آرامش ازدست‌رفته

فاطمه‌سادات فهری: عصبانیت به عنوان یکی از خروجی‌های مدیریت نشده خشم، در جامعه ایرانی افزایش یافته است. در حقیقت آستانه تحمل مردم به دنبال موانع متعدد در دستیابی به اهداف‌شان و ناتوانی در مدیریت هیجانات منفی از جمله خشم پایین آمده است. از سوی دیگر خانواده که پیش از این هم نقش موثری در ایجاد همدلی و ازخودگذشتگی در فرزندان داشت و هم مامنی برای آرامش و آسایش اعضای خانواده بود به دلیل جایگزینی شبکه‌های اجتماعی مجازی با تعاملات واقعی و فراهم کردن بستری برای تبعیض و بالطبع ترویج خشونت، کارکرد سابق خود را ندارد. همچنین فشارها و استرس زیاد در محیط جامعه از گرانی و تورم و احساس بی‌عدالتی گرفته تا نبود فضایی برای تخلیه هیجانات به این موضوع دامن می‌زند. به همین خاطر روزی نیست که در اخبار و خصوصاً از طریق شبکه‌های اجتماعی مجازی خبری مبنی بر وجود نزاع و درگیری یا اقدامات خشونت‌آمیز دیگر چون آتش زدن ماشین و موتور یا تجاوز و خودکشی و خودزنی نشنویم. این ناآرامی به حدی گسترده شده است که با کوچک‌ترین ناملایماتی و اظهار نظر مخالف یا به عنوان مثال برد یک تیم ورزشی در مسابقات شاهد حمله‌ور شدن افراد به صفحات مجازی شخص عامل و فحاشی به وی هستیم. همچنین اخیراً گزارشی منتشر شد مبنی بر اینکه فردی به دلیل ناموجهی چون جریمه پلیس ماشینش را سر چهارراه آتش زد یا جوانی به دلیل اختلافات مالی دوستش را به قتل رساند! بنابراین شاهد پایین آمدن آستانه تحمل مردم و افزایش عصبانیت آنها هستیم و این معضلات باعث شده در گزارش سالانه 2017 موسسه گالوپ از احساسات جهانی، ایرانیان به عنوان عصبانی‌ترین مردم جهان معرفی شوند. فارغ از نتایج این بررسی و نظر مسوولان ایرانی مبنی بر عدم صحت کامل این گزارش، به هر حال باید به دنبال راهی برای تسکین مردم عصبانی ایران باشیم.

 در این راستا یکی از اقداماتی که برای کاهش عصبانیت می‌توان انجام داد اصلاح الگوهای رفتاری و ارتباطی است. نهادهای آموزشی و پرورشی از خانواده گرفته تا مدرسه و دانشگاه می‌توانند نقش موثری در این خصوص ایفا کنند. همچنین رفع مشکلات اقتصادی و معیشتی گام موثری در حل این مشکل است زیرا فاصله طبقاتی زیاد، نبود شغل مناسب و تجملات و فرهنگ تفاخر در زندگی خواص حس بی‌عدالتی را به مردم القا می‌کند که خروجی این مساله افزایش خشونت و پرخاشگری است. نکته دیگری که باید به آن اشاره کرد، به کار بستن سیستم‌های تشویقی به جای بهره‌گیری دائم از نظام تنبیه و مجازات است که حکم نوشدارو بعد از مرگ سهراب را دارد زیرا سال‌هاست که دولت مجرمان و خلافکاران را مجازات می‌کند یا به عبارت دیگر آنها را به سزای اعمال‌شان می‌رساند اما نه‌تنها از میزان خشونت که از فحاشی تا قتل را شامل می‌شود، کاسته نشده بلکه بیشتر هم شده است و این معضلی است که جامعه ایرانی درگیر آن شده است و باید به دنبال راهکارهایی برای اصلاح آن باشیم زیرا سرمایه انسانی بزرگ‌ترین و مهم‌ترین سرمایه هر جامعه‌ای به شمار می‌رود و اگر سیاست‌های درستی جهت رفع این مشکل اتخاذ نشود این سرمایه عظیم را از دست می‌دهیم. برای التیام این التهابی که جامعه درگیر آن شده است نیاز به همدلی و گسترش آرامش در فضای جامعه داریم و در این پرونده به بررسی گسترده‌تر عوامل دخیل در ترویج عصبانیت و روش‌های جلوگیری و غلبه بر این بحران می‌پردازیم.