آدرس غلط

سایه فتحی: «پسته در بورس کالا خندان می‌شود» این تیتر را برخی رسانه‌ها برای خبر عرضه پسته در بورس کالا زدند. آیا در میدان عمل نیز این اتفاق برای فعالان بازار پسته مانند این تیتر خوشایند خواهد بود؟ یا با ورود پسته در بورس از مشکلات و مصائب این کالای معروف ایرانی در بازارهای جهانی کاسته خواهد شد؟ این روزها برای فعالان بازار پسته مساله عرضه پسته با سازوکار جدید و خروج از کالبد سنتی که سالیان طولانی با آن خو گرفته‌اند به دغدغه تبدیل شده است. بورس کالا هدف از راه‌اندازی بورس پسته را ساماندهی بازار داخلی و خارجی و افزایش قدرت چانه‌زنی و تاثیرگذاری در تعیین قیمت، معرفی بازار پسته ایران به عنوان مرجع کشف و تعیین قیمت جهانی و کوتاه‌کردن دست واسطه‌ها و از بین بردن انحصار و ایجاد شفافیت در بازار پسته عنوان کرده و مزایای بسیاری برای آن بر شمرده است. در این رابطه نیز حامد سلطانی‌نژاد مدیرعامل بورس کالا گفته است که با ورود پسته به بازار سرمایه، این محصول نیز می‌تواند از مزایای متعددی از جمله قیمت عادلانه بهره‌مند شده و بازار مستمری برای آن ایجاد شود. این بورس همچنین قیمت کالاهای صادراتی را نیز تنظیم کرده و از وارد شدن ضرر به تولیدکنندگان جلوگیری می‌کند. در مقابل فعالان بازار پسته به ویژه تجار و صادرکنندگان پسته با این اقدام دولت و بورسی شدن آن مخالفند. این فعالان معتقدند پسته کالای بورس‌پذیر نیست و با توجه به اینکه قیمت پسته را بازار جهانی تعیین می‌کند راه‌اندازی بورس با هدف کشف قیمت پسته کاری منطقی نیست. به گفته محمود ابطحی رئیس هیات مدیره انجمن پسته ایران اصرار بورس کالای ایران برای عرضه و کشف قیمت آن بی‌اساس است و باید اجازه داد روند طبیعی کشف قیمت آن همانند قبل در بازارهای جهانی و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین شود تا قیمت آن دستوری و در بورس کالا مشخص شود. در این زمینه نیز اسدالله عسگراولادی رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین نسبت به عرضه پسته در بورس کالا هشدار داده و گفته است که با توجه به فراهم نبودن زیرساخت‌ها، با این روش در بازار پسته راه به جایی نخواهیم برد زیرا با این سیستم چرخ صادرات نمی‌چرخد. فعالان این عرصه تاکید دارند که بازار پسته سازوکارهای صادراتی قوی در بازار سنتی دارد و با توجه به پیشینه 100‌ساله در این عرصه موفق عمل کرده است و هر نوع تغییر در سازوکارهای صادراتی باعث بروز مشکل در این عرصه خواهد شد. این در حالی است که موافقان عرضه پسته در بورس کالا تاکید دارند که ورود پسته به بورس باعث برچیده شدن انحصار در این بازار خواهد شد و تولیدکنندگان زیر چتر حمایتی قرار خواهند گرفت. محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی که از جمله طرفداران سرسخت عرضه پسته در بورس بوده عنوان کرده که ما بازار سنتی غیرشفافی داریم که با عرضه پسته در بورس کالا تبدیل به یک بازار رسمی شفاف می‌شود. در حال حاضر صادرات پسته در دست افراد محدودی است که بازار را به‌صورت انحصاری اداره می‌کنند. اگرچه اسدالله عسگراولادی از مخالفان بورس پسته این مساله را رد کرده و گفته در حال حاضر، صادرکنندگان، صادرات را به تولیدکنندگان واگذار می‌کنند و خود از کار کنار می‌روند، و انحصاری وجود ندارد. با این حال مساله بازار پسته در سمت تقاضا نیست بلکه چالش این بازار در سمت عرضه و تولید است که مورد بی‌توجهی قرار گرفته است و در چنین شرایطی با راه‌اندازی بورس بیم آن می‌رود که بازار صادراتی پسته با کنترل دولتی و تعیین قیمت دستوری آسیب ببیند.