سخنانی برای شنیدن

از «کمپین» و «هشتگ» تا حضور در برنامه‌های سازمان‌های مردم‌نهاد و حتی کشیدن پای سلامت به افتتاحیه و اختتامیه جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی و هنری، از نگران بودن اهالی هنر برای نشان دادن وضعیت حساس بهداشت، سلامت و محیط زیست جامعه حکایت دارد. «جشنواره سلامت» برپا می‌شود تا آثار سینمایی و تلویزیونی مرتبط با این حوزه حساس، یکجا گرد هم آید و داوری شود و «جشنواره سبز» برای نشان دادن دغدغه هنر برای جلوگیری از تخریب طبیعت و آسیب به سلامت روحی و جسمی انسان‌ها و سایر مخلوقات، روزهایی را در تقویم سینمایی به نام خود ثبت می‌کند. در حال حاضر روند بروز بیماری‌های غیرواگیر در ایران که بسیاری ناشی از تغذیه است رو به افزایش است و بالا بردن کیفیت مواد غذایی می‌تواند تا حدودی از پیشرفت این بیماری‌ها جلوگیری کند. اثرات تخریب محیط زیست در وضعیت آب و هوایی ایران و تاثیر مستقیم بر روی سلامت جسمی و روحی شهروندان نیز قابل کتمان نیست. از سوی دیگر بهداشت روان موضوعی فراتر از فقدان یا نبود بیماری روانی است. بعد مثبت بهداشت روان که سازمان بهداشت جهانی نیز روی آن تکیه دارد، در تعریف سلامتی لحاظ شده است. سلامتی یک حالت رفاه جسمی، روانی و اجتماعی است نه فقط نبود بیماری یا ناتوانی و بر اساس این تعریف، بهداشت روان حالتی از رفاه است که در آن فرد توانایی‌هایش را باز‌می‌شناسد و قادر است با استرس‌های عادی و معمول زندگی، سازگاری داشته و از نظر شغلی مفید و سازنده باشد. با توجه به این تعریف، سلامت یک مساله چندبعدی است که علاوه بر بعد جسمی، روانی و اجتماعی، جنبه معنوی را هم در نظر می‌گیرد. ابعاد مختلف سلامتی یا بیماری بر یکدیگر اثر کرده و تحت تاثیر یکدیگر قرار دارند. چنانچه مشکلات جسمی بر روان فرد، مشکلات روانی بر جسم او و نیز هر دو آنها بر جامعه و اختلالات موجود در جامعه بر هر دو بعد دیگر سلامتی اثر می‌گذارند لذا اقدامات انجام‌شده برای ارتقای سلامتی باید به تمام جوانب سلامت فردی (جسمی و روانی و معنوی) و سلامت کلی جامعه توجه داشته باشد. آسیب‌های محیط زیستی و آلودگی‌ها در کنار تنش‌های روانی، نشان از اثرگذار بودن ابعاد مختلف سلامت بر یکدیگر دارد. بهداشت روانی همچون سلامت و بهداشت جسمی دارای اهمیت است و فقدان بهداشت روانی می‌تواند زندگی را به مخاطره بیندازد. اگر احساساتی چون خشم، غضب، ترس، اضطراب و سایر هیجان‌ها را کنترل کنیم می‌توان در جهت حفظ بهداشت روانی گام برداشت که به طور مستقیم روی سلامت جسمانی تاثیرگذار است. اینکه سینما و تلویزیون به عنوان رسانه‌های فراگیر که همچنان با وجود گسترده‌شدن رسانه‌ها، به شدت مورد توجه جامعه قرار دارند و امکان اثرگذاری، چقدر توانسته‌اند نه به شکل سفارشی گل‌درشت بلکه در محتوا و مضمون، مخاطبان خود در ایران را متوجه وضعیت نابسامان این حوزه کنند یا دستگاه‌های متولی از مدیریت اجرایی و قوه مقننه گرفته تا دستگاه قضایی و نهادهای عمومی نظیر شهرداری‌ها را دعوت به پاسخگویی و برنامه‌ریزی منسجم‌تر کنند، موضوعی است که درباره آن نقدهای زیادی وجود دارد. اما آنچه مسلم است هنرمندان به صفت حقیقی خود مدتی است در تلاش هستند تا توجه جامعه به مسائل حاد حوزه بهداشت، سلامت و محیط زیست را بیشتر و بیشتر جلب کنند. به ویژه اینکه مرگ و میرهای زودهنگام و ابتلا به بیماری‌های سخت، دامن این قشر را نیز گرفته است. کلیدواژه‌هایی چون تغییرات آب و هوایی، کیفیت و کمیابی آب، آلودگی هوا، مواد شیمیایی سمی رهاشده در طبیعت و پسماندهای صنعتی، بیماری‌های مسری، نابودی طبیعت و درختان این روزها در کلام و سخن یا «پست»‌های فضای مجازی اهالی سینما و تئاتر و تلویزیون و حتی نویسندگان، نقاشان، اهالی موسیقی و... زیاد به چشم می‌خورد. بهسازی اجتماعی، دسترسی به مراقبت‌های کافی بهداشتی، آموزش برای پیشگیری و مسوولیت‌پذیری نهادهای مختلف اجرایی و شهری در این زمینه راهگشا خواهد بود.