با تظاهرات خیابانی قرارداد تنظیم نمی‌کنند

هفته پیش با سالروز ورود رهبر کبیر جمهوری‌ اسلامی به ایران و آغاز جشن‌های پیروزی انقلاب اسلامی مصادف بود. با این حال رویدادهای روزهای آغازین بهمن‌ماه در این هفته نیز رسانه‌ها را تا حدود زیادی تحت تاثیر خود قرار داده ‌بود. از سفر اروپایی حاشیه‌های سفر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری گرفته تا ماجرای ردصلاحیت‌های انتخاباتی. ماجرای حمله به سفارت عربستان نیز هنوز مورد توجه رسانه‌هاست. «آفتاب‌یزد» در این زمینه گفت‌وگویی با سیدمحمد صدر، مشاور عالی وزیر امور خارجه داشت. او در این‌باره تصریح کرد: «آقای روحانی برای آنکه دیگر سیاست خارجه زیر سوال نرود و کسی نتواند موفقیت‌هایی مثل برجام را در محاق ببرد باید برخوردی جدی با تشکیلاتی که اقدام حمله به سفارت عربستان را برنامه‌ریزی کرد، داشته باشد. من این حمله را به قتل‌های زنجیره‌ای تشبیه می‌کنم... خودجوش ‌بودن حمله به سفارت عربستان چیزی جز شوخی نیست. مگر می‌شود ساعت ۱۲ شب تعداد زیادی به صورت هماهنگ به سمت سفارت بیایند، به آن حمله کنند و بعد هم آن‌طور که باید و شاید مقابل آن ایستادگی نشود.»

هفته پیش علی فدوی فرمانده نیروی دریایی سپاه و چهار نفر از فرماندهان این نیرو که در جریان توقیف شناورهای آمریکایی و بازداشت تفنگداران متجاوز آمریکا در محدوده جزیره فارسی، اقدام شجاعانه و بهنگام کرده بودند نیز، به افتخار دریافت «نشان فتح» از دست آیت‌الله خامنه‌ای مقام‌ معظم رهبری و فرمانده کل قوا نائل شدند. ایشان همچنین با تشویق درجه و ارشدیت به سایر فرماندهان و کارکنان مربوط به این عملیات حسب درخواست ستاد کل نیروهای مسلح موافقت کردند.

با نگاهی به عملکرد مجلس در هفته پیش می‌توان چنین استباط کرد که نمایندگان مجلس نیز این روزها و در این هوای بهاری بهمن دل و دماغ حضور در صحن بهارستان را نداشته و دلشان حسابی هوای ولایت کرده است. «تابناک» در این باره نوشت: آمارها نشان می‌دهد، به‌رغم لغو مرخصی‌های نمایندگان، تعداد غیبت‌ها و همچنین میزان مشارکت نمایندگان در رای‌گیری‌ها به صورت چشمگیری کاهش یافته است... روزی که یکی از نمایندگان مجلس در حال دفاع از عملکرد نمایندگان در خصوص غیبت‌ها بود به گفته علی ‌لاریجانی، رئیس مجلس، 209 نماینده در صحن حضور داشتند و 69 نفر از نمایندگان غایب بودند. همچنین در جریان رای‌گیری، نمایندگان با 84 رای موافق، 69 رای مخالف و 14 رای ممتنع از مجموع 209 نماینده حاضر با بررسی اولویت‌دار لایحه دائمی کردن برخی احکام برنامه‌های توسعه مخالفت کردند و حدود 42 نماینده نیز اصلاً در رای‌گیری مشارکت نداشتند.

با تظاهرات خیابانی قرارداد تنظیم نمی‌کنند

اعتراض از کف خیابان به صحن مجلس رسید؛ اعتراضی که علی لاریجانی تاکید کرد نه در صحن مجلس «وارد» است و نه در کف خیابان جای آن. به گزارش «اعتماد» هفته پیش در صحن مجلس دستگیری برخی تجمع‌کنندگان مقابل وزارت نفت سوژه تذکرهای منتقدان دولت بود. می‌گفتند معترضان مظلوم واقع شده‌اند. تا شب قبل از آن رسانه‌های منتقد تا می‌توانستند از برخورد «خشن» با تجمع‌کنندگان و محدودیت آزادی بیان گفته بودند؛ تجمع‌کنندگانی که روز شنبه در اعتراض به قراردادهای جدید نفتی دولت جلوی وزارت نفت رفته بودند تا دست به اعتراض بزنند. اعتراض آنها اما با برخورد نیروی انتظامی و بازداشت چند نفری از آنها مواجه شده بود. اما تنها ۲۴ ساعت زمان کافی بود تا صحن علنی مجلس شاهد اعتراضاتی در حمایت از آنها باشد. پیش از همه احمد توکلی بود که در حمایت از معترضان روز شنبه، دست به اعتراض زد. او در تذکری مستند به بند ۱۱ ماده ۲۴ آیین‌نامه داخلی مجلس خطاب به رئیس مجلس گفت: «انتظار داشتم درباره اجتماع دانشجویان در مقابل وزارت نفت به دلیل اهمیت موضوع و برخوردی که با آنها شده تذکر می‌دادید.» وی افزود: «آنها در اعتراض به قراردادهای نفتی جمع شده بودند البته این تجمع جواز نداشته و نباید انجام می‌شده اما اهمیت قراردادهای نفتی آنقدر بالاست که ده‌ها تجمع سراسری هم انجام شود کم است.» این عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ادامه داد: «در این تجمع ۳۸ نفر بازداشت شده بودند که ۳۴ نفر آنها آزاد شدند اما چهار نفر دیگر هنوز در بازداشت هستند. از شما می‌خواهیم کمک کنید که این افراد زودتر آزاد شوند.» توکلی تاکید کرد: «قراردادهای جدید نفتی مهم‌ترین الگویی است که درست شده و اهمیت آن در اقتصاد به اندازه اهمیت برجام در سیاست است.» اما علی لاریجانی نه تنها در واکنش به انتظاری که احمد توکلی از او داشت، پاسخ مثبتی نداد بلکه حرفی زد که نشان می‌داد نه سخنان احمد توکلی را قبول دارد و نه دفاع از آن تجمع را کار صحیحی می‌داند. علی لاریجانی رئیس مجلس در پاسخ به این تذکر گفت: «تا جایی که اطلاع دارم تعدادی از این افراد تا دیشب آزاد شدند. البته تجمع هم باید بر اساس قانون صورت گیرد. فرض کنیم در مورد قراردادها نظری دارید که بعضی از بندها اشکال دارد. حل این مساله راه دارد، با تظاهرات نمی‌شود قرارداد تنظیم کرد.» رئیس مجلس اضافه کرد: «برخی دستگاه‌ها نظرشان را داده‌اند و ما هم به هیات تطبیق گفته‌ایم به این موضوع رسیدگی کند. به هر حال باید نظمی در کشور برای رسیدگی به امور وجود داشته باشد و افراد اگر نظری دارند آن را به شکل قانونی مطرح کنند.»

ماجرای کش‌دار اسب مارکوس

هنوز سوژه سفر اروپایی حسن روحانی برای روزنامه‌ها جذاب است و دو طیف سیاسی کشور تلاش می‌کنند از عینک خود به این سفر بنگرند. «جوان» در روزهای میانی هفته پیش در یادداشتی با عنوان «کسی حواس‌اش به مارکوس نبود!» نوشت: «وقتی رئیس‌جمهور روحانی، در موزه شهرداری رم (!) کنار نخست‌وزیر ایتالیا و زیر سایه اسب مارکوس آئورلیوس نشست تا کنفرانس خبری بدهد، سرگشتگی زایدالوصفی در میان ایرانیان غیور افتاد که چرا قراردادهای ما با ایتالیا باید کنار سم اسب امپراتور روم باشد که زمانی در حمله به ایران ارتش اشکانی را شکست داد و بخشی از ایران را جدا کرد؟!» حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس‌جمهوری در یادداشتی در روزنامه ایران به این اعتراض پاسخ داد و نوشت: «... اما آنچه در سفر ایتالیا دیده نشد، نفس حضور دو رئیس دولت در موزه بود. محل موزه برای امضای قراردادها و مصاحبه دو رئیس دولت به تصادف انتخاب نشده بود. دو کشور نماینده دو تمدن بزرگ بشری بودند و موزه‌ها مکانی استثنایی است برای یادآوری پیوندهای تمدنی. موزه برای هر دو تمدن درس‌های بزرگی دارد.»

گزارش لوموند از شخصیت حسن روحانی

«لوموند» گزارشی درباره حسن روحانی منتشر کرد. گزارشی که «انتخاب» بخش‌هایی از آن را منتشر کرد. این نشریه در گزارش خود نوشت: هنگامی که حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران به طور مستقیم تلویزیون را تماشا می‌کرد، دونالد ترامپ و رقبایش برای تعیین نامزد حزب جمهوریخواه برای انتخابات ریاست جمهوری که در نوامبر برگزار خواهد شد، با یکدیگر جر و بحث می‌کردند. در سپتامبر ۲۰۱۵ او به شبکه سی‌ان‌ان گفت که این بحث‌ها را «نوعی سرگرمی» می‌داند. تد کروز وعده داده بود اگر انتخاب شود، توافق تاریخی بر سر مساله‌ هسته‌ای ایران را که در ژوئیه ۲۰۱۵ در وین امضا شده بود، «پاره خواهد کرد». روحانی به آرامی گفت که از نظر وی این حملات شیوه‌ای از نبرد عقبگرد «مضحک» است. او نمی‌تواند ضعف این اسناد را باورکند. او با استفاده از این اسناد و از شانزدهم ژانویه، تاریخ لغو تحریم‌های مهم اقتصادی که از 10 سال پیش تاکنون بر کشورش تحمیل شده بود، وجهه ایران را بهبود بخشید... این تنش‌زدایی از سوی یک بوروکرات خندان و میانجی‌گر همیشگی سابق است که هیچ‌گاه وزیر نبوده است، اما تمام لایه‌های «نظام»، یعنی صدها نفر از مردان و زنان منتخب و غیرمنتخب، روحانیون، غیرنظامیان و نظامیانی را که جمهوری اسلامی را تداوم می‌بخشند می‌شناسد. لوموند در بخش دیگر گزارش خود نوشت: در بیست و یکم اکتبر ۲۰۰۳ در تهران او با سه وزیر امور خارجه اروپا، دومینیک دوویلپن، جک استراو (از انگلیس) و یوشکا فیشر (از آلمان) ملاقات کرد. فرانسوا نیکولو که در آن زمان سفیر فرانسه در ایران بود، گفت: «این نخستین ارتباط دیپلماتیک در این سطح با قدرت‌های غربی بود. او فردی فوق‌العاده عصبی و مقید بود و زیاد صحبت می‌کرد تا شرایط را به نفع خود تمام کند.» در طول ۱۹ ماه مذاکرات، مخاطبین‌اش به ویژگی خوشرویی وی پی بردند. پال فون مالتزان، سفیر سابق آلمان، گفت: «وی دارای اقتدار طبیعی و نوعی صمیمیت بود.»

روایت سریع‌القلم از داووس

مجمع جهانی اقتصاد در ایستگاه چهل‌وششم؛ جایی که لابی‌های سیاسی و اقتصادی در بالاترین سطح ممکن اما با تشریفاتی به‌مراتب کمتر از دیدارهای دو یا چندجانبه دیپلماتیک، صورت می‌گیرد و در پاره‌ای موارد، اقتصاد و سیاست در سال جاری میلادی را تحت‌الشعاع رایزنی‌ها قرار می‌دهد. «شرق» گفت‌وگویی با محمود سریع‌القلم استاد دانشگاه شهید بهشتی، از جمله شرکت‌کنندگان در این نشست داشت. در بخشی از این گفت‌وگو، سریع‌القلم گفت: «...من هفدهمین‌بار بود که از طرف داووس دعوت می‌شدم و عمده فعالیت من در داووس، فعالیت‌های علمی است. در ۹ میزگرد که درباره مسائل توسعه، ژئوپولتیک و اقتصاد سیاسی جهانی بود، در طول پنج روزی که آنجا بودم، مشارکت داشتم.» او در ادامه تاکید کرد: «... ما حدود ۱۲ سال است از مدارهای صنعتی و فناوری و فکری جهانی دور بوده‌ایم و تازه لاک‌پشت‌وار در حال برگشتن هستیم. حتی به نظرم ادبیات سیاسی ما با جهان، بیشتر تحت‌تاثیر جنگ سرد است. وزارت خارجه ما هنوز از جنگ سرد بیرون نیامده و ادبیاتش شبیه ادبیات سازمان ملل است و ادبیات سیاسی به معنای رئال‌پولتیک (real politique) و ژئوپولتیک و فهم قدرت و اقتصاد و فناوری جهان نیست... در داووس، سیاستمداران از انگلستان تا جمهوری آذربایجان، با اعداد و ارقام صحبت می‌کردند. ادبیات ما در سیاست عمدتاً اصرار می‌ورزد که ما خیلی خوب هستیم، به ما ظلم شده است و آنچنان ضعف و ایرادی نداریم؛ خیلی توجیه می‌کنیم. در حالی‌ که در داووس، من به‌ندرت سیاستمدار و کارآفرینی را دیدم که ایرادها و ضعف‌های کشور و بنگاه خود را مطرح نکند. روسای بنگاه‌های تجاری، صنعتی و بانک‌ها، بسیار آی‌کیو بالایی دارند و چندان تحت تاثیر تبلیغ و توجیه قرار نمی‌گیرند. تصور نکنیم جهان، ضعف‌ها و آسیب‌پذیری‌های ما را نمی‌داند.
اتفاقاً اگر نسبت به توانمندی‌ها و ضعف‌های خود دقیق باشیم، احترام ما بیشتر می‌شود. ...یکی از نکاتی که امسال بسیار برای من جذاب‌تر از سال‌های قبل بود، این بود که رهبران کشورها از آمریکا تا برزیل، از چین تا انگلستان، از آفریقای جنوبی تا هند، درباره موقعیت و چالش‌هایی که دارند بسیار شفاف صحبت کردند. ...تسلط بر زبان انگلیسی در حال ‌حاضر، یک مساله‌ عادی در دنیاست اما در ایران، خیلی‌ها به همین دلیل از حضور در محافل جهانی هراس دارند. مثلاً شما اگر وزرای اقتصاد، انرژی و خارجه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را ببینید، مسلط به زبان انگلیسی هستند. امسال وزیر انرژی امارات در داووس حدود ۲۰ دقیقه درباره مسائل ژئوپولتیک و انرژی سخنرانی کرد و بسیار مسلط بر آمار، ارقام، جمله‌بندی‌های دقیق و افعال بود. در میزگردی که با حضور آقای الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور جمهوری آذربایجان، برگزار شد دیدم که فوق‌العاده به زبان انگلیسی مسلط بود و افعال خیلی دقیقی به کار می‌برد. من تعدد واژگان استفاده‌شده در انگلیسی آقای علی‌اف را کمتر در داخل کشور خودمان دیده‌ام. وزیر اقتصاد اردن که تحصیل‌کرده انگلستان است، در انتخاب واژه‌ها، افعال و جمله‌بندی‌ها بسیار دقت داشت و دقت و محتوای صحبت، بسیار مورد تحسین جمع قرار گرفت.