سرطان سبز
راه بهینه مدیریت پسماند در شمال چگونه است؟
باریکه خزر از مرزهای شرقی در گلستان تا مرزهای غربی در گیلان در حال مدفون شدن زیر زباله‌هایی است که روزانه از سراسر ایران به این منطقه سرسبز سرازیر می‌شود. نبود زمین کافی، بالا بودن سطح آب‌ها، ورود دائمی و روزانه گردشگر، نبود امکانات و تکنولوژی دفع صحیح زباله، سیمای سبز شمال را با آلودگی پسماندها و زباله‌ها ترکیب کرده است.
جواد حیدریان: باریکه خزر از مرزهای شرقی در گلستان تا مرزهای غربی در گیلان در حال مدفون شدن زیر زباله‌هایی است که روزانه از سراسر ایران به این منطقه سرسبز سرازیر می‌شود. نبود زمین کافی، بالا بودن سطح آب‌ها، ورود دائمی و روزانه گردشگر، نبود امکانات و تکنولوژی دفع صحیح زباله، سیمای سبز شمال را با آلودگی پسماندها و زباله‌ها ترکیب کرده است. سیمایی که در حال سبزتراشی از شمال و رشد غیرقابل مهار زباله‌هاست. عفونت، سواحل شمال را غیرقابل تحمل کرده است. دفن زباله‌ها در جنگل‌ها و در سراشیبی‌های منتهی به رودخانه‌ها، انواع آلاینده را با شیرابه‌های زباله روانه دریای خزر و البته خانه‌های مردم شمال ایران کرده است. در کنار این باید به نفوذ آلاینده‌ها به ساقه سبز برنج‌ها و مرکبات و البته ورود آلودگی به تن ماهیان و آبزیان مصرفی در سراسر باریکه خزر اشاره کرد. اتفاق مرگباری که مدیریت پسماند در این منطقه را حیاتی کرده است. رئیس سازمان محیط زیست البته در اظهارنظری با تاکید بر اینکه زباله شمال را از بین می‌برد، از دست روی دست گذاشتن سالیان اخیر به بهانه استفاده از تکنولوژی تولید برق و کمپوست و... انتقاد کرده و گفته است که باید طرح‌های فانتزی در شمال را فراموش کنیم. او همچنین گفته که «شمال کشور از طریق پسماند در حال مدفون شدن است و شیرابه زباله‌ها آسیب جدی به محیط زیست وارد کرده‌اند. شمال کشور قربانی پسماند است، باید پسماندها سوخته شود و تقاضا داریم بی‌خیال تولید انرژی شوید.»
شیوع انواع بیماری‌ها و رشد انواع سرطان‌ها در شمال اگرچه هنوز به گفته رئیس اداره محیط زیست مازندران از سوی هیچ نهاد تحقیقاتی بررسی نشده است تا رابطه آنها با پسماندها به دست بیاید اما گمانه‌هایی درباره تاثیر تولید انواع زباله بر رشد سرطان در شمال ایران وجود دارد.
در این پرونده تلاش می‌کنیم علاوه بر دلایل بروز چنین پدیده‌ای که بیش از 50 سال است به تهدیدی علنی بدل شده، شیوه صحیح مدیریت پسماند در شمال و دیگر مناطق آسیب‌پذیر کشور را بررسی کنیم و اینکه بدانیم با این حجم انبوه زباله در ایران و شمال و جنوبش چه کنیم؟
برای بررسی این وضعیت باید در نظر داشت خطه شمال کشور به دلیل اینکه مقصد گردشگران ایرانی است، باید معضلات آن در مقیاسی ملی مورد بررسی و مدیریت قرار بگیرند. چراکه به نظر می‌رسد تمامی مردم ایران در ایجاد بن‌بستی آلوده‌کننده در شمال دخیل هستند و در صورتی که باریکه خزر در وضعیتی غیرقابل بازگشت باشد، همه سرزمین ایران از این اتفاق ضرر خواهند کرد. با این حال باید در نظر داشت در نبود تکنولوژی روزآمد و کمبود سرمایه‌گذار مطمئن به دلیل تمدید تحریم‌های خارجی و البته بی‌دانشی داخلی در ضرورت سرمایه‌گذاری در مدیریت پسماند و ناآگاهی از ارزش‌های اقتصادی آن حالا کشور ما به یکی از کشورهای محرومی بدل شده که حتی در مدیریت پسماند و دفع مناسب آن با مشکلات اساسی روبه‌رو است و برای رفع این چالش نیازمند در انداختن طرحی نو هستیم.
