آخرین قطره نفت
درباره بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان چه میدانیم؟
دیگر دوبی را نهتنها به عنوان شهری توریستی با شگفتیهای معماری و نه فقط برای بندر بینالمللی اقتصادیاش بلکه با تعهد جدیاش به راهحلهای انرژی پایدار، میشناسند. در این راستا به تازگی از پروژهای در دوبی رونمایی شده که در چند هفته گذشته جهانِ انرژی را شگفتزده کرده است. این شهر با تلاش بیوقفه برای نوآوری و تمایل به کاهش انتشار کربن، انرژی خورشیدی را به عنوان محرک اصلی انقلاب انرژی پاک خود پذیرفته است. انرژیهای پاک و راهکارهای نوآورانه از یکسو به منظور دستیابی به امنیت انرژی و از سوی دیگر به ساختن آیندهای روشن برای نسلهای آینده کمک میکند و از اینرو است که به یکی از مهمترین موضوعات روز جهان بدل شده است و حالا امارات از جمله پیشگامانی شده که در این راه قدم گذاشته است. بیایید در این گزارش به مسیر سفر قابل توجه این کشور، به سمت استفاده از نیروی خورشید بپردازیم.
انرژی خورشیدی دومین منبع انرژی الکتریکی تولیدشده در امارات است. این کشور در اکثر روزهای سال از هوای آفتابی برخوردار است و خورشید را به یک جایگزین ایدهآل برای تامین انرژیهای تجدیدپذیر و پایدار تبدیل میکند که به استراتژی انتشار گازهای گلخانهای صفر میرسد و مقرونبهصرفه است.
امارات پنجشنبه هفته گذشته نیروگاه خورشیدی فتوولتائیک الظفره را با ظرفیت تولید دو گیگاوات افتتاح کرد؛ که بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان است. با این طرح امارات متحده عربی نشان داد که به برنامههای خود برای افزایش امنیت منابع انرژی با ایجاد ترکیبی متنوع و انعطافپذیر از دانش و تکنولوژی که به کاهش انتشار گازهای گلخانهای کمک میکند، پایبند است.
امارات افتتاح این پروژه را حمایت از تلاشهای جهانی برای اقدام موثر در راستای بهبود شرایط آبوهوا میداند، آن هم بهگونهای که اثرات منفی تغییرات آبوهوایی را کاهش داده و در فرآیند توسعه پایدار جامع حرکت کند. همچنین اماراتیها عقیده دارند با اجرایی شدن این طرح روزبهروز و پروژه به پروژه شاهد تحقق چشمانداز شیخ محمد بنزاید آلنهیان، رئیسجمهور این کشور برای قرار گرفتن امارات در خط مقدم کشورهای جهان در پذیرش توسعه پایدار خواهند بود. در ادامه این گزارش بیشتر به این چشمانداز پرداخته میشود.
اکنون با این اتفاق میتوان اعلام کرد که امارات گامهای اولیهای را در جهت آمادهسازی برای خداحافظی با آخرین قطره نفت و دستیابی به تعادل میان توسعه اقتصادی و حفظ محیطی پاک، سالم و ایمن برداشته که همزمان رهبری جهانی امارات را در پذیرش فناوریهای انرژی پاک، به ویژه انرژی خورشیدی هم تقویت کرده است. امارات تاکنون مجموعهای از ایستگاههای پروژههای انرژی خورشیدی شامل نور ابوظبی، شمس ابوظبی و پارک محمد بنراشد آلمکتوم را در دوبی با تکیه بر آبوهوای آفتابی آن در طول سالها پیش برده و به نظر میرسد فعلاً این مسیر برایش بیپایان است.
نیروگاه خورشیدی الظفره، در 35کیلومتری شهر ابوظبی قرار دارد و به تامین برق حدود 200هزار خانه و جلوگیری از انتشار 4 /2 میلیون تن کربن در سال کمک میکند. این پروژه در زمینی به مساحت 20 کیلومترمربع ساخته شده و بر اساس آمار منتشرشده به ایجاد 4500 فرصت شغلی در مرحله ساخت کمک کرده است. این ایستگاه شامل تقریباً چهار میلیون پنل خورشیدی دووجهی است (که یک فناوری نوآورانه است) و با جذب تشعشعات خورشیدی از طریق جلو و پشت پنلهای خورشیدی امکان تولید انرژی الکتریکی کارآمدتر را فراهم میکند.
افتتاح این پروژه برجسته قبل از کنفرانس COP28 به میزبانی امارات صورت گرفته است. فراموش نکنیم که این کشور در کمتر از 15 سال به یکی از کشورهای پیشرو جهان در زمینه انرژی خورشیدی تبدیل شده و از نظر مصرف سرانه انرژی خورشیدی رتبه دوم را در جهان دارد. پایداری واقعی توسعه بر سه رکن پایداری اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی استوار است. امارات تلاش کرده علاوه بر پافشاری بر برنامه توسعه پایدار، جذابیت انرژیهای تجدیدپذیر را به عنوان یک طبقه دارایی سرمایهگذاری معرفی کند و راه را برای پروژههای انرژی پاک بیشتر در کشور خود و منطقه هموار کند. شاید به همین دلیل است که شرکتهای معروف و بزرگی از سراسر دنیا بهویژه کشورهای منطقه مثل عربستان سعودی دست همکاری خود را به سوی امارات دراز کردهاند.
اما این داستان از امروز شروع نشده و به همینجا ختم نمیشود. همانطور که اشاره شد حدود 15 سال پیش این کشور به صورت رسمی وارد زمین بازی انرژی خورشیدی شد. همان زمان که چین با شکست عمیق و عجیب پروژه پنلهای خورشیدی بر روی آب دستوپنجه نرم میکرد، امارات مرحله به مرحله پروژه خود را پیش میبرد.
در اکتبر 2013، فاز اول این پروژه با ظرفیت 13 مگاوات با استفاده از فناوری پنلهای فتوولتائیک خورشیدی به بهرهبرداری رسید. این پروژه به کاهش 15 هزارتنی انتشار کربن در سال کمک میکند.
فاز دوم با ظرفیت 200 مگاوات با استفاده از فناوری پنل خورشیدی فتوولتائیک در مارس 2017 به بهرهبرداری رسید که به کاهش 214 هزارتنی انتشار کربن سالانه کمک میکند.
بهرهبرداری از فاز سوم با ظرفیت 800 مگاوات و با استفاده از فناوری پنل خورشیدی فتوولتائیک و در آوریل 2020 بهطور کامل به بهرهبرداری رسید و سالانه به کاهش 055 /1 میلیون تن کربن کمک میکند.
مرحله چهارم با ظرفیت تولید 950 مگاوات، ترکیبی از انرژی متمرکز خورشیدی و فناوریهای فتوولتائیک خورشیدی است که پس از تکمیل، به کاهش 6 /1 میلیون تن انتشار کربن در سال کمک خواهد کرد.
فاز پنجم، با ظرفیت 900 مگاوات، از فناوری پنل خورشیدی فتوولتائیک استفاده میکند و در ژوئن 2023 وارد عملیات کامل شد. این فاز به کاهش 18 /1 میلیون تن انتشار کربن سالانه کمک میکند.
فاز ششم 1800 مگاوات ظرفیت دارد و از فناوری پنل خورشیدی فتوولتائیک استفاده میکند که پس از تکمیل، به کاهش 36 /2 میلیون تن انتشار کربن در سال کمک خواهد کرد و در مراحل زیر عملیاتی خواهد شد:
فاز اول (600 مگاوات) تا سال 2024؛
فاز دوم (400 مگاوات) تا سال 2025؛
فاز سوم (800 مگاوات) تا سال 2026.
حالا که بزرگترین نیروگاه خورشیدی در شهر دوبی و نزدیکی ابوظبی افتتاح شده، به نظر میرسد مسوولان این پروژه در امارات حرفهای مهمی برای گفتن داشته باشند؛ حرفهایی که برگرفته از ایده آنها برای رهبری جهان در این حوزه است. روحان سماع یکی از مدیران و کارشناسان حوزه انرژی در منطقه درباره پارک خورشیدی محمد بنراشد آلمکتوم نوشته است: در قلب جاهطلبیهای انرژی خورشیدی دوبی، پارک خورشیدی محمد بنراشد آلمکتوم قرار دارد. این پروژه رویایی به چراغی برای توسعه پایدار در منطقه تبدیل شده است. با ظرفیت برنامهریزیشده پنجهزار مگاوات تا سال 2030، این پارک خورشیدی یکی از بزرگترین تاسیسات انرژیهای تجدیدپذیر در جهان خواهد بود که با ترکیب فناوریهای فتوولتائیک خورشیدی (PV) و نیروی خورشیدی متمرکز (CSP)، تعهد دوبی را به راهحلهای خورشیدی در مقیاس بزرگ و نوآورانه نشان میدهد.
شیخ هزاع بنزاید آلنهیان، معاون حاکم امارت ابوظبی، این ایده را در حمایت از اقتصاد ملی و تلاش برای توسعه پایدار میداند. او در این راستا گفته است: این پروژه پیشگام که راهاندازی آن نزدیک به زمان میزبانی ما از کنفرانس COP28 است، نمونهای از پروژههایی است که مطابق با استراتژیهای ملی با هدف افزایش سهم انرژی پاک و کاهش انتشار گازهای گلخانهای اجرا میشود.
پروژه ایستگاه الظفره بهوسیله شرکت انرژی آینده ابوظبی «مصدر» به همراه شرکت ملی انرژی ابوظبی (TAQA) پیش رفته است. سلطان الجابر، وزیر صنعت و فناوری پیشرفته امارات متحده عربی، رئیس کنفرانس COP28 و رئیس هیاتمدیره مصدر، درباره این پروژه گفته است: ایستگاه الظفره نشاندهنده یک جهش کیفی در چهارچوب استراتژیک امارات است. این پروژه برای تضمین امنیت انرژی، تنوع بخشیدن به منابع آن و دستیابی به یک گذار تدریجی، منطقی و هوشمند در بخش انرژی منطقهای و جهانی برنامهریزی میکند.
در چند سال گذشته دولتها به دنبال راهحلهای واقعبینانه و عملی برای محدود کردن پیامدهای تغییرات آبوهوایی بودند و حالا به نظر میرسد راهاندازی این پروژه همزمان با آمادهسازی امارات متحده عربی برای استقبال از جهان در کنفرانس COP28 جایی است که به صورت عملی نشان میدهد انرژیهای تجدیدپذیر به دلیل نقش آن در کاهش انتشار گازهای گلخانهای در کانون توجه قرار خواهد گرفت. با توجه به نتایج مطالعات و تحقیقات سازمانهای بینالمللی تخصصی، جلوگیری از گرمایش جهانی بیش از 5 /1 درجه سانتیگراد مستلزم افزایش سهبرابری تولید انرژیهای تجدیدپذیر است، یعنی رسیدن به 11 تراوات تا سال 2030. فراموش نکنیم که هدف اصلی این کنفرانس محدود کردن پیامدهای تغییرات اقلیمی و پدیده گرمایش زمین است؛ پس به نظر میرسد این یک فرصت طلایی برای امارات به عنوان ریاست COP28 است تا ابتدا اجماع جهانی را در مورد این موضوع از طریق گفتوگو به دست آورد و شاید در آینده علاوه بر جذب سرمایه، مدیر پروژههای مشابه جهانی شود.
همچنین دور از ذهن نیست که ادعا کنیم این پروژه جاهطلبیهای بزرگی را که جهان به آن نیاز دارد، از طریق هوشمندانهتر (نسبت به گذشته)، برآورده کرده و یادآوری میکند که دولتها در دوران نوین تکنولوژی هوشمند، قادر به یافتن راهحلهای عملی و مقرونبهصرفه برای مبارزه و مواجهه با پیامدهای تغییرات اقلیمی هستند. مشخصاً به دلیل پیشرفتهای حاصلشده در کارایی و کاهش هزینهها، انرژی خورشیدی در این میان نقش مهمی ایفا میکند.
امروز در زمان افتتاح بزرگترین مزرعه خورشیدی جهان، هزینه انرژی خورشیدی در مقایسه با سال 2010 حدود 90 درصد کاهش یافته است و پیشبینی میشود تا سال 2050 تا حدود 50 درصد کاهش یابد؛ این در حالی است که در سال 2009 قیمت تعرفه انرژی خورشیدی 6 /39 سنت آمریکا به ازای هر کیلووات بود. پروژه ایستگاه الظفره توانسته رکورد بالایی را از نظر قیمت تمامشده برای پروژههای خورشیدی در مقیاس شهری به ثبت برساند؛ آغاز یکی از رقابتیترین تعرفهها برای انرژی خورشیدی، به مبلغ 97 /4 درهم اماراتی در هر کیلوواتساعت (35 /1 سنت آمریکا در هر کیلوواتساعت). پس از تکمیل قرارداد تامین مالی پروژه این تعرفه تغییر کرد و به 85 /4 درهم امارات در هر کیلوواتساعت (32 /1 سنت آمریکا در هر کیلوواتساعت) تبدیل شد. در اینجا باید به این موضوع اشاره کنیم که راندمان سلولهای خورشیدی نیز در دهه گذشته بهطور قابل توجهی بهبود یافته است. کارشناسان اعلام کردند انتظار میرود در سالهای آینده با نوآوری نسلهای جدید سلولهای خورشیدی و مواد پیشرفته، بهبود یابد.
عوایده المرار، رئیس اداره انرژی در ابوظبی، نیز عقیده دارد افتتاح نیروگاه فتوولتائیک خورشیدی الظفره یک گام استراتژیک جدید و کیفی است که موقعیت امارات و ابوظبی را در بخش انرژیهای پاک و تجدیدپذیر ارتقا میدهد. این پروژه ضمن دستیابی به تعادل میان توسعه پایدار و کاهش پیامدهای تغییرات اقلیمی، ایجاد اقتصاد دانشبنیان، بهرهمندی از فناوری پاک و ایجاد ترکیبی متنوع از انرژی، به ایجاد فرصتهایی برای رشد اقتصادی و اجتماعی پایدار کمک میکند.
عثمان آلعلی، مدیرعامل شرکت آب و برق امارات در تشریح اهمیت این پروژه گفته است: شرکت آب و برق امارات یکی از نهادهای پیشرو در منطقه در زمینه انتقال تولید انرژی به منابع انرژی تجدیدپذیر و پاک است و ایستگاه فتوولتائیک خورشیدی الظفره امروز بزرگترین ایستگاه در جهان است.
به همین دلیل است که میتوان گفت انرژی خورشیدی در یک مکان در جهان نقطه عطف بزرگی در این سفر مهم است. علاوه بر ایستگاه نور ابوظبی، ایستگاه فتوولتائیک خورشیدی الظفره به افزایش ظرفیت تولید شرکت آب و برق امارات از انرژی خورشیدی و کاهش چشمگیر انتشار کربن مرتبط با تولید برق کمک خواهد کرد. پیشبینی میشود در 10 سال آینده سالانه یک گیگاوات پروژههای جدید انرژی خورشیدی در ابوظبی به عنوان بخشی از برنامه استراتژیک آنها برای تسریع فرآیند کربنزدایی انرژی و اطمینان از دستیابی امارات متحده عربی به رهبری مستمرش در جهان در این زمینه، اضافه شود.
بیش از 17 سال است که شرکت مصدر نقش مهمی در توسعه پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر در امارات و سراسر جهان ایفا کرده است و در برنامههای اعلامی خود گفته که ظرفیت تولید سبد پروژههای خود را تا سال 2030 به 100 گیگاوات میرساند.
محمد الرماحی، مدیرعامل مصدر، بر اهمیت پروژه ایستگاه الظفره تاکید کرد که نشاندهنده گامی پیشرو برای امارات متحده عربی و دستاوردی است که مصدر و شرکای استراتژیکش به آن افتخار میکنند که نقش اساسی در دستیابی به این موفقیت داشتند. الرماحی توضیح میدهد که توسعه بزرگترین نیروگاه انرژی خورشیدی در یک سایت در جهان نمونه زندهای از اهمیت مشارکت برای رسیدن به هدفی مشترک است.
حالا که الرماحی به موضوع مشارکت این پروژه اشاره کرده شایان ذکر است که بدانیم TAQA مالک 40 درصد از سهام نیروگاه خورشیدی الظفره است، در حالی که مصدر، EDF Renewables و Ginko Power هر کدام 20 درصد سهام را در اختیار دارند. این ایستگاه برق شرکت آب و برق امارات را بر اساس قرارداد خرید برق که در سال 2020 امضا شد، تامین خواهد کرد و همانطور که گفته شد، ظرفیت تولید برق از انرژی خورشیدی در امارات را به 2 /3 گیگاوات افزایش خواهد داد.
امارات متحده عربی در حال کار برای ساخت نیروگاه فتوولتائیک خورشیدی الظفره، بزرگترین نیروگاه تولید انرژی خورشیدی در جهان با ظرفیت حداکثر دو گیگاوات برق در منطقه الظفره است. این ایستگاه از تنوع منابع انرژی تجدیدپذیر در ابوظبی، افزایش ظرفیت کلی امارات و کاهش انتشار دیاکسید کربن پشتیبانی میکند. این ایستگاه در نیمه دوم سال 2020 وارد فاز بهرهبرداری میشود.
در حالی دوبی اعلام کرده قصد دارد تا سال 2030 بزرگترین تاسیسات انرژی خورشیدی متمرکز جهان (CSP) را به عنوان بخشی از تلاش گستردهتر به سمت انرژیهای تجدیدپذیر بسازد، که مراکش به تازگی مجتمع ۷۶۵ میلیوندلاری نور-اورزازات را راهاندازی کرد که پیشبینی میشود تا سال 2030 حدود ۵۸۰ مگاوات برق تولید کند که برای رفع نیازهای بیش از یک میلیون نفر کافی است. پیش از این دو پروژه، بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان، Ivanpah CSP در کالیفرنیا محسوب میشد که حدود 392 مگاوات تولید میکند.
حالا در این میان شاید بد نباشد که به این سوال هم پاسخ دهیم که چرا تغییر انرژی فسیلی به خورشیدی اهمیت دارد؟ در حالی که تقاضا برای برق در خاورمیانه افزایش یافته است، هزینههای تولید برق از انرژی خورشیدی و سایر انرژیهای تجدیدپذیر در حال کاهش است. این موضوع نگرانیها در مورد قیمت پایین نفت و تاثیر تغییرات آبوهوایی و پیامدهای تکیه بر سوختهای فسیلی را آشکار کرده است. برخلاف همسایگان نفتخیز خود، امارات ذخایر نفت خام رو به کاهشی دارد بنابراین در چند دهه گذشته تلاشهایی را برای تنوع بخشیدن به اقتصاد خود انجام داده است. پس نیروگاه جدید CSP بخشی از برنامه امارات برای تغییر به سمت انرژیهای تجدیدپذیر است. همانطور که اشاره شد دوبی امیدوار است تا سال 2020 هفت درصد از کل برق خود را از انرژی پاک تولید کند، پس از آن 25 درصد در سال 2030 و 75 درصد تا سال 2050 خواهد بود.
لازم به ذکر است که در کنفرانس انرژیهای تجدیدپذیر خاورمیانه و شمال آفریقا که در آوریل امسال برگزار شد، کشورهای شورای همکاری خلیجفارس (بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی) متعهد شدند 100 میلیارد دلار برای پروژههای انرژی تجدیدپذیر در 20 سال آینده، سرمایهگذاری کنند. اینها کشورهایی هستند که بیشترین ظرفیت خورشیدی را دارند.
پروژه بزرگترین نیروگاه خورشیدی جهان علاوه بر ابعاد بینالمللی و کمک به زیست سالم جهانی، برای خود مردم امارات هم فواید مهمی داشته که در زیر به صورت کلی به آن اشاره میشود.
ابتکار شمس دوبی:
با درک اهمیت مشارکت افراد و مشاغل در گذار به انرژی پاک، اداره برق و آب دوبی (DEWA) طرح شمس دوبی را راهاندازی کرد. این ابتکار به ساکنان و نهادهای تجاری این امکان را میدهد تا پنلهای خورشیدی را روی پشت بام خود نصب کرده و آنها را به شبکه متصل کنند. با توانمندسازی جامعه، دوبی فرهنگ پایداری را تقویت میکند و پذیرش انرژی خورشیدی را از پایه آغاز میکند. در اینجا به صورت پیوست باید به پروژه دیگری که در دل بزرگترین مزرعه خورشیدی جهان شکل گرفته هم اشاره کرد. ایستگاه برقآبی با استفاده از فناوری انرژی آب ذخیرهشده که بهوسیله اداره برق و آب دوبی در منطقه حتا در دوبی اجرا شده، اولین ایستگاه از نوع خود در کشورهای شورای همکاری خلیجفارس است که ظرفیت تولید این ایستگاه با ذخیرهسازی به 250 مگاوات خواهد رسید؛ ظرفیت 1500 مگاواتساعت و طول عمر تا 80 سال. سرمایهگذاری این پروژه بالغ بر یک میلیارد و 421 میلیون درهم است و پیشبینی میشود این پروژه در سهماه پایانی سال 2024 به اتمام برسد.
مزایای استفاده از انرژی خورشیدی در دوبی:
استقبال دوبی از انرژی خورشیدی با چندین مزیت همراه است. آفتاب فراوان در این منطقه امکان تولید انرژی خورشیدی قابل توجهی را فراهم میکند. با بهرهبرداری از این منبع تجدیدپذیر، دوبی وابستگی خود را به سوختهای فسیلی کاهش میدهد و به مبارزه جهانی علیه تغییرات آبوهوایی کمک میکند. علاوه بر این، انرژی خورشیدی منبع انرژی پایدار و قابل پیشبینی را فراهم میکند و تامین انرژی قابل اعتمادتر و انعطافپذیرتر را برای امارات تضمین میکند.
مزایای اقتصادی و ایجاد شغل:
انتقال به انرژی خورشیدی در دوبی نهتنها از نظر زیستمحیطی مناسب است، بلکه از نظر اقتصادی نیز سودمند است. دوبی با سرمایهگذاری در زیرساختهای انرژیهای تجدیدپذیر، رشد اقتصادی و تنوع را تحریک میکند. بخش انرژی خورشیدی فرصتهای شغلی ایجاد میکند، نوآوری را تقویت میکند و سرمایهگذاریها را جذب میکند و دوبی را به عنوان قطب پیشرو برای فناوری و تخصص انرژی پاک قرار میدهد.
آیندهای پایدار:
تعهد دوبی به انرژی خورشیدی فراتر از مزایای فوری است و زمینه را برای آیندهای پایدار، تضمین امنیت انرژی، کاهش انتشار کربن و حفظ منابع طبیعی امارات فراهم میکند. با استقبال از انرژی خورشیدی، دوبی نمونهای الهامبخش برای سایر مناطق در سراسر جهان است و نشان میدهد که رشد اقتصادی و حفظ محیط زیست میتوانند دست به دست هم بدهند. از سوی دیگر امارات متحده عربی در همکاری با شرکای خود در سراسر جهان به تلاشهای جهانی خود در زمینه ارتقای امنیت انرژی و گسترش کاربردهای فناوری پاک ادامه میدهد. این کشور و کره جنوبی در ژانویه گذشته توافق کردند تا یک مشارکت استراتژیک جامع انرژی ایجاد کنند که بستر مشترکی را برای تقویت همکاری در زمینههای انرژی پاک مانند تولید و استفاده از هیدروژن و آمونیاک و... و استفاده از زیرساختهای انرژی پاک و توسعه اکوسیستمهای صنعتی انرژیهای تجدیدپذیر فراهم کند.
همچنین در جولای 2022، امارات متحده عربی و فرانسه یک توافقنامه مشارکت استراتژیک جامع در زمینه انرژی امضا کردند که شامل سرمایهگذاری مستقیم در پروژههای امنیت و کارایی انرژی، فناوریهای پاک و تحول در بخش انرژی است.
از سوی دیگر در نوامبر 2022، مشارکت استراتژیک میان امارات و ایالاتمتحده برای سرمایهگذاری 100 میلیارددلاری برای اجرای پروژههای انرژی پاک با ظرفیت تولید 100 گیگاوات در سراسر جهان تا سال 2035 آغاز شد.
مانیفست رویایی
سفر جاهطلبانه دوبی به سمت انرژی خورشیدی نمادی از تعهد تزلزلناپذیر آن به توسعه پایدار است. این ایده میتواند از جمله رویاییترین مانیفستهای یک کشور خاورمیانهای باشد که به حقیقت پیوسته است. از طریق پارک خورشیدی محمد بنراشد آلمکتوم و طرح شمس دوبی، امارات راه را برای آیندهای پاکتر و سبزتر هموار میکند. دوبی با استفاده از نیروی خورشید نهتنها سرنوشت خود را رقم میزند، بلکه الهامبخش جهان برای تجسم مجدد امکانات انرژیهای تجدیدپذیر است. بیایید با هم، گامهای قابل توجه دوبی را به سوی فردای روشنتر و پایدارتر تحسین کنیم.
مزرعه انرژی خورشیدی امارات جایگاه این کشور را در جهان هم تغییر داده است. بر اساس ارقام سال 2014 از گزارش روند برنامههای کاربردی فتوولتائیک آژانس بینالمللی انرژی، Tech Insider فهرستی از 10 کشور برتر با بیشترین ظرفیت انرژی خورشیدی را تهیه کرده است. این رتبهبندی نشان میدهد که کدام کشورها بیشترین انرژی خام را از خورشید تولید میکنند، نه اینکه چه کسی بیشترین درصد انرژی کشور خود را با آن تامین میکند. آلمان، چین و ژاپن پیشرو هستند. همانطور که گفته شد امارات گامهای اولیه را برای خداحافظی با آخرین بشکه نفت و دستیابی به تعادل میان توسعه و حفظ محیطی پاک، سالم و ایمن برداشته است. تکرار این موضوع که هدف استراتژی انرژی 2050 امارات متحده عربی دستیابی به ترکیبی از انرژی است که منابع انرژی تجدیدپذیر و پاک را ترکیب میکند تا نیازهای اقتصادی و اهداف زیستمحیطی را متعادل کند، برای درک اهمیت این موضوع لازم است. در اخبار و اطلاعیهها یادآوری میشود که امارات متحده عربی 600 میلیارد درهم تا سال 2050 برای تامین تقاضای رو به رشد انرژی و تضمین رشد پایدار اقتصاد سرمایهگذاری خواهد کرد. این موضوع نشاندهنده جدی بودن این کشور در هدف انتخابیهاش است. پس از افتتاح این پروژه دیگر بر کسی پوشیده نیست که دوبی به یک پیشگام بینالمللی در توسعه بخش انرژی پاک و تجدیدپذیر تبدیل شده است. همچنین در روندی مبتکرانه تعدادی از تکنیکها و شیوهها را برای افزایش کارایی بخش انرژی و در عین حال منطقی کردن مصرف و یافتن راهحلهای جایگزین برای انرژی معمولی توسعه داده است.
نمیتوان از توسعه حرف زد اما از آموزش نشانی نگرفت. در راستای تلاش امارات متحده عربی برای حمایت از راهحلهای نوآورانه در زمینه انرژی پاک، تاسیس مرکز نوآوری الظفره واقع در نیروگاه خورشیدی شمس، به گفته مسوولانش تلاشهای پیشگام امارات و نقش تاثیرگذار آن به عنوان یک کاتالیزور را افزایش داده است. هدف این مرکز در راستای استراتژی پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر، بهکارگیری آخرین فناوریهای نوآورانه و اطلاعرسانی به مردم از اهمیت و تاثیر پروژههای پایدار در نظر گرفته شده است. در معرفی این مرکز آمده که این مجموعه به منظور ارائه اطلاعات ارزشمند به دانشجویان، پژوهشگران، مسوولان و جامعه محلی به صورت تعاملی در مورد پروژه ایستگاه شمس و سایر پروژههای پایدار در امارات طراحی شده است. این مرکز بر نقش پیشگام امارات متحده عربی در نوآوریهای انرژی تاکید میکند و برای آموزش بازدیدکنندگان در مورد فناوریهای انرژیهای تجدیدپذیر از همه نوع، نمکزدایی آب بر اساس انرژیهای تجدیدپذیر، تصفیه زباله و کاهش آلودگی، علاوه بر نوآوریهای صنعتی که اقتصاد دایرهای را ترویج و روشنتر میکند، کار میکند. این مرکز شامل بخش آموزشی به اضافه یک بخش نمایش در فضای باز است که به بازدیدکنندگان اجازه میدهد مواد و مدلهای تعاملی را که بر اهمیت و تاثیر پروژههای پیشرو پایداری کشور تمرکز دارد و به ایجاد انگیزه در نسلهای جوان برای مشارکت در نقش فعال در ساختمان کمک میکند؛ مشاهده کنند.
میدانیم که استراتژی انرژی پاک دوبی 2050، که بهوسیله شیخ محمد بنراشد آلمکتوم، معاون رئیسجمهور و نخستوزیر امارات متحده عربی و حاکم دوبی راهاندازی شد، با هدف تامین هفت درصد از کل برق خروجی دوبی از انرژی پاک تا سال 2020 بود که تا سال 2030 به 25 درصد و تا سال 2050 به 75 درصد افزایش خواهد یافت. دوبی تنها شهری در منطقه است که چنین استراتژی امیدوارکنندهای را با اهداف تعیینشده و جدول زمانی که آینده انرژی را تا سال 2050 ترسیم میکند، راهاندازی کرده است. اما دقیقاً تا به امروز ما چقدر درباره این راهبرد میدانیم؟ این استراتژی از پنج رکن اصلی تشکیل شده است: زیرساختها، قانونگذاری، بودجه، ایجاد ظرفیتها و مهارتها و داشتن ترکیب انرژی دوستدار محیط زیست. ستون زیرساختی شامل ابتکاراتی مانند پارک خورشیدی محمد بنراشد آلمکتوم است که بزرگترین پروژه انرژی خورشیدی تکسایتی در جهان، با ظرفیت تولید کل برنامهریزیشده پنج هزار مگاوات (MW) تا سال 2030 و سرمایهگذاری 50 میلیارد درهم است. از سوی دیگر ابوظبی هم دارای پروژههای تولید انرژی پاک و تجدیدپذیر بسیاری است و ارزش سرمایهگذاریها در بخش تولید برق در امارات در سال 2021 حدود 18 میلیارد درهم در منابع مختلف انرژی بوده است. در نهایت بر اساس این استراتژی و حجم سرمایهگذاری صورتگرفته میتوان ادعا کرد دوبی تا سال 2050 به شهری با کمترین میزان کربن در جهان تبدیل خواهد شد.