انگشت ششم
نسل زی به چه فناوریهایی علاقه دارد؟
نسل زی، عاقلترین، دنیادیدهترین و تحصیلکردهترین نسل از مجموعه نسلهای صد سال اخیر است. این نسل، همه آنچه باید در زندگی خود ببیند را دیده، در بطن آن زندگی کرده و به درک صحیحی از آنچه در جهان روی میدهد، رسیده است. آنها یک همهگیری کشنده و طولانی را به چشم دیدهاند، تجربه زندگی در رکود بزرگ را دارند، رسانههای اجتماعی را متحول کردهاند، لزوم فوریتهای تغییرات آبوهوایی را به خوبی متوجه شدهاند، طعم تفرقههای سیاسی و جنگهای منطقهای را در زندگی خود چشیدهاند و در نهایت، فهمیدهاند که آگاهی، بیشتر از سواد برایشان فایده دارد. روزی نیست که نسل زی تیتر خبرها نباشد؛ آنها به دلیل زندگی متفاوتی که نسبت به والدین و پدربزرگها و مادربزرگهایشان دارند، رسانهها را تسخیر کردهاند. رایدهندگان جوان، در حال ثبت و شکستن رکوردهای مشارکت در انتخابات مختلف هستند و منطقی هم انتخاب میکنند. آنها آنچه خارج از منطق و علم بدانند را نمیپذیرند. همین عامل سبب شده تا رویکرد علمیتری نسبت به زندگی داشته باشند. نخستین ژنرالهای نسل زی در سال 1997 (1375) به دنیا آمدهاند. با درنظرگرفتن روند 15ساله برای زندگی یک نسل، آخرین ژنرالهای نسل زی، متولد سال 2012 (1390) هستند. نکته مهم در زندگی نسل زی، فناوری است. هزارهها (نسل پیش از نسل زی) زمانی که آیفون در مراحل ابتدایی فعالیت خود بود به بلوغ رسیدند، اما ژنرالهای نسل زی در عصری بزرگ شدهاند که تحت سلطه فناوری و رسانههای اجتماعی قرار دارد. اینستاگرام و اسنپچت بین سالهای 2010 تا 2011 منتشر شدهاند و این یعنی بسیاری از اعضای اولیه نسل زی، نخستین حسابهای رسانههای اجتماعی خود را در دوران راهنمایی یا دبیرستان ایجاد کردهاند. همین عامل سبب شده تا آنها زندگی متحولشدهای داشته باشند. نسل زی فهمیده است که فناوری چگونه مسیرهای تازهای در زندگیشان میسازد و آنها را به سمتی هدایت میکند که به شکل واقعی علاقه دارند در آن حضور داشته باشند.
فناوری مانند عضوی از بدن
نسل زی در دنیایی بزرگ شده که فناوری بخشی جداییناپذیر از زندگی روزمره بوده است. اینگونه است که آنها، نسل پیشگام و پیشرو در خلق و استفاده از جدیدترین فناوریها هستند. رسانههای اجتماعی، از جمله مهمترین فناوریهایی محسوب میشود که نسل زی به آن علاقه دارد. پلتفرمهای رسانههای اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام، توئیتر و اسنپچت، سبک زندگی این نسل را تغییر دادهاند. آنها از این پلتفرمها برای برقراری ارتباط با دوستان و خانواده، به اشتراک گذاشتن افکار و نظرات خود، بهروز ماندن و خبردار شدن از رویدادهای جاری استفاده میکنند. بنابراین، دو موضوع اساسی در این زمینه قابل پیگیری است؛ نخست اینکه نسل زی، روشهای فناورانه خود را در برقراری ارتباط با جهان پیرامون دارد؛ و دوم اینکه، تلفن همراه، ابزاری ضروری برای این نسل بهشمار میرود. گوشیهای هوشمند و تبلتها امکاناتی را در اختیار نسل زی قرار میدهد که نسلهای پیش از آن، باید برای هر کدام به روش مستقلی رجوع میکرد. تلفنهای همراه و تبلتها، اطلاعات را در اختیار شهروندان نسل زی میگذارد، آنها را سرگرم میکند، به آنها آموزش میدهد و حتی آنها را به مدرسه میفرستد. واقعیت مجازی و واقعیت افزوده نیز از دیگر فناوریهایی بهشمار میروند که نسل زی به آنها علاقه دارد. واقعیت مجازی، کاربران نسل زی را وارد یک دنیای موازی مجازی کرده و آنها را در آنچه علاقه دارند، غوطهور میکند؛ واقعیت افزوده اما با استفاده از اطلاعات دیجیتال، زندگی واقعی نسل زی را بهبود میبخشد و آنچه ژنرالها نیاز دارند را در حوزههای مختلفی مانند سرگرمی، آموزش و درمان در اختیارشان میگذارد. هوش مصنوعی، یک فناوری مهم دیگر محسوب میشود که در تاروپود زندگی نسل زی تنیده شده و آنها را همراه خود کرده است. این فناوری در برنامههای مختلفی از جمله دستیارهای مجازی مانند سیری و الکسا استفاده شده و روباتهای گفتوگو و خودروهای خودران را تحت تاثیر قرار داده است. نسل زی، مجذوب پتانسیل هوش مصنوعی برای متحول کردن شیوههای زندگی و کار شدهاند. یکی از جنبههای این تفاوت و تحول، فناوری بلاکچین است. این فناوری امکان تراکنشهای امن و شفاف را بدون نیاز به واسطه فراهم میکند. نسل زی، واسطهها را دوست ندارد؛ بنابراین، از هر نوع فناوری که موجب ایجاد واسطه میان خود و دنیای پیرامون شود، دوری میکند. در چنین شرایطی است که بلاکچین توانسته با شناخت مطلوب از نسل زی، دنیای آنها را با تحول بیشتری روبهرو کند. نسل زی، جهان را دوست دارد و به پایداری و انرژیهای تجدیدپذیر علاقهمند است. این نسل، نگران تغییرات آبوهوایی است و به دنبال راههایی میگردد تا ردپای کربن را در زندگی روزانه مردم کاهش دهد. این رویکرد نسل زی سبب شده تا اعضای آن به فناوریهایی علاقهمند باشند که میتواند زندگی پایدارتری را برایشان به ارمغان آورد. پنلهای خورشیدی، خودروهای الکتریکی و سامانههای خانه هوشمند، نقش تاثیرگذاری در زندگی روزمره نسل زی ایفا میکنند.
عشق، زندگی، فناوری
نسل زی با فناوری بزرگ شده است. برخلاف نسلهای قبلی، که ممکن است با ظهور فناوریهای جدید مجبور به انطباق با آنها شده باشند، نسل زی هرگز دنیای بدون فناوری را تجربه نکرده و نمیشناسد. آنها با گوشیهای هوشمند، تبلتها و پلتفرمهای رسانههای اجتماعی تبدیل به یک خانواده شدهاند و در جزئیترین امور زندگی روزمره پیوند خوردهاند. همین عامل سبب شده تا ژنرالهای نسل زی با فناوری راحتتر باشند و پیشرفتهای جدید را بیشتر و بهتر بپذیرند. فناوری، حس اجتماعی بهتری به جوانان نسل زی میدهد. آنها با استفاده از این فناوریها، فاصله را از میان برمیدارند و بدون توجه به دوری و نزدیکی، به معاشرت اجتماعی، آن هم با سبک خاص خود میپردازند. آنها با استفاده از پلتفرمهایی مانند اسنپچت، فیسبوک و اینستاگرام، میتوانند افکار و نظرات خود را به اشتراک بگذارند، عکسها و فیلمها را پست کنند و با مردم دیگری از سراسر جهان به گفتوگو بپردازند. وجود چنین حسی برای تامین نیازهای ارتباطی این نسل که برای اجتماعات گروهی و ارتباطات میانفردی اهمیت ویژهای قائل است، اهمیت فراوانی دارد. از سوی دیگر، فناوری به نسل زی احساس قدرت و کنترل میدهد. آنها با دسترسی به اطلاعاتی که در اختیار دارند، میتوانند در مورد هر موضوعی که علاقه دارند، بیاموزند و زندگی خود را بهبود بخشند. نسل زی از فناوری برای بیان خلاقانه خود از طریق موسیقی، هنر یا تولید ویدئو استفاده میکند. این حس کنترل و قدرت به ویژه برای نسلی که در یک دنیای در حال تغییر زندگی میکند و طی این تغییرات، ساختارها و نهادهای سنتی ماهیت خود را از دست میدهند، اهمیت فراوانی دارد. نسل زی، ارزش سرگرمی را نیز به خوبی فهمیده است. آنها برخلاف نسل پیش از خود که هر نوع سرگرمی را بطالت میپنداشتند، سرگرمی را به عنوان راهی برای بهبود زندگی شخصی قلمداد میکنند و از بازیهای ویدئویی تا سرویسهای پخش آنلاین مانند نتفلیکس و Hulu استفاده میکنند تا بیشتر در سبک زندگی خاص خود غرق شوند. مشخصه بارز نسل زی، کنده شدن از دنیای پیرامونی است؛ آنها هر زمانی که نیاز داشته باشند، خود را از دنیای اطراف و محیط گرداگرد خود جدا میکنند و خلوت را برمیگزینند. به بیان دیگر، نسل زی که با آشفتگیهای سیاسی، عدم اطمینان اقتصادی و تحولات اجتماعی بزرگ شده، پناهگاهی به نام فناوری برای خود ساخته و هر زمانی نیاز باشد، به این پناهگاه میخزد و از تنهایی خود با فناوری لذت میبرد. با همه موارد گفتهشده، اگر قرار باشد مهمترین دلیل گرایش نسل زی به فناوری را در نظر بگیریم، باید به این نکته اشاره کنیم که این نسل پتانسیل زیادی برای حل برخی از اساسیترین مشکلات جهان دارد و از فناوری استفاده میکند تا مشکلات عمدهای مانند تغییرات آبوهوایی، عدالت اجتماعی و نابرابریهای اقتصادی را از میان بردارد. رویکرد نسل زی به بهبود مشکلات، استفاده از روشهای تسکیندهنده نیست و تلاش میکند مشکلات را با رویکردهای دائمیتر مرتفع کند. پس، فناوری در رفع این مشکلات، جایگاه مطلوبی دارد و نسل زی را عاشق فناوری میکند. نسل زی، آینده خود را نیز با فناوری میسازد. سبک زندگی آینده این نسل، به شدت تحت تاثیر فناوری قرار خواهد گرفت. همانطور که تکنولوژی به تکامل خود ادامه میدهد و بیشتر در زندگی روزمره مردم ادغام میشود، نسل زی همچنان برای برقراری ارتباط، سرگرمی و یادگیری به آن تکیه خواهد کرد. علاوه بر این، با ورود این نسل به بازار کار، مهارتها و دیدگاههای فناورانه خود را در جریان انجام وظایف و مسوولیتها به کار خواهند گرفت و گستره جدیدی در نوع عملکرد مشاغل ایجاد میکنند. در چنین شرایطی، به همان اندازه که با ظهور اتوماسیون و هوش مصنوعی، بسیاری از مشاغل خودکار میشوند، نسل جدید نیروی کار که بخش بزرگی از آن را نسل زی تشکیل میدهند، درک قوی و مثبتی از فناوری و توانایی سازگاری سریع با فناوریهای جدید دارند و میتوانند شرایط کاری را با تحول ویژهای روبهرو کنند. بخشی از این شرایط کاری، تحت تاثیر واقعیت مجازی و واقعیت افزوده قرار خواهد گرفت و با کاربرد این فناوریهای انقلابی در حوزههای تولیدی، صنعتی و تجاری، بازارهای جدیدی پیشروی بنگاههای اقتصادی باز خواهد شد. در کنار همه این موارد، نگرانیهای زیادی در مورد تاثیر فناوری بر سبک زندگی نسل زی وجود دارد. بسیاری از کارشناسان هشدار میدهند زمان زیاد استفاده از تلفن همراه و فناوریهای مبتنی بر صفحههای نمایش، میتواند به پیامدهای منفی سلامتی و جسمانی مانند چاقی، مشکلات خواب و مشکلات سلامت روان منجر شود. علاوه بر این، نگرانیهایی در مورد تاثیر رسانههای اجتماعی بر سلامت روان نسل زی وجود دارد. پژوهشهای علمی نشان داده است که کاربرد بیش از حد رسانههای اجتماعی، افزایش احساس اضطراب و افسردگی را به دنبال دارد و در صورت تحقق این واقعیت خطرناک، شرایط نامطلوبی برای نسل زی رقم میخورد.
تمرکز پژوهشهای علمی به نسل زی
پژوهشگران علمی و دانشگاهی پس از مشاهده رفتارها، عملکردها و فعالیتهای نسل زی، علاقه بسیاری برای پژوهش پیرامون دنیای این نسل نشان دادند. بر همین مبنا، طی پنج سال اخیر، مطالعات و تحقیقات علمی متعددی در زمینه استفاده از فناوری بهوسیله نسل زی در مراکز پژوهشی و علمی انجام شده است. این مطالعات بررسی کردهاند که چگونه نسل زی از فناوری در کار خود استفاده میکنند و چه فناوریهایی را ترجیح میدهند. یک مطالعه که از سوی مرکز تحقیقات پیو در سال 2018 انجام شد، چگونگی استفاده نوجوانان آمریکایی از فناوری را در زندگی روزمره خود مورد بررسی قرار داد. این مطالعه نشان داد که 95 درصد نوجوانان به تلفن هوشمند دسترسی دارند و 45 درصد میگویند که به صورت دائم آنلاین هستند. این مطالعه همچنین نشان داد که 97 درصد از نوجوانان، بازیهای ویدئویی انجام میدهند و 85 درصد، از سیستمعاملهای رسانههای اجتماعی استفاده میکنند. این یافتهها نشان میدهد که نسل زی با تکنولوژی بسیار راحت است و بهطور گسترده از آن در زندگی روزمره خود استفاده میکند. مطالعه دیگری که از سوی بنیاد ملی علوم آمریکا در سال 2019 انجام شد به بررسی چگونگی درک نسل زی از نقش فناوری در تحقیقات علمی پرداخت. این مطالعه نشان داد نسل زی فناوری را به عنوان ابزاری ضروری برای تحقیقات علمی میداند و ۷۷ درصد از پاسخدهندگان گفتند که فناوری برای کارشان بسیار مهم است. بر اساس نتایج بهدستآمده از این مطالعه، نسل زی علاقه زیادی به استفاده از فناوری برای حل مشکلات دنیای واقعی دارد، بهطوری که 81 درصد پاسخدهندگان به سوالات این پژوهش گفتند که انگیزه دنبال کردن مشاغل علمی و مهندسی را دارند زیرا میخواهند تغییری در جهان ایجاد کنند. سومین مطالعه که از سوی دانشگاه کالیفرنیا در سال 2019 انجام شد، چگونگی استفاده نسل زی از فناوری را در پژوهشهای خود بررسی کرد. این مطالعه نشان داد نسل زی در استفاده از فناوری برای تجزیه و تحلیل دادهها مهارت بالایی دارد و 80 درصد از پاسخدهندگان گفتند از ابزارهای نرمافزاری برای تجزیه و تحلیل دادهها استفاده میکنند. این مطالعه همچنین نشان داد نسل زی علاقه زیادی به استفاده از فناوری برای همکاری با دیگران دارد و 70 درصد از پاسخدهندگان گفتند از ابزارهای آنلاین برای مشارکت و ارتباط با همکاران استفاده میکنند. این مطالعات نشان میدهد که نسل زی مهارت بالایی در بهکارگیری فناوری به منظور انجام امور روزانه دارد و در مجموع فناوری را به عنوان ابزاری ضروری برای تحقیقات علمی میداند. این پژوهشها همچنین تاکید کردهاند که نسل زی به دنبال آن است که از فناوری برای حل مشکلات دنیای واقعی استفاده کند؛ خواه این مشکلات مرتبط با خودشان باشد یا همکارانشان یا دیگر افرادی که در سطح جامعه زندگی میکنند. در کنار این مطالعات، پژوهشهای ویژهای نیز به بررسی استفاده از فناوریهای خاص از سوی نسل زی پرداختهاند. مطالعهای که در مجله تحقیقات اینترنتی پزشکی در سال 2018 منتشر شد، استفاده از پلتفرمهای رسانههای اجتماعی از سوی پژوهشگران پزشکی را مورد بررسی قرار داد. بر اساس نتایج این مطالعه مشخص شد که پلتفرمهای رسانههای اجتماعی مانند توئیتر و لینکدین بهطور گسترده از سوی محققان پزشکی برای به اشتراک گذاشتن یافتههای تحقیقاتی، همکاری با همکاران و تعامل با مردم به کار میرود. مطالعه دیگری که در سال 2019 در مجله علمی آموزش شیمی منتشر شد، استفاده از فناوری واقعیت مجازی (VR) را در آموزش شیمی بررسی کرد. این مطالعه نشان داد فناوری VR میتواند ابزار موثری برای آموزش مفاهیم پیچیده شیمی باشد، بهطوری که دانشآموزان سطوح بالایی از تعامل و درک را هنگام استفاده از فناوری واقعیت مجازی گزارش میکنند. سومین مطالعه منتشرشده در مجله تحقیقات فناوری در آموزش و پرورش در سال 2020، استفاده از ابزارهای همکاری آنلاین بهوسیله دانشجویان پژوهشگر را بررسی کرد. این مطالعه نشان داد ابزارهای همکاری آنلاین مانند Google Docs و Trello میتوانند برای تسهیل همکاری میان دانشجویان بسیار موثر باشند، بهطوری که دانشجویان سطوح بالایی از رضایت از این ابزارها را گزارش میکنند. این پژوهشهای علمی نشان میدهد نسل زی در استفاده از فناوریهای خاص مانند پلتفرمهای رسانههای اجتماعی، فناوری واقعیت مجازی و ابزارهای همکاری آنلاین در پژوهشهای خود مهارت بالایی دارد. این پژوهشها به صورت مشترک در بخش نتیجهگیریها و پیشنهادها تاکید کردهاند این فناوریها ابزارهای بسیار موثری برای تسهیل همکاری، به اشتراکگذاری یافتههای تحقیقاتی و آموزش مفاهیم پیچیده بهشمار میروند.
iGen و آینده
زمانی که جین ام. تونگ (Jean M. Twenge) تصمیم به نوشتن کتاب معروف iGen گرفت، نسل زی هنوز به مسیر تحول اصلی خود نرسیده بود. با وجود این، کتاب تونگ، تاثیر زیادی روی شناخت جامعه از نسل زی بر جای گذاشت. این کتاب که در مورد استفاده نسل زی از تکنولوژی و ریشههای این استفاده نوشته شده، به بررسی این موضوع میپردازد که نسل امروزی چگونه متولد شدهاند، و چطور در دنیایی بزرگ شدهاند که تحت سلطه فناوری و رسانههای اجتماعی قرار دارد. نویسنده این کتاب استدلال میکند که این نسل بهطور اساسی با نسلهای قبلی متفاوت است و این تفاوت بیشتر خود را در نگرش آنها نسبت به معاشرت، قرارهای ملاقات و سلامت روان نشان میدهد. یکی از موضوعات کلیدی مورد بحث در کتاب iGen، تاثیر گوشیهای هوشمند بر زندگی اجتماعی نسل زی است. تونگ استدلال میکند از آنجا که این نسل با گوشیهای هوشمند و رسانههای اجتماعی بزرگ شده، احتمال کمتری دارد که وقت خود را به صورت حضوری با دوستان خود بگذراند. در عین حال، آنها به صورت عمده از طریق پیامهای متنی و پلتفرمهای رسانههای اجتماعی مانند اسنپچت و اینستاگرام ارتباط برقرار میکنند. این تغییر در ارتباطات به کاهش اجتماعی شدن و همچنین خودداری از دیدارهای رودررو بهوسیله نسل زی انجامیده که اثرات منفی بر سلامت روان آنها خواهد گذاشت. موضوع دیگری که در کتاب مورد بحث قرار گرفته، تاثیر رسانههای اجتماعی بر عزتنفس نسل زی است. نویسنده کتاب iGen استدلال میکند از آنجا که پلتفرمهای رسانههای اجتماعی مانند اینستاگرام و فیسبوک با ترندهای روز و موضوعات همواره در حال تغییر مدیریت میشوند، جوانان به صورت دائم به مقایسه خود با دیگران میپردازند و احساس بیکفایتی میکنند. این میتواند به اضطراب و افسردگی منجر شود. تونگ در این کتاب همچنین به بررسی تاثیر فناوری بر روابط عاشقانه نسل زی پرداخته است. او استدلال میکند به دلیل اینکه جوانان بیشتر از طریق پیامهای متنی و رسانههای اجتماعی ارتباط برقرار میکنند، کمتر احتمال دارد مهارتهای اجتماعی لازم را برای روابط عاشقانه سالم بیاموزند و آن را به کار بگیرند. همچنین ترویج استفاده از اپلیکیشنهای دوستیابی آنلاین باعث شده که جوانان به جای روابط متعهدانه، درگیر روابط معمولی شوند. یکی از نگرانکنندهترین مسائل مربوط به استفاده از فناوری توسط نسل زی، تاثیر آن بر سلامت روان است. نسلزی به نوعی با یک بحران بیسابقه سلامت روانی دستوپنجه نرم میکند که نرخ افسردگی، اضطراب و خودکشی را در آنان افزایش میدهد. نویسنده کتاب iGen، این روند را به افزایش استفاده از تلفنهای هوشمند و رسانههای اجتماعی مرتبط میداند که میتواند باعث احساس انزوا و بیکفایتی شود. تونگ همچنین در مقطعی دیگر، تاثیر فناوری را بر عملکرد تحصیلی نسل زی مورد بحث قرار میدهد و استدلال میکند از آنجا که تمرکز جوانان نسل زی به راحتی با گوشیهای هوشمند و رسانههای اجتماعی تحت تاثیر قرار میگیرد، کمتر روی تکالیف مدرسه تمرکز میکنند. بنابراین، چنین اتفاقی به نمرات پایینتر و عدم آمادگی برای سطوح مختلف تحصیلی و همچنین ورود به بازار کار میانجامد. در مجموع کتاب iGen که در سال 2017 نوشته شده اما یکی از کاملترین کتابهایی به شمار میرود که درباره نسل زی منتشر شده، نگاهی جامع به تاثیراتی دارد که فناوری بر زندگی جوانان امروزی و به ویژه نسل زی داشته است. این کتاب از یکسو مزایای استفاده از فناوری را مطلوب و موجب پیشرفت میداند اما در مقابل تاکید دارد که برای تامین رفاه نسلهای آینده و به ویژه نسل زی، باید جنبههای منفی را مورد بررسی قرار داد و نسبت به رفع آنها اقدام کرد.
کرونا و جهش فناوری در نسل زی
همهگیری کرونا که یکی از رخدادهای مهم زندگی نسل زی بهشمار میرود، تغییرات رفتاری قابل توجهی را در این نسل ایجاد کرد. با اقدامات پیشگیرانه برای جلوگیری از شیوع کرونا که بخش زیادی از آن بر فاصلهگذاری اجتماعی متمرکز شده بود، بسیاری از افراد نسل زی برای برقراری ارتباطات اجتماعی، سرگرمی و همچنین افزایش بهرهوری خود به فناوری روی آوردند. این موضوع، پیامدهای خاصی را برای نسل زی به دنبال داشت. یکی از مهمترین تغییرات رفتاری که همهگیری کرونا در نسل زی ایجاد کرد، افزایش اتکا به ارتباطات دیجیتال بود. با محدودیت تعاملات اجتماعی و ارتباطات رودررو، افراد برای حفظ ارتباط با دوستان و خانواده خود به پلتفرمهای دیجیتالی مانند زوم، فیستایم و واتساپ روی آوردند. بر اساس نظرسنجی انجامشده از سوی Morning Consult در مارس 2020، نزدیک به 47 درصد از پاسخدهندگان نسل زی گزارش دادند که از زمان شیوع کرونا، میزان استفاده از چتهای تصویری را افزایش داده و این روند را نیز حفظ کردهاند. این افزایش اتکا به ارتباطات دیجیتال، تاثیر عمیقی بر نوع استفاده نسل زی از فناوری بر جای گذاشت. این تغییر سلیقه و رویکرد از یکسو به افراد امکان داد در دوران انزوای فیزیکی، ارتباطات اجتماعی را با حمایت پلتفرمهای اجتماعی حفظ کنند اما از سوی دیگر، نگرانیهایی را در مورد اثرات منفی بالقوه ایجاد کرد. دو نمونه از این نگرانیها، خیره ماندن بیش از اندازه به صفحه نمایش و تاثیر رسانههای اجتماعی بر سلامت روان بود. در مقابل، تغییر رفتار دیگری که کرونا در نسل زی ایجاد کرد، استفاده بیشتر از پلتفرمهای یادگیری آنلاین بود. با تعطیلی مدارس و دانشگاهها، بسیاری از دانشآموزان و دانشجویان مجبور شدند خود را با محیطهای یادگیری از راه دور تطبیق دهند. این امر موجب افزایش استفاده از پلتفرمهای یادگیری آنلاین مانند Canvas، Blackboard و Google Classroom شد. طبق نظرسنجی انجامشده از سوی پیرسون در آوریل 2020، نزدیک به 57 درصد پاسخدهندگان نسل زی تاکید کردند از زمان شیوع کرونا، میزان استفاده از پلتفرمهای یادگیری آنلاین را افزایش دادهاند. این رویکرد از یکسو به دانشآموزان و دانشجویان اجازه داد در زمان اختلال ادامه تحصیل دهند؛ اما از سوی دیگر، نگرانیهایی را در مورد اثرات منفی این رویکرد به ویژه تاثیر یادگیری از راه دور بر عملکرد تحصیلی جوانان ایجاد کرد. سومین تغییر رفتاری که کرونا در نسل زی ایجاد کرد، استفاده بیشتر از خدمات پخش آنلاین بود. با تعطیل شدن سینماها و لغو رویدادهای زنده، بسیاری از افراد برای سرگرمی به سرویسهای استریم مانند نتفلیکس، هولو و دیزنیپلاس روی آوردند. بر اساس نظرسنجی Deloitte در می 2020، بیش از 80 درصد افراد نسل زی گفتهاند که از سرویسهای پخش استریم و آنلاین استفاده میکنند و آن را به عنوان یک روتین در سبک زندگی خود جای دادهاند. این موضوع از یک طرف به جوانان امکان داده در خانه خود به طیف گستردهای از گزینههای سرگرمی دسترسی داشته باشند اما در مقابل، اثرات بیتحرکی را در شرایط جسمانی آنها افزایش داده است. موضوع مهمتر اما، استفاده از پلتفرمهای تجارت الکترونیک در میان نسل زی بوده است. چهارمین تغییر رفتاری که کرونا در نسل زی ایجاد کرد، ایجاد گرایش ویژهای در آنها برای استفاده از پلتفرمهای تجارت الکترونیک بود. با تعطیل شدن فروشگاههای فیزیکی و خودداری مردم از خریدهای حضوری، بسیاری از افراد برای خرید به فروشگاههای اینترنتی مانند آمازون، ئیبی و والمارت روی آوردند. طبق نظرسنجی Morning Consult در آوریل 2020، حدود 60 درصد از پاسخدهندگان نسل زی گفتهاند که پس از کرونا، استفاده از پلتفرمهای تجارت الکترونیک را افزایش دادهاند. مهمترین دلیل استفاده نسل زی از این پلتفرمها نیز آن بوده که بدون خروج از خانه به طیف وسیعی از محصولات دسترسی داشتهاند و توانستهاند آنچه نیاز دارند را تهیه کنند.
بازار کار و فناوریهای نسل زی
نسل زی فقط در ابعاد اجتماعی با چالش روبهرو نیست و در حوزههای اقتصادی نیز نیازمند تطبیقپذیریهای دوسویه است. ظهور این نسل در نیروی کار، مجموعه جدیدی از چالشها را برای کارفرمایان به همراه آورده که یکی از اصلیترین این چالشها، تطبیقپذیری با ترجیحات و عادتهای تکنولوژیک این نسل بهشمار میرود. کارفرمایان امروزی باید بدانند نسلی را که از فناوری به عنوان یکی از انگشتان خود استفاده میکند، چطور در فعالیتهای اقتصادی به کار بگیرند و چگونه از فناوریهای مورد استفاده آنان، در شرایط کاری به عنوان اهرم استفاده کنند. این چالش، زمانی رنگ جدیتری به خود میگیرد که بدانیم نسل زی، با رویکردهای سنتی فاصله زیادی دارد و از نظر ارتباطات، همکاری و تعادل بین کار و زندگی، سبک خاص خود را دنبال میکند. یکی از بزرگترین چالشهای کارفرمایان با نسل زی، ارتباطات است. نسل زی درک بالایی از مفهوم فناوری دارد و ترجیح میدهد از طریق کانالهای مبتنی بر فناوری دیجیتال مانند رسانههای اجتماعی، پیامرسانها و ویدئوکنفرانس نسبت به برقراری ارتباط اقدام کند. این رویکرد نسل زی برای کارفرمایانی که به شکلهای سنتیتر ارتباطات مانند تماس تلفنی و ملاقاتهای حضوری عادت و تاکید دارند، چالش بسیار بزرگی محسوب میشود. کارفرمایان برای مقابله با این چالش باید روشهای ارتباطی خود را برای پاسخگویی به نیازهای نسل زی مطابقت دهند. استفاده از کانالهای دیجیتال مانند ایمیل، پیامرسانها و کنفرانس ویدئویی برای برقراری ارتباط با کارمندان از جمله این راهکارها بهشمار میرود. کارفرمایان همچنین باید مایل به ارائه آموزش و پشتیبانی برای کارمندانی باشند که ممکن است با این ابزارهای ارتباطی دیجیتال آشنایی نداشته باشند. چالش دیگر کارفرمایان در کار با نسل زی، همکاری است. این نسل، یک نسل بسیار مشارکتجو محسوب میشود که برای کار تیمی و تعامل اجتماعی ارزش زیادی قائل است. با این حال، آنها ترجیح میدهند از طریق کانالهای دیجیتال مانند ابزارهای همکاری آنلاین، رسانههای اجتماعی و کنفرانس ویدئویی سطح مشارکت و همکاری خود را گسترش دهند. اگر کارفرمایان با این رویکرد آشنایی نداشته باشند، تصور میکنند افراد نسل زی علاقهای به مشارکت گروهی ندارند. بنابراین، کارفرمایان برای مقابله با این چالش، باید دسترسی به ابزارهای همکاری دیجیتال را برای همه کارمندان فراهم و شرایطی را برایشان مهیا کنند که بتوانند بهطور موثر با هم کار کنند. استفاده از ابزارهایی مانند نرمافزار مدیریت پروژه، پلتفرمهای همکاری آنلاین و ابزارهای ویدئوکنفرانس در این بخش جای میگیرد. در کنار این موضوع، کارفرمایان باید مایل به ارائه آموزش و پشتیبانی برای کارمندانی باشند که ممکن است با این ابزارهای همکاری دیجیتال آشنایی نداشته باشند. و در نهایت، آخرین چالش برای کارفرمایان در کار با نسل زی، تعادل بین کار و زندگی است. این نسل تلاش میکند زندگی شخصی خود را بر کار اولویت دهد. آنها همچنین ترجیح میدهند از راه دور کار کنند و بر همین اساس، انعطافپذیری لازم برای کار از هر کجا و در هر زمان را دارند. کارفرمایانی که شرایط ورود نسل زی به بازار کار را فراهم میکنند باید شرایط لازم برای انعطافپذیری شغلی را برای کارمندانشان فراهم آورند و عرصه را به آنها بسپارند تا با استفاده از فناوریهای روز، تعادل میان کار و زندگی را ایجاد کنند. امتیازاتی نظیر کار از راه دور و ساعات کاری انعطافپذیر از جمله مواردی است که با استقبال نسل زی روبهرو میشود. چرا که این نسل، از فناوری به عنوان دستیار اجرایی خود استفاده میکند و میتواند ساعات کاری اندک را به کاراترین شکل ممکن پشت سر بگذارد.
نسل زی، خالق فناوریهای آینده
آینده فناوری به صورت دائم در حال تغییر است و سیاستگذاران و برنامهریزان کلان نقش مهمی در شکل دادن به آن دارند. نسل زی، دیدگاه منحصربهفردی در مورد نقش فناوری در جامعه دارد. سیاستگذاران کلان با بهرهگیری از تواناییهای این نسل میتوانند در شکلگیری آینده فناوری نقش ارزندهای ایفا کنند. این برنامهریزان میتوانند با مشارکت دادن نسل زی، آینده فناوری را در کشور خود تغییر دهند. کشورهای مختلف تلاش کردهاند با ایجاد شوراها یا گروههای کاری که با حضور
نسل زی رسمیت پیدا کرده، بر موضوعات مرتبط با فناوری تمرکز کنند. آنها با درگیر کردن نسل زی در موضوعاتی مانند سیاستگذاری و برنامهریزی کلان، بینشهای ارزشمندی در مورد نحوه نگاه جوانان به فناوری و تاثیر آن بر جامعه به دست آوردهاند. حاکمان کشورهای مختلف با سرمایهگذاری در برنامههای آموزشی متمرکز بر فناوری نیز میتوانند آینده کشورهای خود را تغییر دهند. این برنامههای آموزشی موضوعات مهمی مانند کدنویسی و امنیت سایبری را دربر میگیرد. کشورهایی که از توانایی نسل زی در این رویکردهای آموزشی بهره میگیرند در بازارهای رقابتی باقی خواهند ماند و بخشی از کیک بزرگ فناوری آینده را به خود اختصاص خواهند داد. کارآفرینی در میان نسل زی نیز سبب میشود آینده فناوری با تغییر و تحولات جدی روبهرو شود. دولتمردان باید این نکته را در نظر داشته باشند که با تامین بودجه و منابع کافی برای جوانان نسل زی که به دنبال راهاندازی شرکتهای فناوری خود هستند، به شکل گرفتن فرهنگ نوآوری کمک میکنند و موجب ایجاد پیشرفتهای مبتنی بر فناوری در کشور خود میشوند. البته همه این موارد، زمانی تحولساز خواهد بود که ترویج تنوع و فراگیری در صنعت فناوری نیز به خوبی پیادهسازی شود. این تنوع موارد مختلفی نظیر مشارکت زنان و اقلیتها در حوزههای مختلف فناوری را دربر میگیرد. سیاستگذاران و برنامهریزان کلان با پذیرش تنوع و فراگیری، اطمینان حاصل میکنند که پیشرفتهای فناوری به نفع همه است و فقط بر تعداد معدودی از جمعیت تمرکز ندارد. اینگونه است که نسل زی به نقشآفرینی میپردازد. نسل زی میداند چگونه و کجا باید سرمایهگذاری کند که موجب تحول فناوری شود. بنابراین با تکیه بر توانمندیهای این نسل، کشورها در بازار رقابت جهانی باقی میمانند و با استراتژیهای مناسب، آیندهای ایجاد میکنند که از فناوری برای بهبود زندگی مردم و حل برخی از مهمترین چالشهای جهان استفاده میشود. این هدف، همان هدفی است که نسل زی در بهکارگیری فناوریها دارد: آیندهای بهتر برای همه مردم زمین.