بومی سیلیکونولی
چگونه سوزان وجیسکی از گوگل به اوج خلاقیت رسید؟
اکثر صاحبخانهها فقط امیدوارند که اجارهدهندگانشان بهموقع اجاره را پرداخت کنند، فضایی مرتب داشته باشند و مزاحم همسایهها نشوند. اما مستاجران سوزان وجیسکی -لری پیج و سرگئی برین، بنیانگذاران گوگل- در نهایت فایده بسیار بیشتری برای صاحبخانه خود داشتند و او و گاراژ خانهاش را به بخشی از تاریخ فناوری جهان اضافه کردند. علاوه بر اینکه به صاحبخانه خود پیشنهاد کردند به عنوان شانزدهمین کارمند استخدامی در موتور جستوجوی جوان و نوپای گوگل کار خود را شروع کند. پیشنهادی که البته پذیرش آن برای سوزان وجیسکی که در آن زمان در شرکت مطرح اینتل مشغول به کار بود ریسک محسوب میشد؛ ریسکی که وی پذیرفت و بعدها معلوم شد بهترین تصمیم عمرش بوده است. سوزان وجیسکی 54ساله، بومی سیلیکونولی است. وجیسکی در محوطه دانشگاه استنفورد در پالو آلتو، کالیفرنیا، جایی که پدرش، استانلی وجیسکی، رئیس بخش فیزیک بود، بزرگ شد. مادر وی استر وجیسکی نیز بیش از دو دهه در دبیرستان پالو آلتو روزنامهنگاری تدریس میکرده است. پدربزرگ و مادربزرگ مادری او از مهاجران یهودی روسیه بودند. پدربزرگ پدری او، فرانسیس وجیسکی، یک سیاستمدار لهستانی بود که در انتخابات پارلمانی لهستان در سال 1947 به عنوان نماینده مجلس انتخاب شده بود. سوزان بزرگترین خواهر از سه خواهر وجیسکی است و کوچکترین خواهر او، آن وجیسکی یکی از بنیانگذاران و مدیرعامل یک شرکت ژنتیک معروف است که با سرگئی برین، بنیانگذار گوگل، ازدواج کرد و بعداً طلاق گرفت. خواهر دیگر وی جانت نیز دکترای مردمشناسی و اپیدمیولوژی دارد. سوزان وجیسکی در دانشگاه هاروارد تحصیل کرد و در آنجا تاریخ و ادبیات خواند. سالها بعد، او گفت که دوره مقدماتی علوم کامپیوتری را در سال آخرش گذرانده بود: «من همیشه در زمان رشد به سمت پروژههای هنری خلاقانه جذب میشدم، اما علاقه من به فناوری تقریباً بهطور تصادفی بین سال اول و دوم در هاروارد به وجود آمد. من هر تابستان برای یک آژانس موقت کار میکردم، و هر سال من را برای کار به مکان دیگری میفرستادند: یک تابستان در یک شرکت حقوقی بودم، تابستان دیگر در شرکت بهداشت پالو آلتو کار میکردم، و سپس در تابستان قبل از سال آخر، من را برای کار به یک استارتآپ فناوری فرستادند. من در آن تابستان از نزدیک دیدم که کدنویسی چقدر خلاقانه است، بنابراین وقتی در پاییز 1989به مدرسه برگشتم، اولین دوره علوم کامپیوتر را گذراندم. من در رشته تاریخ و ادبیات تحصیل میکردم و تنها دانشآموز ارشد کلاس بودم، اما به سرعت متوجه شدم که فناوری و علوم کامپیوتر میتوانند فوقالعاده خلاقانه باشند و بر زندگی افراد زیادی تاثیر بگذارند. آن موقع میدانستم که فناوری همان رشتهای است که میخواهم دنبال کنم، و بعد از آن هیچگاه به گذشته نگاه نکردهام و پشیمان هم نشدهام.»
وجیسکی در سال 1993 مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته اقتصاد از دانشگاه کالیفرنیا در سانتا کروز دریافت کرد- جایی که با همسر آیندهاش، دنیس تروپر آشنا شد. وی همچنین مدرک امبیای را از دانشگاه یوسیالای دریافت کرد و پس از تکمیل آن در سال 1998 به منطقه خلیج بازگشت و در ماه آگوست همان سال ازدواج کرد و در زمینه بازاریابی تراشههای کامپیوتری در اینتل مشغول به کار شد. این زوج پس از ازدواج 600 هزار دلار برای خرید خانه پرداختند که وام سنگینی بابت آن گرفتند و برای کمک به بازپرداخت وام مسکن، گاراژ خانه را به دو دانشجوی دکترای استنفورد، لری پیج و سرگئی برین، که روی یک پروژه جدید کار میکردند، به ازای ماهی 1700 دلار اجاره دادند.
سوزان تعریف میکند یک روز در حالی که در اینتل کار میکرد، مجبور شد مدتی معطل شود، زیرا گوگل از کار افتاده بود و او قادر به یافتن یک بخش مهم از اطلاعاتی که به دنبال آن در اینترنت میگشت نبود. آن موقع بود که متوجه شد چقدر به «سایتی که آن دو نفر در گاراژ من ساختهاند» وابسته شده است. او تصمیم گرفت که میخواهد بخشی از آن باشد. به همین دلیل در سال 1999 شانزدهمین کارمند استخدامی گوگل شد. او به عنوان اولین مدیر بازاریابی شرکت انتخاب شد و برای رهبری تلاشهای بازاریابی گوگل به او بودجه اندکی اختصاص داده شد. سوزان چهارماهه باردار بود که به گوگل پیوست و اولین کارمند شرکت شد که به مرخصی زایمان رفت. او در مصاحبهای در سال 2014 به گلامور گفت که پیوستن به یک استارتآپ 15نفره در دوران بارداری «کمی جهش» بود. «اما گاهی اوقات شما باید همین الان کار درست را برای خود انجام دهید.» یکی از اولین پروژههای وی در گوگل تعویض لوگوی شرکت برای رویدادها و اتفاقهای خاص بود.
او در گوگل روی برنامههای بازاریابی ویروسی اولیه کار کرد و به ایجاد فعالیت طولانیمدت شرکت کمک کرد. او همچنین جستوجوی تصویر گوگل را توسعه داده و راهاندازی کرد. در سال 2003 وی اولین مدیر محصول یکی از محصولات تبلیغاتی اصلی گوگل ادسنس بود. او جایزه بنیانگذاران گوگل را به خاطر این کار دریافت کرد. وجیسکی متعاقباً به سمت معاون ارشد تبلیغات و بازرگانی گوگل ارتقا یافت و بر محصولات تبلیغاتی و تحلیلی شرکت از جمله دبل کلیک، ادسنس و ادوردز نظارت داشت. او خرید 65 /1 میلیارددلاری یوتیوب را که در آن زمان یک استارتآپ کوچک بود و با موفقیت با سرویس گوگل ویدئو که وجیسکی بر آن نظارت میکرد در رقابت بود در سال 2006 توصیه و سپس مدیریت کرد. «در سال 2005 من روی گوگلویدئو کار میکردم و دیدم که شرکت ویدئویی دیگری به نام یوتیوب از طریق محتوای تولیدشده از سوی کاربر، شاهد رشد باورنکردنی است. مردم در سرتاسر جهان با شعار «خودت را ارائه کن» ویدئوهای شگفتانگیزی را در یوتیوب آپلود میکردند که هرگز به رسانههای سنتی راه پیدا نمیکرد. متوجه شدم ژانرهای کاملاً جدیدی از محتوا و قالبها وجود دارد که قبلاً هرگز وجود نداشتند، و یوتیوب یک فرصت بزرگ برای گوگل بود. من در سال 2006 روی خرید یوتیوب از سوی گوگل کار کردم. در همان زمان، به سمت مدیریت محصول پیشرو برای محصولات تبلیغاتی گوگل رفتم و تا هشت سال آینده به کار در تبلیغات ادامه دادم. در سال 2014، از طرف رهبری گوگل با من تماس گرفتند تا نقش مدیرعاملی در یوتیوب را بر عهده بگیرم. من مثل همیشه مشتاق ماموریت یوتیوب بودم و از فرصتی برای هدایت آن به آینده هیجانزده بودم.»
در فوریه سال 2014 وجیسکی مدیرعامل یوتیوب شد. او به عنوان «مهمترین فرد در تبلیغات» و همچنین در سال 2015 به عنوان یکی از صد فرد تاثیرگذار تایم معرفی شد و در شماره بعدی تایم به عنوان «قدرتمندترین زن در اینترنت» توصیف شد. در دسامبر 2014، او به هیاتمدیره سیل فورس ملحق شد. او همچنین در هیاتمدیره «فضایی برای خواندن» سازمانی که بر سوادآموزی و برابری جنسیتی در آموزش تمرکز دارد، و یکی از اعضای هیاتمدیره دانشکده مدیریت یوسیالای اندرسون است. پس از اینکه وجیسکی مدیرعامل یوتیوب شد، این شرکت به دو میلیارد کار بلاگینکرده در ماه رسید و کاربران روزانه یک میلیارد ساعت ویدئو در این سایت آپلود میکردند. تا سال 2021، یوتیوب بیش از 30 میلیارد دلار به سازندگان، هنرمندان و شرکتهای رسانهای پرداخت کرده بود. نسخههای محلی یوتیوب در 100 کشور و به بیش از هشتاد زبان جهان وجود دارد. همچنین از زمانی که او مدیرعامل شد، درصد کارمندان زن یوتیوب از 24 به نزدیک به 30 درصد افزایش یافته است.
در 16 فوریه 2023 وجیسکی از طریق یک پست وبلاگ شرکت استعفای خود را از یوتیوب اعلام کرد. او گفت میخواهد روی «پروژههای خانواده، سلامت و شخصی» تمرکز کند، اما نقش مشاورهای در سراسر گوگل و شرکت مادر آن آلفابت خواهد داشت. «امروز، پس از تقریباً 25 سال کار در این شرکت، من تصمیم گرفتم از نقش خود به عنوان رئیس یوتیوب کنارهگیری کنم و فصل جدیدی را با تمرکز بر خانواده، سلامتی و پروژههای شخصی خود شروع کنم؛ پروژههایی که فعلاً به آنها علاقه دارم.» در بیانیهای مشترک، پیج و برین گفتند: «سوزان جایگاه منحصربهفردی در تاریخ گوگل دارد و باورنکردنیترین سهم را در محصولاتی که مردم در همهجا مورد استفاده قرار میدهند، داشته است. ما برای تمام کارهایی که او در 25 سال گذشته انجام داده بسیار سپاسگزاریم.»
آندریا فاویل، سخنگوی یوتیوب، از اظهارنظر در مورد وضعیت سلامتی خانم وجیسکی خودداری کرد. اما به گفته نیویورکتایمز در ماههای اخیر، به نظر میرسید که خانم وجیسکی حضور عمومی را کاهش داده است، مانند عدم حضور در نمایشگاه «ساختهشده در یوتیوب» که در سپتامبر 2023 برگزار شد.
یکی از ویژگیهای اصلی سبک رهبری سوزان، ترویج رشد از طریق نوآوری است. راهاندازی گوگل ادسنس برنامهای که وجیسکی در دوران تصدی خود در گوگل توسعه داد، به عنوان نمونهای بارز است. ادسنس از یک الگوریتم پیچیده برای ارائه تبلیغات مرتبط با علایق کاربران استفاده میکند و تبلیغات آنلاین را متحول میکند. این رویکرد نوآورانه و رشدمحور او را نشان میدهد. یکی دیگر از جنبههای مهم سبک رهبری وجیسکی، تعهد او به صداقت و پایداری است. او معتقد است که حفظ اخلاقیات قوی در حین دنبال کردن اهداف بلندپروازانه تجاری امکانپذیر است؛ این فلسفهای است که او در حین تبدیل یوتیوب به یک نهاد سودآور در پیش گرفت. رهبری وجیسکی در یوتیوب با تعهد آشکار به فراگیری و خلاقیت مشخص شده است. او فرهنگی را ترویج میکند که در آن همه ایدهها در نظر گرفته میشوند، و کارکنان را تشویق میکند که خارج از چهارچوب فکر کنند و مرزها را کنار بگذارند. رویکرد او در «صدا دادن به مردم» فراتر از کاربران پلتفرم به تیمهایش گسترش مییابد و یک محیط کاری شفاف و باز ایجاد میکند. اثربخشی رهبری با توانایی رهبر برای تاثیرگذاری بر افراد به سمت اهداف مشترک، هدایت موفقیت سازمانی و انطباق با شرایط در حال تغییر سنجیده میشود. رهبری موثر به سطوح بالایی از مشارکت کارکنان، بهرهوری و رشد کسبوکار منجر میشود. ارزیابی اثربخشی سبک رهبری به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله رضایت کارکنان، رشد سازمانی و توانایی هدایت چالشها. سبک رهبری سوزان وجیسکی از طریق تقویت نوآوری، ترویج جامعیت و پیشبرد معیارهای کسبوکار نمونهای از چنین اثربخشی است.
برخی از معیارهایی که از طریق آنها میتوان اثربخشی رهبری سوزان وجیسکی را سنجید عبارتاند از:
افزایش سودآوری: تحت رهبری او، یوتیوب از یک مرکز هزینه به یک سرمایهگذاری سودآور تبدیل شد.
محصولات نوآورانه: تلاش سوزان برای نوآوری به توسعه ویژگیهایی مانند ویدئوهای 360 درجه، پخش زنده و یوتیوب کودکان منجر شد.
تاثیر اجتماعی: تمرکز وجیسکی بر ایجاد یک پلتفرم باز صدایی به میلیاردها نفر در سراسر جهان داده است که به تاثیر اجتماعی قابل توجهی منجر شده است.
یوتیوب تحت رهبری سوزان وجیسکی، چه از نظر درآمد و چه از نظر پایگاه کاربر، بهطور تصاعدی رشد کرده است. توازن او بین اصول سختگیرانه تجاری و رویکرد انسانمحور اثری پاکنشدنی در موفقیت یوتیوب بر جای گذاشته است. یک مثال برجسته، تصمیم او برای تمرکز بر تماشای موبایل است. در سال 2014، تنها شش درصد از ترافیک یوتیوب مربوط به موبایل بود. وجیسکی با درک پتانسیل، فناوریهای تلفن همراه را به شدت در اولویت قرار داد که به بیش از 70 درصد زمان تماشای امروز از دستگاههای تلفن همراه منجر میشود.
وی همچنین به عنوان مادر پنج فرزند که همه آنها را در دوران اشتغال در گوگل به دنیا آورد طرفدار سرسخت مرخصی باحقوق و حمایت از مادران در دوران زایمان است و این را در مصاحبههای مختلف بیان میکند. در همین مورد مقالهای در سال 2014 در والاستریت ژورنال نوشت. «من از تجربه به عنوان یک رهبر در گوگل و مادر پنج فرزند میدانم که مرخصی زایمان باحقوق برای تجارت خوب است. زمانی که گوگل مرخصی زایمان باحقوق را از 12 هفته در سال 2007 به 18 افزایش داد، نرخ خروج مادران جدید از شرکت 50 درصد کاهش یافت. ما همچنین مرخصی پدری را از هفت هفته به 12 هفته افزایش دادیم، زیرا میدانیم که این نیز تاثیر مثبتی بر خانوادهها و تجارت ما دارد. ارائه مرخصی باحقوق به ما کمک میکند تا تخصص، مهارتها و دیدگاههای ارزشمند را حفظ کنیم. بهعنوان فردی که پنجبار در گوگل مرخصی زایمان گرفتهام، شخصاً تاثیر مثبت داشتن زمان برای ارتباط با نوزادم و بهبودی جسمانی قبل از بازگشت به کار را تجربه کردهام. ما باید از مادرانی که در انواع کارها با مرخصی استحقاقی شاغل هستند، حمایت کنیم، نه فقط از مادرانی که در شرکتهای فناوری یا مشاغل بزرگ کار میکنند. یکچهارم تمام زنان در ایالاتمتحده کمتر از 10 روز پس از زایمان به سر کار بازمیگردند و زمان کمتری برای ارتباط با فرزندانشان باقی میماند، شیردهی را دشوارتر میکند و خطر افسردگی پس از زایمان را افزایش میدهد. من در مورد جزئیات مقاله والاستریت ژورنال زیاد صحبت میکنم، اما حقیقت غمانگیز این است که مرخصی زایمان با حقوق در آمریکا نادر است و ایالاتمتحده در تامین نیازهای زنان باردار و مادران جدید از بقیه دنیا عقب است. بر اساس نظرسنجی منتشرشده از سوی سازمان بینالمللی کار سازمان ملل، ایالاتمتحده تنها کشوری در جهان توسعه یافته است که مرخصی زایمان باحقوق اجباری از سوی دولت ارائه نمیدهد. آمریکا باید این حس خوب را داشته باشد که تقریباً به هر کشور دیگری در ارائه آن بپیوندد.»