هنر دورریزی
چرا یک‌سوم غذای خود را دور می‌ریزیم؟
جواد حیدریان: یکی از تناقض‌های جامعه به‌شدت نابرابر ایران، دور ریختن غذاست. هر روز به میزان زیادی غذا و میوه در ایران دور ریخته می‌شود و در حقیقت می‌توان گفت در کشوری که مشکل آب وجود دارد، غذایی که کشاورزان تولید می‌کنند بسیار بیشتر از مقداری است که خورده می‌شود. برخی برآوردها نشان می‌دهند که حدود یک‌سوم کل غذاهای تولیدی هیچ‌گاه در بشقاب غذا قرار نمی‌گیرند. این به معنای اتلاف گسترده منابع آبی کشور است. یعنی ما به زحمت از ژرفای زمین آب می‌کشیم و منابع آبی کشور را هدر می‌دهیم تا غذا تولید کنیم اما در نهایت یک‌سوم آن دور ریخته می‌شود.
خانوارهای ثروتمند بیشترین سهم را در دور ریختن غذا دارند و خانوارهای فقیر هیچ‌گاه نمی‌بینند چه حجم بزرگی از غذا در راه رسیدن به بازار فاسد می‌شود. موضوع این است که اهمیت آب صرفاً به خاطر غذا و رفاه نیست، آب برای رشد اقتصادی نقشی بنیادین دارد. کمبود آب عرضه انرژی را کمتر و رشد صنعتی را مختل می‌کند.
کارشناسان سه مسیر برای هدررفت مواد غذایی در ایران و غالباً در اغلب کشورهای دنیا شناسایی کرده‌اند. مسیر اول مرحله تولید مواد غذایی و نوع و جنس محصول است. مرحله بعد توزیع این محصول و مرحله نهایی مصرف محصول و رسیدن به دست مردم و رفتن روی سفره‌هاست. به نظر می‌رسد بخشی از مشکل در ایران در مرحله سوم است که به فرهنگ و سبک زندگی مردم مربوط است و موارد بسیاری به مراحل اول و دوم بازمی‌گردد. اینکه فرآیند تولید و توزیع مواد غذایی در ایران ناقص است. از سویی فقدان صنایع تبدیلی و استفاده بهینه از مواد غذایی مشکل اساسی دیگری است. اما آنچه در ایران در نگاه اول به چشم می‌آید، فرهنگ تعارف و مصرف بیش از اندازه مواد غذایی بر روی سفره ایرانی است. البته این مورد سوم به نظر می‌رسد آسان‌تر از موارد قبل هدررفت قابل اصلاح و مدیریت باشد. کافی است در مدارس و دوران آموزش بچه‌ها فرهنگ صحیح مصرف و جلوگیری از دورریز مواد با ارزش غذایی در کشوری با محدودیت‌های منابع آب را به دانش‌آموزان یاد داد. نتیجه همین اکنون قابل‌پیش‌بینی است. اما مراحل تولید و توزیع مواد غذایی نیازمند سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی مفصل در کیفی‌سازی و مناسب‌سازی مواد و محصولات تولیدی است.
در این پرونده به بهانه روز جهانی غذا که به افتخار تاسیس سازمان فائو در سال ۱۹۴۵ نامگذاری شده به این پرسش پاسخ می‌دهیم که چرا با وجودی که در کشور ما آب به زحمت برای مصرف کشاورزی وجود دارد، بخش زیادی از غذای تولیدشده دور ریخته می‌شود؟
