مهاجرت

آنها با انگیزه‌های مختلف می‌آیند. برخی در جست‌وجوی فرصت‌های اقتصادی هستند. برخی دیگر از حکومت آقای شی به ستوه آمده‌اند. بسیاری از آنها ویدئوهای دیگر مهاجران چینی را دیده‌اند که با پای پیاده جنگل بین کلمبیا و پاناما را به سمت زندگی بهتر پیموده‌اند. ده‌ها هزار شهروند چینی به آمریکای جنوبی آمده‌اند. این اولین مرحله از سفری خطرناک به ایالات‌متحده به شمار می‌رود. مسیر آنقدر مشهور است که چینی‌ها عنوان زوشیان (پیاده‌روی در صف) را بر روی آن گذاشته‌اند. در دو سال گذشته شمار مهاجران چینی که از مرز جنوبی ایالات‌متحده عبور می‌کنند رشد فزاینده‌ای داشته است. بیش از 37 هزار نفر آنها در سال 2023 با گشت مرزی آمریکا مواجه شدند. این تعداد در سال‌های 2021 و 2022 به ترتیب 689 و 3813 نفر بود. در هشت ماه اول امسال نیز 21 هزار نفر دیگر از مرز گذشتند. آنها کسری از دو میلیون مهاجری هستند که در سال 2023 تلاش کردند از مرز عبور کنند، اما از آنجا که آمریکا و چین در یک رقابت اقتصادی، ایدئولوژیک و ژئواستراتژیک درگیرند مهاجران سیاسی از نظر سیاسی برجسته‌تر می‌شوند.  دونالد ترامپ به این نکته اشاره می‌کند که اکثر تازه‌واردان چینی مردانی در سن سربازی هستند. او می‌پرسد: «آیا آنها قصد دارند یک ارتش کوچک در کشور ما تشکیل دهند؟» دیگر جمهوری‌خواهان مهاجران را جاسوسان بالقوه می‌خوانند. کاملا هریس و دموکرات‌ها دیدگاه ملایم‌تری دارند، اما در مورد مرزها نگران‌اند. مهاجرت موضوع اصلی کارزارهای ریاست‌جمهوری است و چین به سادگی به عنوان دشمن شرور معرفی می‌شود. ولی کسی درباره دلایل جابه‌جایی انسان‌ها و ربط آن به کشورهای مختلف صحبتی نمی‌کند.  نشریه اکونومیست سه ماه را به تهیه گزارش از کلمبیا، مکزیک و ایالات‌متحده اختصاص داد. ما با ده‌ها مهاجر، قاچاقچی و نگهبان مرزی مصاحبه کردیم. چندین نفر به ما اجازه دادند تا مسیر زوشیان آنها را پایش کنیم. برخی از آنها پس از هفته‌ها سفر با قایق، اتوبوس، پای پیاده و هواپیما به ایالات‌متحده رسیدند. برخی دیگر همه چیزشان را در مسیر از دست دادند. اکثر آنها جذب وعده آینده‌ای بهتر شدند و امیدوار بودند بتوانند از نظام ناقص مهاجرت آمریکا به نفع خود استفاده کنند. همچنین، سفر آنها حقایقی را درباره چین آشکار می‌کند؛ جایی که حکومت سخت‌گیر آقای شی و بیماری روبه وخامت اقتصادی مردم را به خروج تشویق می‌کند. اکوادور اولین توقفگاه مهاجران چینی در قاره آمریکاست و تا همین اواخر به آنها اجازه ورود بدون ویزا می‌داد. پس از آن، آنها به‌سرعت به کلمبیا می‌روند. ما خانم هوانگ 40ساله را در آنجا ملاقات کردیم. او قبلاً هنجارهای محافظه‌کارانه روستای زادگاهش را در جنوب غربی چین نقض کرده بود. اکثر زنان روستا زندگی‌شان را صرف کشاورزی و بزرگ کردن فرزندان می‌کنند، اما خانم هوانگ روستا را به مقصد شهرهای بزرگ‌تر ترک کرده بود. او دو فرزند بزرگ کرد و از شوهر قماربازش طلاق گرفت.  هوانگ به شهر نکوکلی در حاشیه کارائیب آمد و قرار بود به جنگل خطرناک دهانه دارین بین کلمبیا و پاناما قدم گذارد. خواهران کوچک‌ترش که هر دو در دهه 20 زندگی بودند نیز او را همراهی می‌کردند. هیچ‌کدام از آنها قبلاً از چین خارج نشده بودند. آنها از خطرات پیش‌رو آگاهی نداشتند، اما رویای رسیدن به آمریکا را داشتند. کارفرمای خانم هوانگ که یک شرکت تحویل مواد غذایی بود از زمان همه‌‌گیری به بعد دستمزد او را کاهش و ساعات کاری‌اش را افزایش داده بود. او ویدئوهای دیگر مهاجران چینی را تماشا می‌کرد که با موفقیت مسیر را پیموده بودند. خانم هوانگ می‌گوید؛ آدم فقط یک‌بار زندگی می‌کند. اکثر مهاجرانی که ما در نکوکلی دیدیم انگیزه‌های اقتصادی داشتند. آنها در چین شاهد فروپاشی نردبان صعود به زندگی بهتر بودند. بحران چندساله بخش مسکن مصرف‌کنندگان را مایوس کرده و خطر تورم منفی را بزرگ‌تر کرده بود. بسته محرک جدید دولت آنها را به سمت بازار کشانید اما بدبینی نسبت به اقتصاد همچنان ادامه دارد. زمانی مردم عادی چین احساس می‌کردند می‌توانند با سخت‌کوشی پیشرفت کنند. اما طبق پژوهش‌های جدید آنها اعتقاد دارند که ارتباطات خوب و زندگی در یک خانواده ثروتمند کلیدهای موفقیت هستند. خانم هوانگ می‌گوید: «مردم طبقه کم‌درآمد چین هیچ راه برون‌رفتی ندارند.» در این میان، آقای شی و حزب کمونیست کنترل‌های اجتماعی را تشدید کرده‌اند، سانسورها را افزایش داده‌اند و منتقدان را به‌شدت سرکوب می‌کنند. برخی از مهاجرانی که ما در نکوکلی دیدیم فقط می‌خواستند از آن سرکوب بگریزند. آه‌گان و آه‌ژن زوج 40ساله از جنوب چین پسر 12ساله و دختر 10ساله‌شان را با خود به نکوکلی آورده بودند. آنها از زندگی در «پیله اطلاعاتی» خسته شده بودند و می‌خواستند فرزندانشان آزادی بیشتری داشته باشند.  سام لو، شهروند 36ساله اهل ووهان تفکرات مشابهی دارد و می‌گوید، پلیس چین او را تهدید کرد؛ چون از نحوه مدیریت کووید 19 از سوی دولت در سال 2020 انتقاد کرده بود. آقای لو زمانی به کووید مبتلا شد که اوایل همه‌گیری بود و مقامات شدت آن را انکار می‌کردند. او بیماری را به مادربزرگش انتقال داد و او بر اثر بیماری جان سپرد. آقای لو در ایستگاه قایق‌های نکوکلی انتظار می‌کشید. مهاجران تمام وسایلشان را در کیسه‌های زباله گذاشته بودند تا سوار قایق‌هایی شوند که به دهانه دارین می‌روند. او می‌گوید که آپارتمانش را به خاطر هزینه‌های سفر فروخته است. دولت چین دیگر به شهروندان اجازه اظهارنظر نمی‌دهد و او ترجیح می‌دهد در مسیر آمریکا بمیرد تا اینکه این زندگی را ادامه دهد. دهانه دارین یکی از خطرناک‌ترین مسیرهای جهان است و خطر مرگ در آن واقعی است. مهاجران به قاچاقچیان کارتل مواد مخدر گالف (GULF) پول می‌دهند تا آنها را از جنگل بگذرانند. آنها باید کوه‌های بلند، رودخانه‌های خروشان و راهزنان مسلح را پشت سر بگذارند. طبق گزارش اداره بین‌المللی مهاجرت سازمان ملل متحد از سال 2022 تاکنون بیش از 300 مهاجر مفقود شده یا جانشان را از دست داده‌اند. یک گروه پزشکی بشردوستانه حدود 700 قربانی خشونت جنسی را در سال 2023 در آنجا مداوا کرد. بسیاری از آنها کودک بودند. طبق گزارش مقامات پاناما، در سال 2023 بیش از نیم‌میلیون مهاجر از دهانه دارین گذشتند که دو برابر آمار سال 2022 بود. امسال 238.185 نفر تاکنون از آن عبور کرده‌اند. مهاجران چینی چهارمین گروه بزرگ (پس از ونزوئلا، کلمبیا و اکوادور) از مهاجرانی هستند که مسیر را می‌پیمایند. تعداد آنها در سال 2022 فقط دو هزار نفر بود، اما در سال 2023 به 25 هزار نفر رسید. مهاجران چینی وضعیت بهتری دارند، چون از پس هزینه «بسته‌های ویژه» برمی‌آیند و مسیر کوتاه‌تری را در جنگل طی می‌کنند. مهاجران و قاچاقچیان در نکوکلی سه گزینه دارند: بسته 300دلاری که با پای پیاده است و حداقل یک هفته طول می‌کشد، بسته 700دلاری که دو روز پیاده‌روی و دو روز قایق‌سواری دارد و سفر 1500دلاری با اسب که فقط یک روز طول می‌کشد. قاچاقچیان در ایستگاه‌های مختلف از مهاجران عکس می‌گیرند و عکس‌ها را در شبکه اجتماعی وی‌چت بارگذاری می‌کنند تا ثابت کنند آنها سلامت هستند. بسیاری از مهاجران چینی که با ما مصاحبه کردند بسته 700دلاری را انتخاب کرده بودند. آنها پس از عبور از جنگل با اتوبوس از پاناما، کاستاریکا، نیکاراگوئه، هندوراس و گواتمالا می‌‌گذرند تا سرانجام به مکزیک برسند.

مهاجرانی که در مکزیک گیر می‌افتند هدف قاچاقچیان و جرائم سازمان‌یافته قرار می‌‌گیرند. چینی‌ها طعمه‌های بهتری هستند چون پول بیشتری دارند. همسفران آه‌گان و آه‌ژن آنها را جا گذاشتند و این خانواده مجبور شدند بدهی گروه را بپردازند. همچنین آنها بعدها در یک متل محبوس و مجبور شدند پولی را بپردازند که قاچاقچیان ادعا می‌کردند از آن برای پرداخت رشوه در ایستگاه‌های بازرسی استفاده می‌شود. این زوج به گروگان‌گیرها گفتند که باید به شهر نزدیک بروند و برای فرزندانشان کفش بخرند. آنها به این ترتیب موفق شدند به مکزیکوسیتی بگریزند. دولت چین اعلام کرد برای مقابله با قاچاق انسان با دیگر کشورها همکاری می‌کند، اما مهاجران بالقوه به دیگر تغییرات سیاستی در مسیر زوشیان علاقه‌مندند. به عنوان مثال، اکوادور در اول جولای ورود بدون ویزا برای شهروندان چینی را به حالت تعلیق درآورد. در نتیجه شمار چینی‌هایی که از دماغه دارین عبور می‌کردند از هزار نفر در ماه ژوئن به 53 نفر در ماه آگوست کاهش یافت. بحث گروه‌های آنلاین در چین به نقاط ورود دیگری مانند بولیوی (که ویزای بدو ورود صادر می‌کند) و سورینام (که به ویزا نیاز ندارد) کشیده شده است.  یک مهاجر چینی به نام چن در شهر تاپاچولا نگران مسیر پیش‌رو بود. دولت بایدن در ماه ژوئن در جست‌وجوی پناهندگانی که بدون مجوز به ایالات‌متحده وارد می‌شوند و در آنجا می‌مانند سیاست سخت‌گیرانه‌تری اتخاذ کرد. در ماه جولای و دو ماه پس از آنکه آمریکا و چین توافق کردند در زمینه مهاجرت با یکدیگر همکاری کنند آمریکا 116 شهروند چینی را به خانه بازگرداند. خانم چن می‌گوید، «سیاست‌ها هر روز تغییر می‌کنند. من فقط باید عجله کنم، پیش‌ بروم و سریع‌تر حرکت کنم». 

آن دسته از مهاجران چینی که به شمال مکزیک می‌رسند باید از دیوار مرزی آمریکا بگذرند. آنها در اینجا هم چند گزینه دارند. برخی با استفاده از نردبان‌های قاچاقچیان از دیوار بالا می‌روند. برخی به مکان‌هایی می‌روند که خبری از دیوار نیست و می‌توان در میان حصارها سوراخ ایجاد کرد. در نقاط دورافتاده‌تر هم فقط سیم‌های خاردار هستند که با اندکی مهارت ورزشی می‌توان از زیر یا بالای آنها عبور کرد. این کار معمولاً شب‌ها انجام می‌شود. مهاجرانی که موفق به عبور می‌شوند با طلوع آفتاب به شهر جاکومبا در جنوب کالیفرنیا می‌رسند که جمعیتی کمتر از هزار نفر دارد. مهاجران در ایالات‌متحده به گشت‌های مرزی تسلیم می‌شوند، تقاضای پناهندگی می‌دهند و سپس به یک بازداشتگاه انتقال می‌یابند. قانون پناهندگی آمریکا به مهاجرانی که در کشور حضور دارند امکان می‌دهد تا اگر تحت تعقیب هستند درخواست حمایت بدهند. گام اول آن است که ثابت کنند در صورت بازگشت در معرض خطر خواهند بود. کسانی که نتوانند چنین چیزی را اثبات کنند در فهرست اخراج قرار می‌گیرند و تا شش ماه بازداشت خواهند شد. سپس آزاد می‌شوند تا دولت بتواند چین را به پذیرش آنها قانع کند. البته تاکنون چین تمایلی به این امر نشان نداده است.  کسانی که پایشگری اولیه را بگذرانند تاریخ دادگاه دریافت می‌کنند و سپس آزاد می‌شوند. طبق گزارش وزارت دادگستری، در 12 ماه منتهی به اکتبر سال 2023 متقاضیان چینی در 55 درصد از پرونده‌ها مشمول پناهندگی شدند. اما گفته می‌شود که هنوز بیش از یک میلیون پرونده عقب‌افتاده وجود دارد که 32 هزار مورد آن متقاضیان چینی هستند. پناهجویان به‌طور متوسط سه سال و نیم برای دادگاه انتظار می‌کشند. آنها در این مدت می‌توانند در ایالات‌متحده بمانند و پس از شش ماه اجازه کار دریافت کنند. برخی ساکنان شهر جاکومبا از این وضعیت ناراضی‌اند. کالی ‌کای براون، مدیر یک باشگاه تیراندازی در نزدیکی مرز می‌گوید، از اواسط سال 2023 تقریباً هر شب شاهد بوده است که قاچاقچیان مهاجران را از کامیون‌ها پیاده می‌کنند. خبرنگار اکونومیست ده‌ها نفر از آنها را دید که در زمین‌های باشگاه می‌دویدند. آقای براون عقیده دارد که بسیاری از مهاجران چینی پناهجوی واقعی نیستند. او شعار «مرگ بر حزب کمونیست چین» را بر روی یک مجسمه شیر سنگی به زبان چینی نوشته و می‌گوید این پیامی برای سربازان و جاسوسان چینی است.  هیچ شواهدی وجود ندارد که نشان دهد آن‌گونه که ترامپ می‌گوید چین در حال ارسال یک ارتش به آمریکا باشد. اما ادعای معتبرتر آن است که بسیاری از پناهجویان چینی در واقع دلایل اقتصادی دارند. یک وکیل مهاجرت در لس‌آنجلس به نام می‌ ژو می‌گوید، چینی‌های زیادی را دیده است که در مورد تحت تعقیب بودن خودشان داستان‌سرایی می‌کنند. این کار آنها به پناهجویان واقعی آسیب می‌زند. قضات دادگاه مهاجرت که روایت‌های غلط زیادی را می‌شنوند بدبین می‌شوند و کسانی را رد می‌کنند که واقعاً به حمایت نیاز دارند.

بدون پشیمانی

بسیاری از مهاجران چینی در منطقه مونته‌ری پارک در حومه لس‌آنجلس زندگی می‌کنند. فروشگاه دینگ پلازا در رسانه‌های اجتماعی به عنوان تامین‌کننده تمام نیازهای تازه‌واردان معرفی می‌شود. این مرکز خرید رستوران، دکه‌های فروش سیم‌کارت و هتل‌هایی ارزان دارد. از همه مهم‌تر، آژانس‌های کاریابی هستند که مشاغلی در انبارها و ساخت‌وسازها ارائه می‌دهند. این مشاغل به مجوز کار نیاز ندارند، اما دستمزد آنها از حداقل دستمزد هم کمتر است. یک نفر که خود را تام معرفی می‌کند می‌گوید، در 40 روزی که به ایالات‌متحده آمده سه شغل عوض کرده است. او در تازه‌ترین شغلش به عنوان شاگرد مکانیک روزانه 100 دلار برای 12 ساعت کار بی‌وقفه دریافت می‌کند. او از آمدن به آمریکا پشیمان نیست و می‌‌گوید، «تا زمانی که سخت کار کنید، فرصت‌ها برایتان باز می‌شوند. در چین حتی اگر سخت‌کوش باشید هیچ فرصتی ندارید».  آه‌گان و آه‌ژن هم احساس مشابهی دارند. آنها از مکزیکوسیتی به تیجوانا رفتند و به یک قاچاقچی پول دادند تا آنها و فرزندانشان را به آن سوی مرز ببرد. پس از سه ماه از ترک چین، آنها سرانجام در ماه آگوست به کالیفرنیا رسیدند، در حالی که در مقایسه با قبل فقیرتر شده بودند. وقتی در ماه سپتامبر با آنها دیدار کردیم خانه کوچکی در سان‌خوزه اجاره کرده و منتظر نوبت دادگاه مهاجرت بودند. آه‌ژن یک کار غیررسمی پیدا کرده بود و آنها تلاش می‌کردند بچه‌ها را به یک مدرسه محلی بفرستند. هر چهار نفر می‌گفتند که سفر «ارزشش» را داشت.  از میان تمام مهاجرانی که نشریه اکونومیست حرکتشان را دنبال می‌کرد تعداد انگشت‌شماری به مقصد رسیدند. سه خواهر هوانگ از ژوئن تا اواسط جولای در ارتباط بودند و گفتند به سمت تیجوانا می‌روند. پس از آن دیگر خبری از آنها نشد. آقای لو -مرد جوان اهل ووهان- از مرز گذشت. طبق گفته دوستش آنها در آمریکا بازداشت شدند، اما آقای لو هنوز آزاد نشده است. 

رویدادهایی که هم‌اکنون اتفاق می‌افتند از برخی جهات به رویدادهای یک قرن قبل و زمان تشکیل گشت مرزی آمریکا شباهت دارند. در ابتدا ماموران فقط به دنبال چینی‌هایی بودند که قصد داشتند «قانون طرد چینی‌ها» را دور بزنند. آن قانون اولین محدودیت بزرگ مهاجرتی در ایالات‌متحده بود. قبل از آ‌ن هم سفر از چین به‌ آمریکا خطرات و هزینه زیادی داشت اما مهاجران اعتقاد داشتند که زندگی بهتری در انتظار آنان است. 

بنابراین چرا هزاران چینی کشورشان را به مقصد آمریکا ترک می‌کنند؟ تصمیم آنها بازتابی از محاسباتشان درباره مسیر زوشیان است: اینکه چنین سفری به خاطر تجمیع اطلاعات مهاجران قبلی، صنعتی که پیرامون آن بنا شد و رخنه‌پذیری مرزهای آمریکا منطقی و امکان‌پذیرتر شده است. اما تصمیم آنها در بسیاری از موارد هم نوعی کیفرخواست علیه حاکمیت آقای شی است. بسیاری از مهاجران چینی در مسیر آمریکا از آرزوهای برآورده‌نشده خود صحبت می‌کنند. آنها از رویای چینی دست کشیده‌اند و می‌خواهند ببینند آمریکا برایشان چه خواهد داشت.