نسل ناگهان
دهه هشتادیها چه میخواهند؟
آیسان تنها: این روزها صحبت از دهه هشتادیهاست. نوجوانانی که پیشتر به گردهماییهای مربوط به پارک آب و آتش و پاساژ کوروش شناخته میشدند و عباس کاظمی جامعهشناس از آنان به عنوان نسل آرمانهای کوچک یاد میکرد. اکنون اما در عرصه اجتماعی و سیاسی کشور بهصورتی متفاوت از آنچه شناخته میشدند، ظاهر شدهاند. در خیابان، مدرسه و دانشگاه اعتراض میکنند و هزینه جانی و مالی بسیاری متحمل میشوند. گرچه طبق گفته کارشناسان اقتصادی و اجتماعی نباید اعتراضات را محدود به دهه هشتادیها دانست ولی طبق شواهد و آنچه از زبان مسوولان مطرح میشود بخش کثیری از معترضان خیابانی نوجوانان و جوانان کمسنوسال بودهاند. این یعنی دستکم بروز و ظهور اعتراضات خیابانی را این نسل به عهده گرفته است. دهه هشتادیهای معترض گاهی با زبان هنر و شعر و موسیقی اعتراض میکنند و گاهی هم با زبان دیوارنویسی. این روزها حتی از اعتراضات صدای اهانت به ارزشهای نسلهای قبل هم شنیده میشود. بخشی از آنها متهماند به اینکه برای بیان اعتراضاتشان به راحتی از الفاظ رکیک استفاده میکنند که در نسلهای قبل معمول نبوده است. هر چه هست دهه هشتادیها که پیشاهنگی اعتراضات در خیابان را به عهده گرفتهاند توسط افراد بسیاری از نسلهای پیشین خود درک نمیشوند و ناشناختهاند. ناشناختههایی که پیشبینی رفتارهایشان در آینده، اکنون دیگر با دشواری روبهرو شده است.
نسل نو در جهان نو
سوال این است که جهان نسل حاضر نسبت به جهان نسلهای پیشین دچار چه تحولی شده که فرزندان از سوی بزرگسالان خود درک نمیشوند؟ بسیاری بر این باورند که «اینترنت» را میتوان از مهمترین عوامل اثرگذار بر ایجاد تمایز میان شرایط اندیشیدن و زیستن دهه هشتادیها با نسلهای پیشینشان معرفی کرد. اینترنت که هم فضای آموختن از اندیشمندان اقصی نقاط دنیا را پیشروی نسل جوان قرار داده و هم فرصت آگاهی از شرایط اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی جوامع مختلف را. هم پیگیری علم و هنر روز را ممکن میکند و هم امکان برقراری ارتباطات اجتماعی را با افراد جوامع و کشورهای مختلف جهان. اینترنتی که جهان را کوچک کرده و جهانی متنوع برای کاربران خود ساخته است. نسلی که از امکانات اینترنت برخوردار است هم بر جهان اثرگذار است و هم از جهان اثر میگیرد. اکنون این سوال مطرح است که آیا نسل گذشته قادر خواهد بود که ارزشها و شرایط زندگی خود را بر نسل جدید تحمیل کند؟ چنین رویکردی چه ضرورتی دارد و چگونه توجیه میشود و از آن مهمتر اینکه به چه نتیجهای منجر خواهد شد؟