بازداشت قاتلان

ماجرا از حمله دو زورگیر موتورسوار به امیرمحمد خالقی، دانشجوی 19ساله رشته مدیریت دانشگاه تهران هنگام بازگشت او به کوی دانشگاه آغاز شد. امیرمحمد که حدفاصل سردر دانشکده مدیریت در کوچه جنت، واقع در مسیر درِ غربی تا در پشتی کوی را طی کرده بود در این مسیر از سوی دو موتورسوار مورد حمله قرار گرفته و نهایتاً به قتل رسید. آن‌گونه که اعتماد گزارش داده: این در حالی است که در فاصله کمتر از 200متری این رخداد، هفت دانشکده، دو دانشگاه و دو بیمارستان وجود داشت! پس از انتشار این اخبار، دانشجویان که بارها از مقامات دانشگاه خواستار ارتقای سطح امنیتی این منطقه شده بودند، به دلیل عدم توجه به مطالباتشان اعتراضاتی را آغاز کردند. مانند بسیاری از نمونه‌های قبلی، آرام‌آرام جو کوی دانشگاه تهران «امنیتی» شد و حضور برخی افراد لباس‌شخصی باعث افزایش اعتراضات دانشجویان شد. این روند ادامه داشت تا اینکه جمعه‌شب و نخستین ساعت بامداد شنبه، گزارش‌هایی از وقوع درگیری میان دانشجویان معترض با حراست و برخی لباس شخصی‌ها در رسانه‌ها بازتاب پیدا کرد. با وسیع‌تر شدن ابعاد موضوع رئیس‌جمهور از وزیر علوم خواست ضمن بررسی موضوع، گزارشی را از دلایل بروز این حادثه و مقصران احتمالی تهیه کند. وزیر علوم، ضمن عذرخواهی به دنبال درگذشت دانشجوی دانشگاه تهران از استعفای مدیرکل کوی دانشگاه تهران و نصب کیوسک نیروی انتظامی و دوربین در محل قتل این دانشجو خبر داد.

قوه قضائیه و پلیس اعلام کرد که عاملان قتل امیرمحمد خالقی، دانشجوی دانشگاه تهران دستگیر شده‌اند. محمد شهریاری، سرپرست دادسرای جنایی گفت: «متهمان در یک اقدام قضایی و فنی دستگیر شدند و در تحقیقات اولیه به سرقت و قتل امیرمحمد خالقی اعتراف کردند.» «در تحقیقات اولیه مشخص شد، متهمان با انگیزه سرقت مرتکب قتل شده‌اند» و «متهم اصلی که اقدام به قتل و سرقت کرد (ترک‌نشین موتورسیکلت) با هویت احمد و راکب موتورسیکلت با هویت امیر است». آن‌گونه که سازندگی گزارش داده: عین همین اظهارات را ایرنا از قول عباسعلی محمدیان، فرمانده انتظامی تهران بزرگ منتشر کرده است. به گزارش میزان، هر دو نفر را حفاظت اطلاعات فراجا بازداشت کرده است. خبرگزاری قوه قضائیه نوشت، متهم به قتل امیرمحمد خالقی در جلسه بازپرسی اولیه گفته است که «در منطقه‌ای خلوت، فرد را شناسایی و برای سرقت از او اقدام کردیم. پس از گرفتن گوشی و کیف مقتول دو سه ضربه به او زدم و بلافاصله سوار موتور شدم و رفتیم». به گفته محمد شهریاری، «متهمان به ۳۰ تا ۴۰ فقره سرقت طی دو تا سه ماه اخیر اعتراف کرده‌اند که البته نیاز به بررسی بیشتر دارد، البته این سرقت‌ها به دستگیری متهمان منجر نشده و اقدام مجرمانه آنها تداوم پیدا کرده است که در نهایت به قتل دانشجوی دانشگاه تهران منجر شد.» او گفت که «متهمان چهره‌های خود را پوشانده و پلاک موتورسیکلت را مخفی کرده بودند» و چون امیرمحمد خالقی «مقاومت» کرد «دو ضربه» چاقو به قفسه سینه او وارد کردند. راکب موتور در اولین اعترافات به قتل دانشجوی دانشگاه تهران گفت: «احمد به‌محض اینکه به دانشجو رسید، چاقو کشید و گفت می‌زنمت. این مکان را برای سرقت به دلیل خلوتی آن انتخاب کردیم.» ضارب هم گفته که؛‌ «وقتی گوشی را گرفتم، گفت دانشجو هستم. گفتیم کیفت را بده، گوشی را بگیر و برو ولی به ما ضربه زد. می‌گفت مدارک در کیفم دارم. امیر به من گفت با چاقو بزنش. اصلاً خبر نداشتیم دانشجوست. دوتا ضربه به او زدم و برگشتیم.» خالقی، دانشجوی رشته مدیریت کسب‌وکار در دانشگاه تهران بود که دو زورگیر موتورسوار هنگام بازگشتش به کوی دانشگاه به او حمله کرده و با ضربه چاقو به قلب و گردن او، این جوان ۱۹ساله را در تمنای کوله‌پشتی‌اش به قتل رساندند. یکی از همکلاسی‌های امیرمحمد خالقی هم در گفت‌وگو با همشهری‌نیوز گفته که او «نخبه و خدای هوش مصنوعی» بود. این همکلاسی گفته است، منطقه اطراف خوابگاه منطقه‌ای ناامن است و قبلاً هم در موارد زیادی خفت‌گیری در آن رخ داده بود. همکلاسی آقای خالقی اضافه کرده که «خفت‌گیرها» در محل معروف هستند و فقط طی یک هفته گذشته، گوشی دو سه نفر از دوستان خودش را سرقت کرده‌اند. او همچنین گفت: مکانی که خالقی مورد حمله قرار گرفته، شب‌ها آنقدر تاریک است که کسی جرات رفت‌وآمد ندارد و پیش‌تر هم برای پیگیری مسئله، نامه‌ای به رئیس خوابگاه داده‌اند. به گفته علی‌حسین رضایان، معاون دانشجویی دانشگاه تهران، «دانشجویان از چهار ماه پیش خواستار افزایش امنیت منطقه شده بودند. اما به‌رغم مکاتبات و افزایش گشت‌های پلیس، اتفاقی که نباید رخ می‌داد، متاسفانه رخ داد». عباسعلی محمدیان، فرمانده انتظامی تهران بزرگ همچنین از کشف لپ‌تاپ امیرمحمد خالقی خبر داد. او همچنین گفت پنج نفر در ارتباط با قتل امیرمحمد خالقی بازداشت شده‌اند «شامل سارق و قاتل اصلی و مال‌خران».

مخالفت مجلس

در جلسه ۲۸ بهمن صحن علنی مجلس شورای اسلامی، گزارش کمیسیون عمران در مورد طرح یک‌فوریتی تفکیک وزارت راه و شهرسازی در دستور کار قرار گرفت و نمایندگان با ۱۰۶ رای موافق، ۱۵۳ رای مخالف، دو رای ممتنع از ۲۶۶ نماینده حاضر در مجلس با کلیات این طرح مخالفت کردند. پیش از رای‌گیری مالک شریعی‌نیاسر در موافقت با این طرح گفت: نگاه همه ما در مجلس موفقیت دولت و خدمت‌رسانی به مردم است و اگر از مردم بپرسید که اولویت امروز کشور چیست قطعاً دغدغه مسکن را بیان خواهند کرد. آن‌گونه که ایرنا گزارش داده: نماینده مردم تهران در مجلس افزود: قوانین مهمی در حوزه مسکن نگاشته شده که از آن جمله قانون جهش تولید مسکن است. اما موضوع این است که نه این دولت بلکه در دولت‌های گذشته به دلیل وظایف زیادی که بر عهده وزارت راه و شهرسازی وجود دارد، انجام این مسئولیت از عهده یک وزیر ساخته نیست و تفکیک آن ضروری است. وی با بیان اینکه معاونت‌های متعددی در وزارت راه و شهرسازی وجود دارد، تصریح کرد: در حوزه هواپیمایی، کشتیرانی، حمل‌ونقل، مسکن شهری و روستایی و...، کارهای به‌زمین‌مانده بسیاری وجود دارد که ضروری است برای رسیدگی به همه این حوزه‌ها این وزارتخانه تفکیک شود. مصطفی معینی‌آرانی، نماینده کاشان در مخالفت با طرح تفکیک گفت: کشور مسائل و چالش‌های بسیاری دارد که موضوع تفکیک وزارت راه و شهرسازی در اولویت نیست. از طرفی سوال این است که آیا تفکیک سبب توسعه زیرساخت‌ها و بهبود ترانزیت می‌شود. همچنین مغایرت‌های قانونی بسیاری در این تفکیک وجود دارد. همچنین محمدرضا رضایی‌کوچی، رئیس کمیسیون عمران در این باره توضیح داد: موضوع تفکیک وزارت راه و شهرسازی به وزیر فعلی دولت چهاردهم ارتباط ندارد و در دولت سیزدهم هم موضوع تفکیک مطرح بود. همچنین این طرح حداقل در سه ماه قابلیت اجرایی دارد.

کارگران و زنان خانه‌دار ناامیدتر از همه

در سه، چهار سال اخیر، هرسال 10 درصد به آمار خودکشی افزوده شده؛ روانپزشکان و فعالان حوزه روان، نسبت به روند رو به رشد پایان دادن به زندگی در کشور، هشدار می‌دهند. آنها می‌گویند، جهشی در این زمینه رخ داده که آمار ایران را حتی نسبت به کشورهای دیگر افزایش داده است. آن‌گونه که هم‌میهن گزارش داده: مسئله هم تنها خودکشی نیست؛ آمار اقدام به خودکشی، تفکر خودکشی و توزیع جغرافیایی آن، پیام مهمی به مسئولان می‌دهد: «وضعیت بحرانی است.» زنان‌خانه‌دار، کارگران، دانش‌آموزان و دانشجویان، در صدر فهرست پایان دادن به زندگی قرار دارند.  اینها بخشی از موضوعاتی بود که روز گذشته در چهاردهمین همایش سلامت روان و رسانه با عنوان «آرزومندی، نابرابری و سلامت روان» عنوان شد. حمید یعقوبی، روان‌شناس بالینی و رئیس انجمن پیشگیری از خودکشی ایران، میزان اقدام به خودکشی را وزارت بهداشت و آمار مرگ‌ها را سازمان پزشکی قانونی اعلام می‌کند. او درباره روش‌های پایان دادن به زندگی هم گفت: «در سال 1401، 48 درصد از طریق دار زدن و 18 درصد از طریق قرص برنج اقدام به خودکشی کرده‌اند. در استان مازندران 48 درصد موارد خودکشی با قرص انجام می‌شود و 83 درصد هم با مسمومیت دارویی. سازمان جهانی بهداشت می‌گوید که دسترسی‌ها را محدود کنید، ما در استان مازندران اگر این قرص‌ها را کنترل کنیم، تعداد زیادی از خودکشی‌ها کم می‌شود.» رئیس انجمن پیشگیری از خودکشی ایران ادامه داد: «در سال 1401 زنان خانه‌دار، رتبه چهارم مرگ ناشی از خودکشی را داشتند، اما در اقدام با 32 /8 درصد اول بودند، بعد از آنها شاغلان قرار می‌گیرند با 18 /8 درصد و رتبه بعدی به دانش‌آموزان اختصاص پیدا می‌کند با 15 /2 درصد.» میزان جان‌باختگان ناشی از خودکشی در سال 1401، 6 هزار و 918 نفر بودند؛ استان‌های ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، کرمانشاه، همدان و چهارمحال و بختیاری، به‌عنوان استان زاگرس‌نشین بالاترین میزان خودکشی را در کشور دارند. بعد از آنها استان‌های گیلان، لرستان، اردبیل، آذربایجان شرقی و... قرار می‌گیرند و استان‌های سمنان، خراسان‌ها، هرمزگان و... هم کمترین آمار را دارند.

900 هزار کودک بازمانده از تحصیل داریم

شهرام یزدانی، مشاور آموزشی رئیس‌جمهور و رئیس مرکز ملی تحقیقات راهبردی آموزش علوم پزشکی در نشست خبری با اصحاب رسانه اظهار کرد: آموزش مسئله‌ای فراتر از درس و مشق و کارنامه و مدرک است و به نوعی محوری‌ترین پدیده اجتماعی است. دسترسی عادلانه به آموزش کیفی و معنا‌دار مهم‌ترین آزمون برای یک تمدن، کشور و حاکمیت است. اگر دسترسی عادلانه به آموزش کیفی و معنا‌دار وجود داشته باشد نشانگر حاکمیت مطلوب بر جامعه است و آموزش کیفی به توسعه اقتصادی، همگرایی اجتماعی، توسعه فرهنگی و اکولوژیک منجر می‌شود. آن‌گونه که تسنیم گزارش داده: وی افزود: در مقابل، بی‌سوادی عامل ایجاد چرخه معیوب در جامعه است و بی‌سوادی فقر را ایجاد و فقر بی‌سوادی را تشدید می‌کند. بی‌سوادی و کاهش سطح سلامت نیز با یکدیگر رابطه مستقیم دارند. این مسائل نشان می‌دهد برای توسعه همه‌جانبه، نیاز به توسعه آموزش کیفی داریم. وی ادامه داد: تحول آموزش در دستور کار دولت چهاردهم قرار گرفته و رئیس‌جمهور بر اصلاحات آموزشی به‌عنوان مهم‌ترین اصلاحات دولت ایشان تاکید دارند. نشست‌های متعدد و اقدامات مختلفی نیز در این زمینه برگزار و انجام شده است. یزدانی بیان کرد: ما به دنبال دسترسی عادلانه به تحصیل هستیم. تحصیلات حق همه کودکان، نوجوانان و جوانان است و نباید کسی از این حق محروم شود. اگر نگاه آموزش و پرورش به کودکی که از تحصیل بازمانده، به‌عنوان یک فاجعه باشد، هیچ کودکی از تحصیل بازنخواهد ماند و اتفاق بزرگی رخ می‌دهد. مشاور آموزشی رئیس‌جمهور اعلام کرد که از کودکان 6 تا 18 سال 900 هزار نفر بازمانده از تحصیل هستند.