بیم موج
بازار ارز آبستن چه وقایعی است؟
اتفاقات بازار ارز تمامی ندارد. وقایعی که هرگونه قابلیت پیش‌بینی را از کسب‌وکارها ربوده و عدم قطعیت را به بالاترین حد خود رسانده است. بازاری که خواسته یا ناخواسته چشم همگان به نوسانات آن دوخته شده است. روزی صفوف مردم برای خرید ارز نمایان است و دیگر روز تجمع تا پاسی از شب برای فروش آن. البته این اتفاق تا حدی قابل پیش‌بینی است.
علی طهماسبی: اتفاقات بازار ارز تمامی ندارد. وقایعی که هرگونه قابلیت پیش‌بینی را از کسب‌وکارها ربوده و عدم قطعیت را به بالاترین حد خود رسانده است. بازاری که خواسته یا ناخواسته چشم همگان به نوسانات آن دوخته شده است. روزی صفوف مردم برای خرید ارز نمایان است و دیگر روز تجمع تا پاسی از شب برای فروش آن. البته این اتفاق تا حدی قابل پیش‌بینی است. از آنجا که امکان چندبرابر کردن سریع دستمزد و دارایی‌ها بر اساس نرخ صعودی بازار ارز وجود ندارد، افرادی که با جهش سریع نرخ ارز در بازار مواجه می‌شوند، تصمیم می‌گیرند که با خروج از سایر بازارها از سفته‌بازی در بازار ارز، سکه و طلا بهره بیشتری ببرند و با کاهش آن با ترس و عدم اطمینان، تصمیم خود را برگردانند. کمپین رسانه‌ای نیز در روزهای اخیر علیه قیمت‌ها در بازار ارز کارها را پیش برد و تب و تاب آن را برای روزهایی هم که شده خواباند. اما برای حفظ این شرایط و قدرتمند شدن پول ملی، نیاز به اخبار مثبتی است که بنیان‌های اقتصادی را در اوضاع مناسبی قرار دهد. در صدر اخبار مربوط به این بازار می‌توان به مسائل مربوط به تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران اشاره داشت. تحریم‌هایی که بخشی از آن چندی پیش عملیاتی شد و تا کمتر از یک ماه آینده در تاریخ 13 آبان 1397، تحریم‌ها عمدتاً بخش انرژی و مالی کشور را در تیررس خود قرار خواهند داد. در این راستا، تحریم‌های جدید شامل اعمال محدودیت علیه فروش نفت و محصولات پتروشیمی ایران و همچنین مبادلات مالی و بانکی خواهد بود. نه‌تنها خود ایالات متحده این تحریم‌ها را وضع و پیگیری می‌کند که بر اساس اعلام وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا، هر فرد حقیقی یا حقوقی نیز که تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران را نقض کند، مشمول جریمه‌های مالی این وزارتخانه قرار می‌گیرد هرچند به گفته رئیس‌جمهور و رئیس کل بانک مرکزی آمریکا تاکنون آنچه در چنته تحریمی خود داشته را رو کرده است و اتفاق تازه‌ای در موعد تحریم‌های آبان‌ماه رخ نخواهد داد، اما کارشناسان مستقل چنین اتفاقی را دور از ذهن می‌دانند. چراکه اتاق فکر آمریکا در OFAC به دستور ترامپ در اندیشه بستن تمام راه‌های موجود و تحریم‌های همه‌جانبه علیه کشور بوده است. از این‌رو به دلیل پیشرفت‌هایی که در مورد نحوه اعمال کارآمدتر تحریم‌ها از سوی آمریکا حاصل شده و ابزارهایی که در اختیار این کشور قرار دارد، احتمال می‌رود که اعمال تحریم‌هایی که از سال 2015 میلادی متوقف شده بودند، با محدود کردن دسترسی ایران به منابع ارزی و تشدید جو روانی حاکم بر بازار ارز اثر معناداری بر نرخ ارز بگذارد. در این میان اخبار مثبت در رابطه با ارتباط ایران با اروپا قادر است تا قدری از تنش‌های احتمالی را در روزهای آتی جذب کند. همچنین از اثرات مثبت تصویب نهایی FATF بر بازار نیز نمی‌توان گذشت.
به اعتقاد کارشناسان دولت با نادیده گرفتن قواعد بازار آزاد به گونه‌ای با بازار ارز رفتار کرده که آسیب‌پذیری اقتصاد ایران در برابر تحریم‌ها افزایش یافته است. اما هرچند تحریم‌ها اثرگذار هستند ولی نباید از یاد برد که مشکلات ساختاری اقتصاد ایران در سیاستگذاری موجب شده تا اقتصاد ایران تا این حد از تحریم‌های اقتصادی تاثیرپذیر باشد.
