به وقت خاموشی شهر

بسیاری از شهرهای جهان به همیشه بیدار بودنشان مشهورند و در هر ساعت از شبانه‌روز پر از هیاهو و شور زندگی هستند. به‌طوری که به آنها شهرهای 24‌ساعته می‌گویند. این جنب‌وجوش با آمدن فصل گرما بیشتر شده و غالباً رنگ و بوی تفریحی و گردشگری به خود می‌گیرد. شبکه اجتماعی بادو سال 2011، در مطالعه‌ای شهرهای جهان را بر مبنای 24‌ساعته بودن طبقه‌بندی کرد. در این مطالعه شهرهای قاهره مصر، مونته ویدئو اروگوئه و بیروت لبنان رتبه‌های برتر را کسب کردند و در کمال تعجب نیویورک آمریکا رتبه‌ای بهتر از 32 کسب نکرد، و تهران حتی نتوانست در انتهای این لیست جایی برای خود پیدا کند. چراکه بیدار بودن شهر تهران به علت محدودیت ساعت اجباری تعطیلی مغازه‌ها، رستوران‌ها، مراکز خرید، سالن‌های سینما و تئاتر و مراکز فرهنگی و هنری بیشتر حالت غیررسمی دارد و مکان‌هایی رسمی و مناسب برای گردشگری و تفریح سالم و امن شبانه شهروندان تعریف نشده است. در حالی که با مدرن شدن سبک زندگی و مکانیزه شدن آن در شهرها، اعضای یک خانواده که به دلیل مشغله‌های فراوان ساعات کمتری از روز را در کنار یکدیگر می‌گذرانند ترجیح می‌دهند در ساعات پایانی شب در کنار خانواده و در قالب گردشگری شبانه از هوای مطبوع، سکوت و آرامش و زیبایی‌های شهر در شب لذت ببرند و صورت شب‌نشینی‌های گذشته را نو کنند. ولی برای مدیران راه‌حل ساده‌تر، پاک کردن صورت مساله است. به‌طوری که با بهانه‌هایی مانند ایجاد مزاحمت برای ساکنان محل و تضییع حقوق عمومی و چسباندن انگ‌هایی چون غربزدگی، بیکاری و‌... به این گردشگران شبانه، از زیر بار مسوولیت شانه خالی کرده و در زمان تفریح خانواده‌ها محدودیت ایجاد می‌کنند. در صورتی که می‌توان با ایجاد امنیت در شهر و به رسمیت شناختن زندگی شبانه در کلانشهرها، یک جاذبه گردشگری بزرگ به وجود آورد و به رشد و توسعه این صنعت کمک بزرگی کرد. اتفاقی که سال‌هاست حتی در کشورهای مسلمانی مانند ترکیه و مالزی روی می‌دهد. در تهران هم با اجرای طرح «اذان تا اذان» در خیابان سی تیر در ماه‌های رمضان سال‌های اخیر، رونق چشمگیری در بخش گردشگری شبانه و مشاغل و کسب‌وکارهای این منطقه حاصل شد و تجربه‌های خوبی به دست آمد. ضمن آنکه به دلیل حضور مردم با کاهش آمار بزهکاری و افزایش رضایتمندی و شادابی شهروندان منطقه هم مواجه بودیم. بنابراین در صورتی که زیرساخت‌ها و شرایط حضور شبانه شهروندان در همه ماه‌های سال، در اماکن تعریف‌شده مهیا شود، مشاغل مرتبط با این حوزه با ایجاد شیفت‌های شبانه و محیط‌های امن و زیبا و نورپردازی‌های مناسب در فضایی رقابتی می‌توانند بدون تحمیل هزینه چندانی به دولت در ایجاد اشتغال در بخش خصوصی سهیم شوند. اما با پاسخ ندادن به این نیاز و مهیا نکردن امکانات و زیرساخت‌های مناسب، همچنان باید شاهد رونق گرفتن مشاغلی چون انواع دستفروشی‌ها که اتفاقاً یکی از بزرگ‌ترین بخش‌های غیررسمی اقتصاد کشور است، باشیم. مشاغلی که هم چهره شهر را نامناسب می‌نمایانند و هم گاهی باعث بروز ناامنی در شب‌های شهرها می‌شوند. همچنان مراکز فرهنگی و تفریحی به دلیل مشغله روزانه شهروندان کم‌رونق باقی مانده و انگیزه سرمایه‌گذاری در این بخش‌ها کاهش می‌یابد. بافت‌های تاریخی و تاریک شهر هم مامن کارتن‌خواب‌ها و معتادان باقی خواهد ماند.