کاشف راههای نرفته
جودیت مککنا، چگونه بانوی قدرتمند دنیای تجارت شد؟
جودیت مککنا، مدیرعامل بخش بینالمللی والمارت، نامی شناختهشده در دنیای تجارت است. او در سالهای اخیر با بازسازی جسورانه این بخش، توجهها را به خود جلب کرده و والمارت بینالمللی را برای رشد پایدار در بلندمدت آماده کرده است. از تلاشهای بیوقفه برای بازسازی والمارت و چالشهای پیشرو تا نقطه عطفی در کارنامه او، همه و همه گویای تجربهای گرانبها و داستانی خواندنی است. مککنا بازسازی والمارت آمریکا را نقطه عطف دوران حرفهای خود میداند و احیای شور و نشاط و ایجاد فضایی برای رشد و شکوفایی همکارانش را از مهمترین دستاوردهای خود در این زمینه عنوان میکند.
در سال 1966، در قلب شهر میدلزبورو انگلستان، دختری با نام جودیت مککنا در خانوادهای ساده و فرهنگی متولد شد. گویی از همان ابتدا، سرنوشت برای او اتفاقات بزرگی را رقم زده بود. او که در دوران کودکی شاهد تلاشهای بیوقفه پدر و مادر خود در کسوت معلمی بود، درس تعهد، سختکوشی و عشق به آموزش را آموخت.
جودیت با ذهنی کنجکاو و روحی جسور، مسیر پرفرازونشیب خود را آغاز کرد. او از مدرسه دولتی محلی تا دانشگاه هال، گامهای بلند خود را در مسیر دانشاندوزی برداشت و مدرک حقوق را به عنوان سپری برای خود در دنیای تجارت برگزید. اما روح بلندپرواز جودیت، او را به فراتر از مرزهای حقوق سوق داد. او به دنیای پرهیاهوی تجارت قدم گذاشت و در شرکت KPMG به عنوان حسابدار رسمی، تواناییهای خود را به اثبات رساند. گویی این تازه آغاز ماجراجوییهای او بود. در سال ۲۰۱۸، نام جودیت مککنا در صدر اخبار دنیای تجارت درخشید. او به عنوان مدیرعامل بخش بینالمللی والمارت، سکان هدایت غول خردهفروشی جهان را به دست گرفت. زنی از دل یک خانواده ساده، بر مسند قدرتمندترین زن در دنیای تجارت تکیه زده بود. اما این فقط یک مقام و عنوان نبود، بلکه داستانی از بلندپروازی، جسارت و تعهد بود. جودیت با اتکا به هوش، تجربه و خلاقیت خود، والمارت بینالمللی را در مسیر تحولات بزرگ و رشد پایدار قرار داد.
او با شجاعت، سبد سرمایهگذاری این بخش را بازسازی کرد و با خروج از برخی بازارها، تمرکز خود را بر روی فرصتهای طلایی در بازارهای با رشد بالا معطوف کرد. گویی او به ندای قلب خود گوش میداد و با اتکا به بصیرت زنانهاش، مسیری روشن برای آینده ترسیم میکرد. اما جودیت فقط یک مدیرعامل موفق و قدرتمند نبود. او قلبی مهربان و روحی بزرگ داشت. او که خود از خانوادهای فرهنگی و حامی آموزش و پرورش آمده و در چنین خانوادهای رشد کرده بود، همواره بر اهمیت توسعه افراد و ایجاد فرصتهای یادگیری تاکید داشت. جودیت مککنا، الهامبخش زنان در سراسر جهان است. او نشان داده است که با تلاش، پشتکار و تعهد، میتوان به قلههای موفقیت در دنیای تجارت دست یافت. او ثابت کرد که زنان نه تنها میتوانند در کنار مردان، بلکه در صدر قدرتمندترین شرکتهای جهان بدرخشند و همگان را حیرتزده کنند.
در واقع داستان جودیت مککنا، داستانی از بلندپروازی، جسارت، خلاقیت و تعهد است. او به ما نشان میدهد که هیچ چیز غیرممکن نیست و با ارادهای پولادین میتوانیم به هر آنچه در ذهن میپرورانیم، دست یابیم.
مککنا نامی شناختهشده در دنیای تجارت و به خصوص در شرکت والمارت است. او که سابقهای طولانی در این شرکت دارد، فرازونشیبهای بسیاری را در مسیر حرفهای خود تجربه کرده است. از تلاشهای بیوقفه برای بازسازی والمارت و چالشهای پیشرو، تا نقطه عطفی در کارنامه او، همه و همه گویای تجربهای گرانبها و داستانی خواندنی است. مککنا در حال حاضر در آستانه بازنشستگی است، اما همچنان با شور و اشتیاق به دنبال اهداف جدیدی در زندگی خود است. او قصد دارد با استفاده از تجارب و تخصص خود، در مسیر آموزش و پرورش گام بردارد و به نسلهای آینده کمک کند.
از حقوق تا والمارت
جودیت مککنا در سال 1966 در شهر میدلزبورو، انگلستان دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در یک مدرسه دولتی محلی به پایان رساند، سپس راهی دانشگاه هال شد و در رشته حقوق مدرک کارشناسی دریافت کرد. مککنا پس از فارغالتحصیلی، در شرکت KPMG به عنوان حسابدار رسمی مشغول به کار شد و مجوز این حرفه را نیز دریافت کرد. او از سال ۲۰۱۸ به عنوان مدیرعامل بخش بینالمللی والمارت فعالیت میکند. پیش از آن نیز سمتهای رهبری در بخش ایالاتمتحده والمارت و اسدا، یکی از شرکتهای تابعه والمارت بینالمللی را بر عهده داشته است.
بازسازی جسورانه والمارت بینالمللی
جودیت مککنا از فوریه ۲۰۱۸ سکان هدایت بخش بینالمللی والمارت را به عنوان رئیس و مدیرعامل به دست گرفته است. او در این سمت، مسئولیت استراتژی و عملیات بیش از پنج هزار و 100 فروشگاه در ۱۹ کشور از جمله مکزیک، کانادا، چین و هند را بر عهده دارد. مککنا در مقام رهبری والمارت بینالمللی، سبد سرمایهگذاری این شرکت را با فروش فعالیتهای آن در ژاپن، آرژانتین، برزیل و بریتانیا بازسازی کرد. به گفته او، این اقدامات برای تضمین سلامت بلندمدت والمارت بینالمللی و کسبوکارهای فروختهشده انجام شد. او همچنین در راستای گسترش نقش تجارت الکترونیک در کسبوکارهای والمارت گام برداشته است. از جمله اقدامات برجسته او میتوان به نظارت بر خرید ۷۷ درصد از سهام «فیپکارت»، بزرگترین خردهفروش آنلاین هند، به ارزش ۱۶ میلیارد دلار اشاره کرد. مککنا در سال ۲۰۱۵ برای اولینبار نام خود را در فهرست ۵۰ زن قدرتمند مجله «فورچون» ثبت کرد. در سال ۲۰۲۲، او رتبه چهاردهم این فهرست را به خود اختصاص داد.
او بین سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۱ از کسبوکارهایی در آرژانتین، برزیل، ژاپن و بریتانیا خارج شد تا این شرکت بتواند روی بازارهای با رشد بالا سرمایهگذاری کند. اکنون، والمارت بینالمللی آماده است تا رشد پایدار بلندمدتی را برای این شرکت به ارمغان بیاورد.
جودیت مککنا پس از سه سال فعالیت به عنوان مدیر ارشد عملیاتی بخش ایالاتمتحده والمارت (۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸)، در سال ۲۰۱۸ به سمت فعلی خود به عنوان رئیس و مدیرعامل بخش بینالمللی والمارت ارتقا یافت. او پیش از آن، در سال ۲۰۱۳ و پس از ۱۷ سال سابقه درخشان در فروشگاههای «اسدا» در انگلستان که در سال ۱۹۹۹ به وسیله والمارت خریداری شده بود، به عنوان معاون اجرایی استراتژی و توسعه کسبوکار بینالمللی به بخش بینالمللی پیوسته بود. مککنا پس از دو سال فعالیت در بخش استراتژی بینالمللی والمارت، به عنوان رئیس عملیات والمارت آمریکا منصوب شد که اکنون تجارتی به ارزش 400 میلیارد دلار در سال است.
مککنا در جلسه انجمن سرمایهگذاران والمارت در آوریل به تحلیلگران گفت: «ما در مسیر دستیابی به تقریباً ۲۰۰ میلیارد دلار GMV (ارزش ناخالص کالا) در پنج سال آینده هستیم و در عین حال سود خود را بیش از دو برابر خواهیم کرد. همچنین انتظار داریم نفوذ دیجیتال در این بازه زمانی بیش از دو برابر شود.»
بخش بینالمللی والمارت در حال حاضر با هفت کسبوکار در ۱۹ کشور و چهار قاره فعال است. این بخش ۴۰ درصد جمعیت خارج از ایالاتمتحده و بیش از نیمی از رشد تولید ناخالص داخلیِ خارج از ایالاتمتحده در ۱۰ سال آینده را تحت پوشش خود قرار میدهد. همچنین، پنج هزار و 200 فروشگاه و پلتفرم تجارت الکترونیک در تمامی بازارهای تحت پوشش خود دارد.
جودیت مککنا در مورد فروش این بخش، خطاب به تحلیلگران گفت: «در حال حاضر، ۲۱ درصد از فروش ما به صورت آنلاین انجام میشود و این رقم را در پنج سال آینده بیش از دو برابر خواهیم کرد. در واقع، کسبوکار چین ما تقریباً به صورت ۵۰-۵۰ به فروش آنلاین و حضوری تقسیم شده است. این گستردگی چندکاناله دسترسی بینظیری به مشتریان در نسلها و سطوح درآمدی مختلف به ما میدهد.»
مککنا در مورد دلایل بازسازی بخش بینالمللی والمارت توضیح داد که حرکت تمامی کسبوکارهای این بخش به سمت دیجیتال و چندکاناله شدن، امری ضروری و اجتنابناپذیر است. با وجود این، این امر مستلزم سرمایهگذاریهای قابل توجهی خواهد بود. به همین دلیل، مدیریت والمارت تصمیم گرفت منابع و استعداد خود را بر روی عملیاتی متمرکز کند که بالاترین پتانسیل بلندمدت برای رشد و بازگشت سرمایه را نشان میدهند. یکی از این بازارهای با پتانسیل بالا، هند است.
مککنا در مورد الگوی موفقیت فروش خود به تحلیلگران گفت: «ما به الگویی برای مدیریت موفق یک خردهفروش بینالمللی دست یافتهایم. کسبوکارهای ما با نیازها و خواستههای مشتریان و جوامعی که در آنها فعالیت میکنند، همسو هستند. در عین حال، این کسبوکارها از پایههای مشترکی نیز برخوردارند؛ عناصری که هویت والمارت را شکل میدهند و از مزایای عظیم اهرم جهانی این شرکت بهره میبرند. این رویکرد، به همراه نتایج درخشانمان تا به امروز، اطمینان میدهد که به اهداف مالی جذاب خود دست خواهیم یافت.»
ایمان به آموزش و توسعه نیروی کار
جودیت حامی توسعه و توانمندسازی افراد در سطوح مختلف است. او که خود از خانوادهای فرهنگی است، آموزش و توانمندسازی نیروی کار را از ارکان اصلی موفقیت میداند. راهاندازی «آکادمیهای والمارت» در ایالاتمتحده نمونهای از تعهد او به این موضوع است. مککنا در عرصههای مختلف نیز به ایفای نقش میپردازد. او ریاست هیات مدیره «والمکس» در مکزیک و عضویت در هیات مدیره «فلیپکارت» و «فونپی» در هند را بر عهده دارد. نام او در فهرست زنان قدرتمند حوزه کسبوکار «فورچون» و فهرست زنان قدرتمند جهان «فوربس» نیز به چشم میآید. پیش از ورود به دنیای تجارت، مککنا در دانشگاه هال انگلستان مدرک حقوق خود را دریافت کرد. سپس صلاحیت حسابداری را از موسسه حسابداران رسمی انگلستان و ولز کسب و از دانشگاه هال دکترای افتخاری حقوق دریافت کرد.
در مصاحبهای مفصل با مجله فورچون، جودیت مککنا به ارائه رهنمودهایی برای زنانی که در پی تصاحب جایگاههای رهبری ارشد هستند پرداخت و به بررسی راهکارهای افزایش تعداد مدیران عامل زن در شرکتهای آمریکایی پرداخت. این رقم در حال حاضر تنها 6 /10 درصد از فهرست 500 شرکت برتر فورچون را تشکیل میدهد.
مککنا معتقد است که والمارت با اعطای مسئولیتهای دشوار و فراتر از محدوده امن شغلی، فرصت اثبات تواناییهای خود را به او داده است. با این حال، او بر اهمیت هدایت و کنترل مسیر شغلی به وسیله خود فرد نیز تاکید میکند. او در ادامه به فورچون گفت: «اگرچه من این تجربیات را کسب کردم، اما برای دستیابی به آنها ناگزیر از پیشقدم شدن و ابتکار عمل بودم.»
مککنا در زمینه نقش کارفرمایان، شرکتها را به حمایت از زنان از طریق آموزش، مربیگری و ارائه بازخورد مستمر تشویق میکند و والمارت را به عنوان نمونهای از این رویکرد معرفی میکند. او میگوید: «ما افراد را در ابتدای مسیر شغلیشان در موقعیتهای چالشبرانگیز قرار میدهیم. این امر عالی است، اما باید به خاطر داشته باشیم که این نقطه پایان نیست.»
با وجود رویکرد «بهترین فرد برای هر موقعیت»، تلاشهای تنوع، فراگیری و برابری در ایالاتمتحده با مخالفتهایی روبهرو شده است. مککنا در این باره میگوید: «شما برای هر شغلی به بهترین استعدادها نیاز دارید، بدون هیچ شکی. هیچ کس خواهان شغلی صرفاً به خاطر هویت خود نیست، بلکه میخواهد به واسطه تواناییهایش استخدام شود.» در مسیر پیشرفت، مککنا اذعان میکند که پس از هر ناکامی، یاد گرفته است با شکست کنار بیاید و آن را بپذیرد. او میگوید: «هنوز هم در این زمینه مهارت چندانی ندارم و از آن لذت نمیبرم، اما با آن راحتتر شدهام. اگر آماده نباشی که خود را به خطر بیندازی و ریسک کنی، هرگز به مرحله بعد نخواهی رسید.»
مککنا در عین حال بر ضرورت ایجاد فرهنگی در سازمان تاکید میکند که پذیرای خطاها باشد و مدیرعامل را از احاطه شدن با افراد «بله قربانگو» دور نگه دارد. به باور او، تمرکز بر اشتباهات و غرق شدن در سرزنش و پشیمانی، راهگشا نیست؛ در عوض، تحلیل صادقانه خطاها برای فهم ریشه آنها و گام برداشتن در جهت پیشرفت، امری ضروری است. مککنا اذعان میکند که «مهمترین عامل موفقیت من، داشتن تیمهایی بود که در صورت وجود مشکل، بدون هیچگونه واهمهای آن را به من گوشزد میکردند». به گفته او، «ساختن تیمی که با شما مخالفت کند، میتواند خطر بروز شکستهای بزرگ را به طور قابل توجهی کاهش دهد».
مککنا در ادامه به مدیران جاهطلب توصیه میکند که از تظاهر به کسی که نیستند، خودداری کنند. او میگوید: «در ابتدای کارم، همیشه سعی میکردم شخص دیگری باشم، به دنبال الگوهای از پیش تعیینشده بودم و تلاش میکردم در قالب آنها جا بیفتم. اما یکی از مزایای افزایش سن این است که یاد گرفتم با خودم راحتتر باشم و اصالت بیشتری داشته باشم. انجام این کار بعد از کسب تجربه، آسانتر میشود.»
فصل جدید
مککنا در مسیر توسعه والمارت با چالشها و موانع متعددی روبهرو شد. با وجود این، تلاشهایش در نهایت به بار نشست و رشد والمارت در اواسط دهه ۲۰۱۰ شتاب چشمگیری گرفت. علاوه بر این، تجهیز فروشگاهها به امکانات ارسال و تحویل سفارشهای آنلاین، تجارت الکترونیک این شرکت را به رقیبی جدی برای آمازون تبدیل کرد. مککنا بازسازی والمارت آمریکا را نقطه عطف دوران حرفهای خود میداند و میگوید: «احیای شور و نشاط و ایجاد فضایی برای رشد و شکوفایی همکارانمان در سطح شخصی، برایم بسیار ارزشمند بود.» او در مورد آینده میگوید که در حال برنامهریزی برای دوران بازنشستگی خود است. وی در حال حاضر مشغول کشف مسیرهای جدید و اهداف شغلی برای این دوران است. تدریس یکی از گزینههای پیشروی اوست، چرا که هر دو والدین او معلم بودهاند. مککنا میگوید: «تجربه کافی را برای تامل در مجموعه فرصتهای فوقالعاده و حرفهای که در زندگیام داشتهام، دارم و در عین حال به اندازهای جوان هستم که فصل جدیدی را آغاز کنم. احساس میکنم اکنون زمان مناسبی برای این کار است.»