زندگی دور از سرطان

اینکه در سال 1393 تعداد زیادی از افراد مشهور با سرطان روبه‌رو شدند، شاید به این معنا نباشد که سرطان در جامعه رواج پیدا کرده است اما می‌توان آن را زنگ خطری برای پرداختن به مساله سلامت در حوزه سرطان دانست. چرا که سرطان به عنوان بیماری‌ غیرواگیر و یکی از مهم‌ترین بیماری‌هایی که بار آن برای بخش سلامت زیاد است، باید مورد توجه قرار گیرد. تردیدی نیست که الان سرطان از نظر میزان بروز به اندازه کشورهای غربی نیست اما این خودبه‌خود خبر خوشحال‌کننده‌ای نیست چرا که زمان زیادی از صنعتی شدن غرب می‌گذرد و آنها آثار بخشی از سرطان را که مربوط به عوارض صنعتی شدن است بردوش کشیده‌اند. ولی در ایران هنوز برای روبه‌رو شدن با این عواقب فرصت هست. بنابراین باید نگران موج فزاینده سرطان برای سال‌های آینده باشیم و همه کارهایی را که لازم است برای پیشگیری، تشخیص زودرس، کاهش بار بیماری و نهایتاً افزایش طول عمر بیماران سرطانی و در کنار آن، اقدامات حمایتی لازم انجام داد. زمانی می‌توانیم بگوییم افزایش سرطان یا مرگ‌ومیر ناشی از آن روی داده که تعداد 80 تا 100 سرطان جدید در سال ثبت شود. در این رابطه ابتدا باید اطلاعات کامل را جمع‌آوری و بعد آن را تحلیل کرد. در عین حال به این مساله نیز آگاهی داریم که تعداد قابل توجهی‌ از سرطان قابل درمان است. بر همین اساس است که باید چند سال بگذرد تا بتوان سرطان‌های سال‌های گذشته را تحلیل کرد. بنابراین تحلیل سرطان در همان زمان که اتفاق می‌افتد، امکان‌پذیر نیست بلکه باید چند سال بگذرد تا بتوان سرطان‌های سال‌های گذشته را تحلیل کرد. در عین حال باید نسبت بروز سرطان‌ها را نسبت به گذشته بررسی و میزان موفقیت‌های ناشی از آن را ارزیابی کرد. ممکن است در برخی موارد سرطان‌هایی باشند که برخلاف انتظار، زود تشخیص داده نشوند. به همین خاطر هم شانس برخی افراد برای زندگی کم می‌شود. متاسفانه سال 1393 شاهد چنین موضوعی بودیم ولی همین باعث شد جلساتی با حضور دست‌اندرکاران بهداشت و درمان و وزیر بهداشت و درمان تشکیل شود و قدری به این موضوع اهمیت بیشتری داده شود. در عین حال باید توجه کرد که مساله رشد سرطان و فراگیری آن در میان مردم، موضوع امسال نیست. بلکه روند سرطان در کشور ما رو به افزایش است و می‌توانیم بگوییم رواج یافته است. من از واژه سونامی سرطان استفاده نمی‌کنم برای اینکه معتقدم بحث سونامی نیست بلکه بحث یک چیز قابل پیش‌بینی است. وقتی که می‌توانیم بگوییم یکسری دلایل برای سرطان وجود دارد، باید از این دلایل پیشگیری کرد. به عنوان مثال دخانیات، چاقی مفرط، بی‌تحرکی، کم ورزش کردن و آلودگی‌های خاک و آب و هوا همگی در تشدید سرطان موثرند. بنابراین باید انتظار این را هم داشت که میزان سرطان رو به افزایش باشد چرا که اینها عوامل مستعدکننده سرطان هستند و همه جای دنیا شناخته شده و با آن مبارزه می‌شود. بنابراین باید از کودکی موضوع سبک زندگی را مدنظر قرار داد. برخی عوامل را به سرعت می‌توان اصلاح کرد مانند مصرف دخانیات، عدم تحرک و کاهش ورزش که در کنار آن تغییر ذائقه مردم به مواد غذایی سالم و پرهیز از مواد غذایی پرخطر و پرچرب می‌تواند راهکار مفیدی برای کنترل سرطان باشد. یکسری چیزها هم ممکن است دیر پاسخ دهد. مانند رفع مشکلات آلودگی‌های هوا، خاک و آب که برای آنها برنامه‌ریزی درازمدت نیاز است. مردم بالاخره هوا و آب نیاز دارند. به همین خاطر هم خاک و گیاهان در این آلودگی‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند. مثلاً وقتی به طور گسترده از سموم و آفات گیاهی استفاده می‌کنیم باید انتظار داشته باشیم مواد غذایی، ناسالم باشند. بر همین اساس باید روش‌های صحیح‌تری برای این کار در نظر گرفت و یک برنامه وسیع برای آموزش مردم گذاشت. در این صورت می‌توان با این آموزش‌ها، به مردم آموخت که چطور کمتر به سرطان مبتلا شوند.