طرح قدیم اجرای جدید

لیزینگ به شکلی از تسهیلات بانکی گفته می‌شود که در آن وامی به خریدار تعلق می‌گیرد و آنچه خریداری شده تا بازپرداخت وام در مالکیت وام‌دهنده است. وام‌گیرنده تا آن موقع عملاً آنچه را با تسهیلات لیزینگ خریداری شده، در اجاره دارد و با پایان بازپرداخت وام، مالکیت به وام‌گیرنده منتقل می‌شود.

خرید مسکن لیزینگی چندسالی است بر سر زبان‌هاست، همان زمان‌هایی که لیزینگ فروش خودرو مطرح و اجرایی شد و بسیاری از متقاضیان صاحب خودرو شدند. حدود سال‌های 1386 و 1387 گفته شد لیزینگ مسکن از عوامل اصلی افزایش قیمت مسکن بوده است، که اگر اجرایی می‌شد تاکنون نیمی از اقساط متقاضیان خرید مسکن لیزینگی هم پرداخت شده بود. در حدود 15 سال اخیر تا همین شش سال پیش بارها لیزینگ مسکن مطرح شد اما هیچ‌گاه برای اجرای آن مصرانه تلاش نشد. اما اکنون دوباره این طرح بر سر زبان‌ها افتاده و می‌گویند لیزینگ مسکن روی میز اجراست. رئیس‌کل بانک مرکزی گفته است که تمامی ایده‌ها روی میز است و به تدریج اجرایی می‌شود. ولی‌الله سیف گفته است لیزینگ مسکن نیاز جامعه هدف خاصی را تامین می‌کند. این طرح به تدریج به نظام بانکی معرفی می‌شود تا تحرک لازم در بخش مسکن ایجاد شود. به نظر می‌رسد با افزایش مبلغ وام مسکن و تعیین تکلیف ساخت مسکن اجتماعی توسط نهاد مربوطه، برنامه سوم مسکن که سال‌ها در انتظار اجرا بود قوت گرفته است و به زودی اجرایی می‌شود.

گاهشمار اجرای لیزینگ مسکن

اواخر اردیبهشت‌ماه امسال معاون وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد بانک مرکزی ایران برای فعالیت شرکت‌های لیزینگ مجوز صادر کرده است. شاید این مجوز پیش از دستور نویدی برای اجرای این طرح در سال جاری باشد. حامد مظاهریان نرخ سود تسهیلات لیزینگ مسکن را این‌گونه عنوان کرد که نرخ سود طبق دستورالعمل ابلاغیه بانک مرکزی خواهد بود. به گفته این معاون مسکن، یکی از دلایل تاخیر در اجرای این طرح کاهش دودرصدی نرخ سود بانکی در ابتدای سال جاری بوده است. حالا این بار بانک مرکزی ساماندهی فعالیت لیزینگ‌ها را با همکاری کانون شرکت‌های لیزینگ در دستور کار قرار داده است. شرکت‌های لیزینگ برای همراهی با این اقدام بانک مرکزی درخواست‌های متعدد خود را به بانک مرکزی برای دریافت مجوز فعالیت آغاز کرده‌اند و این بانک هم بررسی‌های ارائه مجوز فعالیت را اجرایی کرده است. اما به هر حال فعالیت لیزینگ‌های مسکن باید با تصویب شورای پول و اعتبار باشد.

مشکلات پیش روی لیزینگ مسکن

به گفته برخی اقتصاددانان، مشکلات صنعت لیزینگ در کشور ریشه در ساختار اقتصاد کلان کشور دارد و به دلیل برخی از سیاست‌ها از رونق و توسعه لازم برخوردار نیست، اما به گفته مسوولان بانک مرکزی، ساماندهی و تنوع‌بخشی به لیزینگ‌ها در دولت پیگیری می‌شود. بانک مرکزی هم به دنبال راه‌اندازی لیزینگ مسکن است اما با توجه به واقعیت‌های اقتصادی ممکن است با تاخیر در صدور مجوزها همراه باشد. اما برخی دیگر به دلیل حساس بودن بازار مسکن به طرح‌های اجرا‌شده، با احتیاط بیشتری در اجرا پیش می‌روند.‌ بنابراین به نظر می‌رسد این بار که اجرای طرح لیزینگ مسکن بیش از پیش جدی شده است، بانک مرکزی این موضوع را با حساسیت و احتیاط خاصی پیگیری می‌کند. در عین حال برخی دیگر از کارشناسان می‌گویند این اقدامات می‌تواند به رونق بازار مسکن و تامین سرمایه مورد نیاز برای خانه‌دار شدن افراد کمک کند. هم‌اکنون کارگروه‌های مختلفی برای نحوه تاسیس و فعالیت شرکت‌های لیزینگ در بانک مرکزی تشکیل شده است، در عین حال دو کارگروه تخصصی لیزینگ مسکن در وزارت راه و شهرسازی تشکیل شده و به زودی نتایج فعالیت‌های تخصصی به بانک مرکزی برای تصمیم‌گیری ارجاع خواهد شد.