شاخص بورس در مرز شش رقمی شدن

 مجید حیدری: هفته گذشته، قیمت دلار دو مسیر متفاوت داشت. در حالی که بهای دلار تا روز دوشنبه به سطح چهار هزار و 655 تومان رسیده بود، پس از صحبت‌های رئیس‌جمهوری و همچنین سیاست‌های تنظیم بازار، به سطح چهار هزار و 575 تومان بازگشت. هفته گذشته، شاخص بورس تهران با افزایش 6 /0درصدی، در آستانه شش‌رقمی‌شدن قرار گرفت. در بازارهای جهانی، مهم‌ترین اتفاق تضعیف دلار بود که باعث شد نرخ برابری یورو در مقابل دلار به بیشترین مقدار طی سه سال اخیر برسد.

اثر گزارش مثبت صندوق در بازار نفت

هفته گذشته، نوسانات قیمت نفت کم‌دامنه بود، اما هنوز عوامل بسیاری از قیمت‌های افزایشی حمایت می‌کردند. به گزارش بانک مرکزی، روز دوشنبه، به دلیل نوسان شاخص دلار و ازسرگیری تولید نفت در برخی از میادین نفتی لیبی، قیمت‌های نفت در مقطعی از معاملات این روز تضعیف، اما در نهایت با جبران افت مذکور به بالاترین سطوح سه سال اخیر نزدیک شد. با شروع فعالیت تولید در میدان نفتی الساره لیبی، انتظار می‌رود تولید نفت این میدان تا 55 هزار بشکه در روز افزایش یابد. اظهارات خالد الفالح، وزیر نفت عربستان سعودی، مبنی بر احتمال عدم توازن بازار نفت تا سال 2019 میلادی و ادامه همکاری اوپک و سایر تولیدکنندگان برای کاهش تولید نفت پس از سال 2018 میلادی، از قیمت‌های نفت در این روز حمایت کرد. در پایان وقت معاملات روز دوشنبه، بهای نفت برنت و آمریکا به ترتیب 42 و 12 سنت افزایش یافت.

روز سه‌شنبه، دورنمای مثبت رشد اقتصاد جهانی و انتظارات برای ادامه محدودیت تولید اوپک، روسیه و متحدان آنها، باعث افزایش بهای نفت برنت برای اولین بار در یک هفته گذشته به سطح 70 دلار شد. در هفته گذشته، صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی رشد اقتصادی جهان را افزایش داد. به این ترتیب؛ قیمت‌های نفت بیش از یک درصد افزایش داشت.  اما بهای قراردادهای آتی نفت برنت و آمریکا در معاملات پس از تسویه بازار اندکی از روند صعودی عقب‌نشینی کردند. 

این امر ‌می‌تواند به افزایش تقاضا برای فرآورده‌های نفتی کمک کند. در پایان وقت معاملات این روز، بهای نفت برنت و آمریکا به ترتیب 93 و 90 سنت تقویت شد.

تعدیل قیمتی در چهارشنبه

بهای نفت در روز چهارشنبه روندی معکوس داشت. قیمت نفت تحت تاثیر آماری که افزایش ذخایر نفت خام و بنزین آمریکا را نشان داد، کاهش یافت. بهای معاملات نفت برنت با ۱۳ سنت کاهش نسبت به قیمت نهایی روز سه‌شنبه، به 83 /69 دلار در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با چهار سنت کاهش نسبت به قیمت نهایی روز گذشته، 43 /64 دلار در هر بشکه بود. به گفته معامله‌گران، قیمت‌ها از انتشار آمار آمریکا که افزایش ذخایر نفت و بنزین را نشان داد تحت فشار منفی قرار گرفتند.

بر اساس گزارش رویترز، در بحبوحه این شاخص‌های ضعیف، معامله‌گران برای حمایت در برابر کاهش احتمالی قیمت‌های نفت دست به کار شدند. آمار معاملات نشان داد پیشنهادات فروش برنت در قیمت‌های ۷۰ دلار، ۶۹ دلار و ۶۸ دلار در هر بشکه از اواسط دو هفته گذشته در بازار بورس اینتر کانتیننتال افزایش یافته است. در حال حاضر پیشنهادها برای فروش برنت بسیار بیشتر از درخواست‌های خرید است. این افزایش پیشنهادهای فروش، نتیجه انباشته شدن میزان معتنابهی قراردادهای خرید است که طی ماه‌ها افزایش قیمت‌های نفت روی داده است.

با وجود این معامله‌گران می‌گویند قیمت‌های نفت بعید است ریزش قابل توجهی پیدا کند زیرا بازارها همچنان با رشد اقتصادی مطلوب و همچنین محدودیت‌های عرضه تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک به خوبی پشتیبانی شده‌اند.

طبق یافته‌های یک نظرسنجی که جدیدترین نشانه از رشد اقتصادی جهانی است، فعالیت تولیدکنندگان ژاپنی در ژانویه با سریع‌ترین روند در چهار سال گذشته گسترش یافت. رشد اقتصادی به معنای رشد مطلوب تقاضا برای نفت است که همزمان با محدود شدن عرضه به دلیل اجرای توافق کاهش تولید اوپک روی داده است.

قدرت‌نمایی ارزهای اروپایی

در هفته گذشته نسبت برابری یورو به دلار به بیشترین مقدار طی سه سال اخیر نزدیک شد. روز دوشنبه، انتظار فعالان بازار برای مشخص شدن نتیجه نشست روز پنجشنبه (دو هفته قبل) بانک مرکزی اروپا در رابطه با دریافت نشانه‌هایی از تغییرات آینده سیاست‌های پولی این بانک، منجر به تقویت ارزش یورو در مقابل دلار و نزدیک شدن آن به بالاترین سطح سه سال اخیر شد. بدین ترتیب؛ نرخ یورو در برابر دلار با 3 /0 درصد افزایش به 2257 /1 رسید. به گزارش بانک مرکزی، برخی منابع مطلع اظهار داشتند؛ با توجه به نیاز به زمان بیشتر مقامات بانک مرکزی اروپا برای بررسی چشم‌انداز اقتصاد و ارزش یورو، بعید به نظر می‌رسد که به تعهدات خود مبنی بر تداوم خرید اوراق قرضه پایبند نباشد. به دلیل خوش‌بینی در خصوص دستیابی انگلیس به یک توافق مطلوب برای جدایی از اتحادیه اروپا، ارزش پوند در مقابل دلار با یک درصد رشد به بالاترین سطح از ژوئن سال 2016 (زمان رای‌گیری برای خروج انگلیس از اتحادیه اروپا) رسید. توافق سناتورهای آمریکا مبنی بر توقف تعطیلی دولت آمریکا به تقویت شاخص دلار کمکی نکرد و در نهایت با 2 /0 درصد افت به 388 /90 (نزدیک به پایین‌ترین سطح سه سال اخیر) رسید.

 روز دوشنبه، به دلیل نوسان شاخص دلار نزدیک به پایین‌ترین سطح سه سال اخیر، بهای نقدی طلا 05 /0 درصد افزایش یافت. در این روز، خوش‌بینی در بازارهای مالی در پی خاتمه تعطیلی دولت آمریکا، افزایش بهای طلا را محدود کرد. از سوی دیگر، نرخ بازده اوراق قرضه خزانه‌داری آمریکا که در خلال تعطیلی دولت این کشور روند نزولی داشت، در پی پیش‌بینی ناچیز بودن افت اقتصادی آمریکا ناشی از اختلافات سیاسی و تمرکز سرمایه‌گذاران بر محرک‌های اقتصاد جهانی و فشارهای تورمی این کشور، افزایش یافت و فشار نزولی بر طلا وارد کرد. در این روز، بهای طلای قراردادهای آتی آمریکا تحویل ماه فوریه 1 /0 درصد کاهش یافت.

اثرگذاری دلار بر رشد طلا

روز سه‌شنبه، به دلیل انتشار آمار فراتر از انتظار افزایش اعتماد مصرف‌کننده منطقه یورو در ماه ژانویه که بیانگر حرکت قوی در اقتصاد این منطقه بود، شاخص دلار در مقطعی از معاملات به پایین‌ترین سطح سه سال اخیر (063 /90) تضعیف شد. بدین ترتیب؛ نرخ یورو در برابر دلار با 29 /0 درصد افزایش به 2295 /1 رسید. به دنبال تثبیت سیاست پولی بانک مرکزی ژاپن، از تقویت اولیه نرخ دلار در مقابل ین کاسته شد و در نهایت با 5 /0 درصد کاهش به 31 /110 رسید. در پی خوش‌بینی فزاینده پیرامون دستیابی انگلیس به یک توافق مطلوب برای جدایی از اتحادیه اروپا، نرخ هر پوند از سطح 40 /1 دلار (بالاترین سطح از ژوئن سال 2016، زمان رای‌گیری خروج انگلیس از اتحادیه اروپا) عبور کرد. به دلیل اظهارات ترامپ مبنی بر روند مطلوب مذاکرات پیرامون توافق‌نامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا)، ارزش پزو مکزیک از افت‌های شدید اخیر خود کاست و اندکی تقویت شد.

در این روز، در پی تضعیف شاخص دلار به پایین‌ترین سطح سه سال گذشته، قیمت طلا افزایش یافت. اما به‌دلیل خاتمه نااطمینانی ناشی از تعطیلی سه‌روزه دولت آمریکا، تقویت آن را محدود کرد. در این روز، بهای نقدی طلا در مقطعی از معاملات به بالاترین سطح یک‌هفته‌ای رسید، اما در نهایت با 3 /0 درصد رشد به کار خود خاتمه داد. همچنین، بهای طلای قراردادهای آتی آمریکا تحویل ماه فوریه 4 /0 درصد تقویت شد.

دونیمه متفاوت برای دلار

دلار در هفته گذشته دونیمه متفاوت را طی کرد. در حالی که قیمت این ارز در بازار تهران تا روز دوشنبه، صعودی حرکت می‌کرد، اما پس از سخنرانی رئیس‌جمهوری، پس از دوشنبه‌شب و اطمینان از وجود ارز، نوسانات قیمت دلار کاهش یافت و روند صعودی نرخ ارز، برعکس شد.

روز شنبه، قیمت دلار به آستانه مرز چهار هزار و ۵۵۰ تومان رسید. افزایش قیمت دلار در شرایطی رقم خورد که تحلیل‌های تکنیکال نشانگر آن است که عرضه ارز به تنهایی چاره‌ساز کاهش نوسانات بازار نیست. در دومین روز هفته، دلار با ۹۵ تومان افزایش به قیمت چهار هزار و ۶۴۰ تومان رسید، همچنین ارزهای مهم اروپایی رشد بیشتری را نسبت به شاخص ارزی تجربه کردند. به‌عنوان مثال یورو با ۱۹۰ تومان افزایش به قیمت پنج هزار و ۸۰۰ تومان و پوند با ۲۲۵ تومان رشد به قیمت شش هزار و ۵۰۰ تومان رسید. به گفته فعالان، در روزی که بازارهای جهانی تعطیل بود، علت افزایش ارزهای اروپایی بیشتر ناشی از جو روانی نوسانات دلار بود که معامله‌گران سایر ارزها را نیز تحت تاثیر قرار می‌داد. در این میان، نوسانات دلار ریشه‌های متفاوتی داشت. به گفته فعالان، فضای هیجانی معاملات و تغییرات سریع قیمت، ورود تقاضای فنی به بازار، افزایش نقدینگی در بازار، افزایش تحرکات معامله‌گران، جوسازی پیرامون نبود کنترل بانک مرکزی بر روند قیمت، کاهش زیاد فروش ارز از سوی صرافی‌ها و تشکیل صف‌های خرید مقابل آنها از ریشه‌های ایجاد نوسان در روزهای اخیر بوده‌اند.

روز دوشنبه نوسان دلار، شدت یافت. روز دوشنبه، دلار با ۱۵ تومان رشد به قیمت چهار هزار و ۶۵۵ تومان رسید. دامنه تغییرات قیمت دلار نیز در بازه چهار هزار و ۶۶۰ تا چهار هزار و ۶۹۵ تومان قرار گرفت. روز سه‌شنبه، پس از هشت روز افزایش، شاخص بازار ارز تغییر مسیر داد و به ابتدای کانال چهار هزار و ۶۰۰ تومان نزدیک شد. در چهارمین روز هفته، دلار با ۵۰ تومان کاهش به قیمت چهار هزار و ۶۰۵ تومان رسید. به گفته فعالان، افزایش عرضه ارز و سخنرانی رئیس‌جمهوری در خصوص بازگشت آرامش بازار مهم‌ترین عاملی بود که جهت قیمت دلار را تغییر داد؛ افت دلار در شرایطی صورت گرفت که تقاضاهای جدیدی نیز وارد بازار شده بودند؛ در گیرودار افزایش عرضه و ورود تقاضای جدید قیمت با چند رفت‌وبرگشت قیمتی در مرز چهار هزار و ۶۰۰ تومان مواجه شد.

 روز چهارشنبه، دلار در شروع معاملات از کانال چهار هزار و 600 تومان نزول کرد. در پنجمین روز هفته، دلار معاملات خود را با قیمت چهار هزار و 595 تومان آغاز کرد که کاهشی 10تومانی نسبت به قیمت بسته‌شده روز سه‌شنبه داشت. در ادامه روز این ارز بار دیگر تحت تاثیر قدرت عرضه بازیگران بازارساز افت بیشتری را تجربه کرد و تا قیمت چهار هزار و 575 تومان پایین رفت؛ قیمتی که 30 تومان پایین‌تر از روز چهارم هفته بود و منجر به ثبت دومین کاهش متوالی این ارز شد. مهم‌ترین نشانه مثبت بازار ارز روز چهارشنبه، نزدیک شدن قیمت دلار نقدی به نرخ بازیگران بازارساز بود. در حالی که قیمت دلار در محدوده چهار هزار و 570 تومان قرار داشت، بازارساز در بیشتر مقاطع روز در محدوده چهار هزار و 530 تومان اقدام به عرضه ارز کرد. این اتفاق در حالی رخ داد که روز سه‌شنبه این فاصله بین 50 تا 110 تومان بود. با این روند به نظر می‌رسد که نرخ ارز در روزهای آینده نوسان کمتری را نسبت به هفته‌های قبل کسب کند.

فاصله نیم‌درصدی تا شش‌رقمی‌شدن

شاخص کل بورس تهران در هفته نخست بهمن‌ماه سال جاری، با افزایش 599 واحد به سطح 99 هزار و 522 واحد رسید. به این ترتیب شاخص کل در هفته گذشته 6 /0 درصد رشد داشت و بازدهی بازار سرمایه از ابتدای سال تا تاریخ مذکور به 4 /28 درصد رسید. به این ترتیب شاخص کل کمتر از نیم درصد (477 واحد) با شش‌رقمی شدن فاصله دارد. در شش ماه گذشته، افزایش قیمت دلار و افزایش قیمت کالاهای اساسی در بازارهای جهانی دو عامل موثر در رشد شاخص کل بوده‌اند. در هفته گذشته با انتشار گزارش‌های عملکرد دی‌ماه شرکت‌ها و اثرگذاری محسوس افزایش قیمت دلار و قیمت کالاهای جهانی بر درآمد و سود این شرکت‌ها، بازار با شتاب بیشتری رشد یافت. شاخص کل هم‌و‌زن نیز در هفته مورد بررسی، 4 /0 درصد افزایش یافت و به سطح 17 هزار و 514 واحد رسید. اما در مقابل، شاخص کل فرابورس در هفته منتهی به 4 بهمن‌ماه کمی کاهش را تجربه کرد و بازدهی منفی 3 /0 درصد را ثبت کرد. آهستگی رشد شاخص کل هم‌وزن به نسبت شاخص کل بورس تهران نشان‌دهنده عدم رشد یکسان صنایع در بازار سرمایه بوده است.

کاهش زمان تسویه معاملات

هفته گذشته، سازمان بورس در ادامه اجرای اصلاحات دستورالعمل‌ها و مقررات، در نامه‌‌ای به مدیران چهار بورس تهران، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، کاهش یک‌روزه زمان تسویه معاملات سهام را ابلاغ کرد. محسن خدابخش مدیر نظارت بورس‌ها در این نامه به تاریخ سوم دی و با اشاره به مصوبه 6 دی هیات مدیره سازمان بورس و نامه 20 آبان مدیریت نظارت بر کارگزاران در خصوص کاهش زمان تسویه معاملات از T+3 به T+2 اعلام کرد: مقرر شد زمان تسویه معاملات اوراق بهاداری در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران سه روز پس از انجام معامله (T+3) به دو روز پس از انجام معامله (T+2) کاهش یابد.

اثر افزایش نرخ دلار بر لاستیک‌سازان

رئیس هیات مدیره انجمن صنفی صنعت تایر ایران اعلام کرد پیش‌بینی می‌شود با توجه به افزایش قیمت ارز در سه‌ماهه پایان سال روند واردات تایر سیر نزولی داشته باشد. وی همچنین به موافقت دولت با افزایش نرخ تعرفه واردات تایر اشاره کرد و گفت: به دنبال درخواست انجمن تولیدکنندگان تایر مبنی بر تعیین تعرفه 60 درصدی برای واردات تایر، با موافقت دولت تعرفه واردات تایرهای سواری به 40 درصد و تایرهای کامیون و اتوبوسی به 26 درصد افزایش یافت. او افزود مسلماً افزایش هشت‌درصدی تعرفه واردات تایرهای سواری رقم بزرگی نیست که بر جریان واردات تایر در ماه‌های پایانی سال اثر بگذارد. هرچند این رقم قیمت تایرهای وارداتی در بازار را تغییر خواهد داد اما بر میزان فروش تولیدات داخلی تاثیر چندانی نخواهد داشت.

شفاف‌سازی بکاب

هفته گذشته شرکت صنایع جوشکاب یزد در خصوص تغییرات قیمتی پیش آمده شفاف‌سازی کرد. در اطلاعیه شفاف‌سازی «بکاب» آمده است که از تاریخ گزارشگری قبلی تا مقطع فعلی تغییر بااهمیتی در وضعیت مالی یا عملکرد شرکت رخ نداده است. «بکاب» در هفته گذشته رشد قیمتی بیش از 14 درصد را تجربه کرده است.

انتظار تعدیل در گروه قند و شکر

با نزدیک شدن به پایان سال 96، رقم یارانه شکر اعلام شد. بهمن دانایی دبیر انجمن صنفی قند و شکر در گفت‌وگویی اعلام کرد قیمت نهایی شکر به مبلغ 2900 تومان تعیین شد و نرخ اجرایی فروش نیز 2722 تومان در نظر گرفته شده است. بنابراین مابه‌التفاوت این دو نرخ به مبلغ 178 تومان برای هر کیلوگرم شکر به کارخانه‌های این صنعت ابلاغ شده است. این در حالی است که اکثر شرکت‌های قندی به جز قند قزوین نرخ یارانه شکر در بودجه خود را حدود 231 تا 235 تومان در نظر گرفته‌اند که با ابلاغ شرایط جدید تعدیل بودجه در این گروه انتظار می‌رود.

آزاد‌سازی نرخ اوره

در پی انتشار اخبار روزهای گذشته مبنی بر صدور رای دیوان عدالت اداری در خصوص آزادسازی نرخ اوره کشاورزی شایعات زیادی درباره نهایی شدن نرخ اوره شنیده می‌شود. دیوان عدالت اداری با صدور رای اعلام کرده است که دولت نباید در قیمت‌گذاری نرخ اوره دخالتی داشته باشد و اوره نیز مانند سایر محصولات باید بر اساس قیمت‌های معامله‌شده در بورس کالا قیمت‌گذاری شود. اما دولت هنوز پاسخی به رای دیوان عدالت اداری نداده است که سبب گمانه‌زنی‌هایی در مورد افزایش قیمت اوره کشاورزی شده است. یکی از شرکت‌هایی که از افزایش قیمت اوره منتفع می‌شود شرکت پتروشیمی خراسان است. این نماد هفته گذشته با استقبال معامله‌گران روبه‌رو شده است. ساختار تولید پتروشیمی خراسان به‌گونه‌ای است که تاثیر مثبت قابل ‌ملاحظه‌ای را از این اخبار خواهد گرفت. چون بیش از ۷۶ درصد از درآمد شرکت پتروشیمی خراسان برآمده از فروش اوره طی ۹ ماه گذشته بوده است اما پتروشیمی خراسان در شفاف‌سازی خود که روی سامانه اطلاع‌رسانی ناشران قرار داد، اعلام کرد که هنوز مصوبه اجرایی دیوان عدالت اداری در خصوص الزام دولت به خرید محصولات پتروشیمی کود اوره بر مبنای قیمت‌گذاری بورس کالا اعلام نشده است. با وجود تردیدها در این‌باره، هفته گذشته تقاضای پرحجمی در این نماد صورت گرفت.

برگزاری مجمع بانک صادرات

در گروه بانکی، بانک صادرات که از اواخر تیر سال گذشته تاکنون با توقف نماد روبه‌رو است و تاکنون هم نتوانسته مجمع سالانه مربوط به سال مالی اسفند ۹۵ را برگزار کند، بعد از چندین ماه تاخیر بالاخره زمان دو مجمع سالانه و عادی به‌طور فوق‌العاده را مشخص و قطعی کرد. سهامداران «وبصادر» صبح روز یکشنبه ۱۵ بهمن به دو مجمع سالانه و عادی به‌طور فوق‌العاده می‌روند تا ضمن تصویب صورت‌های مالی، هیات‌مدیره را انتخاب کنند. این اتفاق نزدیک شدن زمان بازگشایی این نماد بورسی را نوید می‌دهد.