سرنوشت مسکن
رفع تحریم‌ها بازار مسکن را به کدام‌سو می‌برد؟
عاطفه چوپان: از آذرماه 1392 که مذاکرات رسمی برای طرح برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام آغاز شد حدود 9 سال می‌گذرد. در این سال‌ها توافق با فرازوفرودهای زیادی همراه بوده که تاثیرات خود را بر همه جنبه‌های زندگی ما در ایران گذاشته، همه جنبه‌ها و مخصوصاً اقتصاد و بازارهای مالی. سال‌هاست در ایران و در بحبوحه هر مذاکره صبح با احتمال حصول توافقات یا باز شدن یک گره از این کلاف سردرگم دلار هزاران تومان پایین کشیده و شب باز همان آش و همان کاسه. سال‌هاست چشم فعالان اقتصاد به توافقات است. توافقاتی که بازارهای داخلی، عرصه تجارت بین‌المللی، تعاملات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، سرنوشت پول‌های بلوکه‌شده ایران در بانک‌های خارجی و هزاران چیز دیگر به آن وابسته است.
اما توافقات علاوه بر تاثیرات لحظه‌ای بر بازارهایی از جمله سکه و دلار و طلا و سهام تاثیرات بلندمدت‌تری هم بر بازارهای سنگین‌تری مثل مسکن دارد. بازار مسکنی که از قدیم‌الایام پناهگاه امنی برای سرمایه ایرانی‌ها بوده و در این سال‌ها به عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت امتحان خود را به خوبی پس داده است.
کارشناسان در این زمینه چندین سناریو مطرح می‌کنند.
برخی معتقدند با حصول توافقات و کاهش انتظارات تورمی در کنار کاهش نااطمینانی‌های اقتصادی ممکن است با کاهش قیمت مسکن به صورت واقعی (نسبت به تورم) و حتی به صورت اسمی مواجه شویم. اما با توجه به تجربیات موجود از حصول توافقات در سال 95 این سناریو چندان محتمل به نظر نمی‌رسد.
در این میان یک سناریوی طلایی وجود دارد، سناریویی که می‌گوید اگر همه چیز خوب پیش برود، یعنی رشد اقتصادی پایدار در نتیجه حصول توافقات رقم بخورد و دولت هم سیاست‌های آمایشی صحیحی را در پیش گیرد و از طرف دیگر مشکلات موجود در حوزه ساخت‌وساز حل شود و ضوابط و مقررات شهری نیز اصلاح شود، توامان با افزایش تقاضا، افزایش عرضه را شاهد خواهیم بود و در یک بستر صحیح و اصولی بازار مسکن رشد خواهد کرد.
اما یک سناریوی دیگر هم هست، سناریویی که اگر واقع‌بین باشیم بیشتر از دو احتمال قبل به واقعیت نزدیک است. این سناریو می‌گوید بیایید فرض کنیم رشد اقتصادی پایدار بعد از توافق اتفاق می‌افتد اما با شناختی که از دولت داریم احتمالاً سیاستگذاری درستی را در بخش کلان حوزه مسکن شاهد نخواهیم بود و مشکلات ساخت‌وساز مخصوصاً در کلانشهرها همچنان باقی می‌ماند. در این شرایط تقاضا برای مسکن رشد می‌کند اما بازار با کمبود عرضه مواجه خواهد شد و نتیجه چیست؟ جهش قیمت مسکن.
