌شود، اکنون در بانک‌ها مشاهده می‌شود که در این باره رعایت چندانی وجود نداشته و مشتری می‌تواند به راحتی به حساب مدت‌دار خود که البته سودهای بالایی دارد، مبلغ اضافه کند. این گزارش در گفت‌وگو با برخی از کارکنان در شعب بانک‌ها تاکید می‌کند که به گفته این گروه در حال حاضر جذب منابع در بانک‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و با وجود اینکه حرکت در چارچوب سود ۱۵ درصد و سایر ضوابط بخشنامه هشت‌بندی بانک مرکزی یک الزام است، اما در مواردی بانک‌ها ناچارند برای نگهداشت سپرده با مشتریان راه بیایند.
به نظر می‌رسد یکی دیگر از موانع کاهش نرخ سود در شرایط کنونی، احتمال افزایش نوسانات در بازار ارز و خروج سپرده‌های مدت‌دار از بانک‌هاست. در هفته‌های اخیر، نرخ ارز نوسانات قابل توجهی داشته و این موضوع باعث شده که بسیاری به این فکر باشند که سپرده‌های خود را تبدیل به دلار یا طلا کنند. در نتیجه بانک‌ها نیز نمی‌توانند با نرخ 15درصدی به جنگ دیگر بازارها بروند و لازم است که نرخ‌های خود را به سطح بالاتر از نرخ بخشنامه‌ای افزایش دهند. همچنین موضوع دیگری که در این بین مورد توجه قرار دارد و برخی مدیران شعب به آن اشاره دارند به آثار به جای مانده از انتشار اوراق گواهی سپرده ۲۰درصدی اختصاص دارد و عنوان می‌کنند که در هر حال وقتی مخاطبان شبکه بانکی مدتی حساب با سود ۲۰ درصد باز کرده‌اند اکنون چندان مایل به افتتاح حساب با سود پنج درصد کمتر نیستند و به ویژه برای مبالغ کلان سودهای بالاتر و نرمش بانک‌ها در جذب منابع را طلب می‌کنند.
مجموع این شرایط نشان می‌دهد که در وضعیت کنونی، انتظارات از بازدهی سود باعث شده که برخی از افراد به فکر خروج از بازار پول باشند، این در حالی است که هنوز نرخ تورم در سطح تک‌رقمی وجود دارد و حتی نرخ سود 15درصدی و بدون ریسک می‌تواند نرخ سود مثبت پنج واحد درصدی را حاصل کند.
