حماسه نفت و فولاد
احداث خط لوله گوره-جاسک چه اهمیتی دارد؟
سرانجام پس از چهار دهه گفتوگوی ملی، با اجرای خط لوله صادراتی از تلمبهخانههای گوره بوشهر به جاسک، امکان روزانه یک میلیون بشکه صادرات نفت از خارج از تنگه هرمز برای ایران فراهم شد. حسن روحانی، رئیسجمهوری پنجم تیرماه امسال آغاز عملیات احداث خط انتقال نفت از گوره به جاسک را رسماً صادر کرد؛ خط لولهای که میتواند وابستگی صادرات نفت ایران به تنگه هرمز را کاهش دهد تا در صورت بسته شدن این تنگه استراتژیک، صادرات نفت کشور لطمهای نبیند. به اعتقاد تحلیلگران عدم کاهش وابستگی به تنگه هرمز، نهتنها در معادلات ژئواستراتژیک منطقه و جهانی قدرت مضاعفی به ایران خواهد داد، بلکه این ایده وضعیت استراتژیک صنعت نفت ایران را تغییر داده و قدمی اساسی برای مواجهه با تحریمکنندگان نفت ایران است. اما جزئیات این طرح عظیم چیست و به چه کار اقتصاد ایران میآید؟
«گوره» نام یک منطقه در جنوب ایران است. منطقهای که گفته میشود «قلب نفت در آنجا میتپد». بزرگترین تلمبهخانه خاورمیانه در منطقه گوره در بندر گناوه است که نفت هزاران چاه قدیم و جدید از اهواز و مسجدسلیمان و آغاجاری و اندیمشک و امیدیه از میان دشتها و کوههای تفتیده به آن میرسد. حالا قرار است نفت از منطقه گوره به جاسک منتقل شود.
95 درصد خط لوله گوره به جاسک تولید داخلی است. مهمترین بخش در این خط به تامین لولهها بهخصوص در بخش دریایی مربوط است. لولههایی که بتوانند شوری آب را تحمل کنند و بهسرعت دچار فرسودگی نشوند. این لولهها برخلاف ادوار گذشته در داخل ایران و با همکاری مشترک ساخته شده است. شرکت ملی نفت ایران بهعنوان سفارشدهنده به شرکتهای فولاد مبارکه و فولاد اکسین اعتماد کرده تا ساخت چنین لولههایی را برعهده بگیرند. این شرکتها نیز طی یک دوره کوتاهمدت چندینماهه وارد عملیات ساخت شدند و در نهایت نمونههای مطلوب قابل رقابت با انواع خارجی را تحویل شرکت ملی نفت دادند. رضا دهقان، معاون توسعه و مهندسی شرکت ملی نفت ایران، در این مورد گفته اســت: بیش از 95 درصد خدمات و تجهیزات این طرح ایرانی است و از حیث برونسپاری و استفاده حداکثری از توان پیمانکاران، سازندگان و مشاوران داخلی در بین طرحهای کلان شرکت ملی نفت ایران بینظیر است. اگرچه پروژه خط انتقال نفت جاسک پروژهای نفتی است و قرار است تنگه هرمز با آن دور زده شود، اما کارشناسان معتقدند بدون حضور شرکتهای فولادی چنین اقدامی غیرممکن بود. شرکتهایی که با داخلیسازی و تهیه مقدمات کار، پروژه را به پیش میبرند و به صنعتی استراتژیک در کشور تبدیل شدهاند.
آنطور که پیشبینی شده، جاسک در آینده نزدیک به هاب نفتی ایران بدل میشود. بندری که با اجرای پروژه، امکان انتقال روزانه یک میلیون بشکه نفت خام سنگین از منطقه گوره به جاسک در استان هرمزگان، امکان پهلوگیری کشتیهای بسیار بزرگ با ظرفیت دو میلیون تن و ذخیرهسازی 10 میلیون بشکه نفت خام را پیدا خواهد کرد. در این پرونده به بهانه احداث خط لوله نفت از گوره به جاسک، اهمیت راهاندازی این خط لوله و اینکه شرکتهای فولادی چه نقشی در پروژه انتقال نفت خام داشتهاند مورد بررسی قرار گرفته است.