مسیر سبز
آیا آب دولت و بخش خصوصی در یک جوی خواهد رفت؟
در اغلب اقتصادهای توسعهیافته استفاده از سرمایه بخش خصوصی برای ایجاد زیرساختها و پیشبرد ابرپروژههای عمرانی استفاده میشود. استفاده از مشارکت عمومی-خصوصی یک ابزار متداول برای تامین سرمایه هنگفت این پروژههاست. البته در کشورهایی که نظام سیاسی فدرال دارند، دولتهای محلی حتی برای پروژهها کوچک هم از این ابزار تامین مالی استفاده میکنند. قراردادهای بین دولت و بخش خصوصی در این پروژهها به این صورت است که در قبال تامین سرمایه، تمام یا بخشی از عواید حاصل برای یک دوره مشخص به بخش خصوصی داده میشود تا هم سرمایهاش را به دست آورد و هم سودش را ببرد. گاهی هم کل پروژه به بخش خصوصی داده میشود تا بعد از مدتی از بهرهبرداری و کسب سرمایه اولیه و سود متعارف، بخش خصوصی کل پروژه را به دولت واگذار کند.
با این حال این ابزار تامین مالی متعارف در اقتصاد ایران به دلایل مختلفی به سرانجام نرسیده است. نه دولت تمایلی برای واگذاری کارها به بخش خصوصی دارد و نه بخش خصوصی به دولت اعتماد دارد، چون که به عینه میبیند در اغلب بخشها بنگاههای بخش خصوصی مطالبات انباشته بالایی از دولت دارند که سالها زمان میبرد تا پرداخت شود. با این حال میتوان از این ابزار، بهویژه در شرایط سخت کنونی، برای تکمیل هزاران پروژه نیمهتمامِ در حال استهلاک استفاده کرد و همزمان با ایفای تعهدات اعتماد را هم به بخش خصوصی و جامعه برگرداند.